اندانسترون

احساس تهوع و استفراغ مدام شما را کلافه کرده است؟ اندانسترون (Ondansetron) یک راه حل موثر برای این مشکل است. این دارو که با نام‌های تجاری معروفی مثل زوفران (Zofran)، اندانمکس و فرانوزکس در داروخانه‌ها پیدا می‌شود، به ویژه در فرم قرص اندانسترون ۴ میلی‌گرم (یا وزن‌های دیگر بسته به پیشنهاد پزشک)، یک انتخاب قدرتمند برای کنترل حالت تهوع است. کاربرد اصلی آن جلوگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی‌درمانی، پرتودرمانی، جراحی و برخی بیماری‌های گوارشی است. در این مطلب به طور کامل بررسی می‌کنیم که قرص اندانمکس برای چیست، چه عوارضی دارد و نحوه مصرف صحیح آن چگونه است تا با خیال راحت از آن استفاده کنید.

نام عمومی: اندانسترون (خوراکی)

نام تجاری: زوفران، زوپلنز

قرص اندانسترون برای چیست و چه کاربردهایی دارد؟

اندانسترون به تنهایی یا همراه با سایر داروها برای جلوگیری از حالت تهوع و استفراغ ناشی از درمان دارویی سرطان (شیمی درمانی) و پرتودرمانی استفاده می شود. همچنین برای پیشگیری و درمان حالت تهوع و استفراغ بعد از جراحی استفاده می شود. این ماده با انسداد یکی از مواد طبیعی بدن (سروتونین) که باعث استفراغ می شود، عمل می کند.

نام‌های تجاری رایج اندانسترون

شاید شما این دارو را با نام‌های دیگری مانند اندانمکس (Ondanmex)، فرانوزکس (Franozex)، اونیتریل (Onitril) یا اندامین (Andamin) بشناسید. مهم است بدانید که تمام این داروها حاوی ماده موثره یکسانی به نام “اندانسترون” هستند و کاربرد و عوارض مشابهی دارند.

بنابراین اگر سوال شما این است که قرص فرانوزکس برای چیست یا قرص اندانمکس ۴ برای چیست، پاسخ همان کاربردهای اصلی اندانسترون است: کنترل تهوع و استفراغ. تفاوت این داروها صرفاً در شرکت سازنده و نام تجاری آن‌هاست.

نحوه مصرف قرص و شربت اندانسترون

طبق دستور پزشک داروی اندانسترون را معمولاً در مدت 30 دقیقه قبل از شروع درمان برای جلوگیری از حالت تهوع ناشی از شیمی درمانی بصورت خوراکی مصرف کنید. همچنین این دارو 1 تا 2 ساعت قبل از شروع درمان برای جلوگیری از حالت تهوع ناشی از پرتودرمانی بصورت خوراکی تجویز می شود و همچنین، اندانسترون را 1 ساعت قبل از شروع جراحی برای جلوگیری از حالت تهوع بعد از جراحی، بصورت خوراکی مصرف کنید. این دارو ممکن است به همراه غذا یا بدون غذا مصرف شود. با این حال، پزشک ممکن است به شما بگوید که قبل از شیمی درمانی، پرتودرمانی یا جراحی، غذا میل نکنید.

اگر از اشکال مایع اندانسترون استفاده می کنید، حتماً از قاشق یا دستگاه مخصوص اندازه گیری برای سنجش دوز تجویز شده خود استفاده کنید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است دوز مناسب را دریافت نکنید.

اندانسترون را طبق دستور پزشک، معمولاً 3 بار در روز به مدت 1 تا 2 روز پس از پایان شیمی درمانی یا پرتودرمانی استفاده کنید؛ بنابراین بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.

دوز مصرفی براساس شرایط پزشکی، پاسخ بدن به درمان تعیین می شود. در کودکان دوز مصرفی نیز ممکن است براساس سن و وزن آنها تعیین شود. حداکثر دوز معمول در بیماران با مشکلات شدید کبدی 8 میلی گرم در مدت 24 ساعت است. این دارو را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید. دوز مصرفی دارو را خودسرانه افزایش ندهید و این دارو را بیشتر از زمان تجویز شده مصرف نکنید. اگر سوالی دارید، می توانید با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید.

در صورت عدم بهبودی یا تشدید شرایط به پزشک خود اطلاع دهید.

شایع‌ترین عوارض اندانسترون

در کنار فواید این دارو، آگاهی از عوارض اندانسترون نیز ضروری است. برخی از شایع‌ترین عوارض قرص اونیتریل ۴، اندانمکس و سایر برندهای اندانسترون عبارتند از:

• سردرد
• سبکی سر و گیجی
• خواب‌آلودگی و خستگی
• یبوست

در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

بسیاری از افراد می‌پرسند که قرص اندانسترون خواب آور است؟ بله، خواب‌آلودگی یکی از عوارض جانبی رایج این دارو است. به همین دلیل، پس از مصرف آن از انجام کارهایی که نیاز به هوشیاری کامل دارند (مانند رانندگی) خودداری کنید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالج این دارو را تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف داروی اندانسترون، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی، از جمله: درد معده، اسپاسم / سفتی عضلات، تغییرات بینایی (به عنوان مثال، از دست دادن موقتی بینایی، تاری دید)، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

همچنین در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی، همچون: درد قفسه سینه، ضربان قلب آهسته / سریع / نامنظم، سرگیجه شدید و غش کردن، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

مصرف اندانسترون ممکن است سروتونین را افزایش دهد و بندرت باعث ایجاد بیماری بسیار جدی به نام سندرم یا مسمومیت ناشی از سروتونین شود. همچنین اگر داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین در بدن می شوند را نیز مصرف می کنید، ممکن است خطر این عارضه را افزایش دهد؛ بنابراین تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید. در صورت بروز برخی از علائم همچون: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی، سرگیجه شدید، حالت تهوع / استفراغ / اسهال، عضلات منقبض، تب شدید، تحریک / بی قراری غیرمعمول، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی اندانسترون را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف اندانسترون، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری به سایر مسدود کننده های گیرنده سروتونین (به عنوان مثال، گرانیسترون)، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: ضربان قلب نامنظم، بیماری کبدی، مشکلات معده / روده (به عنوان مثال، جراحی اخیر شکم یا روده کوچک، تورم) مطلع سازید.

اندانسترون ممکن است باعث ایجاد وضعیتی که بر ریتم قلب تأثیر می گذارد (طولانی شدن QT) شود. که این طولانی شدن QT باعث ایجاد علائمی همچون: ضربان قلب سریع / نامنظم و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید، غش کردن) شود که درصورت مشاهده این علائم بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.

در صورت وجود شرایط خاص پزشکی در خصوص مصرف اندانسترون یا داروهای دیگر که ممکن است باعث طولانی شدن زمان QT شود یا خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد و همچنین قبل از مصرف اندانسترون، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی در خصوص: مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته، طولانی شدن QT در EKG) یا سابقه خانوادگی مشکلات قلبی ( طولانی شدن QT در EKG، مرگ ناگهانی قلبی) مطلع سازید.

سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز ممکن است خطر طولانی شدن QT را افزایش دهد. این خطر نیز ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص مانند ("قرص آب" - ادرار آورها)، از دست دادن شدید آب بدن، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. در مورد استفاده صحیح از اندانسترون با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید.

این دارو ممکن است باعث ایجاد سرگیجه و خواب آلودگی شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

برای کاهش و به حداقل رساندن حالت سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.

افراد مسن نسبت به عوارض جانبی اندانسترون، به ویژه حساسیت بیشتری طولانی شدن QT نشان می دهند.

در دوران بارداری، این دارو باید فقط در مواردی ضروری استفاده شود. خطرات و فواید آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

انتقال این دارو به شیر مادر هنوز مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی اندانسترون

پزشک معالج یا پزشک داروخانه ممکن است از قبل مصرف دارو در مورد هرگونه تداخل دارویی احتمالی که ممکن است برای شما رخ دهد آگاهی داشته باشد و برای این منظور شما را تحت نظر قرار دهد. دوز داروها را قبل از اطلاع دادن به پزشک تغییر ندهید. همچنین مصرف داروها را بدون هماهنگی با پزشک شروع یا قطع نکنید.

اندانسترون نباید با داروهایی مانند آپومورفین مصرف شود. زیرا ممکن است تداخل بسیار جدی ایجاد کند.

اگر در حال حاضر از داروهای ذکر شده در بالا قبل از شروع اندانسترون استفاده می کنید، به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

قبل از مصرف اندانسترون، پزشک خود را در مورد تمام داروهای بدون نسخه و دارویی هایی همچون ترامادول را که ممکن است استفاده کنید، مطلع سازید.

برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مشورت کنید.

بسیاری از داروها علاوه بر اندانسترون ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارند، از جمله آنتی بیوتیک های دوفتیلید، پیموزاید، پروکائین آمید، آمیودارون، کینیدین، ​​سومالول، ماکرولاید (مانند اریترومایسین) را می توان نام برد؛ بنابراین قبل از استفاده از اندانسترون، تمام داروهای مورد استفاده خود را به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

در صورت استفاده از داروهای دیگری که باعث افزایش سروتونین می شوند، خطر سندرم / سمیت سروتونین افزایش می یابد. به عنوان مثال می توان به اکستازی، گل راعی، داروهای ضد افسردگی خاص (از جمله SSRI ها مانند فلوکستین / پاروکستین، SNRI ها مانند دولوکستین / ونلافاکسین) و سایر موارد اشاره کرد. خطر ابتلا به سندرم سروتونین یا مسمومیت ممکن است هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر شود.

این یادداشت تمامی تداخلات دارویی اندانسترون را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن، تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

بهتر است آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند EKG) را قبل از شروع مصرف اندانسترون و هنگام مصرف آن و همچنین به صورت دوره ای انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

دوز فراموش شده

سعی کنید هر دوز را در زمان تعیین شده مصرف کنید. اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید، مگر اینکه نزدیک زمان دوز بعدی باشد. در این صورت از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

قرص های اندانسترون را می توان در یخچال یا در دمای اتاق بین 36-86 درجه فارنهایت (از 2 الی 25 درجه سانتیگراد) نگهداری کرد. فرم مایع اندانسترون را در دمای اتاق (بین 20 الی 25 درجه سانتیگراد) نگهداری کنید.

دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.