آبله مرغان یک بیماری ویروسی بسیار واگیردار است باعث عارضه های تاول مانند و خارش داری می شود. معمولاً این عارضه ها از روی سینه، کمر و صورت شروع می شوند و سپس در سراسر بدن منتشر می شوند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز آبله مرغان، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
آبله مرغان عفونتی ناشی از ویروس واریسلا-زوستر است. این بیماری تاول های کوچک و پر از مایعات که معمولآً دچار خارش می شوند را ایجاد می کند. آبله مرغان برای افرادی که از پیش به این بیماری مبتلا نشده و یا بر علیه آن واکسینه نشده اند بسیار مسری است. امروزه واکسنی در دسترس است که از کودکان در برابر آبله مرغان محافظت می کند. واکسن آبله مرغان یک روش ایمن و موثر برای جلوگیری از ابتلا به آبله مرغان و عوارض احتمالی آن است.
تاول های خارش دار ناشی از عفونت آبله مرغان 10 تا 21 روز پس از قرار گرفتن در معرض ویروس ظاهر می شوند و معمولاً حدود 5 تا 10 روز باقی می مانند. سایر علائم و نشانه ها که ممکن است یک تا دو روز قبل از عارضه های پوستی ظاهر شود، عبارتند از:
هنگامی که عارضه های پوستی آبله مرغان ظاهر شد، سه مرحله را طی می کند:
برجستگی های جدید برای چندین روز ظاهر می شوند؛ بنابراین ممکن است در هر سه مرحله همزمان با هم برجستگی ها، تاول ها و ضایعات پوستی مشاهده شود. تا 48 ساعت پیش از بروز عارضه های پوستی، فرد مبتلا می تواند ویروس را به افراد دیگر منتقل کند، ویروس تا زمانی که دَلَمه روی تمام تاول های شکسته برداشته نشود، مسری است.
این بیماری به طور کلی در کودکان سالم خفیف است. در موارد شدید، عارضه ها می توانند کل بدن را پوشانده و حتی ضایعاتی در گلو، چشم ها و غشاهای مخاطی مجرای ادرار (میزراه)، مقعد و واژن ایجاد کنند.
اگر فکر می کنید ممکن است شما یا فرزندتان به آبله مرغان مبتلا باشید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک معمولاً با بررسی عارضه های پوستی و در نظر گرفتن علائم دیگر، آبله مرغان را تشخیص دهد.
همچنین پزشک در صورت لزوم داروهایی را برای کاهش شدت بیماری و درمان عوارض تجویز می کند. برای جلوگیری از آلوده شدن دیگران در اتاق انتظار، برای تعیین وقت قبلی تماس بگیرید و ذکر کنید که فکر می کنید ممکن است شما یا فرزندتان مبتلا به آبله مرغان باشید.
همچنین، در موارد زیر پزشک خود را مطلع نمایید:
عفونت آبله مرغان، ناشی از ویروس است که می تواند از طریق تماس مستقیم با عارضه ها گسترش یابد. همچنین استشمام قطرات تنفسی سرفه یا عطسه فرد مبتلا به آبله مرغان نیز می تواند این بیماری را منتقل کند.
خطر ابتلا به ویروس آبله مرغان، در صورتی که فرد قبلاً به آبله مرغان مبتلا نشده باشد یا واکسن آبله مرغان نزده باشد، بیشتر است. واکسیناسیون برای افرادی که در مهد کودک یا مدرسه کار می کنند بسیار مهم است.
بیشتر افرادی که در گذشته به آبله مرغان مبتلا بوده اند و یا علیه آبله مرغان واکسینه شده اند، در برابر آبله مرغان ایمن هستند. اگر فردی واکسینه شده باشد و آبله مرغان بگیرد، معمولاً علائم خفیف تری را تجربه می کند، تاول های کمتری دارد و دچار تب خفیف یا بدون تب خواهد بود.
آبله مرغان به طور معمول یک بیماری خفیف است. اما می تواند جدی باشد و منجر به عوارضی از جمله موارد زیر شود:
افرادی که بیشتر در معرض خطر عوارض آبله مرغان هستند عبارتند از:
تولد نوزادانی با وزن کم و اختلال در اندام های حرکتی بیشتر در بین نوزادانی دیده می شود که مادران آن ها در اوایل بارداری خود به آبله مرغان مبتلا شده اند. هنگامی که یک مادر در هفته قبل از تولد یا در طی دو روز پس از زایمان به آبله مرغان مبتلا شود، خطر ابتلای نوزاد به عفونت خطرناک بیشتر است.
اگر فردی مبتلا به آبله مرغان باشد، در معرض عارضه ای به نام زونا قرار دارد. ویروس واریسلا-زوستر پس از بهبود عارضه های پوستی آبله مرغان، در سلول های عصبی باقی می ماند. سالها بعد، ویروس می تواند دوباره به صورت زونا - مجموعه ای دردناک از تاول ها- فعال و ظاهر شود. این ویروس بیشتر در افراد میانسال و افرادی که سیستم ایمنی ضعیف تری دارند دوباره فعال می شود.
درد زونا می تواند تا مدت ها پس از از بین رفتن تاول ها ادامه داشته باشد. به این حالت نورالژی پس از هرپس گفته می شود و می تواند شدید باشد.
در ایالات متحده، مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، توصیه می کند افراد بالای 50 سال، واکسیناسیون زونا با واکسن شینگریکس (Shingrix) انجام دهند. همچنین این مرکز توصیه می کند افراد بالای 19 سال که به دلیل بیماری ها یا درمان های خاصی دچار ضعف سیستم ایمنی هستند، این واکسن را بزنند.
برندهای دیگر واکسن های زونا در خارج از ایالات متحده تولید و عرضه می شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد چگونگی پیشگیری از زونا با پزشک خود صحبت کنید.
واکسن آبله مرغان (واریسلا) بهترین راه پیشگیری از آبله مرغان است. کارشناسان مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC) تخمین می زنند که دو دوز از این واکسن، می تواند بیشتر از 90 درصد از بروز بیماری جلوگیری کند. حتی اگر واکسن حفاظت کامل ایجاد نکند، به طور قابل توجهی از شدت بیماری آبله مرغان می کاهد. واکسن آبله مرغان در موارد زیر توصیه می شود:
خردسالان. در ایالات متحده، به عنوان بخشی از برنامه معمول واکسیناسیون اطفال، کودکان دو دوز واکسن دریافت می کنند: اولی بین 12 تا 15 ماهگی و دومی بین سنین 4 تا 6 سالگی.
این واکسن را می توان همراه با واکسن سرخک، اوریون و سرخجه تزریق کرد، اما برای برخی از کودکان در سنین 12 تا 23 ماهگی، این ترکیب ممکن است خطر بروز تب و تشنج ناشی از واکسن را افزایش دهد. در رابطه با مزایا و معایب ترکیب واکسن ها با پزشک فرزند خود صحبت کنید.
کودکان بزرگتر که واکسینه نشده اند. کودکان 7 تا 12 ساله که واکسینه نشده اند، باید حداقل با فاصله سه ماه دو دوز واکسن واریسلا را دریافت کنند. کودکان 13 ساله یا بزرگتر که واکسینه نشده اند نیز باید دو دوز واکسن را با فاصله چهار هفته دریافت کنند.
بزرگسالانی که هرگز به آبله مرغان مبتلا یا واکسینه نشده اند، معمولاً دو دوز واکسن را با فاصله چهار تا هشت هفته دریافت می کنند. اگر به خاطر ندارید که در گذشته به آبله مرغان مبتلا شده اید یا واکسن زده اید، آزمایش خون می تواند مصونیت شما را تعیین کند. واکسن آبله مرغان برای افراد زیر مورد تأیید نیست:
والدین معمولاً مایل هستند در مورد بی خطر بودن واکسن ها بدانند. از زمان در دسترس بودن واکسن آبله مرغان، مطالعات به طور مداوم آن را بی خطر و مؤثر دانسته اند. عوارض جانبی معمولاً خفیف بوده و شامل قرمزی، درد، تورم و به ندرت برجستگی های کوچک در محل تزریق می شود.
پزشکان به طور کلی آبله مرغان را بر اساس عارضه های پوستی تشخیص می دهند.
در صورت تردید در تشخیص، آبله مرغان را می توان با روش های آزمایشگاهی، از جمله آزمایش خون یا کشت نمونه از ضایعه، تأیید کرد.
به طور کلی برای کودکان سالم، آبله مرغان نیازی به درمان خاصی ندارد. گاهی ممکن است پزشک برای رفع خارش آنتی هیستامین تجویز کند. در بیشتر موارد، باید صبر کرد تا بیماری، روند خود را طی کند.
برای افرادی که در معرض خطر عوارض ناشی از آبله مرغان هستند، پزشکان داروهایی را جهت کوتاه کردن مدت دوره بیماری و کمک به کاهش خطر عوارض تجویز می کنند.
اگر شما یا فرزندتان در معرض خطر دچار شدن به عوارض هستید، ممکن است پزشک داروی ضد ویروسی مانند آسیکلوویر یا داروی دیگری به نام ایمونوگلوبولین داخل وریدی را تجویز کند. بیشترین اثربخشی این داروها زمانی است که در کمتر از 24 ساعت پس از بروز عارضه های پوستی، مصرف شوند.
داروهای ضد ویروسی دیگر مانند والاسیکلوویر (والترکس) و فامسیکلوویر نیز می توانند از شدت بیماری کم کنند، اما ممکن است برای همه مورد تأیید یا مناسب نباشد.
در صورت بروز عوارض، پزشک درمان مناسب را تجویز می کند. معمولاً برای عفونت های پوستی و ذات الریه آنتی بیوتیک، و برای التهاب مغزی (انسفالیت) داروهای ضد ویروسی تجویز می شود. در موارد شدید ممکن است بستری شدن در بیمارستان امری ضروری باشد.
جهت کمک به تسکین علائم بیماری ساده ی آبله مرغان، اقدامات خود مراقبتی زیر را می توانید دنبال کنید.
زخم ها و تاول ها را نخارانید
خاراندن می تواند احتمال ایجاد زخم، کاهش سرعت بهبودی و خطر آلوده شدن زخم ها را افزایش دهد. اگر فرزند شما نمی تواند خاراندن را متوقف کند، ناخن های او را کوتاه کنید و شب ها به دست های او دستکش بپوشانید.
تسکین خارش و سایر علائم
عارضه های پوستی آبله مرغان می تواند بسیار خارش دار باشد و گاهی اوقات در تاول های ترکیده، سوزش احساس می شود. جهت تسکین، می توان اقدامات زیر را انجام داد:
اگر تب بیش از چهار روز طول کشید و بالاتر از 39 بود، با پزشک خود تماس بگیرید. به کودکان و نوجوانان مبتلا به آبله مرغان آسپیرین ندهید زیرا می تواند منجر به بیماری خطرناکی به نام سندرم ری شود.
قبل از مصرف هر نوع داروی ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) - مانند ایبوپروفن - با پزشک خود صحبت کنید. برخی مطالعات نشان می دهد این نوع داروها ممکن است منجر به عفونت های پوستی یا آسیب بافتی شود.
اگر شما یا فرزندتان دچار علائم آبله مرغان هستید، به پزشک عمومی مراجعه نمایید. در ادامه نکاتی ذکر شده است که می تواند به شما جهت آماده شدن برای قرار ملاقات کمک کند.
سوالاتی که می توانید از پزشک خود بپرسید. سوالات خود را یادداشت کنید تا بتوانید بیشترین استفاده را از وقت محدود خود با دکتر ببرید.
سوالاتی که بهتر است در مورد آبله مرغان از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
در پرسیدن سوالات دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد:
تا جایی که ممکن است استراحت کنید و از تماس نزدیک با دیگران خودداری کنید. آبله مرغان تا زمانی که پوسته روی ضایعات پوستی جدا نشود، بسیار مسری است.