زونیساماید

زونیساماید (نام تجاری: زونگران)، دارویی ضدصرع است که برای درمان تشنج در بیماران مبتلا به صرع استفاده می شود. این دارو با تأثیر بر انتقال دهنده های عصبی، فعالیت غیرطبیعی مغز را کاهش داده و به کنترل تشنج کمک می کند. در ادامه، اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف زونیساماید، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: زونیساماید

نام تجاری: زونگران

موارد مصرف زونیساماید

از زونیساماید همراه با برخی دیگر از داروها برای پیشگیری و کنترل تشنج (صرع) استفاده می شود. زونیساماید نوعی داروی ضد تشنج سولفونامید و مهارکننده کربنیک انیدراز است. نحوه عملکرد زونیساماید برای جلوگیری از تشنج ناشناخته است.

زمان و نحوه مصرف زونیساماید

پیش از شروع مصرف زونیساماید و در هربار مصرف مجدد، برگه راهنمای دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

زونیساماید را طبق تجویز پزشک به صورت خوراکی، معمولاً 1 تا 2 بار در روز و همراه با غذا یا بدون آن مصرف کنید. کپسول ها را به صورت کامل بخورید. برای پیشگیری از تشکیل سنگ کلیه، در طول مصرف این دارو باید مایعات زیادی مصرف شود، مگر اینکه پزشک تجویز دیگری داشته باشد.

دوز مصرفی این دارو بر اساس وضعیت پزشکی و پاسخ بدن به درمان تعیین می شود. رعایت دستورالعمل های پزشک برای مصرف این دارو اهمیت بسیاری دارد. پزشک در ابتدا مصرف این دارو را با دوز کم تجویز می کند و به آرامی دوز آن را افزایش می دهد. ممکن است چند هفته یا چند ماه طول بکشد تا دوز مناسب بیمار تعیین شود و به پاسخ دهی مناسب برسد.

بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بیشترین اثربخشی این دارو هنگامی ایجاد می شود که سطح آن در بدن ثابت بماند. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف و ثابت نگه داشتن مقدار آن، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.

بدون اطلاع پزشک مصرف این دارو را قطع نکنید. قطع ناگهانی دارو می تواند باعث تشدید برخی عارضه ها شود. برای قطع مصرف دارو، باید دوز مصرفی به تدریج کاهش یابد.

در صورت تداوم یا تشدید عارضه به پزشک خود اطلاع دهید.

عوارض جانبی زونیساماید

سرگیجه، خواب آلودگی، اختلال در خواب، عدم هماهنگی، سبکی سر، از دست دادن اشتها، اسهال یا دوبینی می تواند در نتیجه مصرف زونیساماید ایجاد شود. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، فوراً به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف زونیساماید، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

بروز هرگونه عارضه جدی مانند اختلالات روحی روانی (مانند گیجی، اختلال در تمرکز، مشکلات حافظه، بی قراری، تحریک پذیری)، مشکلات گفتاری، کاهش تعریق، درد ناگهانی پشت / پهلو / شکم، دفع ادرار همراه با درد، به پزشک خود اطلاع دهید.

برخی از افراد که برای درمان دیگر بیماری ها (مانند تشنج، اختلال دوقطبی، درد) از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند ممکن است افسردگی، بروز افکار خودکشی یا اقدام به آن یا دیگر مشکلات روحی روانی را تجربه کنند. اگر شما، خانواده و یا مراقبتان متوجه تغییرات غیرعادی یا ناگهانی در خلق و خو، افکار یا رفتار از جمله بروز علائم افسردگی، بروز افکار خودکشی یا اقدام به آن و یا ایجاد افکاری در مورد آسیب رساندن به خودتان شدید، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

مصرف زونیساماید می تواند باعث بروز نوعی عارضه متابولیک جدی (اسیدوز متابولیک) شود. در صورت بروز هرگونه علائم از جمله درد یا شکستگی استخوان، تنفس سریع، ضربان قلب تند یا نامنظم، خستگی ناگهانی و بی دلیل، خواب آلودگی شدید یا مشکل در بیدار ماندن، به سرعت به پزشک معالج مراجعه کنید.

همچنین در صورت بروز هرگونه عارضه بسیار جدی از جمله کبودی یا خونریزی سریع، درد یا قرمزی چشم، اختلالات بینایی (مانند کاهش دید، تاری دید)، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر مقدار، ادرار صورتی رنگ یا خون آلود)، علائم مشکلات کبدی (مانند تهوع، استفراغ مداوم، از دست دادن اشتها، دل درد یا معده درد، زردی چشم و پوست، ادرار تیره رنگ)، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: تب، تورم غدد لنفاوی، راش، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک یا مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی زونیساماید را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف زونیساماید، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماری کبدی، بیماری کلیوی (مانند سنگ کلیه)، مشکلات ریوی و تنفسی، اسهال طولانی مدت، عدم تعادل متابولیک (اسیدوز متابولیک)، رژیم غذایی خاص (رژیم کتوژنیک)، مشکلات روحی روانی (مانند افسردگی، روان پریشی)، مطلع سازید.

این دارو ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.

تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.

زونیساماید می تواند باعث کاهش تعریق شود و احتمال ابتلا به گرمازدگی را افزایش می دهد. از انجام کارهایی که ممکن است باعث گرمازدگی شود، مانند کار سنگین یا ورزش در هوای گرم یا استفاده از جکوزی خودداری کنید. وقتی هوا گرم است مایعات زیادی بنوشید و لباس سبک بپوشید. در صورت احساس گرمای بیش از حد، به سرعت به دنبال مکانی برای خنک شدن و استراحت باشید. در صورت ایجاد تب مداوم، اختلالات روحی روانی، سردرد یا سرگیجه، به سرعت به مراکز فوریت های درمانی مراجعه کنید.

افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی زونیساماید، به ویژه سرگیجه، سبکی سر، یا عدم هماهنگی حساسیت بیشتری نشان دهند. بروز این عوارض می تواند خطر افتادن را در این افراد افزایش دهد.

کودکان نیز ممکن است نسبت به عوارض جانبی دارو، به ویژه کاهش تعریق، گرمازدگی یا عدم تعادل متابولیک حساس تر باشند.

در دوران بارداری، این دارو فقط باید در موارد ضروری مصرف شود؛ زیرا می تواند باعث آسیب به جنین شود. با این حال، از آنجایی که تشنج های درمان نشده نیز عارضه ای جدی به شمار می روند که می توانند به افراد باردار و همچنین جنین داخل رحم او آسیب برساند، از قطع مصرف این دارو بدون تجویز پزشک خودداری کنید. اگر قصد بارداری دارید، یا احتمال می رود که باردار باشید، فوراً با پزشک خود در مورد مزایا و معایب مصرف این دارو در دوران بارداری صحبت کنید.

زونیساماید به شیر مادر منتقل می شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی زونیساماید

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

برخی از محصولاتی که ممکن است با زونیساماید تداخل داشته باشند عبارتند از: مهارکننده های کربنیک انیدراز (مانند استازولامید)، اورلیستات.

مصرف برخی از داروها می تواند بر دفع زونیساماید از بدن و در نتیجه بر نحوه عملکرد زونیساماید تأثیر بگذارد. به عنوان مثال می توان به برخی از داروها که برای درمان تشنج استفاده می شوند (مانند فنوباربیتال، فنی توئین، پریمیدون)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، گل راعی و دیگر موارد اشاره کرد. در صورت مصرف این داروها، ممکن است پزشک دوز زونیساماید مصرفی را تغییر دهد.

در صورت مصرف محصولاتی که باعث ایجاد خواب آلودگی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب آور یا ضد اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی و مسکن های حاوی مخدر (مانند کدئین)، به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

اطلاعات درج شده روی تمام داروهای خود (مانند محصولات ضد آلرژی یا ضد سرفه و سرماخوردگی) را به دقت مطالعه کنید؛ زیرا این داروها می توانند دارای موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. از پزشک داروخانه درباره نحوه مصرف ایمن این داروها بپرسید.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت تنفس آهسته یا کم عمق، سرگیجه شدید و از دست دادن هوشیاری باشد.

توجه

این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.

بهتر است آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند بررسی عملکرد کلیه، سطح بی کربنات و آزمایش شمارش کامل خون) به صورت دوره ای انجام شود تا میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی بررسی شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.

دوز فراموش شده

باید هر دوز از این دارو را در زمان معین مصرف کنید. اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.