عفونت هلیکوباکتر پیلوری نوعی عفونت باکتریایی است که در معده ایجاد شده و می تواند منجر به التهاب و زخم های گوارشی شود. این بیماری معمولاً از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز عفونت هلیکوباکتر پیلوری، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
عفونت هلیکوباکتر پیلوری زمانی اتفاق می افتد که باکتری های اچ.پیلوری، معده را آلوده کنند. این عارضه معمولاً در دوران کودکی رخ می دهد. عفونت هلیکوباکتر پیلوری یکی از علل شایع زخم های معده است و به نظر می رسد در بیش از نیمی از مردم جهان وجود داشته باشد.
بیشتر افراد متوجه نمی شوند که به این عفونت مبتلا هستند؛ زیرا هرگز دچار علامت و بیماری ناشی از آن نمی شوند. در صورت بروز علائم و نشانه های زخم معده، پزشک احتمالاً انجام آزمایش های آلودگی به هلیکوباکتر پیلوری را تجویز می کند. در صورتی ابتلا به این عفونت، آنتی بیوتیک تجویز می شود.
بیشتر افراد مبتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری، هیچگونه علائم و نشانه ای را تجربه نخواهند کرد. دلیل این امر مشخص نیست اما برخی از افراد ممکن است با مقاومت بیشتری در برابر اثرات مضر این باکتری متولد شده باشند.
در صورت بروز علائم یا نشانه های عفونت با اچ.پیلوری، به پزشک مراجعه نمایید. این علائم عبارتند از:
هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori) می تواند یکی از علل بوی بد دهان (هالیتوزیس) و مشکلات گوارشی مانند تغییر در بوی مدفوع باشد. این باکتری باعث التهاب معده، زخم معده و گاهی رفلاکس اسید می شود، که همگی می توانند به بوی بد دهان منجر شوند.
در صورت مشاهده علائم و نشانه های مداوم و نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید. در صورت تجربه هر یک از علائم زیر، به اورژانس مراجعه نمایید:
هنوز نحوه دقیق آلودگی به هلیکوباکترپیلوری مشخص نشده است. این باکتری ممکن است از طریق تماس مستقیم با بزاق، استفراغ یا مدفوع از فردی به فرد دیگر منتقل شود. هلیکوباکتر پیلوری همچنین ممکن است از طریق آب یا غذای آلوده نیز منتقل شود.
عفونت اچ.پیلوری اغلب در کودکی ایجاد می شود. عوامل خطرساز برای ابتلا به این نوع عفونت، به شرایط زندگی در دوران کودکی از جمله موارد زیر، ارتباط دارد:
عوارض مرتبط با این عفونت عبارتند از:
اگر نگران ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری هستید یا فکر می کنید که در معرض خطر ابتلا به سرطان معده قرار دارید، با پزشک خود صحبت کنید. با کمک یکدیگر می توانید تصمیم بگیرید که آیا می بایست آزمایش های غربالگری اچ. پیلوری را بدهید یا خیر.
آزمایش ها و روش هایی که برای تشخیص ابتلا به عفونت هلیکوباکتر پیلوری کاربرد دارند، عبارتند از:
آزمایش خون. آنالیز نمونه خون، شواهدی از عفونت فعال یا قبلی با هلیکوباکترپیلوری در بدن را نشان خواهد داد. با این حال، آزمایش های تنفس و مدفوع در تشخیص این نوع عفونت های فعال، عملکرد بهتری نسبت به آزمایش خون دارند.
آزمایش تنفس. در طول آزمایش تنفس، بیمار یک قرص یا مایعی حاوی مولکول های کربن نشان دارشده، می بلعد. در صورت ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری، با تجزیه محلول در معده، کربن آزاد خواهد شد. بدن هنگام دم و بازدم، کربن را جذب کرده و دفع می کند، با انجام بازدم درون کیسه مخصوصی، هوای داخل آن برای شناسایی مولکول های کربن آزمایش می شود.
داروهای مهارکننده اسید معده معروف به مهار کننده های پمپ پروتون، بیسموت ساب سالسیلات و آنتی بیوتیک ها در دقت این آزمایش ها اختلال ایجاد خواهند کرد. قبل از انجام آزمایش، پزشک از بیمار می خواهد تا مصرف این داروها را به مدت یک یا دو هفته قطع کند. این آزمایش برای بزرگسالان و کودکان قابل انجام است.
آزمایش مدفوع. در تست آنتی ژن مدفوع، وجود پروتئین های خاص (آنتی ژن ها) مرتبط با عفونت هلیکوباکترپیلوری در مدفوع فرد بیمار بررسی می شود. همانند آزمایش تنفس، مهارکننده های پمپ پروتون و بیسموت ساب سالسیلات می توانند نتایج این آزمایش را تحت تأثیر قرار دهند، بنابراین پزشک از شما می خواهد تا دو هفته قبل از آزمایش مصرف آنها را قطع کنید.
آندوسکوپی. در این فرآیند، پزشک یک لوله انعطاف پذیر بلند را که مجهز به دوربین کوچکب (آندوسکوپ) است، به حلق و مری و معده و اول روده کوچک وارد می کند. این ابزار به پزشک امکان می دهد درون دستگاه گوارش فوقانی را مشاهده کرده و در صورت نمونه های بافتی (بیوپسی) را جدا کنند. این نمونه ها از نظر وجود هلیکوباکترپیلوری یا سایر اختلالات ارزیابی می شوند.
عفونت های هلیکوباکتر پیلوری معمولاً حداقل با مصرف دو آنتی بیوتیک متفاوت به صورت همزمان درمان می شوند تا از مقاومت باکتری در برابر یک آنتی بیوتیک خاص جلوگیری شود. همچنین پزشک برای کمک به بهبود پوشش داخلی معده، داروی مهار کننده اسید نیز تجویز خواهد کرد.
داروهایی که می توانند تولید و ترشح اسید را مهار کنند عبارتند از:
بازدارنده های پمپ پروتون. این داروها تولید اسید را در معده متوقف می کنند. برخی از نمونه های این دارو عبارتند از: امپرازول (پریلوسک)، اس اومپرازول (نکسیوم)، لانسوپرازول (پرواسید) و پنتوپرازول (پروتونیکس).
مسدود کننده های هیستامین (H-2). این داروها ماده ای به نام هیستامین را که باعث تولید اسید می شود، مسدود می کنند. یک مثال از این داروها، سایمتیدین است.
بیسموت ساب سالیسیلات. این دارو که بیشتر با نام تجاری پپتو بیسمول شناخته می شود، زخم معده را پوشانده و به محافظت از آن در برابر اسید معده کمک می کند.
پزشک ممکن است توصیه کند که حداقل چهار هفته پس از درمان، مجدداً آزمایش تشخیص با هلیکوباکترپیلوری انجام شود. اگر آزمایش ها نشان دهند که درمان ناموفق بوده است، ممکن است نیاز باشد تا یک دوره دیگر از درمان با ترکیبی متفاوت از داروهای آنتی بیوتیک انجام شود.
در صورت مشاهده علائم یا نشانه هایی که نشانگر عارضه عفونت با هلیکوباکترپیلوری است، به پزشک عمومی مراجعه نمایید. پزشک، شما را از نظر عفونت هلیکوباکتر پیلوری آزمایش کرده و یا در صورت لزوم شما را به متخصص گوارش، ارجاع خواهد داد.
از آنجا که زمان ملاقات با پزشک، محدود می باشد و غالباً موارد زیادی برای گفتگو وجود دارد، بهتر است برای قرار ملاقات خود آماده باشید. در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما برای آماده شدن برای ملاقات با پزشک و انتظاراتی که می بایست از پزشک خود داشته باشید، آورده شده است.
در زمان تعیین وقت، حتماً سوال کنید که آیا لازم است که از قبل محدودیت هایی مانند محدود کردن رژیم غذایی را رعایت کنید یا خیر. قبل از قرار ملاقات، بهتر است یادداشتی آماده کنید که به سوالات زیر پاسخ دهد:
زمان ملاقات شما با پزشک محدود است. تهیه لیستی از سوالاتی که می خواهید از او بپرسید، به شما کمک خواهد کرد تا از وقت مشترک خود نهایت استفاده را ببرید. در مورد عفونت با هلیکوباکتر پیلوری برخی از سوالات اساسی که بهتر است از پزشک بپرسید عبارتند از:
همچنین در پرسیدن هرگونه سوال دیگری که برایتان پیش می آید نیز تردید نکنید.
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها، زمان بیشتری را برای پوشش سایر نکاتی که می خواهید به آنها بپردازید فراهم خواهد کرد. پزشک ممکن است برخی از سوالات زیر را از شما بپرسد: