ارلیستات (نام تجاری: ونوستات)، از داروهای مهارکننده جذب چربی توسط دستگاه گوارش است که در موارد چاقی بیماری گونه به همراه تغییر رژیم غذایی و ورزش تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف ارلیستات، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: ارلیستات
نام تجاری: زنیکال، ونوستات
ارلیستات مطابق با نظر پزشک همراه با ورزش، ایجاد تغییر رفتار و رژیم های غذایی برای کمک به کاهش وزن استفاده می شود. افراد مبتلا به اضافه وزن بسیار زیاد و چاقی ناشی از بیماری از داروی ارلیستات استفاده می کنند. کاهش وزن و حفظ آن احتمال ابتلا به بسیاری از بیماری های ناشی از چاقی، همچون بیماری های قلبی، دیابت، فشارخون بالا و همچنین احتمال کوتاه شدن عمر را کاهش می دهد.
چربی ها قبل از جذب شدن به اجزای کوچک تری تجزیه می شوند. ارلیستات با مهار آنزیم های تجزیه کننده چربی باعث می شود چربی های گوارش نیافته با دفع مدفوع از بدن خارج شوند. ارلیستات از جذب کالری قند و سایر غذاهای فاقد چربی جلوگیری نمی کند؛ بنابراین باید همچنان میزان کالری های دریافتی را محدود کرد.
در صورت مصرف بدون نسخه و خود درمانی این دارو، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید.
پیش از هر بار مصرف ارلیستات راهنمای دارو و دستورالعمل های استفاده ی دارو را از بروشور ارائه شده توسط داروساز مطالعه نمایید. این دارو به صورت خوراکی، طبق دستور پزشک همراه با غذای چرب یا حداکثر 1 ساعت بعد از آن مصرف گردد. اگر غذا کم چرب باشد، مصرف دارو ضرورتی ندارد. برای کاهش احتمال بروز عوارض جانبی، کالری حاصل از چربی نباید بیش از 30 درصد کل کالری دریافتی باشد. مقدار چربی، پروتئین و کربوهیدرات در رژیم روزانه باید به طور مساوی در سه وعده ی غذایی اصلی تقسیم شود.
دوز دارو و یا تعداد دفعات یا مدت زمان مصرف دارو را افزایش ندهید. زیرا در این صورت نه تنها عارضه سریع تربهبود پیدا نمی کند، بلکه خطر بروز عوارض جانبی نیز افزایش می یابد.
از آن جا که ارلیستات می تواند باعث اختلال در جذب برخی ویتامین ها شود (ویتامین های محلول در چربی مانند D,A,K,E)، بنابراین مصرف روزانه یک مولتی ویتامین حاوی این ویتامین ها توصیه می شود. مولتی ویتامین را حداقل دو ساعت قبل یا دو ساعت بعد از مصرف ارلیستات استفاده کنید.
سیکلوسپورین را حداقل 3 ساعت قبل یا بعد از ارلیستات مصرف کنید تا دارو کاملاً جذب شود. لووتیروکسین را حداقل 4 ساعت قبل یا بعد از ارلیستات مصرف کنید.
معمولاً در دو هفته ابتدایی مصرف ارلیستات شاهد کاهش وزن خواهیم بود. در صورت عدم بهبودی و تشدید عارضه، پزشک معالج خود را در جریان قرار دهید.
ایجاد تغییراتی در عملکرد روده به دلیل عدم جذب چربی، مدفوع چرب و روغنی، لکه های روغن، تخلیه گاز روده همراه با روغن، احساس نیاز شدید به دفع مدفوع، افزایش دفعات دفع یا کاهش کنترل دفع مدفوع می تواند از عوارض ارلیستات باشد. این عوارض در صورت مصرف بیش از حد چربی تشدید می شود. در صورت تداوم یا تشدید این عوارض بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت مصرف دارو طبق تجویز پزشک، به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف ارلیستات، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عوارض جانبی جدی و نادر از جمله علائم بیماری کبد (مانند حالت تهوع / استفراغ مداوم، درد شدید معده / شکم، ادرار تیره، زردی چشم / پوست)، علائم سنگ کلیه (مانند کمر درد، درد در حین ادرار، ادرار صورتی یا خونی) مصرف دارو را قطع کرده و پزشک خود را در جریان قرار دهید.
واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال در صورت مشاهده علائمی همچون راش (عارضه پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو) سرگیجه ی شدید، دشواری در تنفس فورا به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی ارلیستات را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف ارلیستات، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص مشکل گوارشی (سندرم سوءجذب مزمن)، مشکل کیسه صفرا (کلستاز)، کم کاری تیروئید (هایپوتیروئیدیسم)، سنگ / مشکلات کلیه (مانند سنگ های اگزالات کلسیم کلیه)، برخی اختلال های تغذیه ای (بی اشتهایی / پرخوری عصبی)، عفونت HIV و تشنج مطلع سازید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت ابتلا به دیابت، کاهش وزن می تواند به کنترل قند خون کمک کند. میزان قند خون خود را به طور مستمر بررسی کرده و نتیجه ی آن را به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد تا پزشک داروهای دیابت، برنامه ی ورزشی یا رژیم غذايي را مجدداً متناسب با شرایط شما و نوع مصرف دارو تنظیم کند.
ارلیستات نباید در زمان بارداری مصرف شود. کاهش وزن در دوران بارداری فایده ای نداشته و ممکن است منجر به آسیب به جنین شود. در صورت بارداری یا احتمال آن فورا پزشک خود را در جریان قرار دهید.
هنوز مشخص نیست که آیا این دارو از طریق شیر به نوزاد منتقل می شود یا خیر، به همین دلیل حتماً قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ارلیستات را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با ارلیستات تداخل داشته باشند عبارتند از: دارو های رقیق کننده ی خون (مانند وارفارین)، دارو های HIV (مانند آتازاناویر، افاویرنز، امتریسیتابین، لوپیناویر، ریتوناویر، تنوفویر).
ارلیستات می تواند بر روی عملکرد داروهای درمان تشنج اثر بگذارد. در صورت افزایش تعداد دفعات تشنج و یا تشدید آن، مصرف ارلیستات را متوقف کرده و به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
تمرینات ورزشی تحت نظر پزشک و رژیم غذایی می تواند اثر دارو را افزایش دهد. برای تنظیم برنامه ورزشی و رژیم غذایی مناسب با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، مگر اینکه 1 الی 2 ساعت از وعده ی غذایی شما گذشته باشد. در این صورت از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید؛ زیرا بیشتر چربی های غدای جذب شده و دارو تاثیر گذار نخواهد بود. برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید و از نگهداری دارو در دستشویی یا حمام خودداری کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید
