ایماتینیب (نام تجاری: گلیوک) یکی از انواع داروهای شیمی درمانی سرطان است که در درمان بعضی از سرطان های خون، پوست و دستگاه گوارش کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف داروی ایماتینیب (Imatinib)، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام تجاری: گلیوک
نام عمومی: ایماتینیب
از داروی ایماتینیب (Imatinib) در درمان برخی انواع سرطان (مانند لوسمی لنفوسیتی حاد، لوسمی میلوئید مزمن، تومورهای استرومال دستگاه گوارش و بیماری های میلو دیسپلاستیک / میلوپرولیفراتیو) استفاده می شود. این دارو رشد سلول های سرطانی را کاهش داده یا متوقف می کند. از ایماتینیب در درمان برخی اختلالات سیستم ایمنی بدن (مانند ماستوسیتوز سیستمیک تهاجمی، سندرم هایپرائوزینوفیلی) استفاده می شود.
قرص خوراکی (100 میلی گرم؛ 400 میلی گرم)
داروی ایماتینیب (Imatinib) را به صورت خوراکی همراه با یک لیوان کامل آب (8 اونس یا 240 میلی لیتر) معمولاً روزی یک مرتبه و طبق تجویز پزشک مصرف کنید. از خرد کردن قرص ها بپرهیزید. اگر در بلعیدن کامل قرص ها مشکل دارید، قرص ها را در یک لیوان آب یا آب سیب حل کنید. مقدار مایع مورد نیاز به دز دارو بستگی دارد. برای کسب راهنمایی دقیق تر با پزشک خود یا پزشک داروخانه مشورت کنید. مخلوط را خوب هم بزنید تا قرص (ها) حل شود و فوراً بنوشید.
دز دارو بر اساس شرایط پزشکی، واکنش بدن به درمان و سایر داروها تعیین می شود. حتماً تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک خود و پزشک داروخانه اطلاع دهید. در تعیین دز دارو برای کودکان، اندازه بدن وی نیز در نظر گرفته می شود.
در طول مصرف داروی ایماتینیب (Imatinib)، از خوردن یا نوشیدن آب گریپ فروت خودداری کنید، مگر اینکه پزشک معالج یا پزشک داروخانه مصرف آن را بی خطر بداند. گریپ فروت می تواند احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از این دارو را افزایش دهد.
از افزایش دوز دارو یا مصرف طولانی تر از زمان تجویز شده پرهیز کنید. با این کار نه تنها عارضه سریع تر بهبود نمی یابد، بلکه خطر ابتلا به عوارض جانبی نیز افزایش خواهد یافت.
از آنجا که داروی ایماتینیب (Imatinib) از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند باید از لمس این دارو و تنفس گرد و غبار محصول اجتناب کنند.
ناراحتی معده، حالت تهوع / استفراغ، اسهال، سردرد، درد عضلات / مفاصل، گرفتگی عضلات، سرگیجه، تاری دید یا خواب آلودگی ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید هریک از عوارض، با پزشک خود یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است دچار عوارض جانبی جدی شوند. با این حال، به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این محصول را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این محصول بیشتر از عوارض آن است. نظارت دقیق توسط پزشک ممکن است خطر را کاهش دهد.
در صورت بروز عوارض جانبی جدی، از جمله کبودی / خونریزی آسان، خستگی غیرمعمول، افزایش ناگهانی / غیرقابل توجیه وزن، تورم دست ها / مچ پا / ساق پا / شکم، تورم دور چشم، تنگی نفس، ضربان قلب سریع، مدفوع سیاه / خونی، استفراغی شبیه تفاله قهوه، علائم بیماری کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مداوم، از دست دادن اشتها، درد معده / شکم، زردی چشم / پوست، ادرار تیره) با پزشک صحبت کنید.
داروی ایماتینیب (Imatinib) ممکن است توانایی مبارزه بدن با عفونت ها را کاهش دهد و ابتلا به عفونت جدی (به ندرت کشنده) را به دنبال داشته باشد یا سبب تشدید عفونت های پیشین شود. در صورت مشاهده علائم عفونت (مانند گلودرد دائمی، تب، لرز)، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
ایماتینیب به علت تخریب سریع سلولهای سرطانی گاهی عوارض جانبی ایجاد می کند (سندرم لیز تومور). پزشک برای کاهش خطر عوارض جانبی، دارو(ها)یی تجویز خواهد کرد و بیمار را از نوشیدن زیاد مایعات منع خواهد کرد. در صورت بروز علائمی از جمله درد کمر / پهلو، علائم مشکلات کلیوی (ماننددفع دردناک ادرار، ادرار صورتی / خونی، تغییر در مقدار ادرار)، اسپاسم عضلانی / ضعف فوراً به پزشک مراجعه کنید.
ایماتینیب معمولاً می تواند سبب بروز عارضه های غیر جدی پوستی شود. با این حال، ممکن است تشخیص آن از واکنش های شدید دشوار باشد. در صورت بروز هر عارضه پوستی بلافاصله به مراکز درمانی مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش یا تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص ابتلا به مشکلات خونریزی، مشکلات قلبی (مانند نارسایی قلبی)، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، برداشتن غده تیروئید مطلع سازید.
داروی ایماتینیب (Imatinib) ممکن است باعث سرگیجه، خواب آلودگی یا تاری دید شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
ایماتینیب می تواند سبب ابتلا به عفونت شده یا عفونت های کنونی را تشدید کند. بنابراین، برای جلوگیری از انتقال عفونت، دستان خود را به خوبی بشویید. از تماس با افرادی که مبتلا به بیماری های مسری می باشند (کووید-19، آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید با پزشک خود مشورت کنید.
بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، در استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
قبل از عمل جراحی، تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید. زیرا ممکن است پزشک مصرف این دارو را پیش از برخی اقدامات پزشکی، جراحی یا دندانپزشکی متوقف کند.
داروی ایماتینیب (Imatinib) ممکن است سرعت رشد کودک را پایین بیاورد. میزان تأثیر آن بر قد مشخص نیست. به طور مرتب به پزشک مراجعه کنید تا قد و وزن کودک بررسی شود.
افراد مسن ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه تورم (ادم) داشته باشند.
از آنجا که داروی ایماتینیب (Imatinib) از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند باید از لمس این دارو و تنفس گرد و غبار کپسول ها بپرهیزند.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. هنگام مصرف ایماتینیب نباید باردار شوید. ایماتینیب ممکن است به جنین آسیب برساند. قبل از شروع مصرف این دارو، پزشک باید آزمایش بارداری تجویز کند. زنان و مردان باید در طول درمان و به مدت 2 هفته پس از پایان درمان از روش های قابل اطمینان کنترل بارداری استفاده کنند. اگر باردار هستید، بلافاصله در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
انتقال داروی ایماتینیب (Imatinib) به شیر مادر مشخص نیست. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو و 1 ماه پس از پایان درمان توصیه نمی شود. پیش از شیردهی با پزشک مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
این دارو می تواند باعث کاهش سرعت دفع سایر داروها شده و عملکرد آن ها را تحت تأثیر قرار دهند، از جمله: فلیبانسرین، ایرینوتکان، لومیتاپید، وارفارین و غیره.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا مشکلات تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند شمارش کامل خون، عملکرد کلیه / کبد، وزن بدن) باید قبل از شروع مصرف این دارو و هنگام مصرف آن انجام شود. آزمایش بارداری نیز ممکن است 1 هفته قبل از شروع مصرف این دارو انجام شود. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را حفظ کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری آن در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
داروها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.