اکس کاربازپین (نام تجاری: اکس کارپین) از دسته داروهای ضدتشنج است که با کاهش تکانه های مغزی به کنترل تشنج ناشی از صرع کمک می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف اکس کاربازپین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: اکس کاربازپین
نام های تجاری: اکستلار اکس آر، تریلپتال، اکس کارپین
از اکس کاربازپین به تنهایی یا همراه با برخی دیگر از داروها برای درمان اختلالات تشنجی (صرع) استفاده می شود.
پیش از شروع مصرف اکس کاربازپین و در هر بار مصرف مجدد، برگه راهنمای اطلاعات دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
پیش از مصرف، ظرف دارو را به خوبی تکان دهید. دوز مصرفی خوراکی را با استفاده از سرنگ مدرج به دقت اندازه گیری کنید. برای اندازه گیری دوز مصرفی از قاشق غذاخوری استفاده نکنید، زیرا ممکن است در اندازه گیری دوز صحیح دچار اشتباه شوید. این دارو می تواند به طور مستقیم از سرنگ و به صورت خوراکی مصرف شود و یا با یک لیوان کوچک آب مخلوط و سپس مصرف شود. این دارو را به صورت خوراکی همراه با غذا یا بدون آن و طبق تجویز پزشک، معمولاً دو بار در روز مصرف کنید.
دوز مصرفی این دارو بر اساس وضعیت پزشکی، پاسخ به درمان و دیگر داروهای مصرفی تعیین می شود. دوز مصرفی برای کودکان نیز بر اساس وزن آنها تعیین می شود. برای کاهش خطر بروز عوارض جانبی، پزشک ممکن است در بتدا این دارو را با دوز کم تجویز کند و به تدریج دوز مصرفی را افزایش دهد. دستورالعمل های پزشک خود را به دقت دنبال کنید. حتماً پزشک معالج خود و پزشک داروخانه را از تمام محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای دارای نسخه، داروهای بی نسخه و محصولات گیاهی) مطلع سازید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
بدون اطلاع پزشک مصرف اُکس کاربازپین را قطع نکنید. برخی از عوارض (مانند تشنج) ممکن است با قطع ناگهانی این دارو تشدید شوند. ممکن است لازم باشد دوز مصرفی به تدریج کاهش یابد.
در صورت تشدید تشنج، به پزشک خود اطلاع دهید.
سرگیجه، خواب آلودگی، خستگی، حالت تهوع یا استفراغ، دل درد یا معده درد، سردرد، مشکل خواب و یا یبوست می تواند در نتیجه مصرف اُکس کاربازپین ایجاد شود. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این موارد، فوراً به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
تعداد محدودی از افراد که برای درمان برخی عوارض (مانند تشنج، اختلال دوقطبی، درد) از داروهای ضد تشنج استفاده می کنند ممکن است دچار افسردگی، بروز افکار خودکشی، اقدام به آن و یا دیگر اختلالات روحی روانی شوند. اگر شما یا خانواده و یا پرستارتان متوجه ایجاد تغییرات غیرعادی یا ناگهانی در خلق و خو، افکار یا رفتار خود از جمله مشاهده علائم افسردگی، بروز افکار خودکشی یا اقدام به آن یا بروز افکار آسیب رساندن به خود شدید، به سرعت به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی جدی، از جمله: از دست دادن هماهنگی، اختلالات بینایی (مانند دوبینی)، حرکات سریع یا غیرقابل کنترل چشم، لرزش، خونریزی یا کبودی سریع و خستگی غیرعادی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: علائم عفونت (مانند تب، تورم غدد لنفاوی، گلودردی مداوم، سرفه)، علائم کاهش سدیم خون (مانند استفراغ و حالت تهوع شدید)، خواب آلودگی، گیجی و تشنج، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اکس کاربازپین در برخی موارد می تواند باعث بروز واکنش های پوستی بسیار جدی شود. برخی از افراد از نژادهای مختلف (از جمله نژادهای آسیایی، آسیایی جنوبی) بیشتر در معرض بروز این عارضه قرار دارند. ممکن است پزشک قبل از شروع مصرف این دارو، آزمایش خون را برای بررسی احتمال بروز این عارضه تجویز کند. اگر آزمایش خون نشان دهد که بیمار در معرض ابتلا به این عارضه قرار دارد، پزشک باید در مورد عوارض و مزایای مصرف اکس کاربازپین و دیگر گزینه های درمانی با بیمار صحبت کند.
چنین واکنش های پوستی معمولا بیشتر در چند ماه اول درمان ایجاد می شود. در صورت بروز هرگونه علائم واکنش پوستی شدید مانند راش های پوستی، تاول، لایه لایه شدن پوست، خارش یا تورم، به سرعت به مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید. برای اطلاعات بیشتر، با پزشک معالج یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو به ندرت اتفاق می افتد. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفسی، فوراً به پزشک یا مراکز فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی اُکس کاربازپین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف اکس کاربازپین، در صورت حساسیت به آن یا به کاربامازپین یا اسلی کاربازپین و یا دیگر داروهای ضد تشنج (مانند فوس فنی توئین، فنوباربیتال، فنی توئین، پریمیدون) یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف اُکس کاربازپین، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی ابتلا به بیماری کلیوی، عدم تعادل مواد معدنی (سطح پایین سدیم در خون) مطلع سازید.
مصرف اُکس کاربازپین ممکن است باعث ایجاد سرگیجه شود و مصرف الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
کودکان خردسال ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه عفونت ها حساسیت بیشتری نشان دهند.
در دوران بارداری، داروی اُکس کاربازپین باید فقط در موارد ضروری استفاده شود؛ زیرا می تواند باعث آسیب به جنین شود. با این حال، از آنجایی که تشنج های درمان نشده عارضه ای جدی به حساب می آیند و می توانند باعث آسیب به افراد باردار و همچنین جنین داخل رحم شوند، بدون اطلاع پزشک مصرف این دارو را متوقف نکنید. اگر قصد بارداری دارید، یا احتمال آن وجود دارد، فوراً با پزشک خود در مورد مزایا و معایب مصرف اُکس کاربازپین در دوران بارداری صحبت کنید. از آنجایی که در طول مصرف این دارو، ممکن است روش های هورمونی پیشگیری از بارداری مؤثر نباشد، در مورد استفاده از دیگر روش های قابل اطمینان پیشگیری بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
اُکس کاربازپین به شیر مادر منتقل می شود اما معمولا باعث آسیب به نوزاد شیرخوار نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی اُکس کاربازپین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولی که می تواند با داروی اُکس کاربازپین تداخل داشته باشد عبارت است از: اورلیستات.
این دارو می تواند سرعت دفع برخی داروها از بدن را کاهش و یا افزایش دهد و در نتیجه بر نحوه عملکرد آنها نیز تأثیر می گذارد. برخی از این داروها شامل کابوتگراویر، کوبیسیستات، الویتگراویر، سوفوسبوویر، ریلپیویرین و دیگر موارد هستند.
اُکس کاربازپین می تواند باعث کاهش اثربخشی روش های هورمونی ضد بارداری مانند قرص، چسب یا حلقه شود. در نتیجه احتمال بارداری وجود دارد. با پزشک معالج یا پزشک داروخانه درباره استفاده از روش های ضد بارداری مطمئن در طول مصرف این دارو و حداقل تا یک دوره پس از پایان درمان صحبت کنید. همچنین درصورت بروز لکه بینی جدید یا خونریزی شدید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این موارد می توانند نشان دهنده عدم عملکرد مناسب روش های کنترل بارداری باشند.
در صورت استفاده از دیگر محصولاتی که باعث خواب آلودگی می شوند از جمله الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، داروهای خواب آور یا ضد اضطراب (مانند آلپرازولام، دیازپام، زولپیدم)، شل کننده های عضلانی (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزاپرین) و مسکن ها (مانند کدئین، هیدروکودون)، به پزشک معالج یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
اطلاعات درج شده روی تمام داروهای خود (از جمله داروهای ضد آلرژی یا محصولات ضدسرفه و سرماخوردگی) را بررسی کنید؛ زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی می شوند. از پزشک داروخانه درمورد نحوه مصرف مطمئن این داروها بپرسید.
اکس کاربازپین بسیار شبیه اسلی کاربازپین است. هنگام استفاده از اکس کاربازپین از مصرف داروهای دارای اسلی کاربازپین خودداری کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکل تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
بهتر است آزمایش های تشخیصی / پزشکی (مانند سطح سدیم، شمارش کامل فاکتور های خونی) در طول مصرف اُکس کاربازپین انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی خود را به خاطر بسپارید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت و در ظرف اصلی نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
برای اطلاع بهتر از نحوه نگهداری هرکدام از فرم های این دارو (قرص، شربت و...)، بروشور دارو را به دقت مطالعه کنید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.