اوزمپیک (نام عمومی: سماگلوتید)، در درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود. این دارو با افزایش سطح انسولین خون باعث کاهش قند خون (گلوکز) می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف سماگلوتید، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: سماگلوتید
نام تجاری: ازمپیک، رایبلسوس
اوزمپیک همراه با رژیم غذایی مناسب و فعالیت جسمانی برای کنترل قندخون بالا در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود.
داروی اوزمپیک (سماگلوتاید) با کنترل میزان قند خون بالا از آسیب کلیه، نابینایی، مشکلات عصبی، از بین رفتن اندام و مشکلات جنسی جلوگیری می کند. کنترل صحیح دیابت، خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش میدهد. سماگلوتید مشابه هورمون طبیعی در بدن (اینکرتین) می باشد. این عمل با ایجاد ترشح انسولین در پاسخ به افزایش قند خون (مانند بعد از غذا) و کاهش میزان قند کبد ایجاد می شود.
در ژوئن 2021، سازمان جهانی غذا و دارو (FDA)، برند "وگووی- Wegovy" از داروی سماگلوتاید را در کنار رژیم غذایی صحیح و ورزش، برای درمان چاقی مزمن افراد بالای 12 سال تأیید کرد، به شرطی که بیمار واجد یکی از شرایط زیر باشد:
پیش از هر بار مصرف اوزمپیک، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
طبق دستور پزشک، این دارو را با یک لیوان کوچک آب (بیشتر از 4 اونس یا 120 میلی لیتر) معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. این دارو را با هیچ نوشیدنی دیگری غیر از آب مصرف نکنید. قرص را کامل بلعیده و از شکستن، جویدن و خرد کردن آن خودداری نمایید. حداقل 30 دقیقه پس از مصرف اوزمپیک، از خوردن، آشامیدن (به استثنای آب) خودداری کنید.
برای اثربخشی بهتر، باید 30 تا 60 دقیقه بعد از مصرف اوزمپیک (سماگلوتید) غذا بخورید. مهم است که این دارو را با هر دوز مصرفی به همان روش مصرف کنید.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی و میزان پاسخ بدن به درمان تعیین می شود. به منظور کاهش خطر بروز عوارض جانبی جدی، مصرف این دارو از دوزهای پایین آغاز شده و به تدریج افزایش مییابد. از دستورات پزشک به خوبی پیروی کنید.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
دوز مصرفی دارو و تعداد دفعات مصرف آن را افزایش ندهید و از طولانیتر کردن مدت زمان مصرف دارو نسبت به زمان مقرر، خودداری کنید. این کار نه تنها موجب بهبودی نمی شود، بلکه خطر بروز عوارض جانبی جدی را نیز افزایش می دهد.
در صورت تداوم یا تشدید وضعیت (بالا بودن یا پایین بودن قند خون)، موضوع را به پزشک خود اطلاع دهید.
حالت تهوع، استفراغ، شکم درد، از دست دادن اشتها، اسهال یا یبوست میتوانند از عوارض اوزمپیک باشند. با ادامه مصرف این دارو حالت تهوع معمولاً کاهش می یابد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز عوارض جانبی مانند: علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار)، تغییرات بینایی (مانند کاهش / تاری دید)، موضوع را سریعاٌ به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
در صورت بروز علائم بیماری های پانکراس و کیسه صفرا (مانند تهوع / استفراغ مداوم، درد شدید معده / شکم) فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اگرچه داروی اوزمپیک به خودی خود معمولاً باعث کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) نمی شود، اما در صورت تجویز این دارو با سایر داروهای دیابت، ممکن است موجب افت قند خون شود. با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد کاهش دوز مصرفی سایر داروهای دیابت صحبت کنید. نوشیدن مقادیر زیاد الکل، دریافت نکردن کالری کافی از غذا یا انجام ورزش های سنگین غیرمعمول نیز می تواند منجر به قند خون شود. علائم معمولاً به صورت تعریق ناگهانی، لرزش، ضربان قلب سریع، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا گزگز دست یا پاها می باشند. بهتر است همواره برای درمان قند خون پایین قرص یا ژل گلوکز به همراه داشت. اگر این دو در دسترس نبودند، می توان با مصرف یک ماده قندی مانند قند خوراکی، عسل، آب نبات یا نوشیدن آب میوه یا نوشابه غیر رژیمی، به سرعت قند خون خود را افزایش داد. با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید تا متوجه شوید که اگر یک وعده غذایی را فراموش کردید چه کاری باید انجام دهید.
علائم قند خون بالا (افزایش قند خون) شامل افزایش تشنگی یا ادرار است. در صورت بروز این علائم فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز به افزایش دوز مصرفی دارو باشد.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید با جویدن، مکیدن و حل کردن دارو در دهان امکان بروز واکنشهای آلرژیک افزایش مییابد.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی اوزمپیک (سماگلوتید) را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف اوزمپیک، در صورت حساسیت به این دارو و یا موارد دیگر، موضوع را با پزشک معالج خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشد که می توانند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص نوعی عارضه چشمی (رتینوپاتی دیابتی)، بیماری پانکراس (پانکراتیت)، مشکلات کلیوی، اختلالات معده یا روده (مانند گاستروپارزی و مشکلات هضم) مطلع سازید.
قند خون بسیار پایین یا بالا ممکن است باعث تاری دید، سرگیجه یا خواب آلودگی شود. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید.
مصرف الکل را در دوره استفاده از این دارو محدود نمایید زیرا ممکن است خطر افت قند خون را افزایش دهد.
هنگامی که بدن تحت فشار است (مثلاً به دلیل تب، عفونت، آسیب یا جراحی)، کنترل قند خون دشوارتر است.
پیش از جراحی در مورد داروهایی که مصرف می کنید (اعم از داروهای تجویزی، غیر تجویزی و محصولات گیاهی) پزشک یا دندانپزشک خود را مطلع کنید.
استفاده از داروی اوزمپیک در دوران بارداری، تنها در موارد اضطراری مجاز میباشد. و در صورتی که قصد بارداری داشته، باردار بوده و یا احساس میکنید که باردار هستید، در مورد مزایا و خطرات استفاده از این دارو در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید. تولیدکننده این دارو توصیه می کند استفاده از این دارو از 2 ماه قبل از بارداریِ برنامه ریزی شده متوقف شود.
بارداری ممکن است باعث دیابت شده یا آن را تشدید کند. در مورد برنامه کنترل قند خون در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است در طی بارداری برنامه درمان دیابت را تغییر دهد (مانند تغییر رژیم غذایی و داروها).
انتقال یا عدم انتقال این دارو به شیر مادر نامشخص میباشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوهی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی اوزمپیک (سماگلوتید) را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
داروهای مسدود کننده بتا (مانند متوپرولول، پروپرانولول، قطره های چشم مانند تیمولول) می تواند از تپش شدید قلب در هنگام افت قند خون (هایپوگلیسمی)، جلوگیری کنند. سایر علائم کاهش قند خون مانند سرگیجه، گرسنگی یا تعریق، تحت تأثیر این داروها قرار نمی گیرند.
بسیاری از داروها می توانند بر قند خون تاثیر گذاشته و کنترل آن را دشوار کنند. قبل از شروع، قطع یا تغییر هر دارویی، با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد چگونگی تأثیر دارو بر قند خون صحبت کنید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر علائمی از قند خون بالا یا پایین دارید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد پزشک داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی را تنظیم کند.
در صورت مصرف بیش از حد داروی اوزمپیک و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکلات تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
از تجویز سرخودانه این دارو به دیگران بپرهیزید.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کنترل دیابت با داروها، رژیم غذایی، ورزش و معاینات منظم پزشکی، در یک برنامه آموزش دیابت شرکت کنید.
علائم قند خون بالا و پایین و نحوه درمان افت قند خون را بیاموزید و قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید.
هنگام استفاده از این دارو باید آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند عملکرد کلیه، قند خون ناشتا، هموگلوبین A1c) انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را به خاطر داشته باشید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.