اکسازپام (نام تجاری: سراکس)، از داروهای خانواده بنزودیازپین است که در کنترل علائم اضطراب و علائم ترک اعتیاد به الکل کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف اکسازپام، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: اکسازپام
نام تجاری: سراکس
اکسازپام برای درمان اضطراب و همچنین ترک اعتیاد شدید به الکل مصرف می شود. این دارو به دسته ای از داروها که تحت عنوان بنزودیازپین ها شناخته می شوند و بر روی مغز و اعصاب (سیستم عصبی مرکزی) تاثیر می گذارند و اثر آرام بخشی و ضد تشنج نیز دارند، تعلق دارد. این ماده با افزایش اثرات نوعی ماده طبیعی خاص در بدن (GABA) کار می کند.
پیش از شروع مصرف اکسازپام و در هر بار شروع مجدد آن، برگه راهنما دارو را مطالعه نمایید. در صورت وجود هرگونه سوالی، آن را از پزشک معالج یا پزشک داروخانه بپرسید.
این دارو را طبق دستور پزشک و بصورت خوراکی مصرف کنید. دوز مصرفی دارو بر اساس شرایط پزشکی فرد بیمار، سن و میزان پاسخ دهی بدن به درمان، تعیین خواهد شد.
این دارو را دقیقاً به همان صورتی که تجویز شده است، مصرف کنید. دوز دارو و مقدار مصرفی آن را افزایش ندهید و آن را طولانی تر از زمان تجویز شده توسط پزشک، مصرف نکنید، زیرا اکسازپام می تواند اعتیاد آور باشد. همچنین در صورت استفاده طولانی مدت و بدون تأیید پزشک از این دارو، مصرف آن را بصورت ناگهانی قطع نکنید. با قطع ناگهانی دارو، برخی از عوارض جانبی آن، تشدید خواهند شد. برای جلوگیری از عوارض جانبی مانند تشنج، آن را به تدریج قطع کنید.
مصرف طولانی مدت اکسازپام موجب عدم عملکرد مناسب آن می شود و ممکن است که فرد بیمار نیاز به مصرف دوزهای بیشتری از آن را داشته باشد. در مورد قطع مناسب این دارو با پزشک صحبت کنید.
در صورت تشدید یا تداوم بیماری، پزشکتان را مطلع سازید.
خواب آلودگی، سرگیجه، تاری دید یا سردرد ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، فوراً پزشک معالج یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برایتان تجویز کرده است چرا که بر این باور است که منافع این دارو از عوارض آن بیشتر است. بیشتر مصرف کنندگان اکسازپام، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت وقوع هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی مانند تغییرات ذهنی / خلقی، اختلال در گفتار، کلافگی، دشواری در راه رفتن، کاهش / افزایش میل جنسی، لرزش، مشکل ادرار و اختلالات خواب فوراً پزشکتان را مطلع سازید.
در صورت وقوع هر یک از این عوارض جانبی بسیار نادر اما بسیار جدی مانند غش کردن، درد معده / شکم، حالت تهوع مداوم، استفراغ، خستگی، زردی چشم یا پوست، ادرار تیره، گلودرد مداوم یا تب فوراً پزشکتان را مطلع سازید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به اکسازپام نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی از جمله: راش پوستی، خارش یا تورم (به خصوص در صورت، زبان یا گلو)، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی، به پزشک مراجعه نمایید.
البته موارد مذکور، تمامی عوارض جانبی اکسازپام را در بر نمی گیرد. در صورت مشاهده علائمی به غیر از موارد بالا، با پزشک معالج یا پزشک داروخانه تماس بگیرید.
پیش از مصرف اکسازپام، در صورت داشتن حساسیت به آن و یا به سایر بنزودیازپین ها (مانند دیازپام، تمازپام) و یا هرگونه حساسیت دیگری، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را مطلع سازید. این محصول حاوی اجزای غیرفعالی می باشد که می تواند منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از مصرف اکسازپام، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود مخصوصاً: بیماری کبدی، بیماری کلیوی، مشکلات ریوی / تنفسی (مانند اختلال انسداد مزمن ریوی، آپنه خواب)، سوء مصرف دارو و نوشیدنی های الکلی مطلع سازید.
این دارو باعث سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید می شود. الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) این سرگیجه یا خواب آلودگی را تشدید خواهند کرد. تا زمانی که نتوانسته اید فعالیت هایی مانند رانندگی، کار با ماشین آلات و سایر فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری یا دید واضح دارند را با خیال راحت انجام دهید، از انجامشان خودداری نمایید. از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید. در صورت استفاده از ماری جوانا (شاهدانه) با پزشک خود صحبت کنید.
افراد مسن نسبت به عوارض جانبی اکسازپام مخصوصاً خواب آلودگی حساسیت بیشتری نشان می دهند. این عارضه جانبی، خطر زمین خوردن را افزایش خواهد داد.
مصرف اکسازپام در دوران بارداری به دلیل آسیب دیدن احتمالی جنین، توصیه نمی شود. اگر باردار شدید یا فکر می کنید باردار هستید، فوراً پزشکتان را مطلع سازید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
این دارو می تواند به شیر مادر منتقل شود و اثرات نامطلوبی بر نوزاد شیرخوار بگذارد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی، نحوه عملکرد داروها را تغییر می دهند و یا خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش خواهند داد. این یادداشت، حاوی همه تداخلات دارویی احتمالی اکسازپام نیست. لیستی از تمامی داروهای مصرفی تان (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) بنویسید و آن را در اختیار پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه قرار دهید. بدون تأیید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید و همچنین دوز آنها را نیز تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که با اکسازپام تداخل دارند عبارتند از: کلوزاپین، دیگوکسین، کاوا، اورلیستات، سدیم اکسی بات.
مصرف هم زمان اکسازپام با سایر محصولاتی که باعث خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی می شوند، خطر عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آرام / کم عمق، خواب آلودگی شدید / گیجی) را افزایش خواهد داد. در صورت مصرف محصولات دیگری مانند مسکن ها یا داروهای سرفه (مانند کدئین، هیدروکودون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای خواب و یا اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، داروهای شل کننده عضلانی (مانند کاریسوپرودول، سیکلوبنزاپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
برچسب روی تمامی داروهایتان را بررسی کنید (مانند داروهای آلرژی، سرفه و سرماخوردگی) زیرا ممکن است حاوی اجزای خواب آور باشند. نحوه مصرف امن این داروها را از پزشک داروخانه بپرسید.
سیگار کشیدن، اثربخشی این دارو (از طریق القای آنزیم کبد) را کاهش دهد. اگر سیگار می کشید یا اخیراً آن را ترک کرده اید، پزشکتان را مطلع سازید زیرا ممکن است نیاز به تنظیم مجدد دوز دارو باشد.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا اختلال در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سایر علائم سوء مصرف این دارو عبارتند از: خواب آلودگی شدید، کاهش / آهستگی واکنش ها، کندی تنفس، غش کردن و از دست دادن هوشیاری.
هرگز این دارو را بصورت سرخود به دیگران تجویز نکنید زیرا خلاف قانون است.
در صورت مصرف طولانی مدت اکسازپام، آزمایش های تشخیصی/ پزشکی (مانند تست های عملکرد کبد، شمارش کامل سلول های خونی) برای بررسی عوارض جانبی می بایست انجام شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
در صورت فراموشی مصرف یک دوز از این دارو، به محض به یاد آوردن، آن را مصرف کنید؛ اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگه دارید و از آن در حمام نگهداری نکنید. همواره تمام داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
هیچ گاه داروها را داخل توالت یا چاه فاضلاب نیندازید مگراینکه در دستورالعمل مصرف آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن محصول و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب، آن را دور بیندازید.
