درخواست مشاوره رایگان
گلیوم ها تومورهای سرطانی سیستم اعصاب مرکزی (مغز و نخاع) هستند که از سلول های گلیال -سلول های پشتیبان عملکرد سایر سلول های مغز و نخاع- منشأ می گیرند. برخی از انواع گلیوما سریعتر از سایرین رشد می کنند. در ادامه اطلاعاتی درباره علل و علائم گلیوما، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
گلیوما نوعی تومور است که در مغز و طناب نخاعی ایجاد می شود. این عارضه از سلول های گلیا (نوروگلیا) که در اطراف سلول های عصبی قرار داشته و به عملکرد آنها کمک می کنند، شروع می شود.
سه نوع از این سلول ها ممکن است سرطانی شوند. گلیوما بر اساس نوع سلول های گلیا عامل تومور و ویژگی های ژنتیکی تومور تقسیم بندی می شود، این تقسیم بندی به پیش بینی عملکرد تومور در گذر زمان و درمان های مؤثر کمک می کند.
انواع گلیوما عبارتند از:
گلیوما یکی از متداول ترین تومورهای اولیه مغزی می باشد که بر عملکرد مغز تأثیر گذار بوده و می توانند بسته به محل و سرعت رشد زندگی فرد را تهدید کنند.
نوع گلیوما می تواند نوع درمان و پیش آگاهی نسبت به آن را مشخص کند. به طور کلی، درمان های این بیماری شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی، درمان های هدفمند و ایمنی درمانی می باشد.
علائم گلیوما بر اساس نوع تومور، اندازه ی آن، محل و سرعت رشد تومور می تواند متفاوت باشد.
علائم و نشانه های معمول گلیوما عبارتند از:
در صورت مشاهده ی علائم و نشانه های گلیوما، باید به پزشک مراجعه کرد.
علت اصلی گلیوما مانند اکثر تومورهای اولیه مغز، مشخص نیست، اما عواملی می تواند خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد.
علت دقیق گلیوم مانند اکثر تومورهای اولیه مغز، مشخص نیست. اما عواملی وجود دارد که می تواند خطر ابتلا به تومور مغزی را افزایش دهد.
این عوامل خطرساز عبارتند از:
اگر پزشک عمومی به تومور مغزی مشکوک شود، ممکن است فرد را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد و تعدادی آزمایش و تست را که شامل موارد زیر می باشد به فرد توصیه کند:
نمونه برداری می تواند تنها راه تشخیص قطعی تومور مغزی و آگاهی از نوع درمان باشد. بر اساس این اطلاعات، پاتولوژیست (متخصص آسیب شناسی) می تواند درجه یا مرحله تومور مغزی را مشخص کند؛ علاوه بر آن پاتولوژیست شکل ظاهری و میزان رشد نمونه را بررسی می کند (تشخیص مولکولی).
در نهایت پزشک معالج، یافته های آزمایشگاهی را توضیح خواهد داد. این اطلاعات به تصمیم گیری درباره برنامه ی درمانی کمک می کند.
درمان گلیوما به نوع، اندازه، درجه و محل قرار گیری تومور و همچنین سن، سلامت عمومی و سیستم بدن بستگی دارد.
علاوه بر انجام اقداماتی برای بین بردن تومور، ممکن است برای درمان گلیوما به استفاده از داروها برای کاهش علائم آن نیاز باشد.
ممکن است پزشک برای کاهش تورم و کاهش فشار بر روی مناطق آسیب دیده مغز داروهای استروئیدی تجویز کند. برای کنترل تشنج نیز معمولاً داروهای ضد صرع تجویز می شود.
اولین اقدام در درمان اکثر انواع گلیوما، عمل جراحی می باشد.
در بعضی موارد، گلیوماها کوچک بوده و به راحتی از بافت سالم اطراف مغز جدا می شوند، که باعث می شود برداشت تمام تومور امکان پذیر باشد. در سایر موارد، یا نمی توان تومور را از بافت اطراف جدا کرد و یا در نزدیکی مناطق حساسی از مغز قرار دارند و جراحی را خطرناک می کنند. در این شرایط، پزشک تا حد امکان تومور را خارج می کند.
حتی برداشتن بخشی از تومور نیز می تواند به کاهش علائم کمک کند.
در برخی موارد، متخصصان مغز و اعصاب ممکن است نمونه های بافتی که توسط جراح در حین عمل برداشته شده را بررسی کرده و نتایج آن را در حین جراحی گزارش دهند. این اطلاعات به جراح کمک می کند تا میزانی که قابل جراحی است را تخمین زند.
در هنگام برداشتن تومور، به منظور محافظت از بافت مغز تا حد ممکن، از فن آوری ها و فنون جراحی مختلفی برای کمک به جراح مغز و اعصاب استفاده می شود، از این دسته می توان به مواردی مانند جراحی مغز به کمک رایانه، MRI حین عمل، جراحی مغز در حالت هوشیاری و لیزر اشاره کرد. به عنوان مثال، در حین جراحی مغز در حالت هوشیاری، ممکن است از فرد خواسته شود که وظیفه ای را با هدف آسیب ندیدن ناحیه مغز کنترل کننده آن عملکرد، انجام دهد.
جراحی برداشتن گلیوما می تواند با خطراتی همچون عفونت و خونریزی همراه باشد. سایر خطرات احتمالی به بخشی از مغز که تومور در آن قرار دارد بستگی دارد. به عنوان مثال، جراحی بر روی تومور که در نزدیکی اعصاب چشم قرار دارد ممکن است خطر از دست دادن بینایی را به همراه داشته باشد.
پرتو درمانی به خصوص در پیشرفته ترین نوع بیماری، بعد از عمل جراحی انجام می شود. برای از بین بردن سلول های سرطانی از تابش پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس یا پروتون استفاده می شود. پرتودرمانی گلیوما با استفاده از دستگاهی خارج از بدن انجام می شود (تابش پرتوی خارجی).
در حال حاضر انواع مختلفی از پرتو درمانی های خارجی برای درمان گلیوما وجود دارد. نوع گلیوما، درجه آن و سایر عوامل در تعیین زمان و نوع پرتودرمانی موثر است. انکولوژیست (متخصص تومورشناسی) به کمک بقیه ی پزشکان معالج برنامه درمانی را تنظیم می کند.
انواع پرتودرمانی عبارتند از:
انواع مختلفی از فناوری برای جراحی پرتودرمانی در درمان تومورهای مغزی در رادیو جراحی وجود دارد، مانند گامانایف یا شتاب دهنده خطی.
عوارض جانبی پرتودرمانی به نوع و مقدار تابش پرتو بستگی دارد. عوارض جانبی شایع در طول یا بلافاصله پس از پرتودرمانی شامل خستگی، سردرد و تحریک پوست سر می باشد.
در شیمی درمانی از داروهایی استفاده می شود که سلول های سرطانی را از بین می برد. این داروها به شکل خوراکی و یا تزریق وریدی به بیمار داده می شود.
شیمی درمانی معمولاً همراه با پرتودرمانی برای درمان گلیوما استفاده می شود.
داروی شیمی درمانی که اغلب برای درمان گلیوما استفاده می شود، تموزولوماید می باشد که به صورت قرص مصرف می شود.
عوارض جانبی شیمی درمانی به نوع و مقدار دریافتی داروها بستگی دارد. عوارض جانبی شایع شامل حالت تهوع و استفراغ، سردرد، ریزش مو، تب و ضعف است که می توان برخی از عوارض جانبی آن را با دارو کنترل کرد.
یکی از داروهای درمانی هدفمند که برای درمان نوعی سرطان مغز به نام گلیوبلاستوما استفاده می شود، بواسیزوماب می باشد. این دارو که به شکل وریدی تزریق می شود، تشکیل عروق خونی جدید را متوقف و خون رسانی به تومور را قطع کرده و سلول های تومور را از بین می برد.
تحقیقات بسیاری بر روی سرطان مغز انجام می شود. محققان در حال تحقیق بر روی روش های جدیدی برای دارودرمانی تومورهای مغزی هستند که به صورت استفاده از پمپ هایی می باشد که جریان مداوم و آهسته شیمی درمانی یا درمان های دارویی هدفمند را به تومور می فرستند. به این نوع درمان، CED گفته می شود.
از نوع دیگر درمانی به نام آپتون، برای ارسال میدان های الکتریکی به مغز استفاده می شود که می تواند از تکثیر سلول های سرطانی جلوگیری کند. آپتون یک وسیله قابل حمل و می باشد و از آن در ترکیب با تموزولوماید برای درمان گلیوبلاستومای تازه تشخیص داده شده در بزرگسالان استفاده می شود.
گلیادل، به صورت صفحه هایی می باشد که داروهای شیمی درمانی را بعد از عمل جراحی در بافت تومور آزاد می کند. در نانو درمانی، ذراتی با سطوح گسترده، داروهای شیمی درمانی را از راه سد خونی مغزی مستقیماً به تومور منتقل می کنند.
تومورهای مغزی ممکن است در قسمت هایی از مغز گسترش پیدا کرده و مهارت های حرکتی، گفتاری، بینایی و تفکر را کنترل می کنند، با انجام توان بخشی می توان بخش های ضروری درگیر با این مشکل را بهبود بخشید.
تحقیقات کمی در مورد درمان های مکمل و جایگزین تومور مغزی انجام شده است. هیچ درمان جایگزینی برای بهبود گلیوما تأیید نشده است. با این حال، درمان های تکمیلی می تواند کمک کند تا فرد با تومور مغزی و درمان آن کنار بیاید. در مورد درمان های مختلف باید با پزشک مشورت کرد.
برخی از درمان های تکمیلی که می تواند به فرد کمک کند تا با این مشکل کنار بیاید عبارتند از:
تشخیص تومور مغزی می تواند برای هر فرد سخت و ترسناک باشد. اما می توان برای مقابله با شوکی که بعد از تشخیص به وجود می آید، اقداماتی را انجام داد و گام هایی در این سو برداشت. این اقدامات عبارتند از:
اگر علائم و نشانه هایی را مشاهده کردید که باعث نگرانی شما شد، به پزشک مراجعه کنید. اگر گلیوما تشخیص داده شود، ممکن است به متخصصان زیر ارجاع داده شوید:
سوالاتی را که می خواهید از پزشک بپرسید، یادداشت کنید. وقت ملاقات با پزشک محدود می باشد، آماده کردن لیستی از سوالات مهمی که می خواهید از پزشک در این مدت بپرسید می تواند به شما کمک کند. در مورد تومور مغزی مانند گلیوما، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
علاوه بر سواالات فوقی که می توانید از پزشک بپرسید، در پرسیدن هر سوالی که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
پزشک شاید تعدادی سوال بپرسد. آماده بودن برای پاسخ دادن به این سوالات می تواند زمان را برای صحبت در مورد مطالب دیگر حفظ کند. پزشک ممکن است سوالات زیر را بپرسد:
