درخواست مشاوره رایگان
داروی پروکاربازین (نام تجاری: ماتولان)، نوعی داروی مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که همراه با داروهای دیگر برای درمان برخی انواع سرطان لنف تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پروکاربازین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارئه می شود.
نام عمومی: پروکاربازین
نام تجاری: ماتولان
داروی پروکاربازین، در درمان بیماری هوچکین (لنفوم هوچکین) مورد استفاده قرار میگیرد. پروکاربازین به گروهی از داروها بنام عوامل آلکیله کننده تعلق دارد و از طریق کند کردن یا متوقف ساختن رشد سلولهای سرطانی عمل می کند.
کپسول خوراکی (50 میلی گرم)
قبل از شروع به مصرف داروی پروکاربازین ماتولان و قبل از هر دوره مصرف دوباره آن، برگه اطلاعات بیمار که توسط دکتر داروساز در اختیارتان قرار میگیرد را مطالعه کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروساز صحبت کنید.
دارو باید مطابق تجویز پزشک و معمولاً یک یا دوبار در روز مصرف شود. دوره مصرف دارو معمولاً دو هفته است که بعد از آن برای مدتی مصرف دارو متوقف شده و سپس بیمار دوباره شروع به مصرف می کند، این روند چرخه درمان نامیده می شود. از جویدن یا خرد کردن دارو خودداری کنید. به منظور کاهش عوارض جانبی، پزشک درمان را از دوز های پایین دارو شروع کرده و سپس به تدریج مقدار آن را افزایش خواهد داد. توصیه های پزشک را به دقت عمل کنید.
دوز مصرفی داروی پروکاربازین طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو، سن، اندازه بدن و سایر داروهای مصرفی تعیین می شود. تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
بیشترین اثربخشی دارو با مصرف منظم آن حاصل میشود. برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، میتواند دارو را هر روز در یک زمان مشخص مصرف کنید.
در هنگام مصرف پروکاربازین، برای جلوگیری از افزایش بیش از حد فشار خون و کنترل و محدود کردن میزان تیرامین دریافتی، باید رژیم مخصوصی که توسط پزشک یا متخصص تغذیه ارائه شده را رعایت کرد. از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی مقادیر بالای تیرامین خودداری کنید. برخی از فرآورده های حاوی تیرامین عبارتند از: پنیرهای مانده، گوشت خشک شده / کهنه و سوسیس (و سالامی)، ماهی های نگه داری شده در نمک و سرکه، محصولات حاوی مقادیر بالای مخمر (همچون عصاره آماده سوپ / گوشت / مرغ، نان های خانگی یا نان های خمیر ترش)، غذاهای تخمیر شده (مانند ترشی کلم، کیمچی)، بیشتر فرآورده های سویا (همچون سس سویا، پنیر سویا)، باقالی، انواع نوشیدنی های الکلی.
برای دریافت جزئیات بیشتر و لیست کامل تری از مواد غذایی حاوی تیرامین که باید محدود شوند و یا از آن ها پرهیز شود، با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
از قطع مصرف داروی پروکاربازین حتی در صورت بروز حالت تهوع خودداری کنید. در صورتی که بلافاصله پس از خوردن یک دوز استفراغ کردید فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
حالت تهوع، استفراغ، بی اشتهایی، یبوست، خشکی دهان، مشکلات بلع، خواب آلودگی، سرگیجه، سردرد، مشکلات خواب، درد عضلات / مفاصل، یا تیرگی پوست می تواند از عوارض پروکاربازین باشند. تهوع و استفراغ ناشی از مصرف این دارو می تواند شدید باشد. در برخی موارد پزشک برای پیشگیری یا کاهش شدت تهوع و استفراغ دارو تجویز خواهد کرد. مصرف وعده های غذایی کوچک، پرهیز از خوردن غذا پیش از دریافت دارو و یا کاهش فعالیت جسمی از جمله اقداماتی است که در کاهش این عوارض موثر می باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
ممکن است ریزش موی موقتی نیز اتفاق بیفتد، بعد از اتمام درمان رشد موها به حالت طبیعی بازخواهد گشت.
ممکن است بیمارانی که پروکاربازین مصرف می کنند، عوارض جانبی جدی را تجربه کنند. به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. نظارت دقیق پزشک بر وضعیت بیمار در کاهش این عوارض جانبی موثر است.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی مانند خونریزی / کبودی غیرمعمول، اسهال، گزگز / بی حسی دست ها / پاها، تغییرات خلقی / روحی (مانند سردرگمی، افسردگی) و تبخال لب / دهان را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو می تواند قدرت بدن را در مبارزه با عفونت ها کاهش دهد، و در نتیجه می تواند احتمال ابتلا به عفونت های جدی را افزایش دهد و یا عفونت های فعلی را تشدید بخشد. بروز علائم عفونت (همچون گلو درد طولانی، تب، لرز) را فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی همچون تشنج، بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید.
این دارو به ندرت باعث افزایش بیش از حد و خطرناک فشار خون می شود. تداخلات دارویی و غذایی بسیاری خطر وقوع فشار خون بحرانی را افزایش می دهند. در صورت بروز هر یک از عوارض جدی که در ادامه آورده شده است، مصرف پروکاربازین را متوقف نموده و سریع به مراکز درمانی مراجعه کنید: سردرد شدید، تپش قلب یا ضربان قلب تند / آهسته / نامنظم، درد قفسه سینه، درد / خشکی گردن، تهوع / استفراغ شدید، تعریق / مرطوب شدن پوست (گاهی همراه با تب)، گشاد شدن مردمک ها، تغییرات در بینایی (همچون دوبینی یا تاری دید) و حساسیت ناگهانی به نور.
پروکاربازین می تواند سبب افزایش سروتونین شده و در موارد نادری منجر به بروز اختلال بسیار جدی بنام سندرم/ مسمومیت با سروتونین شود. مصرف سایر داروهای افزایش دهنده سروتونین نیز می تواند خطر این اختلال را افزایش دهند، بنابراین پزشک یا پزشک داروساز را در جریان تمام داروهای مصرفی خود قرار دهید. در صورت بروز علائم زیر سریعاً به مراکز درمانی مراجعه کنید: ضربان قلب بالا، توهم، عدم هماهنگی حرکات بدن، سرگیجه شدید، تهوع / استفراغ / اسهال شدید، اسپاسم عضلانی، تب با علتی نامشخص، اضطراب / بی قراری غیر عادی.
در موارد بسیار نادر بیماران سرطانی که با این دارو تحت درمان قرار می گیرند به سایر انواع سرطان (مانند لوسمی) مبتلا می شوند. درمان همزمان با انواع خاصی از داروهای شیمی درمانی یا رادیو تراپی خطر این عارضه را بالا می برد. برای دریافت جزئیات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
بروز واکنش آلرژیک بسیار شدید به این دارو بسیار نادر است. با این حال در صورت بروز هر یک از علائم مربوط به واکنش آلرژیک شدید از جمله عارضه های پوستی (راش)، خارش / تورم بخصوص در ناحیه صورت، زبان، گلو، سرگیجه شدید و سختی تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی داروی پروکاربازین را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف داروی پروکاربازین ماتولان، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماریهای خونی / انعقادی (مانند کم خونی، پایین بودن شمارش سلولهای خونی)، عفونت، بیماری های کلیوی، اختلالات کبدی و انجام رادیوتراپی، مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
در دوران مصرف داروی پروکاربازین ماتولان از مصرف نوشیدنی ها و فرآورده های حاوی الکل خودداری کنید چرا که ممکن است باعث ایجاد عوارضی چون انقباض های دردناک (کرامپ و دل پیچه) / ناراحتی معده، تهوع، استفراغ، سردرد و گرگرفتگی شوند.
در هنگام مصرف این دارو از سیگار کشیدن پرهیز کنید چرا که می تواند احتمال ابتلا به سرطان ریه را افزایش دهد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در این زمینه با پزشک یا دکتر داروساز صحبت کنید.
این دارو می تواند حساسیت به آفتاب را افزایش دهد. به همین منظور از قرار گرفتن در معرض نور خورشید پرهیز کنید. از برنزه کردن با سولاریوم و قرار گیری در مقابل لامپ های برنزه کننده بپرهیزید. هنگام خروج از منزل از ضدآفتاب و پوشش های حفاظتی مناسب استفاده کنید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول / قرمزی پوست، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
پروکاربازین می تواند احتمال ابتلا به عفونت ها را افزایش داده و یا عفونت های فعلی را تشدید کند. از برخورد با افرادی که دچار بیماری های واگیردار (همچون آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) می باشند، خودداری کنید. در صورتی که در معرض بیماری قرار داشته اید و یا تمایل به کسب اطلاعات بیشتری در این زمینه دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
از انجام واکسیناسیون بدون موافقت پزشک خودداری کنید. از تماس با افرادی که به تازگی واکسن حاوی ویروس زنده (مانند واکسن استنشاقی آنفولانزا) دریافت کرده اند، بپرهیزید.
برای کاهش خطر بریدگی، جراحت، یا کوفتگی از وسایل تیز مانند تیغ و ناخن گیر با احتیاط استفاده کنید و از انجام فعالیت هایی چون ورزش های پربرخورد بپرهیزید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
کودکان ممکن است حساسیت بیشتری به عوارض جانبی این دارو به خصوص رعشه (ترمور)، کاهش سطح هوشیاری یا تشنج نشان دهند.
در صورتی که باردار هستید و یا قصد بارداری دارید به پزشک خود اطلاع دهید. در دوره مصرف پروکاربازین نباید باردار شوید چرا که این دارو می تواند به جنین آسیب بزند. در مورد روش های مطمئن پیشگیری از بارداری در دوره مصرف این دارو با پزشک خود مشورت کنید. اگر باردار شدید فوراً در مورد خطرات و فواید استفاده از این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
هنوز مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر، اما به دلیل خطرات بالقوه ای که این دارو می تواند برای نوزاد داشته باشد، شیر دادن به نوزاد در دوره مصرف دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی پروکاربازین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی داروهایی که ممکن است با پروکاربازین تداخل داشته باشند، عبارتند از: قرص های رژیمی / کاهش دهنده اشتها (همچون دی اتیل پروپیون)، داروهای اختلال بیش فعالی / نقص توجه (همچون آتوموکستین، متیل فنیدات)، آپراکلونیدین، بوپروپیون، بوسپیرون، کاربامازپین، سیکلوبنزاپرین، دوتترابنازین، دکسترومتورفان، متیل دوپا، تترابنازین، والبنازین، برخی داروهای مخدر (همچون مپریدین، متادون، تاپنتادول)، برخی مکمل ها (همچون تریپتوفان، تیرامین)، برخی تریپتان های مورد استفاده در درمان سردردهای میگرنی (مانند ریزاتریپتان، سوماتریپتان)، برخی داروهای بیماری پارکینسون (انتاکاپون، لوودوپا، تولکاپون).
مصرف همزمان پروکاربازین و سایر داروهای افزایش دهنده سروتونین سبب بالا رفتن احتمال ایجاد مسمومیت/ سندرم سروتونین می شود. برخی از این فرآورده ها عبارتند از: داروهای محرک مانند قرص اکستازی / MDMA، گل راعی، برخی داروهای ضد افسردگی (شامل ماپروتیلین، میرتازاپین، داروهای مهارکننده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) مانند فلوکستین / پاروکستین، داروهای مهارکننده باز جذب سروتونین-نوراپینفرین (SNRIs) مانند دولوکستین / ونلافاکسین، ضدافسردگی های سه حلقه ای مانند آمیتریپتیلین / دوکسپین). شروع یا افزایش دوز مصرف این داروها باعث افزایش خطر مسمومیت با سروتونین (سندرم سروتونین) می شود.
مصرف برخی داروها همزمان و یا حتی هفته ها قبل یا بعد مصرف پروکاربازین باعث ایجاد تداخلات دارویی می شود. دو هفته قبل و بعد از مصرف پروکاربازین در صورت مصرف داروهای تداخل کننده با این دارو و یا داروهای افزایش دهنده سروتونین، به پزشک خود اطلاع دهید. همچنین اگر در طی 5 هفته قبل از شروع به مصرف پروکاربازین، فلوکستین مصرف کرده اید به پزشک اطلاع دهید. درباره مدت زمانی که باید بین شروع یا قطع مصرف این داروها و شروع پروکاربازین فاصله بیفتد، با پزشک خود صحبت کنید.
مصرف همزمان سایر مهارکننده های مونوآمین اکسیداز (MAOs) و پروکاربازین، می تواند باعث تداخل دارویی شدید شود. در هنگام درمان با پروکاربازین از مصرف سایر مهارکننده های MAOs (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متیلین بلو، موکلوبمید، فنلزین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین و ترانیل سیپرومین) خودداری نمایید. همچنین در طی 2 هفته قبل و بعد از درمان با پروکاربازین، از مصرف مهارکننده های MAOs خودداری کنید. درباره زمان شروع و توقف مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
قبل از مصرف پروکاربازین پزشک را در جریان استفاده خود از داروهایی که در ترکیب با پروکاربازین باعث افزایش خطر افزایش شدید فشار خون (فشارخون بحرانی) می شوند قرار دهید. این داروها عبارتند از: محصولات گیاهی (مانند گیاه افدرا (ارمک)/ ماهوانگ)، داروهای آلرژی، سرفه و سرماخوردگی (مانند دکسترومتورفان، ضد احتقان ها همچون فنیل افرین/سودوافدرین)، و محرک ها (مانند آمفتامین ها، افدرین، اپی نفرین، فنیل آلانین). این داروها به هیچ وجه نباید همزمان با پروکاربازین مصرف شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
اگر از داروها و یا محصولاتی که باعث خواب آلودگی و گیجی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی و مسکن های افیونی (مانند کدئین) استفاده می کنید، حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید.
ترکیبات تمام داروهای مصرفی خود (همچون داروهای آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) را مطالعه کرده چرا که ممکن است حاوی ترکیبات خواب آور باشند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا دشواری تنفس، با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
قبل و حین استفاده از این دارو باید تست های آزمایشگاهی / پزشکی (مانند شمارش کامل سلول های خونی، تست عملکرد کلیه ها / کبد / ریه ها) انجام شود. تمام آزمایش ها باید در زمان مشخص شده انجام شوند.
هر دوز این دارو باید طبق برنامه در زمان تعیین شده تزریق شود. در صورتی فراموشی یک دوز، فوراً از دکتر داروساز یا پزشک خود درخواست کنید که برنامه جدیدی را برای دریافت دوز فراموش شده تعیین کنند.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
