دابرافنیب (نام تجاری: تافینلار)، نوعی داروی مورد استفاده در درمان هدفمند سرطان است که معمولاً همراه با داروی ترامتینیب در درمان سرطان هایی با جهش ژنتیکی خاص استفاده می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف دابرافنیب، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: دابرافنیب
نام تجاری: تافینلار
از دابرافنیب در درمان چندین نوع سرطان از جمله پوست، تیروئید، ریه، تومور های توپر و مغز استفاده می شود. این دارو به دسته ای از دارو ها که به عنوان مهار کننده کنیاز شناخته می شوند تعلق دارد. دابرافنیب باعث کاهش سرعت و یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود.
قبل از شروع استفاده از کپسول دارافنیب و هربار استفاده مجدد، برگه راهنمای دارو را مطالعه کنید. اگر سوالی دارید، می توانید با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
این دارو را طبق نظر پزشک معالج و معمولاً دو بار در روز و با فاصله 12 ساعت، با معده خالی -حداقل 1 ساعت پیش از غذا یا 2 ساعت بعد از غذا- مصرف کنید. پس از مصرف دارو اگر استفراغ کردید برای جبران دوز دیگری را مصرف نکنید و دوز بعدی دارو را سر وقت خود مصرف کنید.
کپسول دارو را کامل ببلعید و از جویدن و له کردن و بازکردن آن اجتناب کنید.
اگر از قرص دابرافنیب استفاده می کنید، قبل از شروع استفاده از آن و هربار استفاده مجدد، برگه راهنمای دارو را بخوانید. از بلعیدن، جویدن و یا له کردن قرص دابرافنیب اجتناب کنید. قرص دابرافنیب پیش از مصرف باید با آب مخلوط شود. از پزشک خود یا پزشک داروخانه بپرسید که به چه مقدار آب برای حل کردن قرص نیاز می باشد و سپس قرص ها و آب را در اندازه های مورد نظر درون یک ظرف بریزید. به آرامی و با یک قاشق چای خوری محلول را حداقل به مدت 3 دقیقه هم زده تا قرص ها در آب حل شوند. این محلول سفید رنگ بوده و می تواند حاوی تکه های کوچک دارو باشد. تمام محتویات ظرف را بنوشید و برای اطمینان از دریافت کامل دارو یک بار دیگر به ظرف آب اضافه کرده و آن را بنوشید. در صورت وجود دارو در ظرف این کار را تکرار کنید. این دارو را نهایتاً در طول نیم ساعت مصرف کنید.
مخلوط آب و قرص را می توان با استفاده از یک لوله (لوله بینی معده)، به داخل معده فرستاد. اگر با استفاده از این روش دارو را مصرف می کنید، نحوه انجام آن را از پزشک آموزش ببینید.
دوز دارو بر اساس شرایط پزشکی فرد بیمار و میزان پاسخ بدن به درمان مشخص می شود. جهت تعیین دوز دارو برای بچه ها، وزن آنها نیز محاسبه می شود.
دوز مصرفی دارو را خودسرانه افزایش ندهید و این دارو را بیشتر و یا طولانی تر از زمان تجویز مصرف نکنید. زیرا این کار نه تنها باعث افزایش بهبودی وضعیت شما نخواهد شد بلکه ممکن است خطر عوارض جانبی جدی را برای شما افزایش دهد. از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، بنابراین زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را لمس و یا گرد و غبار حاصل از کپسول ها را استنشاق کنند.
ریزش مو، ضخیم شدن لایه های خارجی پوست، سردرد، تورم / پوسته پوسته شدن پا / دست و درد مفصل / عضله / کمر می توانند از عوارض این دارو باشند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، پزشک را در جریان بگذارید.
بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند. به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. نظارت دقیق پزشک میتواند خطر بروز عوارض جانبی را کاهش دهد.
اگرچه این دارو برای درمان برخی سرطان های پوست استفاده می شود، اما به ندرت ممکن است باعث سرطان جدید پوست یا برخی دیگر از سرطان ها شود. در صورت مشاهده هرگونه تغییرات پوستی غیرمعمول (مانند زخم های پوستی / توده ها، زگیل، تغییر در اندازه / رنگ خال، برجستگی پوست که خونریزی دارد یا بهبود نمی یابد) بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. پزشک باید پیش از شروع درمان، هر 2 ماه یک بار در طول درمان و تا 6 ماه پس از قطع این دارو، وضعیت پوست را ارزیابی کند.
دابرافنیب به ندرت ممکن است باعث افزایش قند خون شود، که این اتفاق می تواند باعث ایجاد یا تشدید دیابت شود. در صورت مشاهده علائم افزایش قند خون مانند افزایش تشنگی / حجم ادرار، بلافاصله با پزشک خود صحبت کنید. اگر از قبل دیابت دارید، قند خون خود را به طور منظم و طبق دستورالعمل بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. بر اساس نتایج پزشک ممکن است داروی دیابت، برنامه ورزشی و یا رژیم غذایی را تغییر دهد.
در مردان، این دارو می تواند تولید اسپرم را پایین آورده و منجر به کاهش قدرت باروری در مردان شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله کبودی / خونریزی آسان، علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا / ساق پا، خستگی غیرمعمول، افزایش وزن غیرمعمول / ناگهانی)، علائم عفونت (مانند تب، لرز، گلودرد مداوم، سرفه)، سرگیجه / غش و مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار) را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله درد چشم / تورم / قرمزی، تغییرات بینایی (مانند تاری دید، حساسیت به نور)، ضربان قلب سریع / نامنظم، علائم خونریزی در مغز (مانند سردرد شدید، ضعف در یک طرف بدن، مشکلات بینایی، اختلال در گفتار، تشنج یا گیجی)، علائم خونریزی معده / روده (مانند مدفوع سیاه / خونی، استفراغ حاوی خون و یا مشابه تفاله قهوه یا سرگیجه) به مراکز درمانی مراجعه نمایید.
دابرافنیب معمولاً می تواند عارضه پوستی ایجاد کند که معمولاً جدی نیست. با این حال، ممکن است نتوانید آن را از یک عارضه پوستی که می تواند نشانه ای از یک واکنش شدید باشد، افتراق دهید. در صورت بروز عارضه پوستی بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، تورم غدد لنفاوی، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دابرافنیب، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص ابتلا به کمبود آنزیم خاص (کمبود G6PD)، بیماری کبد و دیابت مطلع سازید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
اگر باردار شدید یا فکر می کنید باردار هستید، فوراً پزشک خود را در جریان بگذارید؛ چراکه در طول مصرف دارافنیب نباید باردار شد. این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند. قبل از شروع مصرف این دارو، پزشک باید آزمایش بارداری تجویز کند. در هنگام استفاده از این دارو و دو هفته پس از دریافت آخرین دوز، از روشهای مطمئن غیر هورمونی پیشگیری از بارداری (از جمله کاندوم و یا دیافراگم های دارای اسپرم کش) استفاده کنید. اگر شما یا همسرتان باردار شدید، بلافاصله در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود مشورت کنید.
از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، بنابراین زنانی که باردار هستند یا می خواهند باردار شوند نباید این دارو را لمس کنند و یا گرد و غبار حاصل از کپسول ها را استنشاق کنند.
هنوز مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در زمان استفاده از این دارو و 2 هفته پس از درمان توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی دابرافنیب را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
این دارو ممکن است اثر کنترل بارداری هورمونی مانند قرص، پچ یا حلقه را کاهش دهد و منجر به بارداری شود. هنگام استفاده از این دارو باید از روش های مطمئن دیگری برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید. همچنین اگر دچار لکه بینی یا خونریزی غیرمعمول واژینال هستید، به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا این ها می تواند نشانه هایی باشد که روش های پیشگیری از بارداری به درستی اثر نمی کنند.
بعضی داروها می توانند بر دفع داروی دابرافنیب از بدن و در نتیجه عملکرد آن تأثیر بگذارد. از این دسته می توان به داروهای ضد قارچ آزول (مانند ایتراکونازول، کتوکونازول)، جم فیبروزیل، آنتی بیوتیک ماکرولید (مانند کلاریترومایسین، اریترومایسین)، نفازودون، گل راعی، داروهای مورد استفاده در درمان تشنج (مانند فنوباربیتال، فنی توئین) و سایر موارد اشاره کرد.
این دارو می تواند باعث افزایش سرعت دفع سایر داروها از بدن و تغییر نحوه عملکرد آنها شود. از این داروها می توان به داریدورکسانت، الاسسترانت، میدازولام، کوییزارتینیب و وارفارین اشاره کرد.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن، تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش / معاینه های پزشکی مانند (آزمایش BRAF) قبل از شروع مصرف و هنگام مصرف این دارو باید انجام شود. تمام ملاقات پزشکی و آزمایشگاهی را به خاطر داشته باشید. معاینات دوره ای پوستی در هنگام مصرف این دارو و 6 ماه پس از دریافت آخرین دوز از اهمیت بالایی برخوردار است.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اما اگر 6 ساعت به زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.