درخواست مشاوره رایگان
کوردوما نوعی تومور استخوانی نادر است که در ستون فقرات یا قاعده جمجمه ایجاد می شود. به طور معمول جراحی تومور خط اول درمان می باشد، اما گاهی برداشتن آن به طور کامل به دلیل قرار گرفتن در نزدیکی نخاع یا ساقه مغز می تواند دشوار یا خطرساز باشد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم کوردوما، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
کوردوما نوع نادری از سرطان استخوان است که در استخوان های ستون فقرات یا جمجمه رخ می دهد. این بیماری اغلب پایه جمجمه (محل اتصال جمجمه به ستون فقرات) و یا ساکروم ( دنبالچه / انتهای ستون فقرات) را درگیر می کند.
کوردوما در سلول های جنینی که به استخوان های ستون فقرات تبدیل می شوند، ایجاد می شود. البته بیشتر این سلول ها در زمان تولد یا بلافاصله پس از آن از بین می روند اما گاهی اوقات تعداد کمی از این سلول ها باقی ماند و ممکن است سرطانی شوند.
کوردوما اغلب در بزرگسالان بین 40 تا 60 سال رخ می دهد، اگرچه ممکن است در هر سنی اتفاق بیفتد.
کوردوما معمولا به کندی پیشرفت می کند و درمان آن نیز دشوار می باشد، زیرا اغلب در نزدیکی نخاع و سایر ساختارهای مهم مانند شریان ها، اعصاب یا مغز قرار دارد.
همانطور که کوردوما رشد می کند، به نواحی مجاور نخاع یا مغز فشار وارد می کند که این فشار باعث ایجاد علائم بیماری می شود. همچنین علائم بیماری می تواند بر اساس محل تومور تغییر کند.
علائم عمومی کوردوما شامل درد، ضعف یا بی حسی در کمر، بازوها یا پاها می باشد.
علائم کوردوما در پایه جمجمه معمولاً عبارتند از:
علائم کوردوما در دنبالچه (انتهای ستون فقرات) معمولاً عبارتند از:
آزمایش ها و روش های مورد استفاده برای تشخیص کوردوما عبارتند از:
برداشتن نمونه ای از سلول ها برای بررسی آنها در آزمایشگاه (بیوپسی). بیوپسی، روشی برای برداشتن نمونه ای از سلول های مشکوک برای آزمایش است. متخصصین آسیب شناسی (پاتولوژیست) در آزمایشگاه، سلول ها را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند تا مشخص کنند که آیا سلول ها سرطانی هستند یا خیر.
تعیین نحوه انجام نمونه برداری، نیازمند برنامه ریزی دقیق توسط تیم پزشکی می باشد. نمونه برداری می بایست به گونه ای انجام شود که در عمل های جراحی آینده برای برداشتن سرطان، اختلالی ایجاد نشود.
تصویربرداری. پزشکان گاهی اوقات انجام آزمایش های تصویربرداری را برای مشاهده محل کوردوما و تعیین اینکه آیا به خارج از ستون فقرات یا قاعده جمجمه، گسترش یافته است یا خیر توصیه می کنند. این آزمایش ها عبارتند از: ام آر آی یا سی تی اسکن.
پس از تشخیص کوردوما، پزشک متخصص یک برنامه درمانی متناسب با نیازهای بیمار تنظیم خواهد کرد. همچنین ممکن است در صورت نیاز، متخصصان غدد درون ریز، چشم پزشکی و توانبخشی نیز در تیم مراقبت، حضور داشته باشند.
گاهی اوقات تومورهای ستون فقرات به دلیل این که شایع نیستند و علائمی شبیه به علائم بیماری های رایج دارند، ممکن است نادیده گرفته شوند به همین دلیل، بسیار مهم است که پزشک سابقه پزشکی بیمار را بداند و تمامی معاینات عمومی جسمی و عصبی عمومی را انجام دهد.
درصورتی که پزشک مشکوک به تومور ستون فقرات باشد، آزمایش های زیر به تایید تشخیص و مشخص کردن محل تومور کمک خواهند کرد:
ام آر آی (MRI). در این روش از یک میدان مغناطیسی قدرتمند و امواج رادیویی برای تولید تصاویر دقیق از ستون فقرات، نخاع و اعصاب، استفاده می شود. MRI معمولاً آزمایش ارجح برای تشخیص تومورهای نخاع و بافت های اطراف آن است. در این روش، در طول آزمایش، یک ماده حاجب که به مشخص تر شدن بافت ها و ساختارهای بدن در تصویر کمک می کند، به ورید دست یا ساعد بیمار تزریق خواهد شد.
برخی از افراد ممکن است در داخل اسکنر ام آر آی احساس تنگنا هراسی (ترس از محیط های بسته) داشته باشند و یا صدای دستگاه باعث ناراحتی آنها شوند. معمولاً برای رفع این صداها و نویزها به افراد گوش گیر می دهند و برخی از اسکنرها نیز مجهز به تلویزیون یا هدفون هستند. اگر خیلی مضطرب هستید می توانید یک آرامبخش سبک مصرف کنید. در شرایط بسیار خاص، ممکن است بیهوشی عمومی لازم باشد.
سی تی اسکن (CT). در این روش از پرتوهای اشعه ایکس برای تولید تصاویر دقیقی از ستون فقرات استفاده می شود. گاهی اوقات سی تی اسکن با تزریق رنگ کنتراست (ماده حاجب) انجام می شود تا تغییرات غیرطبیعی در کانال نخاعی راحت تر دیده شود. سی تی اسکن به ندرت برای کمک به تشخیص تومورهای ستون فقرات استفاده می شود.
نمونه برداری. تنها راه برای تعیین دقیق نوع تومور ستون فقرات، نمونه برداری از بافت مشکوک (بیوپسی) و بررسی در زیر میکروسکوپ است. نتایج نمونه برداری به تعیین گزینه های درمانی کمک خواهد کرد.
درمان کوردوما به اندازه و محل سرطان و همچنین اینکه به اعصاب یا سایر بافت ها حمله کرده است یا خیر بستگی دارد. گزینه های درمانی شامل جراحی، پرتودرمانی، رادیوسرجری و درمان های هدفمند می باشند.
درصورتی که کوردوما قسمت پایینی ستون فقرات (ساکروم / دنبالچه) را درگیر کند، گزینه های درمانی آن عبارتند از:
عمل جراحی. هدف از جراحی سرطان، برداشتن تمام نواحی سرطانی و برخی از بافت های سالم اطراف آن است. انجام این جراحی، دشوار می باشد زیرا این نوع سرطان در نزدیکی ساختارهای حیاتی مانند اعصاب مهم و عروق خونی قرار دارد؛ به همین دلیل جراحان ممکن است نتوانند سرطان را به طور کامل بردارند اما سعی خواهند کرد که تا حد امکان بافت های تومورال را خارج کنند.
پرتو درمانی. در پرتودرمانی از پرتوهایی با انرژی بالا مانند اشعه ایکس یا پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. بیمار در طول پرتودرمانی روی تخت درمانی دراز می کشد و دستگاهی در اطراف او حرکت کرده و پرتوها را به ناحیه مورد نظر می تاباند.
پرتودرمانی ممکن است پیش از جراحی برای کوچک کردن سرطان و راحت تر برداشتن آن و یا پس از جراحی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده استفاده شود. همچنین درصورت امکان پذیر نبودن جراحی، ممکن است پرتودرمانی توصیه شود.
درمان با انواع جدیدتر پرتودرمانی مانند پروتون درمانی به پزشکان این امکان را می دهد که از دوزهای بالاتر پرتو، در عین محافظت از بافت سالم، استفاده کنند که این موضوع درمان کوردوما را مؤثرتر می سازد.
رادیو سرجری. در روش رادیوسرجری استریوتاکتیک از پرتوهای متعددی برای از بین بردن سلول های سرطانی در یک ناحیه بسیار کوچک استفاده می شود. در این روش، هر پرتو به تنهایی قدرتمند نمی باشد اما ناحیه ای که در آن همه پرتوها به هم می رسند (در کوردوما) دوز زیادی از تابش را دریافت می کند و اینگونه سلول های سرطانی آن ناحیه از بین خواهند رفت. رادیوسرجری را می توان قبل یا بعد از جراحی برای درمان کوردوما استفاده کرد. همچنین درصورت عدم انجام جراحی، به جای آن از روش رادیوسرجری استفاده می شود.
درمان هدفمند. در درمان هدفمند از داروهایی که بر روی ناهنجاری های خاص موجود در سلول های سرطانی تمرکز دارند، استفاده می شود. درمان های دارویی هدفمند با حمله به این ناهنجاری ها، موجب نابودی سلول های سرطانی می شود. گاهی اوقات از درمان هدفمند برای درمان کوردومایی که به سایر نواحی بدن گسترش یافته است، استفاده می شود.
اگر کوردوما ناحیه ای را که ستون فقرات به جمجمه می پیوندد (پایه جمجمه) را تحت تاثیر قرار دهد، گزینه های درمانی عبارتند از:
عمل جراحی. درمان کوردوما در قاعده جمجمه معمولاً با عمل جراحی برای برداشتن حداکثر ممکن از بافت سرطانی بدون آسیب رساندن به بافت سالم مجاور و جلوگیری از ایجاد عارضه های جدیدی در مغز یا نخاع، آغاز می شود. اگر سرطان در نزدیکی ساختارهای مهمی مانند شریان کاروتید باشد، ممکن است نتوان آن را به طور کامل برداشت.
جراح در برخی شرایط ممکن است از تکنیک های خاصی مانند جراحی آندوسکوپی برای دسترسی به ناحیه سرطانی استفاده کنند. جراحی آندوسکوپی قاعده جمجمه یک روش کم تهاجمی است که در آن از یک لوله بلند و نازک (اندوسکوپ) که از طریق بینی وارد ناحیه می شود، استفاده خواهد شد. برای برداشتن سرطان می توان ابزارهای خاصی را از این لوله عبور داد.
جراحان به ندرت انجام جراحی دیگری را توصیه می کنند.
پرتو درمانی. در پرتودرمانی از پرتوهایی با انرژی بالا مانند پرتوهای ایکس یا پروتون ها برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. اغلب پس از جراحی پرتودرمانی توصیه می شود تا سلول های سرطانی باقی مانده را از بین ببرد. درصورت عدم انجام جراحی به جای آن از پرتودرمانی استفاده می شود.
تکنیک های پرتودرمانی که ناحیه مورد نظر را با دقت بیشتری هدف قرار می دهند به پزشکان این امکان را می دهد که از دوزهای بالاتری از پرتوهادرمانی استفاده کنند عبارتند از: پروتون درمانی و رادیوسرجری استریوتاکتیک (سایبرنایف، گامانایف).
هدف از درمان تومور نخاعی در حالت ایده آل، از بین بردن کامل تومور می باشد اما این هدف ممکن است با خطر آسیب دائمی به نخاع و اعصاب اطراف آن همراه باشد. پزشکان می بایست در تعیین برنامه درمانی، سن و سلامت کلی فرد بیمار، نوع تومور و اینکه آیا این تومور از ساختارهای ستون فقرات یا کانال نخاعی ناشی می شود یا از سایر نقاط بدن به ستون فقرات منتشر شده است نیز می بایست در نظر گرفته شود.
گزینه های درمانی برای بیشتر تومورهای ستون فقرات عبارتند از:
نظارت و مراقبت. برخی از تومورهای ستون فقرات ممکن است قبل از بروز هرگونه علائمی(اغلب زمانی که فرد برای بیماری دیگری ارزیابی می شود) کشف شوند. درصورتی که تومور کوچک بوده، رشد نکند و به بافت های اطراف خود فشاری وارد نکند، نظارت و مراقبت دقیق و مستمر آن کافی می باشد.
اغلب، پزشک اسکن دوره ای با سی تی اسکن یا ام آر آی را در فواصل زمانی مناسب به منظور نظارت و مراقبت بر تومور تجویز خواهد کرد.
جراحی. این روش درمانی اغلب برای تومورهایی که آسیب عصبی به دنبال ندارند و به نخاع صدمه ای وارد نمی کنند، توصیه می شود.
تکنیک ها و ابزارهای جدید به جراحان مغز و اعصاب اجازه می دهند به تومورهایی که زمانی غیرقابل دسترس بودند، دست پیدا کنند. همچنین میکروسکوپ های پرقدرت مورد استفاده در میکروسرجری تشخیص تومور از بافت سالم را آسان تر می کند.
پزشکان در طول جراحی، بسیار مراقب عملکرد طناب نخاعی و سایر اعصاب مهم هستند؛ بنابراین احتمال آسیب رساندن به آنها به حداقل می رسد. در برخی از موارد نیز امواج صوتی با فرکانس بسیار بالا در طول جراحی برای شکستن تومورها و برداشتن تکه های آنها، مورد استفاده قرار می گیرد اما حتی با وجود آخرین پیشرفت های تکنولوژی در جراحی باز هم گاهی نمی توان همه تومورها را به طور کامل برداشت. در مواقعی که نتوان تومور را به طور کامل برداشت، ممکن است جراحی با پرتودرمانی یا شیمی درمانی یا هر دو، توصیه شود.
بهبودی پس از جراحی ستون فقرات بسته به روش انجام آن ممکن است هفته ها یا حتی بیشتر به طول بینجامد. البته ممکن است که فرد عوارضی مانند از دست دادن موقت حس ها یا سایر عوارض از جمله خونریزی و آسیب به بافت عصبی را تجربه کند.
پرتو درمانی. از این روش برای از بین بردن بقایای تومورهایی که پس از جراحی باقی می مانند و یا برای درمان تومورهای غیرقابل جراحی و یا آن دسته از تومورهایی که جراحی در آنها بسیار خطرناک می باشد، استفاده می شود.
گاهی اوقات پرتودرمانی برای به حداقل رساندن آسیب به بافت های سالم در جراحی و مؤثرتر کردن درمان، انجام می شود. دامنه روش های پرتودرمانی از پرتودرمانی سنتی تا استفاده از تکنیک های پیچیده و جدید مانند سایبرنایف می باشد.
شیمی درمانی. شیمی درمانی یک درمان استاندارد برای بسیاری از انواع سرطان ها می باشد. در این روش از داروهای مختلفی برای از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می شود. پزشک تعیین خواهد کرد که آیا می بایست شیمی درمانی را به تنهایی انجام داد و یا همراه با پرتودرمانی. عوارض جانبی این روش خستگی، حالت تهوع، استفراغ، افزایش خطر عفونت و ریزش مو می باشد.
سایر داروها. از آنجایی که جراحی و پرتودرمانی و همچنین خود تومورها می توانند باعث التهاب نخاع شوند، پزشکان گاهی اوقات کورتیکواستروئیدها را برای کاهش تورم پس از جراحی یا در طول پرتودرمانی، تجویز می کنند.
اگرچه کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش می دهند اما معمولاً فقط برای دوره های کوتاه استفاده می شوند تا احتمال بروز عوارض جانبی جدی مانند ضعف عضلانی، پوکی استخوان، فشار خون بالا، دیابت و افزایش حساسیت به عفونت افزایش نیابد.
اگرچه هیچ درمانی به طور جایگزین وجود ندارد که برای درمان سرطان ثابت شده باشد اما برخی از درمان های مکمل ممکن است به کاهش بعضی از علائم کمک کنند.
طب سوزنی یکی از این درمان ها می باشد. در طب سوزنی، پزشک، سوزن های ریزی را در نقاط دقیق و مشخصی وارد پوست بیمار می کند. تحقیقات نشان می دهد که طب سوزنی ممکن است در تسکین حالت تهوع و استفراغ مفید باشد. طب سوزنی همچنین ممکن است به تسکین انواع خاصی از درد در افراد مبتلا به سرطان کمک کند.
حتماً در مورد خطرات و مزایای درمان مکملی که قصد امتحان آن را دارید با پزشک خود مشورت کنید. برخی از درمان ها مانند داروهای گیاهی ممکن است با داروهای مصرفی تداخل داشته باشند.
تشخیص ابتلا به تومور ستون فقرات و تصمیم گیری در مورد اینکه کدام یک از روش درمانی بهتر است، می تواند کاملاً استرس زا باشد. در اینجا چند پیشنهاد وجود دارد که ممکن است مفید واقع شوند:
درصورت تجربه مداوم علائم آسیب های ستون فقرات مانند کمردرد مداوم و بدون دلیل، ضعف یا بی حسی در پاها، یا تغییر در عملکرد روده یا مثانه، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
پزشک عمومی پس از معاینه ممکن است که برای تشخیص قطعی و شروع درمان سرطان، شما را به یک متخصص سرطان (انکولوژیست)، متخصص بیماری های مغز و نخاع (متخصص مغز و اعصاب، جراح مغز و اعصاب یا جراح ستون فقرات) یا متخصص اختلالات استخوانی (جراح ارتوپد)، ارجاع دهد.
در ادامه اطلاعاتی آورده شده است که به شما کمک می کند تا بدانید که چه انتظاری از پزشک داشته باشید و چگونه برای ملاقات با او آماده شوید.
علائمی که تجربه می کنید و مدت زمان آنها را یادداشت نمایید.
اطلاعات کلیدی پزشکی خود را یادداشت کنید. از جمله تمام بیماری هایتان و نام تمامی داروهای با نسخه و بدون نسخه.
به هر گونه سابقه خانوادگی ابتلا به تومورهای مغزی یا ستون فقرات توجه کنید. مخصوصاً اگر یکی از بستگان درجه یک مانند والدین یا خواهر و برادر مبتلا به این دسته بیماری ها شده باشد.
یکی از اعضای خانواده یا دوستان را همراه خود ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن تمام اطلاعاتی که در هنگام مراجعه به پزشک دریافت می کنید، دشوار می باشد بنابراین اگر فردی شما را همراهی کند ممکن است مواردی که فراموش کرده اید را به خاطر سپرده باشد.
سوالاتی که می خواهید از پزشک خود بپرسید را یادداشت کنید.
سوالاتی که بهتر است از پزشک خود بپرسید عبارتند از:
علاوه براین سوال ها، در پرسیدن هرگونه سوال دیگری که در حین ملاقات برایتان پیش می آید، تردید نکنید.
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. فکر کردن در مورد پاسخ های این سوالات از قبل، می تواند به شما کمک کند تا از قرار ملاقات خود نهایت استفاده را ببرید. برخی از این سوالات عبارتند از:
