زانیداتاماب (نام تجاری: زایهیرا)، از داروهای مورد استفاده در درمان هدفمند سرطان است که در درمان انواع خاصی از سرطان کیسه صفرا یا مجاری صفراوی کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره زانیداتاماب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: زانیداتاماب
نام تجاری: زایهیرا
موارد و نحوه مصرف داروی زانیداتاماب (زایهیرا)
زانیداتاماب برای چه مواردی استفاده می شود؟
زانیداتاماب (با نام تجاری زایهیرا) به طور معمول برای درمان انواع خاصی از سرطان کیسه صفرا یا مجاری صفراوی (کلانژیوکارسینوما) استفاده می شود. پزشک شما ممکن است با توجه به شرایط خاص شما، این دارو را برای موارد دیگری نیز تجویز کند.
زانیداتاماب چگونه عمل می کند؟
پزشک معالج شما می تواند با انجام آزمایش هایی بر روی تومور سرطانی، تشخیص دهد که آیا سرطان شما به داروی زانیداتاماب پاسخ می دهد یا خیر. زانیداتاماب یک آنتی بادی (پروتئین) است که به سلول های سرطانی خاصی متصل می شود و با حمله به این سلول ها، از رشد و تکثیر آن ها جلوگیری می کند.
شکل دارویی و نحوه ارائه زانیداتاماب
زانیداتاماب به صورت تزریقی و توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی ارائه می شود.
عوارض جانبی داروی زانیداتاماب (زایهیرا)
رایج ترین عوارض جانبی زانیداتاماب
در زیر رایج ترین عوارض جانبی داروی زانیداتاماب ذکر شده اند. اگر هر کدام از این عوارض جانبی شما را آزار می دهد، به پزشک خود اطلاع دهید:
- اسهال
- درد معده
- خستگی
- واکنش های ناشی از تزریق
احتمال وجود عوارض جانبی دیگری نیز وجود دارد که در اینجا ذکر نشده اند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی زانیداتاماب
اگرچه احتمال بروز کمتری دارند، اما جدی ترین عوارض جانبی زانیداتاماب به همراه اقداماتی که در صورت بروز آنها باید انجام دهید، در زیر شرح داده شده اند:
واکنش های آلرژیک شدید
زانیداتاماب ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود که می تواند جدی باشد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- تپش قلب سریع
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا احساس گرفتگی گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز رنگ پریده روی پوست (کهیر)
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش
- گرفتگی معده
- درد مفاصل
اسهال
اسهال یکی از عوارض شایع زانیداتاماب است، اما گاهی اوقات می تواند شدید باشد. در صورت بروز اسهال شدید، ممکن است لازم باشد دوز زانیداتاماب شما تغییر کند یا مصرف دارو را متوقف کنید. اگر دارویی برای جلوگیری یا درمان اسهال به شما داده شده است، آن را دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید. در صورت عدم بهبودی اسهال با مصرف دارو یا بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- اسهال شدید
- اسهالی که از بین نمی رود
- اسهال همراه با ضعف، سرگیجه یا تب
واکنش های ناشی از تزریق
زانیداتاماب می تواند باعث واکنش هایی شود که در زمان تزریق دارو ممکن است جدی باشند. ممکن است برای کاهش خطر این واکنش، داروهای دیگری قبل از دریافت زانیداتاماب به شما داده شود. در صورت بروز این واکنش ها، ممکن است لازم باشد سرعت تزریق کاهش یابد یا تزریق متوقف شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر در طول یا بعد از تزریق، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- تب یا لرز
- قرمزی صورت و گردن
- مشکل تنفسی
- درد قفسه سینه
- بثورات پوستی
- سرگیجه یا سبکی سر
- تهوع یا استفراغ
التهاب ریه
زانیداتاماب می تواند باعث التهاب در ریه های شما شود (بیماری بینابینی ریه یا پنومونیت). این عارضه می تواند جدی یا حتی تهدید کننده زندگی باشد. در صورت بروز مشکل در تنفس، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. همچنین ممکن است دچار سرفه، تب یا درد قفسه سینه شوید.
نارسایی قلبی
زانیداتاماب ممکن است خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد. در صورت بروز هر یک از علائم نارسایی قلبی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:
- تنگی نفس یا مشکل در تنفس، به خصوص هنگام دراز کشیدن
- تورم در پاها، مچ پا یا ساق پا
- افزایش وزن غیرعادی سریع
- خستگی غیرعادی
- سرگیجه یا سبکی سر
- ضربان قلب غیرطبیعی
- از دست دادن هوشیاری
موارد احتیاطی و منع مصرف زانیداتاماب (زایهیرا)
چه کسانی نباید از زانیداتاماب استفاده کنند؟
آلرژی به مواد تشکیل دهنده: در صورت مصرف این دارو و بروز علائم واکنش آلرژیک، از ادامه مصرف دارو صرف نظر کرده و فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از مصرف زانیداتاماب چه نکاتی را باید بدانم؟
زانیداتاماب معمولاً توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی در بیمارستان یا کلینیک تجویز می شود. ممکن است قبل از دریافت زانیداتاماب، داروهای دیگری برای کاهش خطر عوارض جانبی، به ویژه واکنش های ناشی از تزریق، به شما داده شود. اولین دوزهای زانیداتاماب ممکن است به آرامی (در طی دو ساعت یا بیشتر) به شما تزریق شود. اگر دارو را به خوبی تحمل کنید، دوزهای بعدی ممکن است در مدت زمان کوتاه تری (در طی یک ساعت) تزریق شوند.
در طول دوره مصرف زانیداتاماب، تمام قرار ملاقات های خود، از جمله قرار ملاقات های آزمایشگاهی را حفظ کنید.
زانیداتاماب پس از آخرین دوز مصرفی، برای مدتی (تا چهار ماه) در بدن شما باقی می ماند. اگر سؤال یا نگرانی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.
قبل از مصرف زانیداتاماب چه اطلاعاتی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟
پزشک خود را از تمام بیماری ها و داروهای مصرفی (اعم از داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، مطلع سازید. این اطلاعات به پزشک کمک می کند تا تشخیص دهد که آیا زانیداتاماب برای شما مناسب است یا خیر.
به خصوص، اطمینان حاصل کنید که موارد زیر را با پزشک خود در میان بگذارید:
مشکلات قلبی
اگر در حال حاضر یا در گذشته دچار مشکلات قلبی، از جمله نارسایی قلبی، بوده اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
بارداری
زانیداتاماب ممکن است برای جنین خطرناک باشد. قبل از شروع مصرف زانیداتاماب، پزشک ممکن است انجام آزمایش بارداری تجویز کند. در طول دوره مصرف زانیداتاماب و تا چهار ماه پس از آخرین دوز، باید از روش های قابل اطمینان پیشگیری از بارداری استفاده کنید. اگر باردار هستید، فکر می کنید باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
شیردهی
هنوز مشخص نیست که آیا زانیداتاماب وارد شیر مادر می شود یا خیر. اگر در دوران شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک در مورد مصرف زانیداتاماب در دوران شیردهی به شما مشاوره خواهد داد.
تداخلات دارویی زانیداتاماب (زایهیرا)
آیا زانیداتاماب با غذاها یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟
تاکنون هیچ تداخل شناخته شده ای بین زانیداتاماب و غذاها یا نوشیدنی ها گزارش نشده است.
اثرات مصرف الکل بر داروی زانیداتاماب مشخص نیست، اما مصرف زیاد الکل می تواند پاسخ ایمنی بدن را کاهش داده و مبارزه با سرطان را دشوارتر کند. همچنین، مصرف الکل در حین استفاده از زانیداتاماب ممکن است خطر خستگی را افزایش دهد.
آیا زانیداتاماب با داروهای دیگر تداخل دارد؟
هیچ تداخل شناخته شده ای بین زانیداتاماب و سایر داروها وجود ندارد. با این حال، همیشه پزشک خود را از تمام داروهای تجویزی و بدون نسخه، ویتامین ها، مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، مطلع سازید.
مصرف بیش از حد و فراموشی دوز زانیداتاماب (زایهیرا)
در صورت مصرف بیش از حد زانیداتاماب چه باید کرد؟
اگر شما یا شخص دیگری به طور تصادفی بیش از حد زانیداتاماب مصرف کرده اید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید یا با اورژانس (شماره 115) تماس بگیرید.
در صورت فراموش کردن یک دوز زانیداتاماب چه باید کرد؟
زانیداتاماب معمولاً توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی در بیمارستان یا کلینیک تجویز می شود. پزشک اطمینان حاصل می کند که زانیداتاماب را طبق برنامه دریافت می کنید. فراموش کردن دوزهای زانیداتاماب می تواند اثربخشی آن را کاهش دهد. بنابراین، مهم است که دوزها را فراموش نکنید یا از مصرف آن ها صرف نظر نکنید، مگر اینکه پزشک به شما دستور دیگری داده باشد.
اگر نوبت تزریق زانیداتاماب را فراموش کردید، برای تعیین نوبت جدید در اسرع وقت تماس بگیرید.
نحوه نگهداری داروی زانیداتاماب
ویال های بازنشده داروی زانیداتاماب را در یخچال (دمای 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شوند.
پرسش های متداول
زانیداتاماب (زایهیرا) چیست؟
زانیداتاماب (زایهیرا) یک آنتیبادی دوگانه (bispecific) است که برای درمان سرطان مجرای صفراوی (BTC) مثبت به HER2 در بزرگسالانی بهکار میرود که قبلاً درمان شدهاند و بیماری آنها قابل جراحی نیست یا به دیگر قسمتهای بدن گسترش یافته است.
زانیداتاماب (زایهیرا) چگونه عمل میکند؟
زانیداتاماب (زایهیرا) به دو نقطه از گیرنده HER2 روی سلولهای سرطانی متصل میشود و تعداد این گیرندهها را کاهش میدهد. این کار باعث میشود سیستم ایمنی بدن فعال شود و سلولهای سرطانی را شناسایی کرده و از بین ببرد، در نتیجه رشد تومور متوقف میشود.
زانیداتاماب (زایهیرا) چه زمانی توسط FDA تأیید شد؟
زانیداتاماب (زایهیرا) در تاریخ ۲۰ نوامبر ۲۰۲۴ (۳۰ آبان ۱۴۰۳) از سوی سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) تأیید شد.
دوز و نحوه مصرف زانیداتاماب (زایهیرا) چگونه است؟
دوز توصیهشده زایهیرا ۲۰ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن است که به صورت تزریق وریدی هر دو هفته یکبار انجام میشود. ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از هر تزریق، داروهایی مانند استامینوفن، آنتیهیستامین و کورتیکواستروئید داده میشوند تا واکنشهای حساسیتی کاهش یابند.
زانیداتاماب (زایهیرا) چگونه تزریق میشود؟
دو تزریق اول معمولاً طی ۱۲۰ تا ۱۵۰ دقیقه انجام میشوند، و اگر بیمار آنها را خوب تحمل کند، نوبتهای بعدی میتوانند کوتاهتر (۹۰ دقیقه، سپس ۶۰ دقیقه) باشند. نباید دارو بهصورت تزریق سریع (بولوس) یا با داروی دیگری از طریق همان خط وریدی تزریق شود.
در چه شرایطی ممکن است نیاز به کاهش دوز یا قطع درمان باشد؟
در صورت بروز عوارض جانبی، دوز ممکن است به ۱۵ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم کاهش یابد. بیمارانی که این دوز را تحمل نکنند باید درمان را به طور دائم قطع کنند.
شایعترین عوارض جانبی زانیداتاماب (زایهیرا) چیست؟
شایعترین عوارض گزارششده شامل اسهال (۵۰٪)، واکنش به تزریق (۳۵٪)، درد شکمی (۲۹٪)، خستگی (۲۴٪)، جوش یا راش پوستی (۱۹٪)، کاهش اشتها (۱۶٪)، تهوع (۱۸٪) و استفراغ (۱۵٪) است. این دارو ممکن است باعث تغییر در نتایج آزمایشگاهی مانند کاهش هموگلوبین یا لنفوسیتها نیز بشود.
چه عوارض جدی یا تهدیدکنندهای ممکن است رخ دهند؟
عوارض جدی احتمالی شامل کاهش عملکرد قلب (اختلال عملکرد بطن چپ)، اسهال شدید، واکنش حاد به تزریق، آسیب به جنین در دوران بارداری و احتمال آسیب کبدی است. بیماران باید از نظر قلبی، گوارشی و کبدی بهطور منظم تحت نظر پزشک باشند.
آیا میتوان در دوران بارداری از زانیداتاماب (زایهیرا) استفاده کرد؟
خیر. زایهیرا ممکن است باعث آسیب به جنین شود بنابراین استفاده از آن در دوران بارداری ممنوع میباشد. زنان باید در طول درمان و تا ۴ ماه پس از آخرین دوز از بارداری جلوگیری کنند.
آیا میتوان در دوران شیردهی از زانیداتاماب (زایهیرا) استفاده کرد؟
مشخص نیست که آیا این دارو وارد شیر مادر میشود یا خیر، بنابراین باید در مورد ادامه شیردهی یا قطع درمان با پزشک مشورت کرد.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.