پیوگلیتازون

پیوگلیتازون (نام تجاری: گلوتازون)، از داروهایی است که با حساس کردن بدن نسبت به هورمون انسولین، باعث کاهش قند خون می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف پیوگلیتازون، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: پیوگلیتازون

نام تجاری: اکتوس، گلوتازون

موارد مصرف پیوگلیتازون

پیوگلیتازون یک داروی دیابت است (از نوع تیازولیدین دیون، که همچنین گلیتازون نیز نامیده می شود) همراه با رژیم غذایی مناسب و برنامه ورزشی برای کنترل قند خون بالا در بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 استفاده می شود. این کار با کمک به بازگرداندن پاسخ مناسب بدن به انسولین و در نتیجه کاهش قند خون انجام می شود. کنترل قند خون بالا به جلوگیری از آسیب کلیه، نابینایی، مشکلات عصبی، از دست دادن اندام ها و مشکلات عملکرد جنسی کمک می کند. کنترل مناسب دیابت همچنین ممکن است خطر حمله قلبی یا سکته مغزی را کاهش دهد. پیوگلیتازون به تنهایی یا در ترکیب با سایر داروهای دیابت (مانند متفورمین یا سولفونیل اوره مانند گلی بوراید) استفاده می شود. در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک خود صحبت کنید.

زمان و نحوه مصرف پیوگلیتازون

پیش از هر بار مصرف این دارو، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.

پیوگلیتازون را طبق تجویز پزشک به صورت خوراکی با غذا یا به تنهایی، معمولا روزی یکبار، مصرف نمایید. دوز مصرفی پیوگلیتازون طبق شرایط پزشکی فرد، میزان پاسخ بدن به درمان و مصرف دیگر داروهای مربوط به دیابت تعیین می گردد. پزشک دوز مصرفی دارو را بر اساس قند خون تنظیم می کند تا بهترین دوز یافت شود؛ بنابراین دستورالعمل های پزشک خود را با دقت دنبال کنید.

بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.

در صورت استفاده از داروی دیابت دیگری (مانند متفورمین یا سولفونیل اوره)، دستورالعمل های پزشک خود را برای توقف یا تداوم مصرف داروی قدیمی و شروع این دارو و همچنین برنامه وعده های غذایی و برنامه تمرینی، به دقت دنبال کنید.

طبق دستور پزشک قند خون خود را مرتباً بررسی کرده و نتایج را پیگیری نموده و آنها را با پزشک خود در میان بگذارید. در صورتی که قند خون خیلی زیاد یا خیلی کم است، موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهید. دوز داروی مصرفی و روش درمانی ممکن است نیاز به تغییر داشته باشد و 2 تا 3 ماه طول بکشد تا این دارو به طور کامل، موثر واقع گردد.

عوارض جانبی پیوگلیتازون

گلو درد، درد عضلانی، افزایش وزن یا خرابی دندان از عوارض پیوگلیتازون می باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.

به یاد داشته باشید پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده است زیرا بر این باور است که منافع این دارو نسبت به عوارض جانبی ناشی از آن بیشتر است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.

در صورت بروز هرگونه عوارض جدی مانند: مشکلات بینایی جدید یا شدیدتر (مانند تاری دید)، شکستگی استخوان، ادرار قرمز رنگ، نیاز فوری به ادرار و درد هنگام ادرار، سریعاً موضوع را به پزشک معالج خود اطلاع دهید.

پیوگلیتازون به ندرت ممکن است باعث بیماری کبد شود. در صورت بروز علائم بیماری کبد، از جمله: ادرار تیره، زردی چشم یا پوست، حالت تهوع یا استفراغ مداوم و درد معده یا شکم فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.

پیوگلیتازون معمولاً باعث کاهش قند خون (افت قند خون) نمی شود. در صورتی که این دارو با داروهای دیابت دیگر (مانند انسولین یا سولفونیل اوره) تجویز شود، ممکن است موجب پایین آمدن قند خون شود. همچنین در صورت نوشیدن مقدار زیادی الکل، ورزش غیرمعمول / سنگین یا عدم دریافت کالری کافی از غذا، قند خون کاهش می یابد. برای کمک به جلوگیری از افت قند خون، وعده های غذایی را طبق برنامه ای منظم میل کنید و از عدم مصرف وعده های غذایی صرف نظر نکنید. با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید تا دریابید که اگر یک وعده غذایی را فراموش کردید چه کاری باید انجام دهید.

علائم افت قند خون شامل تعریق ناگهانی، لرزش، ضربان قلب سریع، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه یا گزگز دست یا پا است. همراه داشتن قرص یا ژل گلوکز برای درمان قند خون پایین می تواند موثر باشد. اگر این اشکال مصرفی مطمئن گلوکز را ندارید، می توانید با خوردن نوعی منبع سریع قند مانند قند سفره، عسل یا آب نبات و یا آب میوه یا نوشابه غیر رژیمی، قند خون خود را به سرعت افزایش دهید. در مورد واکنش و مصرف این محصول بلافاصله با پزشک خود گفتگو نمایید.

علائم قند خون بالا (هایپرگلیسمی) شامل تشنگی، افزایش ادرار، گیجی، خواب آلودگی، گرگرفتگی، تنفس سریع یا بوی نفس میوه ای است. در صورت بروز این علائم فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است نیاز باشد دوز داروی مصرفی افزایش یابد.

واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید. توجه داشته باشید با جویدن، مکیدن و حل کردن دارو در دهان امکان بروز واکنش های آلرژیک افزایش می یابد.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی پیوگلیتازون را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف پیوگلیتازون، در صورت حساسیت به این دارو و یا سایر مواد موضوع را با پزشک معالج خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید. این دارو ممکن است حاوی مواد غیرفعالی باشدکه می توانند باعث بروز واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شوند. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک خود یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: بیماری قلبی (مانند نارسایی احتقانی قلب، درد قفسه سینه)، بیماری کبدی، مایعات در ریه ها، تورم (ادما)، کم خونی، یک مشکل خاص چشم (ادم ماکولا) و سرطان مثانه مطلع سازید.

ممکن است به دلیل قند خون بسیار پایین یا بالا، دچار تاری دید، سرگیجه یا خواب آلودگی شوید. از رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری و دید واضح دارد، تا زمانی که بتوانید آن را در امنیت و وضعیت مساعد انجام دهید، خودداری نمایید.

همچنین مصرف الکل را در دوره استفاده از این دارو محدود نمایید زیرا ممکن است خطر تشدید قند خون پایین را افزایش دهد.

هنگامی که بدن تحت فشار است (مثلاً به دلیل تب، عفونت، آسیب یا جراحی)، کنترل قند خون ممکن است دشوارتر باشد. با پزشک خود مشورت کنید زیرا این امر ممکن است نیاز به تغییر در برنامه درمانی، داروها و یا آزمایش قند خون داشته باشد.

پیش از انجام جراحی، پزشک یا دندانپزشک خود را از کلیه محصولات مصرفی خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) مطلع نمایید.

پیوگلیتازون ممکن است خطر شکستگی استخوان در زنان را افزایش دهد (معمولاً در قسمت فوقانی بازو، دست یا پا).

پیوگلیتازون می تواند باعث تغییراتی در چرخه قاعدگی شود (ایجاد تخمک گذاری) و احتمال بارداری را افزایش می دهد. هنگام استفاده از این دارو با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد استفاده از کنترل بارداری قابل اعتماد مشورت کنید.

استفاده از این دارو در دوران بارداری، تنها در موارد اضطراری مجاز می باشد. در مورد مزایا و خطرات مصرف پیوگلیتازون در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید. ممکن است پزشک در دوران بارداری انسولین را جایگزین این دارو کند. با دقت تمام دستورالعمل ها را دنبال کنید.

انتقال این دارو به شیر مادر مشخص نمی باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی پیوگلیتازون

تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی پیوگلیتازون را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.

سایر داروها می توانند بر دفع پیوگلیتازون از بدن و نحوه عملکرد آن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال می توان به گمفیبروزیل، ریفامایسین ها از جمله ریفامپین اشاره کرد.

داروهای مسدود کننده بتا (مانند متوپرولول، پروپرانولول، قطره های چشم گلوکوم مانند تیمولول) ممکن است از ضربان قلب سریع و تپنده ای که معمولاً در هنگام پایین آمدن قند خون (هیپوگلیسمی) احساس می کنید، جلوگیری کنند. سایر علائم کاهش قند خون، مانند سرگیجه، گرسنگی یا تعریق، تحت تأثیر این داروها نیستند.

بسیاری از داروها می توانند بر قند خون تأثیرگذاشته و کنترل آن را دشوار کنند. قبل از شروع، قطع یا تغییر در مصرف هر دارویی، با پزشک خود یا پزشک داروخانه در مورد چگونگی تأثیر دارو بر قند خون صحبت کنید. قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کرده و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر علائمی از قند خون بالا یا پایین دارید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است لازم باشد پزشک داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی را تنظیم کند.

سوءمصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکلات تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.

توجه

از تجویز خودسرانه این دارو به دیگران بپرهیزید.

برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد نحوه کنترل دیابت با داروها، رژیم غذایی، ورزش و معاینات منظم پزشکی، در برنامه آموزش دیابت شرکت کنید.

علائم قند خون بالا و پایین و نحوه درمان قند خون پایین را بیاموزید و قند خون خود را طبق دستور به طور منظم بررسی کنید.

تغییر در سبک زندگی که به سلامت استخوان ها کمک می کند که شامل افزایش ورزش های قدرتی، خوردن وعده های غذایی متعادل حاوی کلسیم و ویتامین D کافی، قطع مصرف سیگار و محدود کردن الکل است. با پزشک خود در مورد نیاز خود به مصرف مکمل های کلسیم یا ویتامین D و تغییر شیوه زندگی که ممکن است مفید باشد صحبت کنید.

هنگام مصرف پیوگلیتازون باید آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند: آزمایش عملکرد کبد، گلوکز خون، هموگلوبین A1c، شمارش کامل فاکتور های خونی و معاینات چشم) انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را به خاطر داشته باشید .

دوز فراموش شده

اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.

نگهداری

در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.

دارو ها را درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.