لنفوم هوچکین (بیماری هوچکین)

لنفوم هوچکین یکی از انواع سرطان های لنفاوی است که معمولاً در میان جوانان و افراد میانسال دیده می شود. این بیماری به معنی رشد غیرطبیعی سلول های لنفاوی در گره های لنفاوی است و می تواند منجر به علائمی مانند تورم گره های لنفاوی، تب، تعریق شبانه و کاهش وزن شود. در ادامه، اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز لنفوم هوچکین، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

لنفوم هوچکین چیست؟

لنفوم هوچکین که پیش تر به آن بیماری هوچکین گفته می شد نوعی سرطان در سیستم لنفاوی -بخشی از سیستم ایمنی بدن- می باشد.

اگرچه افراد در هر سنی ممکن است به این بیماری مبتلا شوند، اما بیشترین میزان ابتلا بین در بین افراد 20 تا 40 سال و بالای 55 سال مشاهده می شود. در لنفوم هوچکین، سلول های سیستم لنفاوی به طور غیر طبیعی رشد می کنند.

لنفوم هوچکین یکی از دو نوع متداول سرطان در سیستم لنفاوی است. نوع دیگر، "لنفوم غیر هوچکین"، بسیار شایع تر است.

پیشرفت در تشخیص و درمان لنفوم هوچکین به افراد مبتلا به این بیماری فرصت بهبودی کامل از آن را داده است.

علائم لنفوم هوچکین

علائم و نشانه های لنفوم هوچکین عبارتند از:

• تورم بدون درد غدد لنفاوی گردن، زیر بغل یا کشاله ران
• خستگی مداوم
• تب
• عرق شبانه
• کاهش بی دلیل وزن
• خارش شدید
• افزایش حساسیت به اثرات الکل یا درد غدد لنفاوی پس از نوشیدن الکل

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت بروز هرگونه علائم و نشانه های مداوم و نگران کننده به پزشک مراجعه نمایید.

علل ابتلا به لنفوم هوچکین

پزشکان مطمئن نیستند که چه چیزی باعث لنفوم هوچکین می شود. اما این بیماری، زمانی شروع می شود که یک سلول مبارزه کننده با عفونت به نام لنفوسیت دچار جهش ژنتیکی شود. این جهش به سلول دستور می دهد که به سرعت تکثیر شده و باعث شود بسیاری از سلول های بیمار به تکثیر خود ادامه دهند. در نتیجه این اتفاق، تعداد زیادی لنفوسیت بزرگ و غیر طبیعی در سیستم لنفاوی جمع می شوند، جایی که سلول های سالم را از بین برده و علائم و نشانه های لنفوم هوچکین را ایجاد می کند.

انواع مختلفی از لنفوم هوچکین وجود دارد. تشخیص نوع لنفوم، به تعیین گزینه های درمانی کمک می کند.

لنفوم هوچکین کلاسیک

لنفوم هوچکین کلاسیک شایع ترین نوع این بیماری است. در غدد لنفاوی افراد مبتلا به این بیماری سلول های بزرگ و غیرطبیعی بنام سلول های رید-استرنبرگ وجود دارد.

انواع مختلف لنفوم هوچکین کلاسیک عبارتند از:

• لنفوم هوچکین اسکلروز ندولار
• لنفوم هوچکین میکسد سلولاریتی
• لنفوم هوچکین عاری از لنفوسیت ها
• لنفوم هوچکین غنی از لنفوسیت

لنفوم هوچکین همراه با لنفوسیت های ندولار

این نوع بسیار نادر از لنفوم هوچکین شامل سلول های بزرگ و غیرطبیعی است که به دلیل شکل ظاهری، گاهی اوقات به آن سلول های «پاپ کورن» نیز گفته می شود. درمان این نوع ممکن است با نوع کلاسیک متفاوت باشد؛ افراد مبتلا در صورت تشخیص بیماری در مراحل اولیه، شانس بیشتری برای بهبودی دارند.

عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)

عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به لنفوم هوچکین عبارتند از:

• سن: این بیماری اغلب در افراد بین 15 تا 30 سال و بالای 55 سال تشخیص داده می شود.
• سابقه خانوادگی لنفوم: داشتن خویشاوند خونی مبتلا به لنفوم هوچکین یا غیرهوچکین، خطر ابتلا به آن را افزایش می دهد.
• جنسیت مذکر: مردها نسبت به زنان بیشتر در معرض ابتلا به لنفوم هوچکین قرار دارند.
• عفونت پیشین با اپشتین بار: افرادی که به بیماری های ناشی از ویروس اپشتین بار مانند مونونوکلئوز عفونی مبتلا شده اند، بیشتر از سایرین در معرض خطر این بیماری هستند.

تشخیص لنفوم هوچکین

پزشک با بررسی سابقه پزشکی و خانوادگی فرد، سوالاتی مطرح می کند. سپس آزمایش های لازم برای تشخیص لنفوم هوچکین انتخاب می شوند، که به طور معمول شامل موارد زیر است:

• معاینه جسمی: پزشک تورم غدد لنفاوی (مانند گردن، زیر بغل و کشاله ران) و همچنین تورم طحال یا کبد را بررسی می کند.

• آزمایش خون: نمونه ای از خون در آزمایشگاه بررسی می شود تا هرگونه نشانه ای از بروز سرطان در خون مشخص گردد.

• تست های تصویربرداری: پزشک ممکن است آزمایش های تصویربرداری جهت شناسایی نشانه های لنفوم هوچکین در سایر نقاط بدن توصیه کند. این آزمایش ها شامل رادیوگرافی، سی تی اسکن و توموگرافی انتشار پوزیترون (PET) می شوند.

• نمونه برداری (بیوپسی): ممکن است پزشک بیوپسی از غدد لنفاوی را جهت بررسی سلول های غیرطبیعی (به ویژه سلول های رید-استرنبرگ) توصیه کند تا تشخیص لنفوم هوچکین کلاسیک تایید شود.

• بیوپسی مغز استخوان: نمونه برداری مغز استخوان، که از طریق وارد کردن سوزن در استخوان انجام می شود، می تواند برای بررسی حضور سلول های لنفوم هوچکین در مغز استخوان استفاده شود.

بسته به شرایط بیمار، ممکن است از آزمایش ها و روش های تشخیصی دیگری نیز استفاده شود.

مرحله بندی لنفوم هوچکین

در صورت بروز لنفوم هوچکین، نتایج آزمایش ها به پزشک کمک می کند تا مرحله (Stage) بیماری را تعیین کند. مراحل از 1 تا 4 دسته بندی می شوند؛ به این معنا که عدد پایین تر نشان می دهد سلول های لنفوم تنها در یک یا چند ناحیه محدود (مانند گره های لنفاوی) حضور دارند، و سرطان در مراحل اولیه احتمال بهبودی بالاتری دارد. به علاوه، در طبقه بندی ممکن است از حروف A و B استفاده شود:

• A: نشانه ای از عدم وجود علائم نگران کننده مانند تب مداوم یا کاهش وزن ناخواسته.
• B: نشان دهنده حضور علائم قابل توجهی مانند تب، کاهش وزن ناخواسته یا تعریق شبانه است.

درمان لنفوم هوچکین  

درمان های لنفوم هوچکین برای هرشخص بسته به نوع و مرحله بیماری، سلامت کلی و اولویت ها تعیین می شود. هدف اصلی، نابودی هرچه بیشتر سلول های سرطانی و بهبود وضعیت بیمار است.

شیمی درمانی

شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که با استفاده از داروهایی خاص، سلول های سرطانی لنفوم را از بین می برد. داروهای شیمی درمانی از طریق جریان خون به تمامی مناطق بدن دسترسی پیدا می کنند. در افراد مبتلا به لنفوم هوچکین در مراحل اولیه، شیمی درمانی معمولاً به همراه پرتودرمانی استفاده می شود؛ در لنفوم پیشرفته، این روش ممکن است به تنهایی یا در ترکیب با پرتودرمانی به کار رود. داروهای شیمی درمانی می توانند به صورت قرص، تزریق وریدی یا ترکیبی از هر دو روش تجویز شوند. عوارض جانبی شیمی درمانی شامل حالت تهوع، ریزش مو و در موارد جدی تر، آسیب به قلب، ریه، مشکلات باروری و احتمال بروز سرطان های دیگر (مانند سرطان خون) می باشد.

رادیوتراپی (پرتو درمانی)

در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. در لنفوم هوچکین کلاسیک، پرتودرمانی اغلب پس از شیمی درمانی انجام می شود؛ در حالی که بیماران مبتلا به لنفوم هوچکین همراه با لنفوسیت های ندولار ممکن است در مراحل اولیه تنها تحت پرتودرمانی قرار گیرند. در طی پرتودرمانی، بیمار روی تخت درمان دراز کشیده و یک دستگاه خاص، پرتوهای پرانرژی را به نواحی مشخص شده از بدن برای درمان (مانند غدد لنفاوی یا نواحی نزدیک به آن ها) می تاباند. این روش ممکن است باعث قرمزی پوست، ریزش مو در ناحیه تحت درمان و خستگی شود؛ همچنین در موارد معدودی خطرات جدی تری مانند بیماری های قلبی، سکته مغزی، مشکلات تیروئید، ناباروری و افزایش احتمال بروز سایر سرطان ها (مانند سرطان پستان یا ریه) وجود دارد.

پیوند مغز استخوان

پیوند مغز استخوان (یا پیوند سلول های بنیادی) درمانی برای جایگزینی مغز استخوان بیمار با سلول های بنیادی سالم است. این روش زمانی به کار گرفته می شود که لنفوم هوچکین با وجود درمان های اولیه عود کرده باشد. در طی پیوند مغز استخوان، سلول های بنیادی خون گرفته شده، منجمد شده و ذخیره می شوند. سپس، برای از بین بردن سلول های سرطانی، شیمی درمانی و پرتودرمانی با دوز بالا انجام می شود. در نهایت، سلول های بنیادی منجمد شده، ذوب شده و به صورت وریدی تزریق می شوند تا به بازسازی مغز استخوان سالم کمک کنند. بیماران تحت پیوند مغز استخوان در معرض ابتلا به بیماری های عفونی نیز قرار دارند.

درمان هدفمند

در درمان های هدفمند برای سرطان، از داروهایی استفاده می شود که به مواد شیمیایی خاص در سلول های سرطانی حمله می کنند. این درمان، با مهار کردن این مواد، می تواند باعث مرگ سلول های سرطانی شود. اغلب در درمان لنفوم هوچکین همراه با لنفوسیت های ندولار، درمان هدفمند به همراه شیمی درمانی تجویز می شود. برای لنفوم هوچکین کلاسیک، درمان هدفمند ممکن است در شرایط خاصی گزینه مناسبی باشد.

ایمونوتراپی

ایمونوتراپی نوعی درمان است که با استفاده از داروهایی به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا سلول های سرطانی را شناسایی کرده و از بین ببرد. سیستم ایمنی معمولاً با حمله به عوامل بیماری زا و سلول های غیرطبیعی فعالیت می کند؛ اما سلول های سرطانی با پنهان شدن از دید سیستم ایمنی، از نابودی در امان می مانند. ایمونوتراپی با تغییر حساسیت و قدرت سیستم ایمنی، امکان شناسایی و هدف قرار دادن این سلول ها را فراهم می کند. در لنفوم هوچکین، ایمونوتراپی ممکن است به عنوان گزینه ای در شرایطی مانند عدم پاسخ به درمان های اولیه، مد نظر قرار گیرد.

درمان جایگزین

تا کنون هیچ درمان جایگزینی به عنوان روش اصلی برای درمان لنفوم هوچکین اثبات نشده است. با این حال، برخی روش های مکمل می تواند به شما در مقابله با استرس ناشی از تشخیص سرطان و عوارض جانبی درمان های رایج کمک کند. با پزشک خود در مورد گزینه هایی مانند موارد زیر مشورت کنید:

• هنر درمانی
• ورزش
• مراقبه
• موسیقی درمانی
• تمرینات آرامش
• فعالیت های معنوی

راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری

تشخیص لنفوم هوچکین می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. استراتژی ها و منابع زیر می تواند در مقابله با سرطان به شخص کمک کنند:

• در رابطه با لنفوم هوچکین اطلاعات کسب کنید. درباره سرطان خود به اندازه کافی بیاموزید تا در تصمیم گیری درباره درمان و مراقبت از خود احساس راحتی و اطمینان داشته باشید. علاوه بر مشاوره با پزشک، می توانید از منابع موثق مانند بنیاد تحقیقات لنفوم، انجمن سرطان خون و لنفوم، کتابخانه های محلی و اینترنت استفاده کنید.
• داشتن یک شبکه حمایتی از خانواده، دوستان یا گروه های پشتیبانی رسمی به شما کمک می کند تا در مواجهه با درد، اضطراب و مشکلات ناشی از بیماری، احساس تنهایی نکنید. حضور افرادی که تجربه مشابهی دارند، می تواند بسیار مفید باشد.
• تعیین اهداف کوتاه مدت و بلندمدت به شما کمک می کند تا بر احساسات خود کنترل بیشتری داشته باشید و احساس هدفمندی را تجربه کنید. اهداف واقع بینانه می توانند انگیزه و امید را در روند بهبودی تقویت کنند.

از تعیین اهدافی که احتمالاً به آن ها نخواهید رسید، خودداری کنید. به عنوان مثال، ممکن است نتوانید هفته ای 40 ساعت کار کنید، اما شاید بتوانید پاره وقت فعالیت داشته باشید. بسیاری از افراد دریافته اند که ادامه فعالیت شغلی و اجتماعی می تواند مفید باشد.

• برای خود وقت بگذارید. تغذیه سالم، استراحت کافی و فعالیت های آرامش بخش می توانند به کاهش استرس و خستگی ناشی از سرطان کمک کنند. برنامه ریزی برای زمانی که نیاز به استراحت بیشتر یا کاهش بار فعالیت ها دارید، بسیار مهم است.
• فعال بمانید. تشخیص سرطان به معنای توقف فعالیت های مورد علاقه یا تغییرات شدید در سبک زندگی نیست. در صورتی که احساس خوبی برای انجام کاری دارید، آن را شروع کرده و ادامه دهید؛ فعالیت بدنی و ذهنی در طول روند بیماری اهمیت زیادی دارد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر علائم و نشانه های نگران کننده ای را تجربه می کنید، با پزشک خانواده درتماس باشید. در صورتی که پزشک به وجود لنفوم مشکوک باشد، ممکن است شما را به متخصص خون ارجاع دهد.

از آنجایی که زمان ملاقات با پزشک محدود است و اغلب اطلاعات زیادی برای انتقال وجود دارد، توصیه می شود قبل از ملاقات به نکات زیر توجه کنید:

آن چه می توانید انجام دهید

• از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. قبل از تعیین وقت ملاقات، حتماً بپرسید که آیا محدودیت یا آماده سازی خاصی (مثلاً تغییر رژیم غذایی) لازم است یا خیر.
• تمام علائمی که تجربه می کنید، حتی مواردی که به نظر ارتباطی با بیماری فعلی ندارند، را یادداشت کنید.
• اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله تغییرات عمده زندگی یا استرس های اخیر خود را ثبت کنید.
• نام و مقدار داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل هایی که اخیراً مصرف کرده اید را یادداشت کنید.
• یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را همراه داشته باشید. اگر ممکن است، یکی از اعضای خانواده یا دوست خود را به همراه داشته باشید تا در یادآوری نکات و صحبت های پزشک به شما کمک کند.
• سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.

از آنجا که وقت شما با پزشک محدود است، سوالات را از مهم ترین به کم اهمیت ترین ترتیب مرتب کنید. این نکات به شما کمک می کند تا جلسه ملاقات با پزشک به شکلی موثر برگزار شده و از زمان محدود خود به بهترین نحو استفاده کنید.

برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک بپرسید عبارتند از:

• آیا دچار لنفوم هوچکین هستم؟
• به چه نوعی از لنفوم هوچکین مبتلا هستم؟
• بیماری در چه مرحله ای است؟
• آیا به آزمایش های بیشتری احتیاج دارم؟
• آیا به درمان نیاز خواهم داشت؟
• گزینه های درمان من چه هستند؟
• عوارض جانبی بالقوه هر درمان چیست؟
• درمان چه تاثیری بر زندگی روزمره من دارد؟ آیا می توانم به کار خود ادامه دهم؟
• چه مدت درمان ادامه خواهد داشت؟
• بهترین گزینه درمانی چیست؟
• آیا بروشور یا مواد چاپی دیگری دارید که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
• چه مجله ها و بروشورهایی در دسترس هستند؟ چه سایت هایی را برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می دهید؟

علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.

از پزشک چه انتظاری می رود

پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها به مؤثر بودن ملاقات و کسب نتیجه بهتر کمک خواهد کرد؛

پزشک ممکن است این سوالاتیرا بپرسد:

• چه زمانی برای اولین بار علائم را تجربه کردید؟
• آیا علائم مداوم یا گاه به گاه بوده است؟
• شدت علائم چقدر است؟
• چه مواردی، علائم را بهبود می بخشد؟
• چه چیزهایی علائم را بدتر می کند؟
• آیا کسی در خانواده به لنفوم هوچکین سرطان مبتلا شده است؟
• آیا شما یا کسی در خانواده خود دچار نقص سیستم ایمنی بوده اید؟
• آیا در گذشته به بیماری های عفونی خاصی مبتلا شده اید؟
• آیا شما یا خانواده در معرض سموم قرار داشته اید؟

مقاله مرتبط ایمونوتراپی (ایمنی درمانی) ایمونوتراپی یکی از روش های درمان سرطان است که به سیستم ایمنی کمک می کند با سرطان مبارزه کند. معمولا از ایمونوتراپی برای درمان سر...

مقاله مرتبط مرحله‌بندی و درجه‌بندی در سرطان‌: راهی برای انتخاب بهترین روش درمانی مرحله بندی (میزان گسترش سرطان در بدن) و درجه بندی (ویژگی سلول های سرطانی و سرعت رشد) سرطان به پزشک کمک می کند تا بهترین روش درما...