دیازپام (نام تجاری: والیوم)، از داروهای خانواده بنزودیازپین است که با تغییر عملکرد انتقال دهنده های عصبی در مغز، به کاهش اختلالات استرس و اضطراب، بی خوابی و تشنج کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف دیازپام، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: دیازپام
نام تجاری: والیوم
دیازپام جهت درمان اضطراب، ترک الکل و تشنج، همچنین به منظور رفع اسپاسم عضلات و آرام بخشی مغز و اعصاب قبل از اقدامات پزشکی، استفاده می شود. دیازپام متعلق به دسته ای از داروها به نام بنزودیازپین می باشد.
پیش از هر بار مصرف دارو، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
دیازپام به صورت خوراکی و طبق دستور پزشک، همراه با غذا یا بدون غذا مصرف گردد. در صورت مصرف شکل شربت دیازپام، دوز آن را با استفاده از وسیله یا قاشق مخصوص، به دقت اندازه بگیرید. از قاشق خانگی استفاده نکنید زیرا ممکن است در اندازه گیری دوز صحیح دچار اشتباه شوید.
درصورت مصرف محلول غلیظ دارو، از قطره چکان دارویی برای اندازه گیری دوز دارو استفاده کنید و دارو را با مقدار کمی مایع یا غذای نرم (مانند پوره سیب، پودینگ) مخلوط کنید. کل مخلوط را یک جا مصرف کنید و آن را برای مصارف بعدی نگه ندارید.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. از افزایش دوز یا مصرف طولانی دارو خودداری کنید زیرا نه تنها وضعیت را بهبود نمی بخشد، بلکه می تواند خطر بروز عوارض جانبی را نیز افزایش دهد. در صورت تجویز قطع کردن دارو توسط پزشک، مصرف دارو را به درستی متوقف کنید.
در صورت توقف ناگهانی مصرف دیازپام علائمی مانند لرزش، گرفتگی شکم یا عضله، استفراغ، تعریق، اضطراب، بی قراری، تشنج مشاهده می شوند. برای کمک به جلوگیری از بروز علائم ناشی از قطع دارو، پزشک دوز مصرفی را به مرور زمان کاهش می دهد. در صورت استفاده طولانی مدت از دیازپام یا مصرف دوزهای بالایی از آن، احتمال بروز علائم ناشی از قطع ناگهانی مصرف دارو محتمل تر است. در صورت قطع مصرف، فورا پزشک خود یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
با مصرف طولانی مدت دیازپام، نتیجه مطلوبی حاصل نخواهد شد. در صورت کاهش اثر بخشی دارو با پزشک خود صحبت کنید.
اگرچه این دارو برای درمان افراد زیادی استفاده می شود، اما گاهی می تواند اعتیاد ایجاد کند. در صورت داشتن اعتیاد یا سوء مصرف مواد (مانند مواد مخدر یا الکل)، این احتمال افزایش می یابد. این دارو را دقیقا مطابق تجویز پزشک مصرف کنید تا خطر اعتیاد به آن کاهش یابد. از پزشک معالج یا پزشک داروخانه برای کسب اطلاعات بیشتر، سؤال کنید.
در طول مصرف دیازپام، از خوردن یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک معالج یا پزشک داروخانه مصرف آن را برای شما بی خطر بداند. گریپ فروت می تواند احتمال بروز عوارض جانبی این دارو را افزایش دهد. از پزشک معالج یا پزشک داروخانه جهت اطلاع از جزئیات بیشتر، سؤال کنید.
در صورت تجویز پزشک، این دارو را به صورت منظم مصرف کنید تا بهترین نتیجه حاصل شود. برای کمک به یادآوری مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
در صورت تداوم یا بدتر شدن وضعیت، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
امکان بروز خواب آلودگی، سرگیجه، خستگی، تاری دید یا عدم تعادل وجود دارد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف دیازپام دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، مانند تغییرات ذهنی یا خلقی (مانند مشکلات حافظه، تحریک، توهم، گیجی، بی قراری، افسردگی)، اختلال در تکلم و راه رفتن، ضعف عضلانی، لرزش (رعشه)، مشکل در دفع ادرار، زرد شدن چشم ها یا پوست، علائم عفونت (مانند گلودرد مداوم، تب، لرز) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هر کدام از این عوارض خطرناک جانبی، از جمله: تنفس آهسته و سطحی، بلافاصله به پزشك مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی دیازپام را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا سایر داروهای بنزودیازپینی (مانند اگزازپام، تمازپام) یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف دیازپام، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص بیماری خاص عضلانی (میاستنی گراویس)، مشکلات ریوی یا تنفسی (مانند COPD، آپنه خواب)، اختلالات روحی و خلقی (مانند افسردگی، افکار خودکشی، روان پریشی)، سابقه شخصی یا خانوادگی ناهنجاری در مصرف مواد مختلف (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل)، گلوکوم، بیماری های کبد و کلیوی مطلع سازید.
مصرف دیازپام ممکن است باعث سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
برخی از شکل های مایع این دارو می توانند حاوی الکل باشند. در مورد استفاده امن از این محصول با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه ، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
ممکن است دیازپام در برخی از کودکان، به جای اثر آرام بخشی، نتیجه عکس داشته باشد و باعث تغییرات ذهنی یا خلقی مانند آشفتگی، توهم و بی قراری شود.
افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو، به خصوص خواب آلودگی و عدم هماهنگی حرکات بدن، حساس تر می باشند. این عوارض جانبی می توانند خطر زمین خوردن را افزایش دهند. دیازپام در برخی افراد مسن ممکن است، به جای اثر آرام بخشی، نتیجه عکس داشته باشد و باعث تغییرات ذهنی یا خلقی مانند آشفتگی ، توهم و بی قراری شود.
مصرف دیازپام طی بارداری توصیه نمی شود زیرا می تواند به جنین آسیب برساند. در صورت بارداری یا مشکوک بودن به بارداری، فوراً پزشک خود را مطلع سازید. جهت اطلاع از جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود و می تواند اثرات نامطلوبی بر نوزاد شیرخوار بگذارد. شیردهی حین مصرف این دارو توصیه نمی شود. پیش از شیردهی با پزشک مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی دیازپام را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی محصولاتی که با دیازپام تداخل دارند عبارتند از: کلوزاپین، فلووکسامین، اورلیستات، سدیم اکسی بات.
در صورت مصرف این دارو با سایر داروهایی که خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی ایجاد می کنند، احتمال افزایش خطر بروز عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آهسته یا سطحی، خواب آلودگی شدید و سرگیجه) وجود دارد. در صورت استفاده از سایر داروها از جمله داروهای اوپیوئیدی تسکین دهنده درد یا سرفه (مانند کدئین، هیدروکودون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، سایر داروهای خواب آور یا ضد اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، داروهای شل کننده عضلانی (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
برچسب های موجود بر روی تمام داروها را بررسی کنید (مانند دارو های آلرژی یا سرفه و سرماخوردگی) زیرا می توانند حاوی مواد خواب آور باشند. از پزشک داروخانه در مورد نحوه استفاده ایمن از این داروها سؤال کنید.
دیازپام می تواند با برخی آزمایش ها تداخل داشته باشد و نتایج آزمایش ها را دچار مشکل کند. لازم است پرسنل آزمایشگاه و پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع باشند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو عبارتند از: خواب آلودگی شدید، واکنش های کند، تنفس آهسته یا سطحی، غش کردن، از دست دادن هوشیاری.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید زیرا این امر خلاف قانون می باشد. در صورت مصرف طولانی مدت این دارو، بهتر است در حین مصرف، تست های آزمایشگاهی یا پزشکی (مانند آزمایش های بررسی عملکرد کبد، شمارش کامل سلول های خونی) انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی انجام شوند.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. در صورت مصرف محلول غلیظ دارو به مدت 90 روز، بطری را دور بیندازید. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.