دارو گلیپیزاید (گلوکترول) | موارد و نحوه مصرف، عوارض جانبی

گلیپیزاید (نام تجاری: گلوکوترول)، یک داروی خوراکی از دسته سولفونیل اوره ها است که در مدیریت قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 کاربرد دارد. این دارو با افزایش ترشح انسولین از پانکراس و بهبود حساسیت بدن به آن، سطح گلوکز را تنظیم می نماید. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف گلیپیزاید، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: گلیپیزاید

نام تجاری: گلوکوترول

موارد مصرف و نحوه نگهداری گلیپیزاید

گلیپیزاید برای چه مواردی استفاده می شود؟

گلیپیزاید معمولاً برای کمک به کاهش سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز می شود. این دارو با تحریک پانکراس به تولید انسولین بیشتر، به کنترل قند خون کمک می کند.

همچنین، پزشک ممکن است گلیپیزاید را برای شرایط دیگری نیز تجویز کند.

داروی گلیپیزاید (گلوکترول)

گلیپیزاید چگونه عمل می کند؟

گلیپیزاید با افزایش سطح انسولین در بدن به کنترل قند خون کمک می کند. انسولین، هورمونی است که از لوزالمعده ترشح می شود و به بدن کمک می کند تا قند خون (گلوکز) را به عنوان منبع انرژی استفاده کند.

اشکال دارویی و دوز های گلیپیزاید

گلیپیزاید به صورت قرص خوراکی طولانی رهش (با نام تجاری گلوکترول ایکس ال) در دوزهای زیر موجود است:

قرص های خوراکی طولانی رهش 2.5 میلی گرم
قرص های خوراکی طولانی رهش 5 میلی گرم
قرص های خوراکی طولانی رهش 10 میلی گرم
قرص های خوراکی 2.5 میلی گرم
قرص های خوراکی 5 میلی گرم
قرص های خوراکی 10 میلی گرم

عوارض جانبی گلیپیزاید

رایج ترین عوارض جانبی گلیپیزاید کدامند؟

در صورت بروز هر یک از عوارض جانبی زیر که برایتان آزاردهنده است، به پزشک خود اطلاع دهید:

سرگیجه
اسهال
عصبی بودن
احساس لرزش یا بی قراری
کاهش قند خون
نفخ

ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز در اثر مصرف گلیپیزاید ایجاد شود که در این فهرست ذکر نشده اند. در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی، با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی داروی گلیپیزاید

عوارض جانبی جدی گلیپیزاید

در حالی که بروز عوارض جانبی جدی گلیپیزاید کمتر شایع هستند، در زیر هرکدام از این عوارض و اقداماتی که در صورت بروز آن ها باید انجام دهید ذکر شده است.

واکنش های آلرژیک شدید. گلیپیزاید ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود که می تواند جدی باشد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف گلیپیزاید را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید:

مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
ضربان قلب سریع
تب یا احساس ناخوشی عمومی
تورم غدد لنفاوی
تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
مشکل در بلع یا احساس گرفتگی گلو
خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز رنگ روی پوست (کهیر)
تهوع یا استفراغ
سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
گرفتگی عضلات شکم
درد مفاصل

کاهش قند خون (هیپوگلیسمی). گلیپیزاید می تواند باعث کاهش قند خون شود که می تواند جدی و حتی مرگبار باشد. در صورت ایجاد تغییر در رژیم غذایی، برنامه ورزشی یا داروهای دیابت، ممکن است نیاز باشد قند خون خود را بیشتر اندازه گیری کنید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف گلیپیزاید را قطع کرده و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

سردرد
بدخلقی یا اضطراب
گرسنگی
سرگیجه یا گیجی
تاری دید
لکنت زبان
عرق کردن
احساس لرزش یا بی قراری
ضربان قلب سریع
تشنج

موارد احیتاطی و منع مصرف گلیپیزاید

چه کسانی نباید از گلیپیزاید استفاده کنند؟

آلرژی به ترکیبات. افرادی که به هر یک از مواد زیر حساسیت دارند نباید گلیپیزاید مصرف کنند:

گلیپیزاید
گلوکوترول
گلوکوترول ایکس ال
هر داروی دیگری که حاوی گلیپیزاید باشد
هر داروی دیگری که به عنوان سولفونامید شناخته می شود
هر یک از مواد تشکیل دهنده موجود در محصول خاصی که مصرف می کنید

برای اطلاع از تمامی مواد تشکیل دهنده موجود در محصولات گلیپیزاید، با داروساز خود مشورت کنید.

دیابت نوع 1. گلیپیزاید برای درمان دیابت نوع 1 استفاده نمی شود.

کتواسیدوز دیابتی (DKA). گلیپیزاید برای درمان کتواسیدوز دیابتی استفاده نمی شود.

قبل از مصرف گلیپیزاید چه نکاتی را باید بدانم؟

گلیپیزاید را فقط در صورتی مصرف کنید که توسط پزشک برای شما تجویز شده باشد. آن را طبق دستور مصرف کنید.

گلیپیزاید را با افراد دیگر به اشتراک نگذارید، حتی اگر آن ها همان بیماری شما را داشته باشند. این دارو ممکن است به آن ها آسیب برساند.

اگر قرص های طولانی رهش گلیپیزاید مصرف می کنید، ممکن است گاهی اوقات چیزی شبیه به قرص در مدفوع خود مشاهده کنید. این موضوع طبیعی است و نباید باعث نگرانی شود.

قرص های طولانی رهش گلیپیزاید را نجوید، خرد نکنید و نشکنید، بلکه آن ها را به طور کامل ببلعید.

شرایط خاصی که باعث افزایش استرس بر بدن شما می شوند، مانند تب، تروما (مانند تصادف رانندگی)، عفونت یا جراحی، می توانند میزان داروهای دیابتی مورد نیاز برای کنترل قند خون شما را تغییر دهند. اگر هر یک از این شرایط را دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا تصمیم بگیرید که آیا نیاز به تغییر دارو دارید یا خیر.

با پزشک خود در مورد نحوه پیشگیری، تشخیص و مدیریت قند خون پایین (هیپوگلیسمی)، قند خون بالا (هایپرگلیسمی) و مشکلات مربوط به دیابت صحبت کنید.

افراد 65 سال یا بالاتر ممکن است در معرض خطر بیشتری برای برخی از عوارض جانبی گلیپیزاید باشند. اگر در این گروه سنی هستید، در مورد خطرات خود با پزشک خود صحبت کنید.

گلیپیزاید می تواند بر هوشیاری یا هماهنگی شما تأثیر بگذارد، به خصوص اگر قند خون شما خیلی پایین بیاید. قبل از اینکه بدانید گلیپیزاید چگونه بر شما تأثیر می گذارد، از رانندگی یا انجام سایر فعالیت هایی که نیاز به هوشیاری یا هماهنگی دارند، خودداری کنید.

قرص های گلیپیزاید را 30 دقیقه قبل از صبحانه (یا اولین وعده غذایی روز) مصرف کنید. قرص های طولانی رهش گلیپیزاید را همراه با صبحانه (یا اولین وعده غذایی روز) مصرف کنید.

گلیپیزاید می تواند پوست شما را نسبت به نور خورشید، لامپ های آفتابی و سولاریوم حساس تر کند. این حالت، حساسیت به نور نامیده می شود. قرار گرفتن در معرض این نور می تواند باعث آفتاب سوختگی شدید، تاول و تورم شود. اگر نیاز به قرار گرفتن در معرض نور خورشید دارید، از کرم ضد آفتاب، کلاه و لباس هایی که پوست شما را می پوشانند، استفاده کنید.

قبل از مصرف گلیپیزاید، چه نکاتی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟

در مورد تمام بیماری های خود و هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. این کار به آن ها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا گلیپیزاید برای شما مناسب است یا خیر.

به طور خاص، مطمئن شوید که در مورد هر یک از موارد زیر صحبت می کنید:

مشکلات کلیوی
مشکلات کبدی
اگر الکل مصرف می کنید
کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز (G6PD)
اسهال مزمن
انسداد یا باریک شدن روده

سایر داروها و مکمل ها. گلی پیرید ممکن است با سایر داروها و مکمل ها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف گلی پیرید، در مورد هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که مصرف می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برای جزئیات بیشتر، به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید.

بارداری. مشخص نیست که آیا گلیپیزاید می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد یا به جنین آسیب برساند یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما به شما توصیه می کند که آیا باید در دوران بارداری یا تلاش برای باردار شدن، گلیپیزاید مصرف کنید یا خیر.

شیردهی. مشخص نیست که آیا گلیپیزاید وارد شیر مادر می شود یا خیر. اگر در حال شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما به شما توصیه می کند که آیا باید در دوران شیردهی، گلیپیزاید مصرف کنید یا خیر.

تداخلات دارویی گلیپیزاید

آیا گلیپیزاید با غذاها یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟

هیچ تداخل شناخته شده ای بین گلیپیزاید و غذاها یا اکثر نوشیدنی ها وجود ندارد. با این حال، اگر گلیپیزاید را بدون غذا مصرف کنید یا در حین مصرف گلیپیزاید الکل بنوشید، خطر کاهش قند خون شما افزایش می یابد.

آیا گلیپیزاید با سایر داروها تداخل دارد؟

همیشه در مورد تمام داروهای تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

به طور خاص، قبل از مصرف گلیپیزاید، مطمئن شوید که در مورد مصرف هر یک از موارد زیر با پزشک خود صحبت می کنید:

برخی از داروهای مورد استفاده برای عفونت های قارچی، مانند فلوکونازول (دیفلوکان) و میکونازول
کولسولام (ولکول)، دارویی که برای درمان کلسترول بالای خون استفاده می شود.

بسیاری از داروهای دیگر می توانند قند خون شما را افزایش داده و با اثر گلیپیزاید تداخل ایجاد کنند. قبل از شروع یا قطع مصرف سایر داروها در حین مصرف گلیپیزاید، با داروساز یا پزشک خود صحبت کنید. ممکن است در این مدت نیاز به نظارت دقیق تری بر سطح قند خون خود داشته باشید.

برخی از داروها می توانند قند خون شما را کاهش دهند و اثر گلیپیزاید را افزایش دهند. قبل از شروع یا قطع مصرف سایر داروها در حین مصرف گلیپیزاید، با داروساز یا پزشک خود صحبت کنید. ممکن است نیاز به نظارت دقیق تری بر سطح قند خون خود داشته باشید یا دوز گلیپیزاید خود را در این مدت کاهش دهید.

برخی از داروها ممکن است تشخیص علائم قند خون پایین را دشوار کنند. اگر هر یک از این داروها را مصرف می کنید، ممکن است نیاز به نظارت دقیق تری بر سطح قند خون خود داشته باشید. در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید.

این ممکن است یک لیست کامل از داروهایی نباشد که می توانند با گلیپیزاید تداخل داشته باشند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف بیش از حد و فراموش کردن دوز مصرفی

در صورت مصرف تصادفی بیش از حد گلیپیزاید چه باید کرد؟

اگر شما یا شخص دیگری بیش از حد گلیپیزاید مصرف کرده اید، فوراً به دنبال کمک پزشکی باشید یا با 115 تماس بگیرید.

اگر یک نوبت مصرف گلیپیزاید را فراموش کنم چه باید کرد؟

اگر یک نوبت مصرف دارو را فراموش کردید، به محض یادآوری آن را همراه با غذا (قرص های طولانی رهش گلیپیزاید) یا 30 دقیقه قبل از غذا (قرص های گلیپیزاید) مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف نوبت بعدی فرا رسیده است، نوبت فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط نوبت بعدی را مصرف کنید. دوز دارو را دو برابر یا اضافی مصرف نکنید. گلیپیزاید باید همراه با غذا یا قبل از غذا مصرف شود تا خطر کاهش قند خون کاهش یابد.

نحوه نگهداری گلیپیزاید

گلیپیزاید باید در دمای اتاق، بین 20 تا 25 درجه سانتیگراد نگهداری شود. قرار گرفتن در معرض دمای بین 15 تا 30 درجه سانتیگراد برای مدت کوتاهی (مانند هنگام حمل و نقل) مشکلی ندارد. دارو را در جای خشک و خنک نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار گیرد.