قارچ ناخن، یکی از شایع ترین بیماری ها است که تقریباً 14% از جمعیت عمومی در زندگی خود به آن دچار می شوند. این قارچ بیشتر ناخن شست را درگیر می کند، اما امکان بروز آن در هر ناخن دیگری نیز وجود دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز قارچ ناخن، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
قارچ ناخن بیماری شایعی است که با لکه ی سفید یا زرد در زیر نوک ناخن دست یا پا شروع می شود. قارچ ناخن با عمیق شدن عفونت باعث تغییر رنگ، ضخیم شدن و خرد شدن لبه ناخن می شود. این بیماری می تواند چندین ناخن را درگیر کند.
در صورت خفیف و آزار دهنده نبودن وضعیت، نیازی به درمان نمی باشد. اما در صورت دردناک بودن یا ضخیم شدن ناخن، مراقبت از ناخن و استفاده از دارو نیاز می باشد. حتی اگر درمان موفقیت آمیز باشد، قارچ ناخن دوباره ظاهر می شود.
قارچ ناخن به عنوان آنيكوميكوز (onychomycosis) نیز شناخته مي شود.
در این عفونت هنگامی که این قارچ، نواحی بین انگشتان و پوست پا را آلوده می کند، به عنوان بیماری پای ورزشکار (tinea pedis) / قارچ پا، شناخته می شود.
قارچ ناخن یک یا چند ناخن را درگیر موارد زیر خواهد کرد:
قارچ ناخن اگرچه بیشتر ناخن های پا را درگیر می کند ما می تواند ناخن های دست را هم تحت تأثیر قرار دهد.
در صورت عدم درمان بیماری توسط مراقبت های خانگی و افزایش تغییر رنگ، ضخیم شدگی یا تغییر شکل ناخن، به پزشک مراجعه کنید. همچنین در صورت ابتلا به دیابت و بروز هر علامتی از قارچ ناخن، به پزشک مراجعه کنید.
عفونت های قارچی توسط ارگانیسم های مختلف قارچی ایجاد می شوند. شایعترین علت آن نوعی قارچ به نام درماتوفیت است. انواعی کپک نیز می توانند باعث عفونت ناخن شوند.
عفونت قارچی ناخن در تمام رده های سنی اما بیشتر در افراد مسن دیده می شود. با افزایش سن ناخن، شکننده و خشک شدگی سراغ آن می آید. ترک های ناخن سبب ورود قارچ ها می شوند. عوامل دیگر (از جمله کاهش گردش خون در پا و ضعف سیستم ایمنی بدن) نیز ممکن است در این امر نقش داشته باشند.
عفونت قارچی ناخن پا می تواند از پای ورزشکار شروع شود و از ناخنی به ناخن دیگر گسترش یابد. اما سرایت عفونت از فردی به فرد دیگر، غیر معمول می باشد.
عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به قارچ ناخن عبارتند از:
تشدید قارچ ناخن می تواند دردناک باشد یا سبب آسیب دائمی ناخن ها شود. سیستم ایمنی سرکوب شده توسط دارو، دیابت یا سایر بیماری ها، ممکن است منجر به عفونت های حادی که فراتر از ناخن پا می باشد، شود.
در صورت ابتلا به دیابت، ممکن است گردش خون و تأمین عصب رسانی پا کاهش یابد. همچنین فرد بیشتر در معرض خطر عفونت باکتریایی پوست (سلولیت) قرا می گیرد، بنابراین هرگونه آسیب نسبتاً جزئی به پاها (از جمله عفونت قارچی ناخن) می تواند منجر به عارضه جدی تری شود. در صورت ابتلا به دیابت و قارچ ناخن، به پزشک مراجعه کنید.
عادت های زیر می تواند به جلوگیری از قارچ ناخن یا عفونت مجدد و قارچ پا کمک کنند:
پزشک ناخن ها را معاینه می کند. وی همچنین ممکن است برخی ناخن ها را برداشته یا بقایای زیر آن ها را بتراشد و نمونه را به آزمایشگاه بفرستد تا نوع قارچ عامل عفونت را شناسایی کند.
سایر شرایط، مانند پسوریازیس، می تواند عفونت قارچی ناخن را به وجود آورد. میکروارگانیسم هایی مانند کپک و باکتری ها نیز می توانند موجب آلودگی ناخن ها شوند. دانستن علت عفونت به تعیین بهترین روش درمانی کمک می کند.
درمان عفونت های قارچی ناخن می تواند دشوار باشد. اگر مراقبت های خانگی و محصولات بدون نسخه کمک کننده نبوده اند، با پزشک خود صحبت کنید. روش درمان به شدت وضعیت و نوع قارچ بستگی دارد. مشاهده نتیجه درمان ممکن است ماه ها طول بکشد و حتی اگر شرایط ناخن بهبود یابد، عود عفونت ممکن است.
پزشک ممکن است داروهای ضد قارچ خوراکی یا موضعی را تجوز کند.
داروهای ضد قارچ خوراکی. این داروها اغلب اولین انتخاب هستند زیرا با سرعت بیشتری نسبت به داروهای موضعی عفونت را از بین می برند. از این نوع می توان تربینافین و ایتراکونازول را نام برد. این داروها به رشد ناخن جدید و عاری از عفونت کمک می کنند و به آرامی قسمت آلوده را از بین می برند.
این دارو معمولاً به مدت 6 تا 12 هفته باید مصرف شود. اما تا زمان رشد کامل ناخن، نتیجه نهایی درمان را مشاهده نخواهید کرد. از بین رفتن عفونت ممکن است 4 ماه یا بیشتر طول بکشد. به نظر می رسد میزان موفقیت درمان با این داروها در بزرگسالان بالای 65 سال کمتر است.
داروهای ضد قارچ خوراکی ممکن است عوارض جانبی مانند عارضه پوستی یا حتی آسیب کبدی را ایجاد کنند. برای بررسی نحوه عملکرد این دارو ممکن است گاهی نیاز به آزمایش خون باشد. پزشکان ممکن است این موارد را برای افراد مبتلا به بیماری کبدی یا نارسایی احتقانی قلب یا افرادی که داروهای خاصی مصرف می کنند، تجویز نکنند.
لاک دارویی ناخن. پزشک ممکن است لاک ناخن ضد قارچ به نام سیکلوپیروکس (پنلاک، لوپراکس) را تجویز کند تا روزی یک مرتبه آن را روی ناخن های آلوده و پوست اطراف بمالید. بعد از هفت روز، لایه های انباشته شده از دارو را با الکل تمیز کرده و دوره جدید برای مصرف دارو را شروع کنید. شاید لازم باشد تقریباً یک سال، روزانه از این نوع لاک استفاده کنید.
کرم دارویی ناخن. پزشک ممکن است کرم ضد قارچ را تجویز کند تا پس از مرطوب کردن ناخن آن را بمالید. در صورت نازک کردن ناخن ها، این کرم عملکرد بهتری خواهد داشت.
برای نازک کردن ناخن ها می توانید از لوسیون حاوی اوره بدون نسخه استفاده کنید. یا پزشک ممکن است سطح ناخن را توسط سوهان نازک کند.
پزشک ممکن است برداشتن ناخن را به طور موقت پیشنهاد کند تا داروی ضد قارچ مستقیماً روی عفونت زیر ناخن قرار گیرد. برخی از عفونت های قارچی ناخن به داروها پاسخ نمی دهند. در صورت تشدید یا دردناک شدن عفونت، پزشک ممکن است برداشتن ناخن را توصیه کند.
اغلب می توان از عفونت قارچی ناخن در خانه مراقبت کرد:
درمان با مراجعه به پزشک معالج یا پزشک عمومی آغاز خواهد شد. در برخی موارد وقتی برای تنظیم قرار ملاقات تماس می گیرید، ممکن است بلافاصله به پزشک متخصص پوست یا به متخصص بیماری های پا (پدیاتریست) ارجاع داده شوید.
برای صرفه جویی در زمان ملاقات بهتر است از قبل آماده باشید.
سؤال هایی که در مورد قارچ ناخن بهتر است از پزشک خود بپرسید، عبارتند از:
در پرسیدن هر سؤال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.