درخواست مشاوره رایگان
عفونت گوش یکی از بیماری های شایع در کودکان و کمتر در بزرگسالان است که معمولاً پس از سرماخوردگی، آنفولانزا ایجاد می شود. در این بیماری فضای درونی گوش ملتهب شده و حتی ممکن ترشحات چرکی داشته باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز عفونت گوش میانی، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
عفونت گوش (گاهی التهاب حاد گوش میانی نیز خوانده می شود) عفونتی است که در گوش میانی (فضای خالی پشت پرده گوش که شامل استخوان های کوچک است) رخ می دهد. کودکان بیشتر از بزرگسالان در خطر ابتلا به این بیماری هستند. از آن جا که عفونت های گوش اغلب به صورت خود به خودی برطرف می شوند، درمان آن ها معمولاً به صورت مدیریت درد و نظارت و کنترل بر بیماری شروع می شود. البته گاهی اوقات از آنتی بیوتیک ها هم برای از بین بردن این عفونت ها استفاده می شود. بعضی افراد مستعد عفونت مکرر و مزمن گوش می باشند که این امر می تواند منجر به بروز مشکلات شنوایی و سایر عوارض جدی دیگری شود.
علائم و نشانه های عفونت گوش، به سرعت خود را نشان می دهند. این علائم در کودکان و بزرگسالان عبارتند از:
علائم و نشانه های معمول عفونت گوش در کودکان عبارتند از:
علائم و نشانه های شایع عفونت گوش در بزرگسالان عبارتند از:
علائم عفونت گوش می تواند نشان دهندۀ اتفاقاتی در بدن باشد. تشخیص دقیق و درمان فوری بیماری بسیار حائز اهمیت است. در صورت مشاهده موارد زیر حتماً باید با پزشک تماس گرفت:
عفونت گوش، در نتیجۀ آلودگی با باکتری یا ویروس در گوش میانی بروز می کند. اغلب این عفونت در نتیجه بیماری دیگری (مانند سرماخوردگی، آنفولانزا یا آلرژی) که باعث احتقان و تورم مجاری بینی، گلو و شیپور استاش (درون گوش) می شوند، به وجود می آید.
شیپور استاش، یک جفت لوله باریک است که از گوش میانی به سمت حلق امتداد دارد. انتهای حلقی شیپوراستاش باز و بسته می شود تا:
تورم در شیپور استاش باعث انسداد آن و در نهایت منجر به تجمع مایعات در گوش میانی خواهد شد. ممکن است این مایعات عفونی شده و منجر به بروز علائم و نشانه های عفونت گوش گردند. در کودکان، شیپور استاش باریک تر و افقی تر به نسبت افراد بزرگسال است، که این موضوع تخلیه آن را دشوارتر کرده و احتمال بسته شدن آن را نیز بیش تر خواهد کرد.
لوزه ها دو تکه بافت کوچک هستند که در قسمت بالایی و پشتی حفره بینی وجود دارند و نقش مهمی درعملکرد سیستم ایمنی بدن ایفا می کنند.
به دلیل قرارگیری لوزه ها در نزدیکی دهانه شیپور استاش، تورم آن ها باعث انسداد مجاری شیپور استاش شده که در نهایت منجر به عفونت در گوش میانی خواهد شد. تورم و التهاب آن ها، نقش مهمی در عفونت گوش کودکان دارد، زیرا کودکان نسبت به بزرگسالان، لوزه های بزرگ تری دارند.
برخی از عارضه های مرتبط با گوش میانی عبارتند از:
عفونت گوش میانی همراه با تراوش مایع، یا تورم و تجمع مایع درون گوش میانی بدون هیچ گونه عفونت باکتریایی یا ویروسی. این اتفاق می تواند در نتیجه ادامه تجمع مایع در گوش پس از بهبودی عفونت گوش باشد. همچنین این عارضه ممکن است در نتیجه برخی از اختلالات عملکردی یا انسداد غیر عفونی شیپور استاش نیز به وجود آمده باشد.
التهاب مزمن گوش میانی همراه با تراوش مایعات، زمانی اتفاق می افتد که مایعات درون گوش میانی باقی می مانند و بدون هیچ عفونت باکتریایی یا ویروسی، همچنان ترشح می شوند. این عارضه خطر عفونت گوش را در کودکان افزایش داده و قدرت شنوایی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد.
التهاب مزمن و چرکی گوش میانی، عفونتی است که با درمان های معمول از بین نمی رود و می تواند منجر به سوراخ شدن پرده گوش شود.
عوامل خطرساز در عفونت گوش عبارتند از:
بیشتر عفونت های گوش، منجر به عوارض طولانی مدت نمی شوند؛ اما تکرار مکرر عفونت می تواند موجب عوارض جدی و خطرناکی شود، از جمله:
نکات زیر می توانند احتمال بروز عفونت های گوش را کاهش دهند:
پزشک براساس علائم و نشانه هایی که بیمار شرح می دهد و معاینۀ او، عفونت گوش یا بیماری های دیگر را تشخیص خواهد داد. او معمولاً با استفاده از یک دستگاه معاینه گوش (گوش بین / اتوسکوپ)، گوش ها، گلو و مجاری بینی را معاینه کرده و سپس به وسیله گوشی پزشکی به صدای قلب و ریه گوش می کند.
اتوسکوپ پنوماتیک (گوش بین بادی)
اتوسکوپ پنوماتیک، تنها ابزار تخصصی است که پزشک برای تشخیص عفونت گوش به آن نیاز دارد. این وسیله پزشک را قادر می سازد تا درون گوش را نگاه کرده و تشخیص دهد که آیا پشت پرده گوش تجمع مایع وجود دارد یا خیر. به کمک این دستگاه، پزشک به آرامی هوا را به سمت پرده گوش می راند. معمولاً این هوای رانده شده باعث حرکت پرده گوش می شود. در صورت تجمع مایع در گوش میانی، پزشک مشاهده می کند که پرده گوش حرکت بسیار کمی دارد یا اینکه اصلاً حرکت نمی کند.
آزمایش های تکمیلی
اگر تشخیص پزشک با قطعیت همراه نباشد، درمان بیماری موفقیت آمیز نبوده و یا بیمار، به بیماری های جدی و مزمن دیگری مبتلا باشد، ممکن است پزشک انجام آزمایش های دیگری را تجویز کند:
تمپانومتری. این آزمایش حرکات پرده گوش را می سنجد. در این روش، دستگاهی کانال گوش را مسدود کرده و فشار هوای داخل آن را تنظیم می کند که باعث حرکت پرده گوش می شود. همچنین این دستگاه نحوه حرکت پردۀ گوش و فشار داخلی گوش میانی را (به شکل غیرمستقیم) نیز اندازه گیری می کند.
بازتاب سنجی صوتی (آکوستیک رفلکتومتری). این تست میزان بازگشت صدا از پرده گوش را می سنجد (روش اندازه گیری غیر مستقیم مقدار مایعات موجود در گوش میانی). در حالت طبیعی، پرده گوش بیشتر صداها را جذب می کند. هرچه فشار مایعات داخل گوش میانی بیش تر باشد، صدای بیشتری از پرده گوش منعکس خواهد شد.
تمپانوسنتزیس. در این روش که به ندرت انجام می شود، پزشک با استفاده از یک لوله باریک پرده گوش را سوراخ می کند تا مایع درون گوش میانی تخلیه شود و سپس این مایع از نظر ویروس و باکتری آزمایش و بررسی می شود. در صورتی که بیماری به درمان های پیشین پاسخ مناسبی نداده باشد، این روش کمک کننده خواهد بود.
سایر آزمایش ها. در مواردی که کودک دچار عفونت مکرر یا تجمع مایع در گوش میانی شود، پزشک برای انجام تست های شنوایی، مهارت های گفتاری، درک زبانی و قدرت تکامل و رشد، او را به یک متخصص شنوایی سنجی یا یک گفتار درمانگر ارجاع خواهد داد.
عفونت حاد گوش میانی. به طور کلی عبارت "عفونت گوش" به عفونت حاد گوش میانی اطلاق می شود. مشاهده علائمی از تجمع مایع در گوش میانی، نشانه هایی از عفونت و یا شروع ناگهانی علائم بیماری نشان دهنده این عارضه می باشد.
التهاب گوش میانی همراه با تراوش مایع. تجمع مایع در گوش میانی، بدون هیچ علامتی دال بر عفونت.
التهاب مزمن چرکی گوش میانی. عفونت طولانی مدت گوش منجر به پاره شدن پرده گوش و خارج شدن چرک از آن می شود.
برخی از عفونت های گوش بدون نیاز به درمان آنتی بیوتیکی خاصی، به صورت خود به خودی برطرف می شوند. انتخاب بهترین نوع درمان برای به عوامل مختلفی مانند سن و شدت علائم بستگی دارد.
معمولاً علائم عفونت گوش در چند روز ابتدایی و اغلب عفونت ها در طی یک یا دو هفته به صورت خود به خودی و بدون نیاز به هیچ گونه درمان خاصی، برطرف می شوند. انجمن متخصصین اطفال و پزشکان خانواده آمریکا، توصیه کرده است که اگر کودک دارای شرایط زیر بود می توان روش مراقبت بدون هیچ اقدام درمانی را در پیش گرفت:
کودکان بین 6 تا 23 ماه، احساس درد خفیف در یکی از گوش ها (گوش میانی) برای کمتر از 48 ساعت، دمای بدن کمتر از 39 درجه سانتی گراد.
کودکان 24 ماهه یا بزرگتر، احساس درد خفیف در یک یا هر دو گوش (گوش میانی) برای کمتر از 48 ساعت، دمای بدن کمتر از 39 درجه سانتی گراد.
مطالعات نشان می دهد که آنتی بیوتیک می تواند در درمان برخی از کودکان مؤثر می باشد. از طرف دیگر استفاده زیاد از آنتی بیوتیک ها باعث مقاوم شدن باکتری ها نسبت به دارو می شود. بهتر است درباره فواید و ضررهای استفاده از آنتی بیوتیک با پزشک مشورت کرد.
کنترل درد
برای تسکین درد ناشی از عفونت گوش، پزشک معمولاً موارد زیر را توصیه خواهد کرد:
دارو های ضد درد (مُسَکِن). گاهی پزشک استفاده از دارو های بدون نیاز به نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن را توصیه می کند. دارو ها را طبق دستورالعمل مصرف کنید. کودکان و نوجوانان هرگز نباید آسپیرین مصرف کنند، چرا که استفاده از این دارو باعث ایجاد سندرم ری می شود. اگر بابت این موضوع نگران هستید، با پزشک صحبت کنید.
قطره بی حس کننده. اگر پردۀ گوش سوراخ یا پاره نشده باشد می توان برای تسکین درد از این قطره استفاده کرد.
درمان آنتی بیوتیکی
در مواردی اگر روند مراقبت موثر واقع نشود، ممکن است پزشک برای درمان عفونت های گوش آنتی بیوتیک تجویز کند:
در کودکان کمتر از 6 ماه مبتلا به عفونت حاد گوش میانی، درمان با آنتی بیوتیک بسیار موثر است. بهتر است از همان ابتدا کودکان زیر 6 ماهی که مبتلا به عفونت حاد گوش میانی تشخیص داده می شوند، تحت درمان با آنتی بیوتیک قرار گیرند. حتی پس از بهبودی علائم، باید مطابق دستور پزشک دورۀ مصرف آنتی بیوتیک را تکمیل کرد. عدم تکمیل دورۀ درمانی می تواند منجر به عفونت مجدد گوش و مقاوم شدن باکتری ها به داروهای آنتی بیوتیکی شود. در صورت فراموش کردن مصرف یک دوز از دارو با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
لوله گذاری در گوش
در مواردی که کودک مبتلا به عفونت های مکرر و طولانی مدت گوش (عفونت مزمن گوش میانی) باشد یا پس از بهبودی همچنان مایعات درون گوش تجمع یابند (التهاب گوش میانی همراه با تراوش مایع)، پزشک تخلیه مایع از گوش میانی را توصیه خواهد کرد. در طی یک جراحی سرپایی که میرینگوتومی (برش در پرده صماخ) نامیده می شود، جراح یک سوراخ کوچک درون پرده گوش ایجاد می کند که می تواند به او در بیرون کشیدن مایع از گوش میانی کمک کند. در این روش یک لوله کوچک (لوله تیمپانوستومی) در دهانه گوش قرار می گیرد تا به جریان یافتن هوا در گوش میانی کمک کرده و از تجمع مایعات بیشتری جلوگیری کند. بعضی از این لوله ها به مدت 6 ماه تا 1 سال درون گوش باقی می مانند و سپس به خودی خود می افتند. سایر لوله ها مدت طولانی تری باقی مانده و با جراحی خارج می شوند. معمولاً پس از افتادن یا خارج کردن لوله، پرده گوش دوباره بسته و ترمیم خواهد شد.
درمان عفونت چرکی مزمن گوش میانی
عفونت مزمنی که منجر به پارگی پرده گوش می شود به سختی درمان می شود. این عفونت با آنتی بیوتیک هایی که به شکل قطره تجویز می شوند، درمان می شود. قبل از ریختن قطره به داخل گوش، ابتدا می بایست مایعات درون گوش را طبق دستورالعمل از درون مجرای آن خارج نمود.
مراقبت
کودکانی که مکرراً دچار عفونت گوش یا تجمع مایعات در آن می شوند، باید تحت مراقبت قرار داشته باشند. از پزشک بپرسید که هر چند وقت یک بار باید به او مراجعه کنید. همچنین گاهی پزشک انجام منظم تست های شنیداری و گفتاری را توصیه می کند.
بهتر است که در ابتدا به یک پزشک عمومی یا یک متخصص اطفال مراجعه شود. در صورت تداوم علائم، پاسخ ندادن به درمان یا تکرار مکرر این عارضه، بیمار به یک متخصص گوش و حلق و بینی ارجاع داده خواهد شد. اگر کودک به سنی رسیده است که قدرت صحبت و پاسخگویی دارد، قبل از ملاقات با پزشک با او صحبت کرده و جواب سوالاتی که ممکن است پزشک از او بپرسد را بدانید تا در زمان ملاقات با پزشک به نمایندگی از فرزند خود، به سوالات پزشک پاسخ دهید. احتمالاً مشابه این سوالات از بزرگسالان نیز پرسیده خواهد شد.
_result.webp)
