رشد و افزایش بدون کنترل سلول های غده تیروئید می تواند منجر به ایجاد سرطان تیروئید شود. افزایش سن و قرارگیری در معرض پرتوهای پرانرژی یونیزان می تواند احتمال ابتلا به این سرطان را افزایش دهد. در ادامه اطلاعاتی درباره علل و علائم بروز سرطان تیروئید، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
سرطان تیروئید در سلول های غده تیروئید که غده پروانه ای شکلی در جلوی گردن و درست در زیر سیب گلو می باشد، ایجاد می شود. تیروئید هورمون هایی تولید می کند که ضربان قلب، فشار خون، دمای بدن و وزن شخص را تنظیم می کنند.
سرطان تیروئید ممکن است در ابتدا هیچ علائمی ایجاد نکند. اما پس از رشد می تواند باعث علائمی همچون درد و تورم در گردن، تغییر صدا و بلع دشوار شود.
انواع مختلفی از سرطان تیروئید وجود دارد. برخی بسیار آهسته رشد می کنند و برخی دیگر می توانند بسیار تهاجمی باشند. در بیشتر موارد سرطان تیروئید با درمان کاملاً درمان می شود.
به نظر می رسد نرخ ابتلا به سرطان تیروئید در حال افزایش است. برخی از پزشکان این احتمال را می دهند که فناوری های تصویربرداری جدید این امکان را به پزشکان داده است تا سرطان های کوچک تیروئید را تشخیص دهند، امری که شاید در گذشته اتفاق نیفتاده باشد.
سرطان تیروئید به طور معمول در اوایل بیماری هیچ علامت و نشانه ای ایجاد نمی کند. با رشد سرطان تیروئید، امکان بروز علائم زیر وجود دارد:
در صورت مشاهده هرگونه علامت و نشانه نگران کننده به پزشک مراجعه کنید.
سرطان تیروئید زمانی اتفاق می افتد که سلول های تیروئید دچار تغییرات ژنتیکی (جهش) شوند. جهش ها باعث رشد سریع سلول ها و تکثیر آنها می شود. تجمع سلول های غیرطبیعی تیروئید، تومور ایجاد می کند. سلول های غیرطبیعی ممکن است به بافت مجاور حمله کرده و به سایر قسمتهای بدن مانند ریه ها، استخوان ها و غیره گسترش یابند (متاستاز دهند).
در بیشتر موارد مشخص نیست که چه عامل یا عواملی باعث جهش ژنتیکی سلول و سرطانی شدن آن می شود.
سرطان تیروئید بر اساس انواع سلول های موجود در تومور به چند دسته طبقه بندی می شود. وقتی نمونه ای از بافت سرطانی شده در زیر میکروسکوپ بررسی شود، نوع این بیماری مشخص می شود. نوع سرطان تیروئید در تعیین درمان و پیش آگهی بیمار در نظر گرفته می شود.
انواع سرطان تیروئید عبارتند از:
عواملی که می توانند خطر ابتلا به سرطان تیروئید را افزایش دهند عبارتند از:
سرطان تیروئید برگشت پذیر می باشد
با وجود درمان موفق، حتی اگر تیروئید برداشته شده باشد، سرطان تیروئید ممکن است عود کند. این اتفاق ممکن است در نتیجه گسترش سلول های سرطانی به نواحی فراتر از تیروئید ایجاد شود.
سرطان تیروئید معمولاً در نواحی زیر عود می کند:
سرطان تیروئید که عود می کند قابل درمان است. اغلب، پزشک آزمایش دوره ای خون یا اسکن تیروئید را برای بررسی علائم عود سرطان تیروئید توصیه می کند.
پزشکان مطمئن نیستند که چه عواملی باعث بروز بیشتر موارد سرطان تیروئید می شود، بنابراین هیچ راه مستقیمی برای جلوگیری از سرطان تیروئید در افرادی که مستعد ابتلا هستند وجود ندارد.
پیشگیری برای افراد در معرض خطر
ممكن است برای پیشگیری از بروز سرطان در بزرگسالان و كودكان مبتلا به جهش ژني ارثي (كه خطر سرطان تيروئيد مدولاري را افزايش مي دهد)، جراحي تيروئيد در نظر گرفته شود (تيروئيدكتومي پروفيلاكتيك). در رابطه با گزینه های خود با یک مشاور ژنتیک که می تواند خطر ابتلا به سرطان تیروئید و گزینه های درمانی را در شخص بررسی کند مشورت کنید.
پیشگیری برای افراد در معرض تشعشعات اتمی
گاهی اوقات دارویی که تأثیر مخرب اشعه را روی تیروئید خنثی می کند، در اختیار افرادی قرار می گیرد که در نزدیکی نیروگاه های هسته ای زندگی می کنند. این دارو (یدید پتاسیم) را می توان در موارد رخدادهای ناشی از راکتور هسته ای مصرف کرد.
آزمایش و روش هایی که برای تشخیص سرطان تیروئید استفاده می شود عبارتند از:
گزینه های درمان سرطان تیروئید به نوع و مرحله سرطان تیروئید، سلامت شخص و خواسته های بیمار بستگی دارد.
بیشتر سرطان های تیروئید با درمان بهبود می یابند.
ممکن است نیاز فوری به درمان نباشد
در مواردی ممکن است سرطان های پاپیلاری تیروئید بسیار کوچک (که احتمال بسیار کمی دارد که رشد کرده و در بدن گسترش یابند)، نیاز به درمان فوری نداشته باشند. در عوض، چک آپ منظم بدن جهت بررسی پیشرفت سرطان نیاز می باشد. پزشک معمولاً انجام آزمایش خون و سونوگرافی از گردن را یک یا دو بار در سال توصیه می کند.
در بعضی از افراد، سرطان هرگز رشد نمی کند و هرگز به درمان نیاز ندارد. در برخی دیگر، ممکن است منبع رشد شناسایی شده و درمان آغاز شود.
بیشتر افراد مبتلا به سرطان تیروئید تحت عمل جراحی برداشتن تیروئید قرار می گیرند. اینکه پزشک کدام عمل را توصیه کند به نوع سرطان تیروئید، اندازه سرطان، گسترش سرطان فراتر از تیروئید و نتایج آزمایش سونوگرافی کل غده تیروئید بستگی دارد.
عملیات مورد استفاده در درمان سرطان تیروئید شامل موارد زیر است:
جراحی تیروئید خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. آسیب به غدد پاراتیروئید نیز می تواند در حین جراحی ایجاد شود، که می تواند منجر به پایین آمدن میزان کلسیم در بدن شود.
همچنین این خطر وجود دارد که عصب های متصل به تارهای صوتی پس از جراحی به طور طبیعی عمل نکنند، که می تواند باعث فلج تارهای صوتی، گرفتگی صدا، تغییر صدا یا دشواری در تنفس شود. درمان می تواند مشکلات عصبی را بهبود یا برطرف کند.
بعد از تیروئیدکتومی، ممکن است نیاز به مصرف مادام العمر داروی هورمون تیروئید لووتیروکسین (لووکسیل، سینتروئید و غیره) باشد.
این دارو دو مزیت دارد: هورمونی است که تیروئید به طور طبیعی تولید می کند و همچنین تولید هورمون تحریک کننده تیروئید (TSH) را از غده هیپوفیز سرکوب می کند. سطح بالای TSH می تواند سلول های سرطانی باقی مانده را تحریک به رشد کند.
درمان ید رادیواکتیو اغلب پس از تیروئیدکتومی برای از بین بردن سلول های سرطانی تیروئید که باقی مانده اند، استفاده می شود. درمان ید رادیواکتیو برای درمان سرطان تیروئید که پس از درمان عود می کند یا به مناطق دیگر بدن گسترش می یابد نیز استفاده شود.
داروی ید رادیواکتیو به صورت کپسول یا مایع خوراکی می باشد. ید رادیواکتیو در درجه اول توسط سلول های تیروئید و سلولهای سرطانی تیروئید جذب می شود، بنابراین خطر زیادی برای آسیب به سلول های دیگر بدن ندارد.
عوارض جانبی این دارو می تواند شامل موارد زیر باشد:
بیشترین ید رادیواکتیو بدن در چند روز اول پس از درمان توسط ادرار دفع می شود. دستورالعمل های احتیاطی به شخص داده می شود که باید در این مدت به منظور محافظت از افراد دیگر در برابر تشعشعات، انجام دهد. به عنوان مثال، از شخص خواسته می شود که به طور موقت از تماس نزدیک با افراد دیگر، به ویژه کودکان و زنان باردار خودداری کند.
پرتودرمانی با استفاده از دستگاهی انجام می شود که پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس و پروتون ها را به نواحی موردنظر از بدن می تاباند. برای درمان، بیمار روی تخت درمان دراز کشیده و دستگاهی دور او حرکت می کند.
اگر جراحی گزینه درمانی مناسبی نباشد و سرطان پس از درمان با ید رادیواکتیو ادامه یابد، ممکن است پرتودرمانی خارجی نیز توصیه شود. در صورت افزایش خطر عود سرطان، پرتودرمانی نیز بعد از جراحی توصیه می شود.
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که طی آن از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. شیمی درمانی معمولاً به صورت تزریق وریدی انجام می شود. این مواد شیمیایی در سراسر بدن حرکت می کنند و سلول هایی که رشد سریعی دارند، از جمله سلول های سرطانی را از بین می برند.
شیمی درمانی معمولاً در درمان سرطان تیروئید استفاده نمی شود، اما گاهی اوقات برای افراد مبتلا به سرطان آناپلاستیک تیروئید توصیه می شود. گاهی ترکیبی از شیمی درمانی و پرتودرمانی تجویز می شود.
درمان های دارویی هدفمند بر روی ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی متمرکز هستند. درمان های دارویی هدفمند با مسدود کردن این ناهنجاری ها، می توانند سلول های سرطانی را از بین ببرند.
دارو درمانی هدفمند، سیگنال های محرک رشد و تقسیم سلول های سرطانی را هدف قرار می دهند. به طور معمول از این روش در سرطان پیشرفته تیروئید استفاده می شود.
درمان با الکل شامل تزریق اتانول به سرطان های کوچک تیروئید می باشد که تحت هدایت یک روش تصویربرداری مانند سونوگرافی برای اطمینان از تزریق دقیق انجام می شود. این روش باعث کوچک شدن سرطان های تیروئید می شود.
اگر سرطان بسیار کوچک باشد و جراحی گزینه مناسبی نباشد، این روش درمانی مناسب است. همچنین گاهی اوقات برای درمان سرطانی که پس از جراحی در گره های لنفاوی عود کرده است، استفاده می شود.
مراقبت تسکینی نوعی مراقبت پزشکی ویژه است که بر تسکین درد و سایر علائم یک بیماری جدی متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکینی با شخص بیمار، خانواده و سایر پزشکان همکاری می کنند تا پشتیبانی های بیشتری را ارائه دهند که مکمل مراقبتهای مداومی برای شخص باشد.
مراقبت تسکینی را می توان در حالی که تحت درمان های تهاجمی دیگر مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتودرمانی قرار می گیرید، استفاده کرد. در اوایل دوره درمان سرطان، به طور فشرده ای ارائه می شود.
وقتی از مراقبت تسکینی همراه با سایر روشهای درمانی مناسب استفاده می شود، افراد مبتلا به سرطان احساس بهتری داشته و عمر طولانی تری پیدا میکنند.
مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده ارائه می شود. تیم های مراقبت تسکینی قصد دارند کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها را بهبود بخشند.
تشخیص سرطان تیروئید می تواند ترسناک باشد. احساس عدم اطمینان درباره روش صحیح حل این مسئله آزار دهنده است.
سرانجام، هر فردی راه و روش خود را برای کنار آمدن با تشخیص سرطان پیدا می کند. تا زمانی که روش مناسبی برای کنارآمدن با بیماری را پیدا کنید، سعی کنید:
در صورت مشاهده علائم و نشانه های نگران کننده، با مراجعه به پزشک خانواده شروع کنید. اگر پزشک شما به وجود بیماری تیروئید، مشکوک شود، شخص را به پزشک متخصص در زمینه بیماری های سیستم غدد درون ریز (متخصص غدد) ارجاع خواهد داد.
از آنجا که زمان ملاقات شما با پزشک مختصر است و از آنجا که اغلب اطلاعات زیادی برای دانستن وجود دارد، بهتر است که برای ویزیت پزشک آماده باشید. در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما در آماده شدن، و انتظاراتی که از پزشک دارید، آورده شده است.
از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. در زمان تعیین وقت، حتماً در رابطه با اقدامات لازم قبل از ملاقات با پزشک مانند محدود کردن رژیم غذایی سوال کنید.
سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید.
وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت خود نهایت استفاده را ببرید. در صورت اتمام زمان، سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. در مورد سرطان تیروئید، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها به پزشک کمک خواهد کرد.
سوالاتی که ممکن است پزشک بپرسد:
