چه چیزهایی می تواند داروهای مصرفی را تحت تاثیر قرار دهد؟

می دانیم که برخی داروها در صورت مصرف همزمان می توانند باعث ایجاد عارضه یا کاهش اثربخشی یکدیگر شوند، اما باید در نظر داشته باشیم که مصرف برخی غذاها یا نوشیدنی ها نیز می توانند بر روی برخی داروها اثرگذار باشند. قبل از شروع مصرف یک دارو، با پزشک یا دکتر داروساز در مورد خوراکی هایی که منع مصرف همزمان با دارو دارند، مشورت کنید.

هنگام مصرف کدام مواد غذایی باید بیشتر احتیاط کرد

گریپ فروت

این میوه از خانواده مرکبات، عملکرد برخی سلول هایی را که در سیستم گوارش وظیفه جذب و انتقال دارو در بدن دارند، تغییر می دهد و بر بیش از 50 نوع دارو اثر گذار است. گریپ فروت از تاثیر برخی داروها مانند فکسوفنادین که برای آلرژی استفاده می شود، می کاهد و اثر برخی داروها مانند داروهای کاهنده کلسترول همچون آتروواستاتین را تقویت می کند.

شیر

این فرآورده لبنی جذب برخی آنتی بیوتیک ها توسط بدن را دشوارتر می کند. بخشی از این اتفاق، ناشی از مواد مغذی شیر مانند کلسیم و منیزیم و همچنین پروتئین کازئین می باشد. اگر در حال مصرف آنتی بیوتیک ها هستید درباره غذا ها یا نوشیدنی هایی که منع مصرف دارند پرس و جو کنید.

شیرین بیان

برخی، از شیرین بیان به عنوان دارویی گیاهی برای بهبود گوارش استفاده می کنند و برخی برای طعم دهی به غذا از آن بهره می برند. اما گلیسیریزین که نوعی ماده شیمیایی موجود در شیرین بیان است، می تواند اثر برخی داروها از جمله سیکلوسپورین (مورد استفاده در پیشگیری از رد پیوند عضو در بیماران) را کاهش دهد.

شکلات

شکلات و به خصوص شکلات تلخ می تواند باعث تضعیف اثر داروهای آرام بخش یا خواب آور مانند زولپیدم شده و قدرت برخی داروهای محرک مانند متیل فنیدات (ریتالین) را افزایش دهد. علاوه بر این در صورت استفاده از داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) که در درمان افسردگی کاربرد دارند، مصرف شکلات تلخ می تواند باعث افزایش خطرناک فشار خون شود.

مکمل های آهن

این مکمل ها سبب کاهش اثرات لووتیروکسین می شوند. لووتیروکسین حاوی هورمون تیروئید بوده و برای بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید (عدم تولید هورمون تیروئید کافی در بدن) تجویز می شود. در صورتی که این دارو را همراه با مکمل مولتی ویتامین مصرف می کنید از نبودن آهن در مکمل اطمینان حاصل کنید. اگر می بایست مکمل آهن مصرف کنید، درباره مصرف آهن و دارو در فواصل زمانی مناسب با پزشک خود مشورت کنید.

الکل

مصرف الکل باعث کاهش اثر و یا حتی بی اثر کردن برخی داروها مانند بعضی داروهای فشار خون و قلب می شود. به علاوه الکل می تواند سبب قوی تر شدن سایر داروها بیشتر از حد انتظار و یا ایجاد عوارض جانبی خطرناک گردد.

قهوه

قهوه می تواند داروهای ضد روان پریشی مانند لیتیوم و کلوزاپین را تضعیف کرده و یا اثرات و عوارض جانبی سایر داروها مانند آسپیرین، اپی نفرین و سالبوتامول را تقویت و تشدید کند.

آنتی هیستامین ها

آنتی هیستامین ها در درمان عطسه و آبریزش بینی ناشی از آلرژی کمک کننده هستند ولی برخی از آنها می توانند اثر داروهای فشار خون بالا را کم کرده و ضربان قلب را افزایش دهند. در صورتی که داروی فشار خون مصرف می کنید درباره سایر روش های ممکن برای کنترل آلرژی با پزشک خود صحبت کنید.

داروهای ضد صرع (AEDs)

 از این داروها برای کنترل تشنج در بیماران مبتلا به صرع استفاده می شود. این داروها می توانند از اثرگذاری قرص های ضدبارداری در پیشگیری از حاملگی کاسته و سبب تقویت سایر داروها و افزایش احتمال بروز عوارض جانبی جدی شوند.

ویتامین K

اگر برای درمان و پیشگیری از تشکیل لخته های خونی، وارفارین مصرف می کنید بر میزان ویتامین K دریافتی خود نظارت داشته باشید؛ چرا که این ویتامین می تواند از اثر داروهای رقیق کننده خون بکاهد و احتمال ایجاد لخته خونی خطرناک را افزایش دهد. کلم بروکلی، کلم بروکسل، کلم کِیل، جعفری، و اسفناج مهمترین منابع سرشار از ویتامین K می باشند. سعی کنید مقدار مصرف روزانه این خوراکی ها را ثابت نگه دارید تا سطح وارفارین در خون ثابت بماند.

جنسینگ

جنسینگ باعث کاهش اثر وارفارین می شود. همچنین در صورت مصرف هم زمان جنسینگ و رقیق کننده های خون مانند هپارین یا آسپیرین و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، احتمال خونریزی داخلی افزایش می یابد. در صورتی که از داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAO) استفاده می کنید، مصرف جنسینگ می تواند باعث سردرد، اختلال خواب، بیش فعالی، و عصبی شدن شود.

گل راعی

اگر چه در بعضی موارد از این گیاه برای کمک به افراد مبتلا به افسردگی استفاده می شود، ولی اثربخشی قطعی آن در این زمینه یا در سایر بیماری ها ثابت نشده است. این گیاه می تواند باعث ترشح آنزیم های کبدیشده و از این طریق باعث کاهش اثر برخی داروها شود. از این داروها می توان به داروهای کاهنده کلسترول مانند لوواستاتین، داروی بهبود اختلال نغوظ مانند سیلدنافیل (وایاگرا) و دیگوکسین که در درمان برخی بیماری های قلبی مورد استفاده می گیرد، اشاره کرد.

جینگکو بیلوبا

گاهی از این گیاه به منظور درمان یا پیشگیری از فشار خون بالا، زوال عقل، وز وز گوش (تینیتوس) و سایر بیماری ها استفاده می شود (توجه داشته باشید هنوز هیچ مطالعه موثقی اثر این گیاه را تایید نکرده است). این گیاه می تواند باعث تضعیف اثرات داروهای کنترل کننده تشنج مانند کاربامازپین و والپروئیک اسید شود.

مصرف دارو مطابق دستورپزشک

طبق آمار تنها 50 درصد داروها دقیقاً مطابق دستور پزشک مصرف می شوند. مصرف دارو کمتر از مقدار تجویز شده، عدم مصرف دارو سر وقت تعیین شده، یا فاصله زیاد انداختن بین دزهای مصرفی از جمله مواردی است که غالباً مشاهده می شود؛ تمام این موارد می تواند اثر دارو را ضعیف کند، بنابراین درباره برنامه درمان و دستورالعمل های مصرف دارو حتما با پزشک خود صحبت نمایید.