درخواست مشاوره رایگان
پرتودرمانی نه تنها سلول های سرطانی را از بین می برد یا سرعت رشد آن ها را کاهش می دهد، بلکه می تواند سلول های سالم مجاور را نیز تحت تأثیر قرار دهد. آسیب به سلول های سالم می تواند منجر به عوارض جانبی شود.
واکنش هر فردی به درمان متفاوت است. هر گونه عارضه جانبی به نوع و ناحیه بیماری، میزان پرتو تابش شده و سلامت عمومی شما بستگی دارد. برخی از افراد ممکن است دچار هیچ گونه عارضه جانبی نشوند، در حالی که برخی دیگر عوارض جانبی درمان را تجربه می کنند.
بسیاری از افرادی که تحت پرتودرمانی قرار می گیرند، دچار احساس خستگی و فرسودگی می شوند. این اتفاق ممکن است یک باره اتفاق بیفتد یا به آرامی و طی درمان رخ دهد. افراد به اشکال مختلف احساس خستگی می کنند و ممکن است شما نسبت به فرد دیگری که همان مقدار پرتودرمانی را در همان قسمت از بدن دریافت می کند، بیشتر یا کمتر احساس خستگی کنید.
سایر عوارض جانبی پرتودرمانی، به قسمتی از بدن که تحت درمان است بستگی دارد؛ در جدول زیر نواحی بدن و نوع عارضه جانبی که می توان انتظار داشت ارائه شده است. در ادامه مقاله به تفصیل در مورد عارضه جانبی پرتودرمانی هر ناحیه توضیحاتی ارائه شده است.
| ناحیه تحت درمان در بدن | عوارض جانبی احتمالی |
| مغز | خستگی ریزش مو مشکلات حافظه یا تمرکز حالت تهوع و استفراغ تغییرات پوستی سردرد تاری دید |
| پستان
| خستگی ریزش مو تغییرات پوستی تورم (ادم) حساسیت بافت تحت درمان |
| قفسه سینه | خستگی ریزش مو تغییرات پوستی مشکلات حلق و حنجره، مانند مشکل در بلع سرفه تنگی نفس |
| سر و گردن
| خستگی ریزش مو زخم یا آفت در دهان تغییرات پوستی تغییر حس چشایی مشکلات حلق و حنجره، مانند مشکل در بلع کم کاری تیروئید |
| لگن
| اسهال خستگی ریزش مو حالت تهوع و استفراغ مشکلات جنسی (مردان) مشکلات باروری (مردان) مشکلات جنسی (زنان) مشکلات باروری (زنان) تغییرات پوستی مشکلات ادراری و مثانه |
| مقعد
| اسهال خستگی ریزش مو مشکلات جنسی (مردان) مشکلات باروری (مردان) مشکلات جنسی (زنان) مشکلات باروری (زنان) تغییرات پوستی مشکلات ادراری و مثانه |
| معده و شکم
| اسهال خستگی ریزش مو حالت تهوع و استفراغ تغییرات پوستی مشکلات ادراری و مثانه |
سلول های سالمی که در طی پرتودرمانی آسیب دیده اند، معمولاً ظرف چند ماه پس از پایان درمان بهبود می یابند. اما گاهی ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد شود که بهبود نیابد. سایر عوارض جانبی ممکن است ماه ها یا سال ها پس از پایان پرتودرمانی ظاهر شوند؛ به این اثرات دیررس می گویند. اینکه آیا ممکن است دچار عوارض دیرهنگام شوید یا خیر، بستگی به قسمتی از بدن دارد که تحت درمان قرار گرفته است، سایر درمان های سرطانی که پشت سر گذاشته شده است، ژنتیک و عوامل دیگری مانند سیگار کشیدن و مصرف الکل.
نوع عوارض جانبی که هر بیمار ممکن است تجربه کند به دوز و برنامه درمان بستگی دارد. اکثر عوارض جانبی ظرف چند ماه پس از پایان درمان از بین می روند، با این حال این امکان وجود دارد که برخی از عوارض جانبی پس از پایان درمان نیز ادامه پیدا کند.
عوارض جانبی ممکن است توانایی شما را در انجام برخی کارها محدود کند. انجام هرکاری کاملاً به احساس شما بستگی دارد. برخی از بیماران می توانند در حین انجام پرتودرمانی به سر کار بروند یا از فعالیت های سرگرم کننده در اوقات فراغت لذت ببرند. برخی دیگر متوجه می شوند که بیشتر از حد معمول به استراحت نیاز دارند و نمی توانند خیلی فعال باشند. اگر دچار عوارض جانبی آزاردهنده ای شده اید که فعالیت های روزانه یا سلامتی شما را تحت تأثیر قرار می دهد، با تیم مراقبت از خود مشورت کنید تا آن ها به شما در رفع آن کمک کنند.
عوارض جانبی اولیه در طول درمان یا مدت کوتاهی پس از درمان رخ می دهد. این عوارض جانبی معمولا کوتاه مدت، خفیف و قابل بهبود هستند و معمولاً ظرف چند هفته پس از پایان درمان از بین می روند. شایع ترین عوارض جانبی اولیه، احساس خستگی و تغییرات پوستی است. سایر عوارض جانبی اولیه معمولاً مربوط به ناحیه تحت درمان مانند ریزش مو و مشکلات دهان هنگام پرتودرمانی در این ناحیه است.
بروز عوارض جانبی دیر هنگام ممکن است ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد. آنها می توانند در هر بافت طبیعی بدن که تشعشع دریافت کرده است ایجاد شوند. خطر عوارض جانبی دیر هنگام بستگی به ناحیه تحت درمان و همچنین دوز پرتوی استفاده شده دارد. مراقبت های صحیح در حین و پس از درمان می تواند به جلوگیری از عوارض جانبی جدی طولانی مدت کمک کند. بهتر است با انکولوژیست پرتودرمانی خود در مورد خطر عوارض جانبی طولانی مدت صحبت کنید.
یکی از راه های کاهش عوارض جانبی استفاده از داروهای محافظ است، اثر محافظتی این داروها فقط در مقابل برخی انواع رادیوتراپی در قسمت هایی از بدن اعمال می شود. این داروها قبل از پرتودرمانی برای محافظت از بافت های طبیعی خاص در ناحیه درمان داده می شوند، یکی از رایج ترین داروهای مورد استفاده در این خانواده آمیفوستین است. این دارو می تواند در افراد مبتلا به سرطان سر و گردن به منظور کاهش مشکلات دهان ناشی از پرتودرمانی مؤثر باشد.
همه پزشکان در مورد نحوه استفاده از این داروها در پرتودرمانی توافق ندارند. این داروها نیز عوارض جانبی خاص خود را دارند، بنابراین تنها باید در صورتی که پزشک این دارو را تجویز کرده باشد، از آن استفاده کرد.
فرسودگی، به احساس خستگی جسمی، ذهنی و عاطفی اطلاق می شود. این عارضه در افراد مبتلا به سرطان بسیار شایع است و اغلب با پرتودرمانی اتفاق می افتد. اکثر افراد پس از چند هفته پرتودرمانی احساس خستگی می کنند. این به این دلیل اتفاق می افتد که پرتودرمانی برخی از سلول های سالم را همراه با سلول های سرطانی را از بین می برد. خستگی معمولاً با ادامه درمان بدتر می شود؛ به علاوه، استرس ناشی از بیماری و رفت و آمد روزانه برای درمان می تواند خستگی را تشدید کند. مدیریت خستگی بخش مهمی از طی کردن دوره درمان است.
خستگی احساس شده در طول پرتودرمانی با خستگی زندگی روزمره متفاوت است و ممکن است با استراحت بهتر نشود. می تواند برای مدت طولانی ادامه داشته و مانع فعالیت های روزمره شود؛ این احساس فرسودگی معمولاً پس از پایان درمان و به مرور زمان از بین می رود.
فقط شما می دانید که آیا دچار خستگی رادیوتراپی شده اید و شدت آن چقدر زیاد است. هیچ آزمایش یا تصویربرداری نمی تواند میزان خستگی شما را تشخیص دهد یا توصیف کند. بهترین اندازه گیری از شدت خستگی از گزارش های خودتان به تیم مراقبت از سرطان ارائه می شود. در گزارش خود می توانید سطح خستگی خود را هیچ، خفیف، متوسط یا شدید توصیف کنید و یا می توانید از مقیاس 0 تا 10 استفاده کنید، که در آن 0 به معنای عدم خستگی است و 10 بدترین خستگی است که می توان تصور کرد.
حتما با تیم مراقبتی خود صحبت کنید اگر:
پوست شما در ناحیه پرتودرمانی ممکن است قرمز، تحریک شده، متورم، تاول زده، آفتاب سوخته یا برنزه به نظر برسد. پس از چند هفته، پوست ممکن است خشک، پوسته پوسته یا دچار خارش شود یا در موارد معدودی کاملاً جدا شود. به این عارضه درماتیت پرتویی گفته می شود. مهم است که تیم مراقبت از سرطان خود را از هرگونه تغییر پوستی مطلع کنید. آنها می توانند راه هایی را برای کاهش ناراحتی، کاهش تحریک بیشتر و جلوگیری از عفونت ناشی از زخم پیشنهاد کنند.
این مشکلات معمولاً پس از پایان درمان، به تدریج برطرف می شوند. اگرچه در برخی موارد، پوست تحت درمان تیره تر می ماند و ممکن است حساس تر از قبل باشد.
باید با پوست خود مهربان باشید. در اینجا چند راه برای انجام این کار وجود دارد:
پرتودرمانی می تواند باعث نازک شدن یا ریزش مو در ناحیه تحت درمان شود. به عنوان مثال، پرتودرمانی در ناحیه سر ممکن است باعث شود که مقداری یا تمام موهای سر (حتی ابروها و مژه ها) بریزد.
اکثر مردم متوجه می شوند که موهایشان پس از پایان درمان دوباره رشد می کند، با این حال، کنار آمدن با ریزش مو در این دوره می تواند سخت باشد. وقتی مو دوباره رشد می کند، ممکن است نازک تر بوده یا جنس متفاوتی نسبت به سابق داشته باشد. اگر سوال یا نگرانی در مورد ریزش مو دارید از تیم مراقبت سرطان خود بپرسید.
ریزش مو می تواند باعث شود پوست سر حساس شده و لازم باشد سر خود را بپوشانید. هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب برای محافظت از سر خود از کلاه یا دستمال سر استفاده کنید. اگر ترجیح می دهید از کلاه گیس استفاده کنید، مطمئن شوید که آستر آن باعث تحریک پوست سر شما نمی شود.
در مواردی پرتودرمانی می تواند باعث تغییراتی در تعداد سلول های خونی شود. سلول های خونی به بدن کمک می کنند تا با عفونت مبارزه کرده و از خونریزی کنترل نشده جلوگیری می کنند. اگر آزمایش خون نشان دهنده پایین بودن تعداد سلول های خونی باشد، ممکن است درمان متوقف شود یا دارویی تجویز شود تا تعداد سلول های خونی به حد قابل قبولی برسد. احتمال بروز این عارضه در صورت انجام شیمی درمانی بیشتر می شود.
عوارض جانبی پرتودرمانی می تواند در هر نقطه از بدن متفاوت باشد، در زیر به تفکیک در مورد عوارض جانبی که در حین درمان هر قسمت ممکن است ایجاد شود، پرداخته ایم:
اگر سرطان فقط در یک یا چند نقطه در مغز باشد، افراد مبتلا به تومورهای مغزی اغلب تحت پرتودرمانی استریوتاکتیک (تابش پرتو در یک دوز بزرگ) قرار می گیرند. عوارض جانبی این درمان به این بستگی دارد که تابش در کجا هدف قرار گرفته است. برخی از عوارض جانبی ممکن است به سرعت خود را نشان دهند، اما برخی دیگر ممکن است تا 1 تا 2 سال پس از درمان ظاهر نشوند. با انکولوژیست پرتودرمانی خود در مورد مواردی که باید بیشتر مراقب باشید صحبت کنید.
اگر سرطان در بسیاری از قسمت های مغز گسترش یافته باشد، ممکن است لازم باشد کل مغز تحت پرتو درمانی قرار گیرد. عوارض جانبی پرتودرمانی کل مغز ممکن است تا چند هفته پس از شروع درمان ایجاد نشوند.
تابش به مغز می تواند این عوارض جانبی کوتاه مدت را ایجاد کند:
برخی از این عوارض جانبی در نتیجه تورم ناشی از اشعه در مغز ایجاد شده است. گاهی داروهایی برای جلوگیری از تورم مغز تجویز می شوند، اما مهم است که تیم مراقبت از سرطان خود را در مورد سردرد یا علائم دیگر مطلع کنید. درمان می تواند روی هر فرد تأثیر متفاوتی بگذارد و ممکن است لزوماً این عوارض جانبی ایجاد نشود.
تابش به مغز همچنین می تواند عوارض جانبی دیررس -معمولاً از 6 ماه تا چندین سال پس از پایان درمان- داشته باشد. این عوارض دیررس می تواند شامل اختلالات جدی مانند از دست دادن حافظه، علائم مشابه سکته مغزی و عملکرد ضعیف مغز باشند. همچنین ممکن است خطر ابتلا به تومور دیگری در ناحیه افزایش یابد، اگرچه احتمال بروز این اتفاق بسیار کم است.
با تیم درمان خود در مورد آنچه از برنامه درمانی انتظار می رود، صحبت کنید.
تابش به سر و گردن می تواند این عوارض جانبی کوتاه مدت را ایجاد کند:
در مواردی که پرتودرمانی روی سر یا گردن انجام می شود، باید از دندان ها، لثه ها، دهان و گلو به خوبی مراقبت شود. در اینجا چند نکته وجود دارد که ممکن است به شما در مدیریت ناراحتی های دهان کمک کند:
اگر این اقدامات کافی نبود، از تیم مراقبت سرطان خود راهنمایی بخواهید. خشکی دهان حتی پس از پایان درمان ممکن است مشکل ساز باشد. اگر چنین است، با پزشک خود در مورد اقداماتی که می توانید انجام دهید صحبت کنید.
پرتودرمانی به سر و گردن می تواند شانس ایجاد حفره در دندان را افزایش دهد. احتمال بروز این عارضه به ویژه اگر در نتیجه درمان خشکی دهان ایجاد شده باشد، بیشتر است.
قبل از شروع پرتودرمانی به دندان پزشک مراجعه کنید. معمولاً بهتر است پیش از شروع رادیوتراپی، درمان های لازم روی دندان ها انجام شود، پرتودرمانی (و خشکی دهان) ممکن است به دندان ها آسیب برساند تا جایی که نیاز به کشیدن آن ها باشد، و انجام این کار بعد از شروع درمان می تواند سخت تر باشد.
اگر از دندان مصنوعی استفاده می کنید، ممکن است به دلیل تورم لثه ها استفاده از آن ها امکان پذیر نباشد. اگر دندان های مصنوعی شما باعث ایجاد زخم می شوند، ممکن است لازم باشد تا زمانی که پرتودرمانی ادامه دارد، برای جلوگیری از عفونی شدن زخم ها، استفاده از آنها را متوقف کنید.
ممکن است لازم باشد در طول پرتودرمانی به دندان پزشک مراجعه کنید تا دندان های شما را بررسی و در مورد مراقبت از دهان و دندان با شما صحبت کرده و به شما در مقابله با هر مشکلی کمک کند. به احتمال زیاد، به شما گفته می شود که:
اگر به طور معمول از نخ دندان استفاده می کنید، از دندانپزشک یا تیم مراقبت از سرطان بپرسید که آیا این کار در طول درمان مشکلی ندارد. اگر این باعث خونریزی یا سایر مشکلات شد، به تیم مراقبت از سرطان خود اطلاع دهید.
پرتودرمانی پستان می تواند بر قلب یا ریه های شما تأثیر گذاشته و همچنین عوارض جانبی دیگری ایجاد کند.
تابش به پستان می تواند باعث موارد زیر شود:
برای جلوگیری از تحریک پوست اطراف سینه، سعی کنید تا حد ممکن سوتین نپوشید. اگر این امکان پذیر نیست، یک سوتین نخی نرم و بدون جک بپوشید.
اگر شانه های شما خشک شده است، از تیم مراقبت سرطان خود در مورد تمرین هایی برای حفظ حرکت آزادانه شانه بپرسید.
درد در قفسه سینه، تغییر رنگ پوست و تجمع مایع در اندام (ادم لنفاوی) به احتمال زیاد یک تا دو ماه پس از پایان پرتودرمانی از بین خواهند رفت. اگر تجمع مایع همچنان مشکل ساز است، از تیم مراقبت سرطان خود بپرسید که چه اقداماتی می توانید انجام دهید.
پرتودرمانی ممکن است باعث تغییرات در پستان شود. پوست پستان ممکن است کمی تیره تر شده و منافذ ممکن است بزرگتر و قابل توجه تر شوند. پوست پستان ممکن است کم و بیش حساس شده باشد و نسبت به قبل از درمان ضخیم تر و سفت تر شود. گاهی اوقات اندازه پستان تغییر می کند (ممکن است به دلیل تجمع مایع بزرگتر یا به دلیل بافت اسکار کوچکتر شود). این عوارض جانبی ممکن است مدت زیادی پس از درمان باقی بمانند.
بعد از حدود یک سال، نباید هیچ تغییر جدیدی ایجاد شود. اگر بعد از این مدت تغییراتی در اندازه، شکل، ظاهر یا بافت پستان مشاهده کردید، فوراً به تیم مراقبت از سرطان خود در مورد آنها بگویید.
هرچند نادر، اما تابش به پستان می تواند بر اندام های قفسه سینه، از جمله قلب و ریه ها تأثیر بگذارد. امروزه این اتفاق به اندازه گذشته رایج نیست، زیرا تجهیزات پرتودرمانی مدرن به پزشکان اجازه می دهد تا پرتوها را دقیق تر روی ناحیه مبتلا به سرطان متمرکز کرده و عوارض جانبی کمتری روی سایر نواحی ایجاد کند.
اگر درمان شما شامل براکی تراپی (ایمپلنت های پرتوهای داخلی) باشد، ممکن است متوجه حساسیت، سفتی، قرمزی و کبودی بافت پستان شوید. همچنین ممکن است برخی از عوارض جانبی مشابه با پرتودرمانی خارجی نیز ایجاد شود.
پرتودرمانی به قفسه سینه ممکن است باعث بروز عوارض جانبی زیر شود:
تابش اشعه به قسمت میانی قفسه سینه می تواند خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش دهد. این خطر با دوزهای پرتوهای بالاتر و مناطق درمانی بزرگتر در این ناحیه از بدن افزایش می یابد. پرتودرمانی می تواند باعث سفت شدن شریان ها (که می تواند بعداً احتمال حمله قلبی را افزایش دهد)، آسیب دریچه قلب یا ضربان نامنظم قلب شود.
پنومونیت پرتویی به التهاب ریه ها اطلاق شده که می تواند در اثر پرتودرمانی به قفسه سینه ایجاد شود. این عارضه ممکن است حدود 3 تا 6 ماه پس از پرتودرمانی رخ دهد. اگر فرد، به بیماری های ریوی دیگری مانند آمفیزم (که شامل آسیب تدریجی بافت ریه است) مبتلا باشد، بیشتر احتمال دارد دچار این عارضه شود. علائم شایع پنومونیت پرتویی عبارتند از:
گاهی اوقات هیچ علامتی وجود ندارد و پنومونیت پرتویی تنها در عکس قفسه سینه مشاهده می شود.
علائم اغلب خود به خود از بین می روند، اما در صورت نیاز به درمان، انتخاب نوع درمان بر اساس تلاش برای کاهش التهاب است. معمولاً از استروئیدهایی مانند پردنیزون استفاده می شود. با درمان، اکثر افراد بدون هیچ گونه اثر ماندگاری، بهبود می یابند. اما اگر ادامه پیدا کند، می تواند منجر به فیبروز ریوی (سفتی یا زخم شدن ریه ها) شود. هنگامی که این اتفاق می افتد، ریه ها دیگر نمی توانند به طور کامل باد کنند و هوا را جذب کنند.
اگر پرتودرمانی روی معده یا قسمتی از شکم انجام می شود، ممکن است عوارض جانبی مانند موارد زیر ایجاد شود:
مصرف یا اجتناب از مصرف برخی غذاها می تواند به رفع برخی از این مشکلات کمک کند، بنابراین برنامه ریزی رژیم غذایی بخش مهمی از فرآیند پرتودرمانی معده یا شکم است. از تیم مراقبت سرطان خود بپرسید که چه داروهایی را باید برای رفع این مشکلات مصرف کنید. با تیم مراقبت از سرطان خود در مورد هر گونه درمان خانگی یا داروهای بدون نسخه ای که در مورد استفاده از آنها فکر می کنید، مشورت کنید. این عوارض باید پس از پایان درمان بهتر شوند.
برخی افراد بلافاصله پس از پرتودرمانی برای چند ساعت احساس تهوع می کنند. اگر دچار این مشکل شده اید، سعی کنید تا چند ساعت قبل و بعد از درمان غذا نخورید. ممکن است احساس بهتری در درمان با معده خالی داشته باشید. اگر مشکل برطرف نشد، از تیم مراقبت سرطان خود در مورد داروهایی که به پیشگیری و درمان حالت تهوع کمک می کند، راهنمایی بگیرید؛ حتماً دارو را دقیقاً همانطور که به شما گفته شده است مصرف کنید.
اگر قبل از درمان متوجه حالت تهوع شدید، سعی کنید یک میان وعده ملایم مانند نان تست یا بیسکوئیت نمکی بخورید و سعی کنید تا حد امکان آرامش داشته باشید.
ممکن است در برخی مواقع پس از شروع پرتودرمانی در ناحیه شکم، بیمار دچار اسهال شود. تیم مراقبت از سرطان ممکن است داروهایی را تجویز کند یا دستورالعمل های خاصی را برای کمک به مشکل ارائه دهد. تغییرات رژیم غذایی نیز ممکن است توصیه شود، مانند:
پرتودرمانی لگن (به عنوان مثال، به عنوان درمان سرطان مثانه، تخمدان یا پروستات) می تواند عوارض جانبی مانند:
ایجاد کند.
همچنین ممکن است برخی از عوارض مشابه پرتودرمانی به لگن، مانند تهوع، استفراغ، اسهال یا یبوست نیز ایجاد شود.
تابش اشعه به لگن می تواند باعث مشکلات ادراری شود، از جمله:
اکثر این مشکلات با گذشت زمان بهبود می یابند، اما پرتودرمانی می تواند عوارض جانبی طولانی مدتی نیز ایجاد کند:
برای زنان: با تیم مراقبت از سرطان خود در مورد تأثیر اشعه بر باروری (توانایی بچه دار شدن) صحبت کنید. بهتر است این کار را قبل از شروع درمان انجام دهید تا از خطرات احتمالی برای باروری خود آگاه شوید.
بسته به دوز پرتو، پرتودرمانی به لگن در زنان می تواند منجر به توقف چرخه قاعدگی و بروز علائم یائسگی شود. گاهی اوقات پس از پایان پرتودرمانی، دوره های قاعدگی مجدداً آغاز می شوند، اما ممکن است توقف آن همیشگی باشد.
برای مردان: پرتودرمانی در ناحیه ای که شامل بیضه ها می شود می تواند تعداد اسپرم ها و توانایی عملکرد آنها را کاهش دهد. اگر می خواهید در آینده صاحب فرزند شوید و نگران کاهش باروری هستید، قبل از شروع درمان با تیم مراقبت از سرطان خود صحبت کنید. یک گزینه ممکن است این باشد که اسپرم خود را زودتر از موعد ذخیره کنید.
در برخی از انواع پرتودرمانی لگن و یا اندام های جنسی، مردان و زنان ممکن است متوجه تغییراتی در توانایی خود برای لذت بردن از رابطه جنسی یا کاهش سطح میل خود شوند.
برای زنان: در طول پرتودرمانی لگن، به برخی از زنان گفته می شود که رابطه جنسی نداشته باشند. برخی از زنان ممکن است رابطه جنسی را دردناک بدانند. درمان همچنین می تواند باعث خارش، سوزش و خشکی واژن شود. به احتمال زیاد می توان پس از چند هفته پس از پایان درمان، رابطه جنسی را آغاز کرد، اما ابتدا باید با پزشک مشورت کرد. برخی از انواع درمان می تواند اثرات طولانی مدتی داشته باشد، مانند بافت اسکار که می تواند بر توانایی واژن برای انعطاف پذیری در طول رابطه جنسی تأثیر بگذارد.
برای مردان: تشعشع ممکن است بر روی اعصابی که به مرد اجازه نعوظ می دهد تأثیر بگذارد. اگر اختلالات نعوظ رخ دهد، معمولاً تدریجی و در طی چندین ماه یا سال است. اگر این موضوع برای شما نگران کننده است، در مورد گزینه های درمانی با پزشک خود صحبت کنید.
با توجه به مطالبی که گفته شد، پرتودرمانی اگرچه ممکن است با عوارض جانبی همراه باشد، اما این عوارض اغلب قابل پیش بینی، مدیریت و کنترل هستند. بسیاری از این عوارض موقتی بوده و با گذشت زمان بهبود می یابند. مهم است به خاطر داشته باشیم که پرتودرمانی یکی از روش های مؤثر در درمان سرطان است و مزایای آن، از جمله افزایش شانس بهبودی و افزایش طول عمر، به طور قابل توجهی بیشتر از عوارض جانبی آن است. بنابراین، تصمیم گیری در مورد انجام پرتودرمانی باید با مشورت کامل با پزشک معالج و آگاهی از تمام جوانب مثبت و منفی آن صورت گیرد. در نهایت، هدف از پرتودرمانی بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر بیماران است و با مدیریت صحیح عوارض جانبی، می توان به این هدف دست یافت.
