درخواست مشاوره رایگان
سرطان معده، یکی از سرطان های دستگاه گوارش است که ممکن است در هر قسمتیی از معده ایجاد شود. میزان ابتلای به سرطان معده به شدت با نوع تغذیه مرسوم و سبک زندگی مرتبط است. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز سرطان معده، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
سرطان معده، در نتیجه رشد غیر عادی سلول های معده ایجاد می شود. معده همچون کیسه ای عضلانی است که در قسمت فوقانی میان شکم و زیر دنده ها قرار گرفته است. وظیفه معده نگه داری غذای خورده شده و هضم آن است.
سرطان معده یا همان سرطان گاستریک می تواند هر قسمت از معده را تحت تأثیر قرار دهد، در بیشتر نقاط دنیا، سرطان معده بیشتر قسمت اصلی معده (تنه معده) را درگیر می کند.
اما در ایالات متحده آمریکا، بروز سرطان معده در ناحیه اتصال کاردیا (قسمت بالای معده) به مری (لولۀ غذایی) شایع تر می باشد. به این قسمت، محل اتصال معده به مری (گاستروازوفاشیال جانکشن) گفته می شود.
محل درگیری معده یکی از عواملی است که پزشکان هنگام بررسی گزینه های درمانی در نظر می گیرند. معمولاً درمان اصلی، جراحی برای برداشتن ناحیه سرطانی در معده است. با این حال در اکثر موارد انجام درمان های دیگری نیز قبل و بعد از جراحی تجویز می شود.
علائم سرطان معده عبارتند از:
در صورت بروز هرگونه علائم نگران کننده، به پزشک مراجعه کنید. پزشک ابتدا علل معمول بروز این علائم را بررسی می کند.
مشخص نیست که چه عاملی باعث سرطان معده می شود، با این حال محققان عوامل مختلفی را به عنوان فاکتورهایی که می تواند خطر بروز سرطان معده را افزایش دهد معرفی کرده اند.
به طور کلی، سرطان زمانی شروع می شود که خطایی (جهش) در DNA سلول رخ دهد. این جهش باعث رشد و تقسیم سلول سرطانی با سرعت زیاد و افزایش مدت بقای آن می شود. تجمع سلول های سرطانی، توموری را تشکیل می دهند که می تواند به بافت های مجاور حمله کند. گاهی سلول های سرطانی از تومور جدا شده و در بدن منتشر می شوند (متاستاز).
بروز سرطان در محل اتصال معده به مری با بیماری ریفلاکس دستگاه گوارش (بازگشت اسید معده به مری- GERD) و تاحدی با چاقی و استعمال دخانیات در ارتباط است. GERD نوعی بیماری است که در اثر برگشت مکرر اسید معده به مری ایجاد می شود.
بین رژیم غذایی سرشار از غذاهای دودی و نمکی با سرطان تنه معده ارتباط زیادی وجود دارد، با گذر زمان و افزایش استفاده از یخچال برای نگهداری مواد غذایی در سراسر جهان، میزان سرطان معده کاهش یافته است.
عواملی که خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش می دهند عبارتند از:
برای کاهش خطر ابتلا به این سرطان می توان روش های زیر را در پیش گرفت:
آزمایش هایی که برای تشخیص سرطان های معده انجام می شوند عبارتند از:
مرحله بندی سرطان معده به پزشک در تصمیم گیری برای انتخاب بهترین روش درمانی، کمک می کند. آزمایش هایی که برای تعیین مرحله سرطان انجام می شوند عبارتند از:
بسته به شرایط بیمار، ممکن است از آزمایش ها و روش های دیگری نیز برای مرحله بندی بیماری استفاده شود.
پزشک از اطلاعات حاصل از روش های تصویربرداری برای تعیین مرحله سرطان استفاده می کند. مراحل سرطان با اعداد رومی نشان داده شده و از 0 تا IV متغیر است. پایین ترین مرحله نشان می دهد که سرطان کوچک بوده و فقط لایه های داخلی معده را تحت تأثیر قرار داده است. در IV، مرحله سرطان، پیشرفته در نظر گرفته شده که ممکن است به سایر نقاط بدن نیز منتشر شده باشد.
مراحل سرطان معده عبارتند از:
انتخاب روش های درمانی برای سرطان های معده، به مرحله و محل سرطان، سلامت کلی و خواسته بیمار بستگی دارد.
هدف از جراحی، برداشتن کل تومور و حاشیه ای از بافت سالم -در صورت امکان-، می باشد.
روش های جراحی عبارتند از:
جراحی، احتمال خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد و اگر تمام یا بخشی از معده برداشته شود، بیمار ممکن است دچار مشکلات گوارشی شود.
در پرتو درمانی از پرتوهای پر انرژی مانند اشعه ایکس و پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. پرتوهای پر انرژی از دستگاهی تابیده می شوند که هنگامی که بیمار روی تخت درمان دراز کشیده است، به دور بیمار حرکت می کند.
در سرطان های معده، می توان برای کوچک کردن تومور و تسهیل برداشتن آن، پیش از جراحی، پرتو درمانی انجام داد. همچنین پس از جراحی، از پرتو درمانی برای از بین بردن سلول های سرطانی که ممکن است در اطراف مری یا معده باقی مانده باشند، استفاده می شود.
در سرطان های محل اتصال مری به معده، معمولاً پیش از جراحی، پرتو درمانی و شیمی درمانی به طور همزمان (کمورادیوتراپی) انجام می شوند.
پرتو درمانیِ معده می تواند باعث اسهال، سوء هاضمه، حالت تهوع و استفراغ شود. ممکن است پرتو درمانیِ مِری باعث درد هنگام بلع و مشکل بلع شود. گاهی پزشک برای جلوگیری از بروز این عارضه های جانبی توصیه می کند تا از لوله ی تغذیه استفاده شود، لوله تغذیه از طریق برش کوچکی در شکم، داخل معده قرار داده می شود و تا زمانی که مری بهبود یابد از آن استفاده خواهد شد.
در سرطان های پیشرفته، از پرتو درمانی برای تسکین عوارض جانبی ناشی از گسترش تومور استفاده می شود.
شیمی درمانی، درمانی دارویی است که از داروهای خاصی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند. داروهای شیمی درمانی در سراسر بدن به گردش درآمده و سلول های سرطانی را که به خارج از معده گسترش یافته اند از بین می برند.
شیمی درمانی قبل از جراحی (نِئواَدجووَنْت) به کوچک شدن تومور کمک می کند و در نتیجه جراحی و برداشتن آن آسان تر خواهد شد. شیمی درمانی پس از جراحی (اَدجووَنْت) برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده، انجام می شود. در اغلب موارد برنامه درمانی شامل تلفیقی از شیمی درمانی و پرتو درمانی می باشد. در افراد مبتلا به سرطان پیشرفته معده، شیمی درمانی به تنهایی برای تسکین علائم استفاده می شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی بستگی به نوع داروهای استفاده شده دارد.
در درمان های هدفمند از داروهایی استفاده می شود که به ناهنجاری های خاصی در سلول های سرطانی حمله می کنند، در ایمنی درمانی (ایمونوتراپی)، سیستم ایمنی بدن به سمت نابودی سلول های سرطانی هدایت می شود. به طور معمول داروهای مورد استفاده در این روش ها عبارتند از:
داروهای هدفمند اغلب در ترکیب با داروهای شیمی درمانی استاندارد استفاده می شوند. بررسی سلول های سرطانی به پزشک در انتخاب بهترین روش درمانی و ارزیابی اثربخشی هر درمان، کمک می کند.
مراقبت تسکینی، مراقبت پزشکی ویژه ای است که بر روی تسکین درد و سایر علائم جدی بیماری، متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکینی، خانواده و سایر پزشکان در پشتیبانی از بیمار و تکمیل درمان های کنونی، همکاری دارند. می توان در حالی که بیمار تحت درمان های تهاجمی مانند جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار دارد، از مراقبت های تسکینی کمک گرفت.
ترکیبی از مراقبت های تسکینی همراه با سایر روش های مناسب درمانی باعث می شود افراد مبتلا به سرطان احساس بهتر و عمر طولانی تری داشته باشند.
مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده ارائه می شوند. تیم های مراقبت تسکینی با هدف بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها، وارد عمل می شوند. این نوع مراقبت در کنار درمان های دیگر ارائه می شود.
تشخیص ابتلا به سرطان می تواند ترسناک و بسیار سخت باشد. در ابتدا بیمار باید بتواند خود را با این وضعیت وفق دهد، روش هایی می تواند باعث شوند که او با شرایط بهتر کنار بیاید. از جمله این اقدامات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
اگر علائم نگران کننده ای مشاهده شد، به پزشک مراجعه شود. پزشک اگر به مشکلی در معده شک کند، بیمار را به متخصص گوارش ارجاع می دهد. به محض تشخیص سرطان کاردیا یا بدنه معده، بیمار به متخصص سرطان (انکولوژیست) یا جراح متخصص دستگاه گوارش، ارجاع داده می شود.
از آنجا که زمان ملاقات ها کم می باشد، بهتر است که بیمار از قبل آمادگی لازم را داشته باشد. در اینجا اطلاعاتی برای کسب آمادگی، آورده شده اند.
زمان مراجعه محدود می باشد، بنابراین تهیه لیستی از سؤالات به بیمار در صرفه جویی در وقت کمک خواهد کرد. در صورت کمبود زمان، سؤالات از مهم ترین تا کم اهمیت ترین آنها لیست شوند. سؤالاتی در مورد سرطان معده که بهتر است از پزشک پرسید:
علاوه بر پرسیدن سؤالات آماده شده از قبل، از پرسیدن سؤالاتی که هنگام مراجعه برایتان پیش می آید، تردید نکنید.
پزشک احتمالاً سؤالاتی خواهد پرسید. آمادگی برای پاسخگویی به سؤالات در صرفه جویی زمان برای پرداختن به نکات دیگر، کمک خواهد کرد. سؤالاتی که پزشک ممکن است بپرسد عبارتند از:
