اتوپوزاید (نام تجاری: توپوسار)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان سرطان های ریه، بیضه، پروستات و معده کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف اتوپوزاید، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: اتوپوزاید
نام تجاری: توپوسار
از داروی اتوپوزاید (Etoposide) در درمان برخی انواع سرطان ریه (مانند سرطان سلول های کوچک ریه) استفاده می شود. این دارو، سرعت رشد و تقسیم سلول های سرطانی را کاهش می دهد.
کپسول خوراکی (50 میلی گرم)؛
محلول تزریقی
کپسول اتوپوزاید (Etoposide) به صورت خوراکی و طبق دستور پزشک، همراه با غذا یا بدون آن مصرف می گردد. دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی و پاسخ به درمان تعیین می شود.
از افزایش میزان مصرف و طولانی تر از زمان مقرر آن خوداری کنید، زیرا این کار نه تنها باعث بهبود سریع تر عارضه نخواهد شد بلکه خطر ابتلا به عوارض جانبی افزایش خواهد داد.
از مصرف دارو همراه با آب میوه (مانند گریپ فروت) خودداری کنید، زیرا باعث کاهش جذب دارو می شود. گریپ فروت می تواند بر روی نحوه اتوپوزاید از بدن اثر گذاشته و این گونه نحوه اثر آن را تغییر دهد.
از آنجا که این دارو قابل جذب از طریق پوست و ریه ها می باشد و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا می خواهند باردار باشند، نباید این دارو را لمس و یا گرد کپسول ها را تنفس کنند.
حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها یا اسهال می تواند از علائم مصرف این دارو باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، فوراً پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای جلوگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ دارو تجویز کند. خوردن چندین وعده غذایی کم حجم، نخوردن غذا قبل از درمان یا محدود کردن فعالیت های جسمی ممکن است به کاهش برخی از این عوارض کمک کند.
ممکن است به طور موقت ریزش مو رخ دهد. معمولاً رشد طبیعی مو پس از پایان درمان به وضعیت معمول خود بازخواهد گشت.
ممکن است درد یا زخم در دهان و گلو ایجاد شود. دندان های خود را با دقت و به آرامی مسواک بزنید، از استفاده از دهان شویه حاوی الکل خودداری کنید و دهان خود را مرتب با آب خنک مخلوط با جوش شیرین یا نمک بشویید. همچنین بهتر است غذاهای نرم و مرطوب مصرف شود.
این دارو ممکن است باعث عوارض جانبی جدی شود. به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است.
داروی اتوپوزاید (Etoposide) ممکن است توانایی بدن را در مقابله با عفونت ها کاهش دهد و در نتیجه باعث شود فرد به یک عفونت جدید مبتلا شده و یا عفونت سابق تشدید شود. در صورت مشاهده علائم عفونت (مانند تب، لرز، گلودرد مداوم، سرفه) بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله بی حسی و سوزن سوزن شدن بازوها و پاها، تغییرات ناگهانی بینایی، درد چشم، درد معده و شکم، زردی چشم / پوست، ادرار تیره، بلع دردناک و دشوار، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
اگرچه از این دارو خود برای درمان برخی انواع لوسمی استفاده شود، اما در موارد معدودی ممکن است باعث لوسمی حاد شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون عارضه های پوستی، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف این دارو، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص ابتلا به بیماری کلیوی، بیماری کبدی، مشکلات خونی (مانند گلبول های قرمز پایین و گلبول های سفید خون و پلاکت ها)، پرتودرمانی و شیمی درمانی پیشین مطلع سازید.
مصرف این دارو می تواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش داده و یا عفونت های پیشین را تشدید کند. بنابراین، برای جلوگیری از شیوع عفونت، دستان خود را به خوبی بشویید. از تماس با افرادی که ممکن است دچار بیمار مسری باشند (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید. اگر در معرض بیماری مسری بوده اید با پزشک خود مشورت کنید.
بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، هنگام استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
استفاده روزانه از الکل در هنگام استفاده از این دارو ممکن است خطر خونریزی معده را افزایش دهد. مصرف نوشیدنی های الکلی را محدود کنید. برای اطلاعات بیشتر با دکتر یا پزشک داروخانه خود مشورت کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو، به ویژه خواب آلودگی، ضعف، زخم های دهان و گلو، از دست دادن اشتها، کمبود گلبول های سفید خون و کاهش بیش از حد آب بدن (دهیدراتاسیون) حساسیت بیشتری داشته باشند.
این دارو می تواند روی باروری در مردان و زنان تأثیر بگذارد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود صحبت کنید.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. هنگام مصرف دارو نباید باردار شد. این دارو ممکن است به جنین آسیب برساند. زنان باید هنگام مصرف این دارو و به مدت 6 ماه پس از قطع مصرف آن، و مردان باید به مدت 4 ماه پس از قطع درمان با این دارو، از اشکال قابل اطمینان پیشگیری از بارداری استفاده کنند. اگر باردار هستید، بلافاصله در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را لمس و یا گرد کپسول ها را تنفس کنند.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت سرگیجه شدید و غش کردن باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
از انجام منظم آزمایش های تشخیصی (مانند شمارش کامل سلول های خونی، عملکرد کلیه، عملکرد کبد) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می توانند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کنند.
به منظور اثرگذاری بیشتر دارو، دریافت هر دوز طبق دستورالعمل و برنامه، مهم است. اگر یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید تا یک برنامه دوز جدید تعیین کند. دوز را برای جبران دو برابر نکنید.
نحوه نگهداری برندهای مختلف دارو، متفاوت است. دستورالعمل نگه داری از هر دارو را بخوانید. داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.