تومور نخاعی

Spinal Cord Tumor

تومورهای نخاعی ضایعه های غیرطبیعی در ستون فقرات یا نخاع هستند که می توانند خوش خیم یا بدخیم باشند. این تومورها ممکن است با فشار بر نخاع یا اعصاب مجاور، باعث درد، ضعف عضلانی، بی حسی یا اختلال در عملکرد بدن شوند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز تومورهای نخاعی، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

تومورهای نخاعی چیست؟

تومور نخاعی

به رشد غیرعادی سلول ها داخل کانال نخاعی یا استخوان های ستون فقرات، تومور نخاعی می گویند. تومور نخاعی (که به آن تومور درون سخت شامه هم گفته می شود) توموری در داخل ستون فقرات است که منشا آن نخاع یا غلاف نخاعی (سخت شامه) می باشد. بسته به محل بروز تومور، تومور نخاعی در یکی از سه دسته ی زیر قرار می گیرد. اصلی ترین انواع تومور نخاعی عبارتند از:

  1. تومور داخل مغز استخوان. منشا این تومور ها سلول های داخل خود نخاع است، مانند گلیوما، آستروسیتوما یا اپاندیموما
  2. تومور خارج از مغز استخوان. این تومور یا در غشای اطراف نخاع یا ریشه های عصبی آن رشد می کند. اگرچه منشا تومور از داخل خود نخاع نیست، اما این نوع از تومورها با ایجاد فشار روی نخاع و مشکلات دیگر عملکرد نخاع را تحت الشعاع قرار می دهد. از تومورهای خارج از مغز استخوان که روی نخاع اثر می گذارد عبارتند از: مننژیوم، نوروفیبروم، شوانوما و تومور غلاف عصبی.
  3. تومورهای سایر قسمت های بدن که می توانند به ستون فقرات اطراف نخاع یا در موارد نادر، به خود نخاع منتشر شوند (متاستاز).

رشد تومورهای ستون فقرات منجر به درد، اختلال در سیستم عصبی و گاهی فلجی می شود. این تومورها می توانند منجر به ناتوانی دائمی شوند.

درمان این دسته تومورها شامل جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی می باشد.

علائم تومور های نخاعی

علائم و نشانه های تومور نخاعی، به خصوص با رشد تومور، می تواند متفاوت باشد. این تومورها می توانند عملکرد نخاع، عروق یا استخوان های ستون فقرات را تحت الشعاع قرار دهد. علائم و نشانه های تومورهای نخاعی عبارتند از:

  • درد در محل تومور به دلیل رشد تومور
  • کمردرد، که اغلب در بدن منتشر می شود.
  • حساسیت کمتر نسبت به درد، گرما و سرما
  • اختلال در عملکرد روده یا مثانه
  • مشکل در راه رفتن که گاهی منجر به زمین خوردن می شود.
  • درد در کمر یا اندام که در شب بدتر می شود.
  • کاهش قدرت لامسه به ویژه در دست ها یا پاها
  • ضعف عضلانی در نقاط مختلف بدن

کمر درد از علائم تومور نخاعی

کمردرد یک علامت اولیه شایع در تومورهای نخاعی است. همچنین ممکن است درد از کمر به باسن، ساق پاها، کف پاها یا دست ها منتشر شده و با گذشت زمان بدتر شود.

بسته به نوع تومور، سرعت پیشرفت و رشد تومورهای نخاعی متفاوت است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

کمردرد علل مختلفی دارد و در اکثر موارد تومور، عامل کمردرد نیست اما از آن جایی که تشخیص و درمان زودهنگام در تومورهای ستون فقرات اهمیت بسیاری دارد، در صورت داشتن علائم زیر به پزشک مغز و اعصاب مراجعه کنید:

  • کمردرد دائمی و شدید
  • کمردردی که به فعالیت مربوط نمی شود.
  • کمر دردی که هنگام شب تشدید می شود.
  • سابقه سرطان دارید و دچار دردهای جدیدی در کمر خود شده اید.
  • علائم دیگری مانند تهوع، استفراغ یا سرگیجه دارید.

در صورت مشاهده موارد زیر فوراً به پزشک مراجعه کنید:

  • ضعف پیش رونده یا بی حسی در پاها یا بازوها
  • تغییر در عملکرد روده یا مثانه

مراجعه به پزشک جهت بررسی تومور نخاعی هنگام کمردرد دائم

علل ابتلا به تومور نخاعی

علت بروز اکثر تومورهای نخاعی مشخص نیست. متخصصان حدس می زنند که تغییر ساختار ژن در این موضوع دخیل است؛ با این حال معمولاً مشخص نیست که این نارسایی ژنتیکی ارثی است یا به مرور زمان ایجاد می شود. با این حال، در برخی از موارد، تومورهای نخاع به علت سندرم های شناخته شده ی ارثی مانند نوروفیبروماتوز 2 و بیماری فون هیپل-لیندو تشکیل می شوند.

فون هیپل-لیندو از علل ابتلا به تومور نخاعی

ریسک فاکتورها (عوامل خطرساز)

بروز تومورهای نخاعی در افراد زیر شایع تر است:

  • بیماران مبتلا به نوروفیبروماتوز 2. در این اختلال ارثی، تومور(های) خوش خیمی در کنار یا روی اعصاب شنوایی تشکیل می شود. این عارضه منجر به از دست دادن شنوایی در یک یا هردو گوش می شود. بعضی از افراد مبتلا به نوروفیبروماتوز 2 دچار تومور کانال نخاع هم می شوند.
  • بیماران مبتلا به بیماری فون هیپل-لیندو. این اختلال نادر که چند سیستم از بدن را درگیر می کند، با بروز تومورهای عروق خونی (همانژیوبلاستوما) در مغز، شبکیه و نخاع و سایر انواع تومورها در کلیه ها یا غدد فوق کلیوی همراه است.

نوروفیبروماتوز 2 از عوامل خطرساز ابتلا به تومور نخاعی

عوارض بیماری

تومورهای نخاعی می توانند اعصاب نخاعی را تحت فشار قرار داده و منجر به از دست دادن حرکت یا احساس در برخی اندام ها شوند. این اتفاق گاهی می تواند باعث تغییر در عملکرد روده و مثانه شود. آسیب عصبی ممکن است دائمی باشد.

اما اگر تومور نخاعی زود تشخیص داده و درمان شود، امکان جلوگیری از مشکلات بیشتر و بازیابی عملکرد اعصاب وجود دارد. بسته به موقعیت تومور، فشار آن به نخاع می تواند بسیار خطرناک باشد.

فشار تومور به نخاع از عوارض تومور نخاعی

تشخیص تومور نخاعی

گاهی اوقات تومورهای ستون فقرات نادیده گرفته می شوند زیرا شایع نیستند و علائم آنها شبیه علائم بیماری های شایع دیگر است. به همین دلیل، بسیار مهم است که پزشک سابقه کامل بیماری های فرد را بداند و معاینات عمومی جسمی و عصبی را انجام دهد.

اگر پزشک مشکوک به تومور نخاعی است، آزمایش های زیر می تواند به تأیید تشخیص و تعیین محل تومور کمک کند:

  • ام آر آی. در این روش از میدان مغناطیسی قوی و امواج رادیویی برای تهیه ی تصاویر دقیق از ستون فقرات، نخاع و اعصاب استفاده می شود. معمولا استفاده از ام آرآی برای تشخیص تومور نخاعی و بافت های اطراف به سایر روش های تشخیصی ارجحیت دارد. هنگام آزمایش، نوعی رنگ مخصوص به رگ دست یا ساعد تزریق می شود تا بافت و ساختار نواحی مورد نظر بهتر قابل تشخیص باشد.

ممکن است بعضی از افراد داخل دستگاه، دچار ترس از فضای بسته شوند یا صدای بلند آن برایشان اذیت کننده باشد. اگر اضطرابتان بالاست، از پزشک در مورد امکان استفاده از آرام بخش سوال کنید. در بعضی موارد خاص، شاید لازم باشد بیهوشی عمومی انجام شود.

  • سی تی اسکن. در این تست از اشعه ایکس برای تهیه ی تصاویر دقیق از ستون فقرات استفاده می شود. گاهی رنگ کنتراست هم تزریق می شود تا بهتر بتوان تغییرات غیرعادی را در کانال نخاعی یا نخاع مشاهده کرد. به ندرت پیش می آید که برای تشخیص تومور فقرات از سی تی اسکن استفاده شود.
  • بیوپسی. تنها راه برای تعیین نوع دقیق تومور نخاعی، بررسی نمونه بافتی کوچک (بیوپسی) زیر میکروسکوپ است. نتایج بیوپسی به تعیین گزینه های درمانی کمک می کند.

تشخیص تومور نخاعی با تصویر برداری ام آر آی

درمان تومور نخاعی

در حالت ایده آل، هدف از درمان تومور فقرات این است که کاملا تومور را از بین ببریم اما رسیدن به این هدف دشوار است چون خطر آسیب همیشگی به نخاع و عصب های اطراف وجود دارد. پزشک همچنین باید سن و سلامت عمومی بیمار را نیز در نظر بگیرد. به علاوه، هنگام انتخاب روش درمان باید نوع تومور و این که منشا آن نخاع است یا از قسمت دیگری در بدن به ستون فقرات منتشر شده است، در نظر گرفته شود.

گزینه های درمانی عبارتند از:

  • نظارت دقیق. برخی از تومورهای نخاعی قبل از ایجاد علائم کشف می شوند (اغلب هنگامی که فرد به علت دیگری تحت آزمایش قرار گرفته است) اگر تومور کوچک باشد و رشد نکند یا به بافت های اطراف فشار نمی آورد، نظارت دقیق وضعیت بیمار تنها اقدام لازم است

در این دوره، پزشک به احتمال زیاد انجام اسکن ام آر آی را در فواصل زمانی منظمی توصیه می کند، تا وضعیت تومور به طور مداوم تحت نظر باشد.

  • جراحی. بیشترین درمان انتخابی برای تومورهایی است که می توانند با کم ترین خطر ممکن در ایجاد آسیب نخاعی یا آسیب عصبی برداشته شوند.

تکنیک ها و ابزارهای جدیدتر به جراحان مغز و اعصاب اجازه می دهد به تومورهایی برسند که قبلاً غیرقابل دسترس تلقی می شدند.

پزشکان در طول جراحی، عملکرد نخاع و سایر اعصاب حیاتی را به دقت ارزیابی می کنند تا خطر آسیب به آن ها به حداقل برسد. در برخی موارد، از امواج صوتی با فرکانس بسیار بالا برای خرد کردن تومورها و برداشتن قطعات آن ها استفاده می شود.

با وجود پیشرفت های فناوری در زمینه جراحی، در بسیاری از موارد امکان حذف کامل تمام تومورها وجود ندارد. در صورتی که تومور به طور کامل قابل برداشت نباشد، ممکن است درمان هایی مانند پرتودرمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از هر دو پس از جراحی انجام شود.

دوره بهبودی پس از جراحی نخاع بسته به نوع جراحی و وضعیت جسمی بیمار می تواند چند هفته یا بیشتر به طول بینجامد. در این مدت، ممکن است به طور موقتی قدرت حسی کاهش یافته و یا عوارضی مانند خونریزی و آسیب به بافت عصبی ایجاد شوند.

  • پرتو درمانی. از این روش به منظور از بین بردن بقایای تومورهای باقی مانده پس از جراحی، درمان تومورهای غیر قابل جراحی یا درمان تومورهایی که امکان جراحی ندارند، استفاده می شود.

داروها می توانند به کاهش برخی از عوارض جانبی اشعه مانند تهوع و استفراغ کمک کنند.

دوره ی پرتودرمانی باید طوری تنظیم شود تا میزان بافت های سالمی که آسیب می بیند به حداقل رسیده و درمان موثرتر واقع شود.

  • شیمی درمانی. شیمی درمانی، درمانی استاندارد در بسیاری از انواع سرطان می باشد؛ در این روش از داروها برای از بین بردن سلول های سرطانی یا جلوگیری از رشد آنها استفاده می شود.

عوارض جانبی این درمان شامل خستگی، تهوع، استفراغ، افزایش خطر عفونت و ریزش مو می باشد.

  • سایر داروها. از آنجا که جراحی و پرتودرمانی و همچنین تومورها می توانند باعث ایجاد التهاب در داخل نخاع شوند، ممکن است برای کاهش تورم، داروهای کورتیکواستروئیدی تجویز شود.

اگرچه کورتیکواستروئیدها التهاب را کاهش می دهند، اما معمولاً فقط برای دوره های کوتاه تجویز می شوند، چرا که استفاده طوانی مدت از آن ها می تواند منجر به بروز عوارض جانبی جدی مانند ضعف عضلانی، پوکی استخوان، فشار خون بالا، دیابت و افزایش احتمال ابتلا به سایر بیماری ها شود.

درمان تومور نخاعی به روش پرتودرمانی

درمان های جایگزین و مکمل

اگرچه هیچ داروی جایگزینی وجود ندارد که برای درمان سرطان اثبات شده باشد، اما برخی از درمان های مکمل می توانند به تسکین برخی از علائم کمک کند.

یکی از این درمان ها طب سوزنی است. در طول درمان با طب سوزنی، پزشک سوزن های ریزی را در نقاط دقیق به پوست وارد می کند. تحقیقات نشان می دهد که طب سوزنی برای تسکین تهوع و استفراغ مفید است. طب سوزنی همچنین می تواند به تسکین درد در افراد مبتلا به سرطان کمک کند.

در مورد خطرات و مزایای درمان های مکمل با پزشک خود صحبت کنید.

طب سوزنی از درمان های جایگزین و مکمل تومور نخاعی

حمایت از بیمار

فهمیدن ابتلا به تومور نخاعی می تواند ناراحت کننده و حتی طاقت فرسا باشد. بعد از تشخیص برای بهبود وضعیت روحی و جسمی خود می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:

  • هرچه می توانید در مورد بیماری خود اطلاعات کسب کنید. سوالات خود را بنویسید و آنها را در زمان ملاقات با پزشک بپرسید. از یک دوست یا یکی از اعضای خانواده بخواهید تا همراه شما بیاید.
  • در صورت امکان رژیم غذایی سالم و سرشار از میوه، سبزیجات و غلات کامل انتخاب کنید. با پزشک خود مشورت کنید تا ببینید چه زمانی می توانید دوباره ورزش را شروع کنید. به اندازه کافی بخوابید.

با اختصاص دادن زمان برای فعالیت های آرامش بخش، مانند گوش دادن به موسیقی یا نوشتن احساسات خود، استرس را در زندگی خود کاهش دهید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

پس از معاینه پزشک عمومی، ممکن است به انکولوژیست (متخصص تشخیص و درمان سرطان) یا متخصص مغز و اعصاب ارجاع داده شوید.

در اینجا اطلاعاتی وجود دارد که به شما کمک می کند تا برای ملاقات خود آماده شوید:

آنچه می توانید انجام دهید

  • هرگونه علائمی را که تجربه کرده اید و مدت زمان آن را بنویسید.
  • اطلاعات پزشکی کلیدی خود را، از جمله تمام بیماری هایی که مبتلا بوده اید / هستید و نام داروهای تجویزی و داروهای بدون نسخه ای را که مصرف می کنید، یادداشت کنید.
  • یکی از اعضای خانواده یا دوست را همراه خود ببرید. گاهی اوقات به خاطر سپردن همه اطلاعاتی که در حین ملاقات ارائه می شود، دشوار است. شخصی که شما را همراهی می کند می تواند به شما در یاداوری گفته های پزشک کمک کند.
  • سوالاتی که از پزشک دارید یا یادداشت نمایید.

سوال هایی که می توانید از پزشک بپرسید عبارتند از:

  • آیا تومور نخاعی دارم؟
  • چه نوع توموری دارم؟
  • چگونه تومور در طول زمان رشد می کند؟
  • عواقب آن چه می تواند باشد؟
  • اهداف درمان من چیست؟
  • آیا نیازی به جراحی وجود دارد؟ خطرات آن چیست؟
  • آیا نیازی به پرتو درمانی وجود دارد؟ خطرات آن چیست؟
  • آیا شیمی درمانی نقشی دارد؟
  • چه رویکرد درمانی را توصیه می کنید؟
  • اگر اولین درمان موفقیت آمیز نباشد، چه چیزی را امتحان می کنیم؟
  • چشم انداز وضعیت من در بلند مدت چیست؟

علاوه بر این سوالات در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردیدنکنید

از پزشک چه انتظاری می رود

پزشک به احتمال زیاد تعدادی سوال می پرسد. آمادگی برای پاسخ های آن می تواند به شما در استفاده حداکثری از زمان ملاقات کمک کند. سوالاتی که پزشک ممکن است بپرسد عبارتند از:

  • چه علائمی را تجربه می کنید؟
  • اولین بار چه زمانی متوجه این علائم شدید؟
  • آیا علائم با گذشت زمان بدتر شده است؟
  • اگر درد دارید، درد از کجا شروع می شود؟
  • آیا درد به سایر قسمت های بدن منتشر می شود؟
  • آیا در فعالیتهایی شرکت کرده اید که می تواند علت درد باشد، مانند ورزش شدید یا باغبانی طولانی مدت؟
  • آیا ضعف یا بی حسی در پاهای خود را تجربه کرده اید؟
  • آیا برای راه رفتن مشکلی داشته اید؟
  • آیا در عملکرد مثانه یا روده خود مشکلی داشته اید؟
  • آیا بیماری دیگری دارید؟
  • آیا در حال حاضر از داروهای بدون نسخه یا نسخه ای استفاده می کنید؟
  • آیا سابقه خانوادگی تومورهای غیرسرطانی یا سرطانی ستون فقرات دارید؟
ثبت دیدگاه دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
ارسال
دیدگاه ها