کلاریترومایسین (نام تجاری: بیاکسین)، از آنتی بیوتیک های ماکرولید است که در درمان عفونت های باکتریایی پوست و دستگاه تنفسی و زخم های معده ناشی از هلیکوباکترپیلوری کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف کلاریترومایسین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: کلاریترومایسین
نام تجاری: بیاکسین
کلاریترومایسین برای درمان و جلوگیری از طیف گسترده ای از عفونت های باکتریایی استفاده می شود. این دارو همچنین همراه با داروهای آنتی اسید برای درمان انواع خاصی از زخم معده استفاده می شود. کلاریترومایسین به عنوان آنتی بیوتیک ماکرولید شناخته شده که باعث توقف رشد باکتری ها می شود.
این آنتی بیوتیک فقط عفونت های باکتریایی را درمان می کند و در درمان عفونت های ویروسی (مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا) اثرگذار نمی باشد.
کلاریترومایسین باید طبق دستور پزشک، و معمولاً هر 12 ساعت به طور خوراکی همراه با غذا یا بدون آن مصرف شود. در صورت بروز ناراحتی معده، این دارو همراه با غذا یا شیر مصرف شود.
برای اثرگذاری بیشتر، این آنتی بیوتیک باید در فواصل زمانی مساوی مصرف شود. برای کمک به رعایت این زمان بندی، دارو هر روز در ساعاتی مشخص مصرف شود.
دوز دارو و طول درمان براساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان متفاوت می باشند. دوز مصرفی در کودکان براساس وزن متغیر می باشد.
در صورت بهبود علائم بیماری، مصرف دارو باید تا مدت زمان تجویز شده ادامه یافته و قطع نشود. قطع دارو زودتر از زمان تجویز شده، منجر به بازگشت عفونت خواهد شد. در صورت تداوم یا تشدید عارضه، به پزشک مراجعه کنید.
در موارد ابتلا به عفونت های باکتریایی، این دارو باید دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف شده و بدون تأیید پزشک قطع نشود. در صورت بروز علائم عفونت مانند تب یا تعریق شبانه، به پزشک اطلاع داده شود.
اسهال، حالت تهوع، استفراغ، سردرد و تغییر حس چشایی از عوارض جانبی کلاریترومایسین می باشند. در صورت تداوم یا تشدید این علائم، به پزشک یا داروساز اطلاع داده شود.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف کلاریترومایسین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما جدی مانند کاهش شنوایی، تغییرات ذهنی و خلقی، ضعف عضلانی، مشکلات چشمی (مانند افتادگی پلک و تاری دید)، اختلال در گفتار، حالت تهوع و استفراغ مداوم، درد شدید معده و شکم، ادرار تیره، زردی چشم و پوست را به پزشک اطلاع دهید.
کلاریترومایسین گاهی اوقات باعث بیماری شدید روده ای (اسهال مرتبط با کلستریدیوم دیفیسیل) می شود. این وضعیت ممکن است در طول درمان یا هفته ها تا ماه ها بعد درمان رخ دهد. در صورت بروز عوارضی همچون اسهال مداوم، درد و گرفتگی شکم یا معده، خون یا مخاط در مدفوع، از داروهای ضد اسهال یا افیونی استفاده نشود زیرا باعث بدتر شدن آن می شوند.
استفاده ی طولانی مدت یا مکرر از این دارو منجر به برفک دهانی یا عفونت قارچی واژن می شود. در صورت مشاهده لکه های سفید در دهان، تغییر ترشحات واژن یا سایر علائم جدید با پزشک تماس گرفته شود.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: سرگیجه شدید، غش کردن، ضربان سریع یا نامنظم قلب، فوراً به پزشک مراجعه شود.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به کلاریترومایسین نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: تب مداوم، تورم جدید یا تشدید تورم غدد لنفاوی، راش پوستی، خارش، تورم به خصوص صورت و زبان و گلو، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً باید به دنبال مراقبت پزشکی بود.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف کلاریترومایسین، در صورت حساسیت به آن، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین یا آزیترومایسین) یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: بیماری کبدی (شامل مشکلات کبدی با استفاده از کلاریترومایسین در گذشته)، بیماری کلیوی، بیماری قلبی (بیماری عروق کرونر یا حمله قلبی)، نوع خاصی از بیماری عضلانی (میاستنی گراویس) مطلع سازید.
کلاریترومایسین می تواند باعث عوارضی شود که بر ضربان قلب تأثیر می گذارد (طولانی شدن QT). طولانی شدن QT گاهی باعث تسریع و نامنظم شدن ضربان قلب و سایر علائم (مانند سرگیجه شدید یا غش کردن) می شود که در این حالت فرد بلافاصله به مراقبت های پزشکی نیاز خواهد داشت.
با مصرف کلاریترومایسین، در صورت وجود بیماری خاصی یا مصرف داروهای دیگری که زمان QT را افزایش می دهند، خطر طولانی شدن QT افزایش می یابد. پزشک یا داروسازپزشک داروخانه قبل از استفاده ی بیمار از کلاریترومایسین باید از تمام داروهای مصرفی و احتمال ابتلای وی به یکی از عارضه های زیر مطلع باشند: برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان قلب آهسته یا طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی برخی از مشکلات قلبی (طولانی شدن QT در EKG، ایست ناگهانی قلب).
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر طولانی شدن QT را افزایش می دهد. این خطر در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای ادرار آور به اصطلاح "قرص های آب") یا داشتن شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش می یابد. در مورد استفاده ایمن از کلاریترومایسین با پزشک صحبت شود.
کلاریترومایسین تأثیر واکسن های زنده ی باکتریایی (مانند واکسن تیفوئید) را کاهش می دهد. حین استفاده از این دارو از واکسیناسیون خودداری شود، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
تمام محصولات مورد استفاده (اعم از داروهای تجویزی، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) قبل از انجام جراحی به پزشک یا دندانپزشک اطلاع داده شوند.
افراد مسن نسبت به عوارض جانبی این دارو به ویژه در مورد کاهش شنوایی و طولانی شدن QT حساسیت بیشتری نشان می دهند.
در دوران بارداری، تنها زمانی باید این دارو استفاده شود که به شدت به آن نیاز باشد. در مورد خطرها و فواید آن با پزشک صحبت شود.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود. قبل از شیردهی با پزشک مشورت شود.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی کلاریترومایسین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
علاوه بر کلاریترومایسین، بسیاری از داروها از جمله آمیودارون، دیسوپیرامید، دوفتیلید، پیموزید، پروکائینامید، کینیدین، سوتالول و غیره بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر می گذارند.
سایر داروها از جمله: ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین)، افاویرنز، نوویراپین، ساکویناویر و سایر موارد بر تغییر یا کاهش عملکرد کلاریترومایسین تأثیر می گذارند.
کلاریترومایسین باعث کاهش سرعت دفع سایر داروها از جمله: کلشی سین، دیگوکسین، برخی داروهای مربوط به درمان اختلال نعوظ - ED یا فشار خون ریوی (مانند سیلدنافیل یا تادالافیل)، آلکالوئیدهای ارگوت (مانند ارگوتامین یا دی هیدرو ارگوتامین)، فلیبانسرین، برخی از داروهای استاتین (مانند لوواستاتین یا سیمواستاتین)، تامسولوسین، تولواپتان، تیکاگرلر و غیره، از بدن می شود و بر عملکرد آنها تأثیر می گذارد.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا دشوار شدن تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.