فنلزین (نام تجاری: ناردیل)، از داروهای موثر روی انتقال دهنده های عصبی است که در درمان بیماری افسردگی آتیپیک (غیر معمول) کاربرد دارد. این دارو اثری در درمان افسردگی حاد ندارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف فنلزین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: فنلزین
نام تجاری: ناردیل
فنلزین (ناردیل) نوعی داروی ضد افسردگی (مهار کننده مونوآمین اکسیداز) است. این دارو با بازیابی تعادل برخی از مواد طبیعی خاص (انتقال دهنده های عصبی) در مغز، افسردگی را درمان می کند. فنلزین می تواند روحیه و احساس خوبی در شخص ایجاد کند. معمولاً این دارو در افرادی که به درمان با داروهای دیگر پاسخ نداده اند، استفاده می شود.
پیش از هر بار مصرف فنلزین، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
داروی فنلزین را به صورت خوراکی، معمولاً 1 تا 3 بار در روز طبق دستور پزشک همراه یا بدون غذا مصرف کنید.
میزان داروی مصرفی براساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان متفاوت است.
برای کاهش خطر ابتلا به عوارض جانبی، پزشک دارو را با دوز کم شروع کرده و به تدریج دوز را افزایش می دهد. هنگامی که وضعیت بهبود یافت و برای مدتی بهتر شد، پزشک برای قطع مصرف دارو، به تدریج دوز مصرفی را کاهش می دهد. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید. بیشتر یا کمتر از مقادیر و زمان تجویز شده دارو را مصرف نکنید؛ زیرا وضعیت سریعتر بهبود نخواهد یافت و خطر ابتلا به عوارض جانبی افزایش می یابد.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
امکان دارد چندین هفته طول بکشد تا بهبودی کامل با مصرف فنلزین اتفاق بیفتد. بدون مشورت با پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید.
اگر ناگهان مصرف فنلزین را متوقف کنید، علائم ترک مصرف (مانند بی قراری، گیجی، توهم، سردرد، ضعف و اسهال) ایجاد می شود. برای کمک به جلوگیری از بروز علائم ترک، پزشک دوز را به آرامی کاهش می دهد. اگر به مدت طولانی یا در دوزهای بالا از فنلزین استفاده کرده اید، احتمال عوارض ترک مصرف آن بیشتر است. در صورت قطع مصرف، فوراً به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
درصورت تداوم یا تشدید وضعیت پزشکتان را مطلع کنید.
سرگیجه، خواب آلودگی، خستگی، ضعف، مشکلات خواب، یبوست و خشکی دهان می تواند از عوارض فنلزین باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف فنلزین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: بیهوش شدن، تغییرات ذهنی / خلقی (به عنوان مثال، تحریک، گیجی)، سفتی عضلات، تغییر در توانایی / علاقه جنسی، لرزش، لرز، تورم مچ پا / پاها، افزایش وزن غیرمعمول، درد / تورم / قرمزی چشم، تغییرات بینایی (به عنوان مثال، دید مبهم یا تار)، علائم مشکلات کبدی (به عنوان مثال، حالت تهوع / استفراغ مداوم، درد معده / شکم، زردی چشم / پوست، تاریکی ادرار) و تشنج، به پزشک اطلاع دهید.
فنلزین به ندرت باعث حمله فشار خون بسیار بالا (بحران فشار خون) شده که می تواند کشنده باشد. بسیاری از تداخلات دارویی و غذایی می تواند این خطر را افزایش دهد. در صورت بروز هرکدام از این عوارض جانبی جدی مانند: سردرد مکرر / شدید، ضربان قلب سریع / آهسته / نامنظم / تپش قلب، درد قفسه سینه، سفتی / درد گردن، حالت تهوع / استفراغ شدید، تعریق / رطوبت پوست (گاهی تب دار)، گشاد شدن مردمک چشم، حساسیت ناگهانی به نور (فتوفوبیا)، مصرف فنلزین را متوقف کرده فورا به پزشک مراجعه نمایید.
فنلزین می تواند سروتونین را افزایش دهد و به ندرت باعث ایجاد بیماری بسیار خطرناکی به نام سندرم / سمیت سروتونین می شود. مصرف سایر داروهایی که باعث افزایش سروتونین می شوند، این خطر را افزایش می دهد؛ بنابراین تمام داروهای مصرفی خود را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید. در صورت بروز برخی از علائم: ضربان قلب سریع، توهم، از دست دادن هماهنگی و تعادل بین اندام و اعضای بدن، سرگیجه شدید، تهوع / استفراغ / اسهال شدید، تیک عضلانی، تب بی دلیل، تحریک / بی قراری غیرمعمول بلافاصله پزشک را مطلع کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی فنلزین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف فنلزین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف فنلزین، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: نوع خاصی از تومور غده فوق کلیه (فئوکروموسیتوما)، بیماری عروق مغزی (به عنوان مثال سکته)، مشکلات قلبی (به عنوان مثال، نارسایی قلبی، حمله قلبی، بیماری عروق کرونر)، فشار خون بالا، سابقه سردردهای شدید / مکرر، مشکلات کبدی، بیماری کلیوی، سابقه شخصی / خانوادگی اختلالات روحی / خلقی (به عنوان مثال، اسکیزوفرنی، اختلال دو قطبی)، دیابت، برخی بیماری های سیستم عصبی (سندرم پارکینسون، تشنج)، پرکاری تیروئید (هایپرتیروئیدیسم)، سابقه شخصی / خانوادگی گلوکوم (نوع بسته شدن زاویه) مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
برای به حداقل رساندن سرگیجه و خطر غش، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.
قبل از انجام جراحی یا هرگونه اقداماتی که نیاز به استفاده از ماده حاجب (به عنوان مثال میلوگرافی) دارد، به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید که از این دارو استفاده می کنید. احتمال دارد لازم باشد از قبل مصرف این دارو را متوقف کنید. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید.
اگر بیماری قلبی دارید، این دارو درد قفسه سینه را پنهان می کند. هنگام مصرف فنلزین از ورزش شدید خودداری کنید.
اگر دیابت دارید، فنلزین قند خون را کاهش می دهد. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. در صورت بروز علائم کاهش قند خون مانند تعریق ناگهانی، لرزش، ضربان قلب سریع، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا گزگز دست / پاها، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک ممکن است تصمیم به تنظیم داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی بگیرد.
مصرف فنلزین در افراد مسن احتیاط شود؛ زیرا حساسیت بیشتری نسبت به اثرات دارو خصوصاً اثرات آن بر فشار خون دارند.
در حین بارداری این دارو باید فقط در موارد ضروری استفاده شود. خطرات و فواید را با پزشک خود در میان بگذارید.
از آنجا که مشکلات ذهنی / خلقی درمان نشده (مانند افسردگی) می تواند یک بیماری جدی باشد، مصرف فنلزین را قطع نکنید، مگر اینکه توسط پزشک خود دستور داده شود. اگر قصد بارداری دارید یا فکر می کنید باردار هستید، بلافاصله با پزشک خود در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.
انتقال این دارو به شیر مادر مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی فنلزین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که با فنلزین تداخل دارند عبارتند از: سایر داروهای ضد افسردگی (از جمله ماپروتیلین، میرتازاپین، نفازودون، داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای مانند آمی تریپتیلین / نورتریپتیلین)، داروهای مهار کننده اشتها (مانند دی اتیل پروپیون)، داروهای اختلال بیش فعالی و نقص توجه یا همان ADHD (مانند آتوموکستین، متیل فنیدات)، بوپروپیون، بوسپیرون، کاربامازپین، سیکلوبنزاپرین، دوتترابنازین، دکسترومتورفان، داروهای خاصی برای فشار خون، پروکاربازین، راساژیلین، سافینامید، سلژیلین، ترانیل سیپرومین) متوکلوپرامید، داروهای حاوی مخدر خاص (مانند فنتانیل، مپریدین، متادون، تاپنتادول)، داروهای خاص درمان پارکینسون (مانند انتاکاپون، لوودوپا، تولکاپون)، داروهای خیابانی (مانند مسکالین)، محرک ها (مانند آمفتامین ها، کوکائین، دوپامین، اپی نفرین، فنیل آلانین)، تترابنازین، داروهای میگرن یا تریپتان ها (مانند سوماتریپتان، ریزاتریپتان)، ترامادول، تیروزین، تریپتوفان، والبنازین.
در صورت استفاده از سایر داروهای افزاینده سروتونین، خطر سندرم / سمیت سروتونین افزایش می یابد. به عنوان مثال از این دست می توان به داروهای روان گردان مانند MDMA / "اکستازی"، برخی داروهای ضد افسردگی (از جمله سایر SSRI ها "مانند سیتالوپرام، پاروکستین"، SNRI ها مانند دولوکستین و ونلافاکسین)، تریپتوفان و غیره اشاره کرد. خطر بروز سندرم / سمیت سروتونین هنگام شروع یا افزایش دوز این داروها بیشتر می باشد.
پزشک خود یا پزشک داروخانه را در صورت استفاده از هر یک از این داروها قبل از درمان با فنلزین، در طی درمان یا 2 هفته پس از درمان با فنلزین، مطلع سازید. اگر حداقل در طی 5 هفته قبل از شروع مصرف فنلزین، فلوکستین مصرف کرده اید، به پزشک خود یا پزشک داروخانه بگویید. با پزشک خود در مورد اینکه چه مدت بین شروع یا قطع هر یک از این داروها و مصرف فنلزین باید صبر کنید، مشورت نمایید.
اگر از داروهایی که باعث خواب آلودگی و گیجی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب یا اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی و مسکن های حاوی مخدر (مانند کدئین) استفاده می کنید، حتماً آن را به پزشک خود اطلاع دهید. برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند آلرژی یا داروهای ضد سرفه و سرماخوردگی)؛ چرا که می توانند حاوی مواد خواب آور باشند. از پزشک داروخانه نحوه استفاده صحیح داروها را جویا شوید.
محدود کردن میزان تیرامین در رژیم غذایی بسیار اهمیت دارد، محدودیت های ویژه غذایی را دنبال کنید. از نوشیدن مقدار زیادی نوشیدنی حاوی کافئین (قهوه، چای، کولا) یا خوردن مقدار زیادی شکلات خودداری کنید. کافئین می تواند عوارض جانبی فنلزین را افزایش دهد. هنگام مصرف این دارو و حداقل به مدت 2 هفته پس از قطع مصرف این دارو، از مصرف غذاها و نوشیدنی های حاوی مقدار زیادی تیرامین خودداری شود.
غذاهای سرشار از تیرامین عبارتند از: پنیرهای کهنه (چدار، گوریر، گودا، پارمزان)، گوشت و ماهی خشک / نمک سود / دودی / کنسرو شده / فرآوری شده (شامل بیکن، سوسیس، هات داگ، پپرونی، سالامی، ژامبون)، گوشت گاو / جگر مرغ، عصاره آب گوشت، باقلا، نان خانگی، کیم چی (کلم تخمیر شده کره ای)، پوره پرتقال، میوه های بیش از حد رسیده یا خراب، سوپ های بسته بندی شده، شراب قرمز، کلم ترش، سس سویا، لوبیای سویا، خمیر سویا، توفو، آبجو.
غذاهایی با مقادیر متوسط تا کم تیرامین شامل: ماءالشعیر، آووکادو، موز، شکلات و محصولات حاوی شکلات، قهوه، کولا، محصولات لبنی تخمیری (مانند دوغ، ماست)، نوشیدنی های تقطیر شده حاوی الکل، بادمجان، تخم ماهی (خاویار)، غلاف لوبیای سبز، بادام زمینی، شراب، کشمش، تمشک، آلو قرمز، اسفناج، گوجه فرنگی و شراب سفید می باشند.
در صورت مشاهده علائم فشار خون بالا مانند ضربان قلب سریع / آهسته، استفراغ، تعریق، سردرد، درد قفسه سینه، تغییرات ناگهانی بینایی، ضعف در یک طرف بدن یا مشکل در صحبت، بلافاصله به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
برای کسب اطلاعات بیشتر، از جمله توصیه های مربوط به رژیم غذایی، با پزشکان متخصص (به عنوان مثال پزشک، پزشک داروخانه، متخصص تغذیه) تماس بگیرید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (به عنوان مثال، فشار خون، عملکرد کبد) باید به طور دوره ای انجام شود تا پیشرفت کنترل یا عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
اگر یک نوبت را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را مصرف کنید، مگر اینکه دوز بعدی برنامه ریزی شده ظرف 2 ساعت بعد باشد. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.