کهیر و آنژیوادم دو واکنش پوستی هستند که ممکن است با هم یا هرکدام به تنهایی دیده شوند، اما هر یک ویژگی های خاص خود را دارند. کهیر به صورت عارضه های پوستی خارش دار و برجسته روی سطح پوست ظاهر می شود، در حالی که آنژیوادم باعث تورم عمیق تر در زیر پوست، به خصوص در نواحی مانند لب ها و چشم ها می گردد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز کهیر و آنژیوادم، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
کهیر و آنژیوادم چیست؟
کهیر یک واکنش پوستی است که باعث ایجاد عارضه های پوستی خارش دار می شود. این عارضه های پوستی می توانند از لکه های کوچک تا لکه های بزرگ، در اندازه های مختلف، ظاهر شوند. کهیر در بسیاری از موقعیت ها و توسط عوامل مختلفی ایجاد می شود، از جمله قرار گرفتن در معرض برخی غذاها یا داروهای خاص.
آنژیوادم نیز ممکن است همراه با کهیر یا به تنهایی ایجاد شود که باعث تورم در لایه های عمیق تر پوست، غالباً در اطراف صورت و لب ها، می گردد. کهیر و آنژیوادم هر دو شایع هستند. بیشتر اوقات، آنها بی ضرر بوده، طی یک روز از بین می روند و حتی بدون درمان هیچ اثری از خود باقی نمی گذارند. معمولاً با داروهای آنتی هیستامین درمان می شوند. با این حال، اگر تورم گلو یا زبان باعث انسداد مجاری هوایی شود، آنژیوادم می تواند یک وضعیت تهدیدکننده زندگی باشد.
علائم کهیر و آنژیوادم
کهیر
مشخصات کهیر شامل ضایعات پوستی با ویژگی های زیر است:
- مایل به قرمز: رنگ جوش ها قرمز یا صورتی است.
- خارش: خارش می تواند از خفیف تا شدید باشد.
- شکل: گرد، بیضی یا کرم شکل هستند.
- اندازه: از اندازه نخود تا به اندازه یک بشقاب متغیرند.
اکثر کهیرها به سرعت ظاهر می شوند و طی 24 ساعت از بین می روند. با این حال، کهیر مزمن می تواند ماه ها یا حتی سال ها طول بکشد.
آنژیوادم
آنژیوادم واکنشی شبیه به کهیر است که روی لایه های عمیق تر پوست تأثیر می گذارد. می تواند همراه با کهیر یا به تنهایی ظاهر شود. علائم و نشانه ها عبارتند از:
- زمان ایجاد: جوش ها از چند دقیقه تا چند ساعت به وجود می آیند.
- تورم و قرمزی: به خصوص در اطراف چشم، گونه ها یا لب ها.
- درد یا گرمی: در مناطق آسیب دیده ممکن است احساس درد یا گرمی وجود داشته باشد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
معمولاً می توانید موارد خفیف کهیر یا آنژیوادم را در خانه درمان کنید. اگر علائم بیش از چند روز ادامه داشت، به پزشک مراجعه کنید.
اگر فکر می کنید کهیر یا آنژیوادم به دلیل حساسیت شناخته شده به غذا یا دارو ایجاد شده است، ممکن است نشانه اولیه یک واکنش آنافیلاکسی باشد. اگر احساس می کنید زبان، لب، دهان یا گلو ورم می کند و یا در تنفس دچار مشکل هستید، فورا به مراکز درمانی مراجعه کنید یا با اورژانس تماس بگیرید. این وضعیت یک فوریت پزشکی است.
علل ابتلا به کهیر و آنژیوادم
کهیر و آنژیوادم می توانند ناشی از عوامل مختلفی باشند:
- خوراکی ها: بسیاری از غذاها می توانند در افراد دارای حساسیت واکنش ایجاد کنند، مانند: صدف، ماهی، بادام زمینی، آجیل درختی، سویا، گندم، تخم مرغ و شیر.
- داروها: بسیاری از داروها ممکن است باعث کهیر یا آنژیوادم شوند، شامل پنی سیلین، آسپیرین، ایبوپروفن، ناپروکسن سدیم و داروهای فشار خون (به ویژه مهارکننده های ACE).
- آلرژن های موجود در هوا: گرده گیاهان و سایر آلرژن هایی که تنفس می کنید، می توانند باعث کهیر شوند، که گاهی با علائم دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی همراه است.
- فاکتورهای محیطی: نمونه هایی از آن عبارتند از: نور خورشید، دوش یا حمام گرم، فشار روی پوست (مانند لباس تنگ یا خراش)، استرس عاطفی، نیش حشرات و ورزش.
- درمان های پزشکی یا بیماری های زمینه ای: کهیر و آنژیوادم نیز گاهی در پاسخ به انتقال خون و عفونت با باکتری یا ویروس هایی مانند هپاتیت و HIV رخ می دهد.
عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)
کهیر و آنژیوادم شایع هستند. اگر موارد زیر را تجربه کرده باشید، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کهیر و آنژیوادم قرار می گیرید:
- سابقه کهیر یا آنژیوادم در گذشته.
- واکنش های آلرژیک دیگر (مثلاً تب یونجه یا آسم).
- سابقه ارثی یا خانوادگی از کهیر و آنژیوادم.
عوارض بیماری
همان طور که گفته شد، اگر تورم گلو یا زبان باعث انسداد مجاری هوایی شود، آنژیوادم شدید می تواند خطرساز شده و نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.
پیشگیری از بروز بیماری
برای کاهش احتمال ابتلا به کهیر یا آنژیوادم، اقدامات احتیاطی زیر را انجام دهید:
- از محرک های شناخته شده خودداری کنید: اگر می دانید چه چیزی باعث ایجاد کهیر یا آنژیوادم شما شده است، تا حد ممکن از نزدیک شدن یا مصرف آن ماده خودداری کنید. این شامل غذاها، داروها یا عوامل محیطی می شود.
- حمام کنید و لباس خود را عوض کنید: اگر قبلاً در اثر گرده یا تماس با ماده خاصی با کهیر روبه رو شده اید، در صورت قرار گرفتن مجدد در معرض آن ها، بلافاصله لباس خود را عوض کنید و دوش بگیرید تا هرگونه آلرژن را از روی پوست و موی خود پاک کنید.
تشخیص کهیر و آنژیوادم
پزشک برای تشخیص کهیر و آنژیوادم، ابتدا تمام عارضه های پوستی یا نواحی متورم را به دقت معاینه می کند. سپس، با گرفتن سابقه پزشکی دقیقی از شما، تلاش می کند تا دلایل احتمالی علائم و نشانه ها را شناسایی کند. در برخی موارد، ممکن است برای تأیید تشخیص و شناسایی علت، از شما خواسته شود که تحت آزمایش آلرژی پوستی یا سایر آزمایش های تکمیلی قرار بگیرید.
درمان کهیر و آنژیوادم
اگر علائم شما خفیف باشد، ممکن است نیازی به درمان خاصی نباشد، زیرا کهیر و آنژیوادم اغلب خودبه خود از بین می روند. اما اگر خارش شدید، ناراحتی جدی یا علائم پایدار را تجربه می کنید، درمان می تواند به شما کمک کند.
داروها
درمان کهیر و آنژیوادم ممکن است شامل داروهای تجویزی باشد، از جمله:
- داروهای ضد خارش (آنتی هیستامین ها): اینها درمان استاندارد برای کهیر و آنژیوادم هستند. می توانید از انواع غیرخواب آور آنها استفاده کنید. این داروها به کاهش خارش، تورم و سایر علائم آلرژی کمک می کنند. آنتی هیستامین ها هم بدون نسخه و هم با نسخه پزشک در دسترس هستند.
- داروهای ضد التهاب (کورتیکواستروئیدها): برای کهیر و یا آنژیوادم شدید، پزشکان ممکن است گاهی اوقات داروهای کورتیکواستروئید خوراکی – مانند پردنیزون – را برای کاهش سریع تورم، قرمزی و خارش تجویز کنند.
- داروهایی که سیستم ایمنی بدن را سرکوب می کنند: اگر آنتی هیستامین ها و کورتیکواستروئیدها مؤثر نباشند، پزشک ممکن است دارویی را برای آرام کردن سیستم ایمنی بیش فعال بدن شما تجویز کند.
شرایط اضطراری
برای حملات شدید کهیر یا آنژیوادم، به خصوص اگر تورم گلو یا زبان باعث مشکل در تنفس شود، ممکن است نیاز به مراجعه فوری به اورژانس و تزریق اپی نفرین (نوعی آدرنالین) داشته باشید. اگر سابقه حملات جدی دارید یا حملات شما علی رغم درمان های معمول تشدید می شوند، پزشک ممکن است یک وسیله قلم مانند (اتو-اینجکتور) اپی نفرین به شما بدهد تا در صورت بروز شرایط اضطراری، خودتان تزریق را انجام دهید.
سبک زندگی و درمان های خانگی
اگر در حال تجربه کهیر خفیف یا آنژیوادم هستید، این نکات ممکن است به تسکین علائم شما کمک کند:
- از محرک ها دوری کنید: این موارد شامل غذاها، داروها، گرده ها، شوره پوستی انسان و حیوانات خانگی، لاتکس و نیش حشرات است. اگر فکر می کنید دارویی باعث عارضه های پوستی شما شده است، استفاده از آن را متوقف کرده و با پزشک خود تماس بگیرید.
- از یک داروی ضد خارش بدون نسخه استفاده کنید: آنتی هیستامین های خوراکی بدون نسخه مانند لوراتادین، ستیریزین یا دیفن هیدرامین ممکن است به تسکین خارش کمک کنند. نوعی را انتخاب کنید که سبب خواب آلودگی شما نشود (مانند لوراتادین یا ستیریزین)؛ در مورد داروها از داروساز خود سوال کنید.
- از کمپرس سرد استفاده کنید: پوشاندن ناحیه آسیب دیده با یک پارچه سرد یا کمپرس یخ پیچیده شده در حوله، می تواند به نرم شدن پوست و کاهش خارش و التهاب کمک کند.
- دوش آب سرد بگیرید: دوش آب سرد می تواند به طور موقت خارش را تسکین دهد. برخی افراد ممکن است از حمام در آب خنک حاوی جوش شیرین یا پودر جو دوسر استفاده کنند، اما این راه حلی برای کنترل طولانی مدت خارش مزمن نیست.
- لباس های پنبه ای گشاد و نرم بپوشید: از پوشیدن لباس های زبر، محکم و پشمی خودداری کنید. لباس های گشاد و نرم به جلوگیری از تحریک پوست کمک می کنند.
- از خورشید دوری کنید: در بیرون از منزل، تا حد امکان در سایه بمانید، زیرا نور خورشید می تواند علائم را در برخی افراد تشدید کند.
آمادگی برای ملاقات با پزشک
بهتر است در ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه کنید و پس از آن در صورت لزوم با یک متخصص پوست (برای مشکلات پوستی) یا متخصص آلرژی (برای حساسیت ها) مشورت نمایید.
کارهایی که می توانید انجام دهید:
در اینجا چند نکته برای کمک به شما در آماده شدن برای قرار ملاقات آورده شده است:
- علائم خود را یادداشت کنید: زمان وقوع علائم، شکل آنها، و مدت زمان ماندگاری شان را ثبت کنید.
- لیستی از تمام داروها، ویتامین ها، گیاهان و مکمل های مصرفی خود تهیه کنید. بهتر است بطری های اصلی داروها و لیستی از دوزها و دستورالعمل های مصرف آن ها را همراه داشته باشید.
- لیستی از سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید تهیه کنید.
در مورد کهیر و آنژیوادم، سوالاتی که بهتر است بپرسید عبارتند از:
- چه چیزی ممکن است باعث ایجاد علائم من شده باشد؟
- آیا برای تأیید تشخیص نیاز به آزمایش دارم؟
- علل احتمالی دیگر علائم من چیست؟
- آیا وضعیت بیماری من موقتی است یا مزمن و دائم؟
- بهترین دوره اقدام برای درمان چیست؟
- اقدامات اولیه و خانگی که پیشنهاد می دهید چیست؟
- آیا به داروهای تجویزی نیاز دارم یا می توانم از داروهای بدون نسخه برای معالجه بیماری استفاده کنم؟
- چه نتیجه ای را می توان از درمان انتظار داشت؟
- آیا می توانم صبر کنم تا ببینم آیا این وضعیت خودبه خود از بین می رود؟
از پزشک چه انتظاری می رود؟
پزشک شما احتمالاً تعدادی سوال از شما می پرسد. آماده بودن برای پاسخگویی به این سوالات در صرفه جویی در وقت و پرداختن به نکات مهم تر مؤثر خواهد بود. سوالاتی که پزشک خواهد پرسید عبارتند از:
- از چه زمانی شروع به تجربه علائم کردید؟
- هنگامی که برای اولین بار ظاهر شد، واکنش پوست چه شکلی بود؟
- آیا علائم به مرور زمان تغییر کرده است؟
- آیا متوجه چیزی شده اید که علائم را بدتر یا بهتر کند؟
- آیا ضایعات پوستی عمدتاً خارش دارند یا می سوزند یا لکه ایجاد می کنند؟
- آیا ضایعات پوستی بدون برجای گذاشتن کبودی یا علامت کاملاً از بین می روند؟
- آیا آلرژی شناخته شده ای دارید؟
- آیا تاکنون واکنش پوستی مشابهی داشته اید؟
- آیا برای اولین بار غذای جدیدی را امتحان کرده اید، محصولات لباسشویی را عوض کرده اید یا حیوان خانگی جدیدی را پذیرفته اید؟
- چه داروهای با نسخه و بدون نسخه و مکمل هایی مصرف می کنید؟
- آیا شروع به مصرف داروهای جدید کرده اید یا دوره جدیدی از داروهایی را که قبلاً مصرف کرده اید شروع کرده اید؟
- آیا وضعیت سلامت شما اخیراً تغییر کرده است؟ آیا تب دارید یا وزن کم کرده اید؟
- آیا فرد دیگری در خانواده شما تا به حال این نوع واکنش پوستی را تجربه کرده است؟ آیا سایر اعضای خانواده آلرژی شناخته شده ای دارند؟
- از چه روش های درمانی خانگی استفاده کرده اید؟
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.