امروزه روش های مختلف پیشگیری از بارداری وجود دارد، اما همه انواع آن برای همه افراد مناسب نیستند. مناسب ترین روش کنترل بارداری برای هر فرد به سلامت کلی فرد، سن، دفعات فعالیت جنسی، درمان ها و سابقه خانوادگی در ابتلا به بیماری های خاص بستگی دارد. در ادامه اطلاعاتی در مورد روش های برگشت پذیر کنترل بارداری ارائه می شود.
روش های جلوگیری از بارداری به زوجین اجازه می دهد از بارداری ناخواسته پیشگیری کنند. تعدادی روش وجود دارد که به زوجین امکان کنترل باروری را می دهد که به طور عامیانه به آنها اقدامات جلوگیری از بارداری گفته می شود. در ادامه روش های مختلفی که معمولاً توسط زنان و مردان استفاده می شود آورده شده است.
ایده این روش پیشگیری از بارداری، ایجاد یک مانع بین تخمک و اسپرم است تا باروری صورت نگیرد. مانع می تواند توسط هم زن و هم مرد استفاده شود. این روش مزیت جلوگیری از بیماری های مقاربتی را نیز داراست.
کاندوم مردانه غلاف نازکی است که آلت تناسلی مرد را می پوشاند و همزمان با انزال، اسپرم را جمع آوری می کند. غلاف معمولاً از لاستیک لاتکس ساخته شده است اگرچه گزینه های جایگزین برای افرادی که به لاتکس حساس هستند، موجود است. کاندوم ها یکبار مصرف هستند. کاندوم های لاتکس تا حدودی از انتقال بیماری های مقاربتی جلوگیری می کنند.
مشابه کاندوم های مردانه، کاندوم های زنانه نیز یک بار مصرف هستند. آنها از پلاستیک ساخته شده اند و به شکل کیسه هستند. این کاندوم نازک و انعطاف پذیر قبل از مقاربت جنسی در واژن قرار می گیرد.
دیافراگم وسیله پلاستیکی به شکل نعلبکی کوچک است که لبه خارجی آن سفت می باشد. هر خانمی می تواند قبل از مقاربت آن را در واژن طوری قرار دهد که دهانه رحم را بپوشاند و در نتیجه مانع ورود اسپرم به داخل رحم شود. جهت استفاده از کلاهک یا دیافراگم باید به پزشک مراجعه نمود. ابتدا پزشک متخصص بر حسب اندازه دهانه رحم، کلاهک یا دیافراگم مناسبی را انتخاب کرده و نحوه استفاده از آن را به فرد می آموزد. سپس در دفعات بعد خود فرد می تواند آن را در محل مناسب قرار دهد. هنگام قرار دادن کلاهک یا دیافراگم باید وسط یا دور تا دور لبه آن را به ژل یا کرم کشنده اسپرم آغشته نمایید و تا 6 ساعت پس از مقاربت آن را خارج نکنید. حتی تا 24 ساعت می توانید دیافراگم را در محل خود رها نمایید و سپس آن را خارج کنید و بشویید و در محل مناسبی نگهداری نمایید.
اسفنج ضد بارداری، اسفنج های کف دار هستند که با اسپرم کش پر شده اند. اسفنج نرم قبل از مقاربت به واژن وارد می شود تا مانعی در برابر ورود اسپرم به رحم ایجاد شود. اسپرم کش سلولهای اسپرم را از بین می برد و برای جلوگیری از بارداری لازم است 6 تا 8 ساعت پس از مقاربت در واژن بماند.
هورمون های آزاد شده در جریان خون وظیفه هدایت اندام های تولید مثلی را بر عهده دارند. تخمک گذاری و همچنین تولید اسپرم نتیجه مستقیم ترشح هورمونی است. اگر هورمونها به طور مصنوعی دستکاری شوند، بارداری صورت نخواهد گرفت.
قرص های ترکیبی خوراکی ضد بارداری و پروژسترون، رایج ترین روش های کنترل بارداری مبتنی بر هورمون هستند. نوعی از این قرص ها در روند تخمک گذاری اختلال ایجاد می کنند در حالی که انواع دیگر آن، مخاط دهانه رحم را ضخیم می کنند در نتیجه ورود اسپرم به لوله های رحمی را دشوار می کند. همچنین در قرص های ضد بارداری اورژانسی یا قرص های "صبح بعد" از هر دو روش برای جلوگیری از بارداری استفاده شده است.
پچ (چسب) جلوگیری از بارداری یک لایه ی نازک و نرم و با یک نوار چسبنده هست که به راحتی به پوست ناحیه مشخصی از بدن (زیر شکم، باسن، کتف) می چسبد. چسب های پوستی، حاوی ترکیبی از هورمون ها هستند که باعث توقف تخمک گذاری و غلیظ شدن ترشحات دهانه رحمی شده و شرایط را برای نفوذ اسپرم ها غیرممکن می کند. هورمون ها از طریق جذب پوستی در ناحیه ی شکم وارد جریان خون شده؛ بنابراین این روش جلوگیری از بارداری، برای کسانی که از مشکلات گوارشی رنج می برند بسیار مناسب است. یک چسب تنها به مدت 7 روز کارایی دارد و پس از آن باید با یک چسب جدید دیگر جایگزین شود. پس از 3 هفته، لازم است یک هفته از پچ استفاده نشود تا قاعدگی رخ دهد.
ماده شیمیایی دپواسترو مدروکسی پروژسترون یک روش ضد بارداری تزریقی است. تزریق هر 3 ماه یکبار انجام می شود. متأسفانه این روش منجر به از بین رفتن کلسیم از استخوان ها و از دست دادن تراکم استخوان است.
حلقه ای به قطر حدود ۵ سانتی متر که به واژن وارد می شود. حلقه پس از سه هفته و به مدت یک هفته برداشته می شود تا قاعدگی صورت بگیرد. بعد از 7 روز حلقه جدید قرار داده می شود. این حلقه هنگامی که در واژن هست، ترکیبی از استروژن مصنوعی و پروژسترون را آزاد می کند و در نتیجه از بارداری جلوگیری می کند.
میله ای به اندازه چوب کبریت با عمل جراحی در زیر پوست بازو قرار می گیرد و اینگونه برای جلوگیری از بارداری، هورمون ها را مستقیماً وارد جریان خون می کند. این روش به مدت 5 سال، کارآیی دارد.
آی یو دی ها، دستگاه های داخل رحمی کوچکی به شکل T هستند که توسط پزشکان متخصص، در رحم کاشته می شوند (و در صورت لزوم برداشته می شوند). آنها می توانند سال ها و به طور موثر، به پیشگیری از بارداری کمک کنند.
آی یو دی باید توسط یک پزشک در رحم قرار گیرد. مس آزاد شده در رحم، باعث ایجاد واکنش های التهابی می شود و این از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری می کند و متعاقباً اجازه می دهد لقاح انجام شود. این روش، 12 سال قابل استفاده هست.
هورمون های ترشح شده باعث ضخیم شدن مخاط دهانه رحم شده و از رسیدن اسپرم به تخمک جلوگیری می کنند. پوشش رحم نیز نازک شده و آی یو دی نیز از آزاد شدن تخمک از تخمدان جلوگیری خواهد کرد. آی یو دی هورمونی به مدت 5 سال قابل استفاده است.
روش های جلوگیری از بارداری که در این یادداشت ذکر شد، همگی برگشت پذیر هستند و هنگامی که زوجین تصمیم می گیرند بچه دار شوند، استفاده از این روش ها را متوقف خواهند کرد و باروری پس از مدتی صورت می گیرد.