داروی متفورمین و سیتاگلیپتین | موارد مصرف، عوارض جانبی

سیتاگلیپتین و متفورمین (نام تجاری: سیگومت)، ترکیبی دارویی برای مدیریت دیابت نوع 2 است که از طریق دو مکانیسم متفاوت به تنظیم قند خون کمک می‌کند. این دارو با افزایش ترشح انسولین، به ویژه پس از صرف غذا، و همزمان کاهش جذب گلوکز از دستگاه گوارش، نقش مهمی در کنترل سطح قند خون ایفا می‌کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف سیتاگلیپتین و متفورمین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: سیتاگلیپتین و متفورمین

نام تجاری: سیگومت

داروی متفورمین و سیتاگلیپتین (سیگومت)

موارد مصرف و نحوه عملکرد سیتاگلیپتین / متفورمین

موارد مصرف

سیتاگلیپتین / متفورمین برای کمک به کاهش سطح گلوکز (قند) خون در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 تجویز می شود. همچنین، پزشک ممکن است این دارو را برای سایر بیماری ها نیز تجویز کند.

نحوه عملکرد سیتاگلیپتین / متفورمین

این دارو با چند مکانیسم مختلف به کنترل قند خون کمک می کند:

افزایش انسولین: سطح هورمون های طبیعی بدن را افزایش می دهد که منجر به افزایش ترشح انسولین، به ویژه پس از صرف غذا، می شود. انسولین هورمونی است که به بدن کمک می کند تا از قند به عنوان منبع انرژی استفاده کند.
کاهش جذب قند: میزان قندی که بدن از غذاها و نوشیدنی ها جذب می کند را کاهش می دهد.
کاهش تولید قند توسط کبد: میزان قندی که کبد تولید می کند را کاهش می دهد.
بهبود عملکرد انسولین: به انسولین تولید شده در بدن کمک می کند تا بهتر عمل کند.

اشکال دارویی و نام های تجاری

سیتاگلیپتین / متفورمین با نام های تجاری مختلفی در دسترس است، از جمله:

جانومت (Janumet)
جانومت ایکس آر (Janumet XR)
زیتوویمت (Zituvimet)
زیتوویمت ایکس آر (Zituvimet XR)

این دارو به صورت قرص های خوراکی با دوزهای زیر عرضه می شود:

قرص های خوراکی 50 میلی گرم / 500 میلی گرم و 50 میلی گرم / 1000 میلی گرم
قرص های خوراکی طولانی رهش 50 میلی گرم / 500 میلی گرم، 50 میلی گرم / 1000 میلی گرم و 100 میلی گرم / 1000 میلی گرم

عوارض جانبی سیتاگلیپتین / متفورمین

عوارض جانبی رایج سیتاگلیپتین / متفورمین

عوارض جانبی رایج سیتاگلیپتین / متفورمین عبارتند از:

اسهال
عفونت بینی یا گلو، گلودرد
سردرد

در صورت بروز هر یک از این عوارض و آزاردهنده بودن آن ها، به پزشک خود اطلاع دهید.

گلو درد از عوارض جانبی رایج سیتاگلیپتین / متفورمین

ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز وجود داشته باشد که در اینجا ذکر نشده است. در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی، با پزشک خود مشورت کنید.

عوارض جانبی جدی

در حالی که شیوع کمتری دارند، عوارض جانبی جدی سیتاگلیپتین / متفورمین در زیر توضیح داده شده اند. در صورت بروز هر یک از این عوارض، اقدامات لازم را انجام دهید.

واکنش های آلرژیک شدید

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است باعث واکنش های آلرژیک جدی شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مصرف دارو را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید:

مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
تپش قلب
تب یا احساس ناخوشی عمومی
تورم غدد لنفاوی
تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
مشکل در بلع یا احساس تنگی در گلو
خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز رنگ روی پوست (کهیر)
تهوع یا استفراغ
سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش
گرفتگی عضلات شکم
درد مفاصل

افت قند خون (هیپوگلیسمی)

سیتاگلیپتین / متفورمین می تواند باعث افت قند خون شود (به خصوص اگر همراه با سایر داروهای دیابت مصرف شود)، که می تواند جدی و حتی مرگبار باشد. ممکن است لازم باشد دوز سایر داروهای دیابت شما هنگام مصرف با سیتاگلیپتین / متفورمین تغییر کند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

سردرد
تحریک پذیری یا اضطراب
گرسنگی
سرگیجه یا گیجی
تاری دید
اختلال در تکلم
تعریق
احساس لرزش یا بی قراری
تپش قلب
تشنج

اسیدوز لاکتیک

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است باعث اسیدوز لاکتیک (تجمع اسید لاکتیک در خون) شود که می تواند جدی باشد. اگر هر یک از علائم زیر را تجربه کردید، مصرف دارو را قطع کرده و فوراً به پزشک مراجعه کنید:

احساس ناخوشی عمومی
درد عضلانی
مشکل در تنفس
خواب آلودگی
درد شکم

التهاب پانکراس (پانکراتیت)

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است باعث التهاب پانکراس شود. در صورت بروز علائم پانکراتیت، از جمله استفراغ یا درد شدید در قسمت بالای شکم که به پشت کشیده می شود، مصرف دارو را قطع کرده و فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

نارسایی قلبی

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است خطر نارسایی قلبی را افزایش دهد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

تنگی نفس یا مشکل در تنفس، به خصوص هنگام دراز کشیدن
تورم در پاها، مچ پاها یا ساق پاها
افزایش وزن غیرعادی سریع
خستگی غیرمعمول

آسیب کلیوی

آسیب کلیوی از عوارض جانبی جدی متفورمین و سیتاگلیپتین

آسیب کلیوی ممکن است در اثر مصرف سیتاگلیپتین / متفورمین رخ دهد. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:

کاهش نیاز به ادرار کردن
تورم در پاها، مچ پاها یا ساق پاها
ضعف یا خستگی غیرمعمول
مشکل در تنفس یا درد / فشار قفسه سینه
گیجی
تهوع
تشنج

کمبود ویتامین B12

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است باعث کاهش سطح ویتامین B12 در خون شود (احتمالاً با کاهش میزان جذب ویتامین B12 از غذاها و نوشیدنی ها)، که ممکن است منجر به کم خونی (سطح پایین گلبول های قرمز خون) شود. پزشک احتمالاً از آزمایش های آزمایشگاهی برای بررسی سطح ویتامین B12 و کم خونی استفاده می کند. در صورت بروز هر یک از علائم کم خونی، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید:

ضعف یا خستگی غیرمعمول
سردی دست ها و پاها
ضربان قلب سریع یا غیرطبیعی
پوست رنگ پریده یا مایل به زرد
سرگیجه، سبکی سر یا احساس غش کردن
تنگی نفس

درد شدید مفاصل

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است باعث درد مفاصل شود که می تواند شدید باشد. در صورت بروز درد جدید یا افزایش درد مفاصل، با پزشک خود تماس بگیرید.

واکنش های شدید پوستی

سیتاگلیپتین / متفورمین می تواند باعث یک واکنش نادر پوستی به نام بولوس پمفیگوئید شود. این واکنش ممکن است به صورت بثورات پوستی خارش دار شروع شود و تاول های بزرگ روی پوست ایجاد شوند. در صورت بروز این واکنش، ممکن است نیاز به درمان در بیمارستان داشته باشید. در صورت ایجاد بثورات پوستی یا تاول روی پوست، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

موارد احتیاطی و منع مصرف سیتاگلیپتین / متفورمین

چه کسانی نباید از سیتاگلیپتین / متفورمین استفاده کنند؟

آلرژی به ترکیبات

افرادی که به هر یک از مواد زیر حساسیت دارند، نباید سیتاگلیپتین / متفورمین مصرف کنند:

جانومت (Janumet)
جانومت ایکس آر (Janumet XR)
زیتوویمت (Zituvimet)
زیتوویمت ایکس آر (Zituvimet XR)
سیتاگلیپتین
متفورمین
هر یک از ترکیبات موجود در محصول خاصی که تجویز شده است

داروساز شما می تواند تمام ترکیبات موجود در محصولات سیتاگلیپتین / متفورمین موجود در داروخانه را به شما بگوید.

مشکلات کلیوی

اگر کلیه های شما به خوبی کار نمی کنند، نباید از سیتاگلیپتین / متفورمین استفاده کنید. اگر نگرانی در مورد سلامت کلیه های شما وجود دارد، پزشک ممکن است آزمایش هایی را برای تعیین اینکه آیا کلیه ها به اندازه کافی خوب کار می کنند که بتوانید این دارو را مصرف کنید، انجام دهد.

اسیدوز متابولیک، از جمله کتواسیدوز دیابتی

سیتاگلیپتین / متفورمین نباید در افراد مبتلا به اسیدوز متابولیک حاد یا مزمن (وقتی اسید زیادی در خون شما وجود دارد) استفاده شود. اگر سابقه اسیدوز متابولیک یا کتواسیدوز دیابتی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.

قبل از مصرف سیتاگلیپتین / متفورمین چه نکاتی را باید بدانم؟

سیتاگلیپتین / متفورمین را فقط در صورتی مصرف کنید که توسط پزشک تجویز شده باشد. آن را طبق دستور مصرف کنید. این دارو را با دیگران به اشتراک نگذارید، حتی اگر آنها همان شرایط شما را داشته باشند. ممکن است به آنها آسیب برساند.

سیتاگلیپتین / متفورمین را دور از دسترس کودکان نگهداری کنید.

سیتاگلیپتین / متفورمین را با غذا مصرف کنید تا احتمال ناراحتی معده کاهش یابد.

قرص های طولانی رهش سیتاگلیپتین / متفورمین را خرد یا نصف نکنید همچنین از جویدن آنها خودداری کنید. قرص ها را به طور کامل ببلعید.

سیتاگلیپتین / متفورمین می تواند باعث تخمک گذاری (آزاد شدن تخمک از تخمدان) در صورتی شود که یائسه نشده اید، حتی اگر قاعدگی منظم ندارید. این می تواند احتمال باردار شدن شما را افزایش دهد.

شرایط خاصی که باعث افزایش استرس بر بدن شما می شوند، مانند تب، تروما (مانند تصادف رانندگی)، عفونت یا جراحی، می توانند میزان داروهای دیابتی که برای کنترل دیابت نیاز دارید را تغییر دهند. اگر هر یک از این شرایط را دارید، با پزشک خود صحبت کنید تا تصمیم بگیرید که آیا لازم است داروی شما تغییر کند یا خیر.

در مورد نحوه پیشگیری، تشخیص و مدیریت افت قند خون (هیپوگلیسمی)، افزایش قند خون (هایپرگلیسمی) و مشکلات مربوط به دیابت با پزشک خود صحبت کنید.

افراد 65 سال یا بالاتر ممکن است در معرض خطر بیشتری برای برخی از عوارض جانبی سیتاگلیپتین / متفورمین باشند. اگر در این گروه سنی هستید، در مورد خطرات خود با پزشک خود صحبت کنید.

قبل از مصرف سیتاگلیپتین / متفورمین چه مواردی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟

در مورد تمام شرایط پزشکی خود و هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. این به آنها کمک می کند تا تعیین کنند که آیا سیتاگلیپتین / متفورمین برای شما مناسب است یا خیر.

به طور خاص، اطمینان حاصل کنید که در مورد هر یک از موارد زیر صحبت کنید:

شرایط پزشکی فعلی و گذشته

اگر هر یک از موارد زیر را دارید یا در گذشته به آن مبتلا بوده اید، به پزشک خود اطلاع دهید:

مشکلات کبدی
مشکلات قلبی، از جمله نارسایی احتقانی قلب یا حمله قلبی
مصرف مکرر یا زیاد الکل
انجام آزمایش های پزشکی که برای آینده برنامه ریزی شده اند و از ماده حاجب (رنگ مخصوص)، جراحی یا سایر روش ها استفاده می کند.
کم آبی
عفونت شدید
سکته
التهاب پانکراس (پانکراتیت)
مشکلات کیسه صفرا
سطح بالای تری گلیسیرید
سطح پایین ویتامین B12
جراحی هایی که برای آینده برنامه ریزی شده اند.

داروها و مکمل های دیگر

سیتاگلیپتین / متفورمین ممکن است با سایر داروها و مکمل ها تداخل داشته باشد. قبل از مصرف سیتاگلیپتین /متفورمین، در مورد هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاعات بیشتر به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید.

بارداری

مشخص نیست که آیا سیتاگلیپتین / متفورمین می تواند بر بارداری تأثیر بگذارد یا به جنین آسیب برساند یا خیر. اگر باردار هستید یا قصد باردار شدن دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. اگر باردار شدید، در مورد نحوه کنترل قند خون در دوران بارداری با پزشک خود صحبت کنید.

شیردهی

مشخص نیست که آیا سیتاگلیپتین / متفورمین وارد شیر مادر می شود یا خیر. اگر در حال شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک شما به شما توصیه می کند که آیا باید در حین شیردهی سیتاگلیپتین / متفورمین مصرف کنید یا خیر.

تداخلات دارویی و غذایی سیتاگلیپتین / متفورمین

آیا سیتاگلیپتین / متفورمین با غذاها یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟

هیچ تداخل شناخته شده ای بین سیتاگلیپتین / متفورمین و غذاها یا نوشیدنی ها وجود ندارد.

الکل می تواند خطر اسیدوز لاکتیک را افزایش دهد. مشخص نیست که آیا مصرف الکل بر سیتاگلیپتین / متفورمین از جنبه های دیگر تأثیر می گذارد یا خیر، اما الکل ممکن است بر سطح قند خون در افراد مبتلا به دیابت تأثیر بگذارد. این ممکن است با اثر سیتاگلیپتین / متفورمین تداخل داشته باشد. بهتر است میزان الکلی که می نوشید را محدود کنید.

آیا سیتاگلیپتین / متفورمین با داروهای دیگر تداخل دارد؟

همیشه در مورد هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.

به طور خاص، قبل از مصرف سیتاگلیپتین / متفورمین، اطمینان حاصل کنید که در مورد مصرف هر یک از موارد زیر با پزشک خود صحبت کنید:

مهارکننده کربنیک انیدراز، مانند زونیساماید (Zonegran - زونگران)، استازولامید (Diamox - دیاموکس)، توپیرامات (Topamax - توپامکس) یا متیمازول (تپازول)
دارو های دیابت، به ویژه انسولین یا هر دارویی که سطح انسولین شما را افزایش می دهد.
داروی درد قفسه سینه: رانولازین (رانولیز)،
داروی درمان سرطان تیروئید: وندتانیب (Caprelsa - کاپرلسا)
داروی درمان دارویی برای HIV یا AIDS: دولوتگراویر (Tivicay - تیوی کی)
داروی درمان سوزش سر دل: سایمتیدین (Tagamet HB - تاگامت)،

بسیاری از داروهای دیگر می توانند قند خون شما را افزایش داده و با اثر سیتاگلیپتین / متفورمین تداخل داشته باشند. قبل از شروع یا قطع مصرف داروهای دیگر در حین مصرف سیتاگلیپتی ن /متفورمین، با داروساز یا پزشک خود صحبت کنید. ممکن است لازم باشد در این مواقع سطح قند خون خود را با دقت بیشتری کنترل کنید.

برخی از داروهای دیگر ممکن است سطح خونی سیتاگلیپتین / متفورمین را تغییر دهند. در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید.

این ممکن است لیست کاملی از داروهایی نباشد که می توانند با سیتاگلیپتین / متفورمین تداخل داشته باشند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید.

مصرف بیش از حد و فراموشی دوز

اگر به طور تصادفی بیش از حد سیتاگلیپتین / متفورمین مصرف کردم چه باید کرد؟

در صورت مصرف بیش از حد سیتاگلیپتین / متفورمین، فوراً به پزشک مراجعه کنید، با اورژانس (115) تماس بگیرید یا با مرکز مسمومیت تماس بگیرید.

اگر یک دوز سیتاگلیپتین / متفورمین را فراموش کردم چه باید کرد؟

اگر یک دوز را فراموش کردید، به محض اینکه به یاد آوردید (همراه با غذا) آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی شما فرا رسیده است، دوز فراموش شده را نادیده بگیرید و فقط دوز بعدی را مصرف کنید. دوز دو برابر یا اضافی مصرف نکنید.

نحوه نگهداری

سیتاگلیپتین / متفورمین باید در دمای اتاق (20 تا 25 درجه سانتی گراد) نگهداری شود. برای مدت کوتاهی، مانند هنگام حمل و نقل، می تواند در معرض دمای 15 تا 30 درجه سانتی گراد قرار گیرد. دارو را در جای خشک و خنک نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید.

توصیه های خاص نگهداری که همراه با دارو ارائه می شود را مطالعه و رعایت کنید، مانند نگهداری در بطری اصلی یا دور انداختن قرص ها پس از مدت زمان مشخصی از باز شدن درب بطری. همچنین به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار گیرند.