سرطان بیضه

Testicular Cancer

سرطان بیضه یکی از انواع سرطان است که از بیضه ها آغاز می شود. این بیماری شایع‌ترین سرطانی است که آقایان در سنین 15 تا 35 سالگی مبتلا می شوند. شایع‌ترین علامت سرطان بیضه که باید به آن توجه کرد، وجود برآمدگی یا توده‌ای بدون درد در بیضه است. احتمال درمان قطعی سرطان بیضه که به موقع تشخیص داده و درمان می شود، بسیار بالاست. در ادامه اطلاعاتی در مورد علائم، علل بروز سرطان بیضه و نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

نگاه کلی

سرطان بیضه (Testicular cancer)، از سلول های بیضه آغاز می شود. بیضه‌ها درون کیسه بیضه قرار دارند. کیسه بیضه، کیسه‌ای از جنس پوست در زیر آلت تناسلی می باشد. بیضه‌ها علاوه بر هورمون‌ تستوسترون، اسپرم را هم تولید می‌کنند.

در مقایسه با دیگر انواع سرطان، سرطان بیضه نادر است‌. این بیماری می تواند در هر سنی رخ دهد اما در میان مردان آمریکایی بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سال بیشتر رایج است.

معمولاً اولین علامت سرطان بیضه، بروز برآمدگی یا ورمی روی بیضه می باشد. سلول های سرطانی به سرعت رشد می کنند و گاهی از بیضه به سایر نقاط بدن منتشر می شوند.

در بیشتر موارد سرطان بیضه قابل درمان است، حتی اگر به بیرون از بیضه منتشر شده باشد. بسته به نوع و مرحله‌ی سرطان بیضه، فرد می تواند تحت یک یا چند روش درمانی و یا ترکیبی از آن‌ها قرار گیرد. معمول ترین درمان ترکیب شیمی درمانی و جراحی است.

سرطان بیضه

علائم

علائم و نشانه‌های سرطان بیضه عبارتند از:

  • یک توده و یا ورم در هر کدام از بیضه‌ها
  • احساس سنگینی در کیسه بیضه
  • احساس درد در کشاله ران یا پایین شکم
  • ورم ناگهانی در کیسه بیضه
  • درد و احساس ناراحتی در بیضه‌ها و یا در کیسه بیضه
  • بزرگ شدن و یا تحریک پذیر شدن پستان 
  • کمر درد

علائم سرطان بیضه

سرطان بیضه معمولا یکی از بیضه‌ها را درگیر می‌کند.

چه زمانی به پزشک مراجعه کرد

در صورت بروز هر گونه درد، تورم و یا وجود توده‌ها در بیضه و یا نواحی اطراف کشاله ران و ادامه این علائم بیش‌تر از دو هفته باید به پزشک مراجعه کرد.

علل بیماری

علت بروز سرطان بیضه مشخص نیست.

پزشکان می‌دانند که سرطان بیضه زمانی رخ می‌دهد که عاملی باعث تغییر DNA در سلول‌های سالم بیضه شوند. DNA سلول حاوی دستورالعمل هایی است که عملکرد سلول را تنظیم می کند. تغییر DNA سلول‌ها باعث رشد و تقسیم خارج از کنترل آن ها می شود. این سلول‌های سرطانی حتی زمانی که به سلول‌های جدیدی نیاز نیست هم تقسیم می‌شوند، تجمیع این سلول‌ها یک توده را درون بیضه تشکیل می‌دهد.

به مرور تومور به خارج از بیضه نیز می رسد. برخی از سلول های سرطانی ممکن است از تومور جدا شده و به سایر نقاط بدن منتشر شوند. سرطان بیضه بیشتر گره های لنفاوی، کبد و ریه ها را درگیر می کند. گسترش سرطان به سایر نقاط بدن متاستاز نام دارد.

تقریبا تمام سرطان‌های بیضه از سلول‌های زایا آغاز می‌شوند. این سلول‌های بیضه اسپرم‌ تولید می‌کنند. این که چه عاملی باعث می‌شود این سلول‌ها غیر طبیعی شده و به سرطان تبدیل شوند،هنوز مشخص نیست.

اسپرم نابالغ و سرطان بیضه

عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)

عواملی که می تواند خطر ابتلا به سرطان بیضه را افزایش دهند عبارتند از:

  • بیضه نزول نکرده (کریپتوارکیدیسم). در جریان تکامل جنینی، بیضه‌ها درون ناحیه شکمی تشکیل شده و کمی قبل از تولد به درون کیسه بیضه منتقل می‌شوند. مردانی که بیضه هایشان نزول نکرده است به نسبت دیگر مردان بیش‌تر در معرض ابتلا به سرطان بیضه قرار دارند. اگر با کمک جراحی، بیضه‌ها درون کیسه بیضه جاگذاری شوند، خطر ابتلا به سرطان بیضه همچنان وجود خواهد داشت. با ابن وجود بسیاری از مردانی که به سرطان بیضه دچار می‌شوند، سابقه ابتلا به بیضه نزول نکرده را ندارند.
  • سابقه خانوادگی. اگر فردی از اعضای خانواده به سرطان بیضه مبتلا شده باشند، ممکن است خطر ابتلا افزایش یابد.
  • سن. سرطان بیضه نوجوانان و مردان جوان را به ویژه در سنین 15 تا 35 سال تحت تأثیر قرار می دهد. با این حال، این بیماری در هر سنی می تواند رخ دهد.
  • سفید پوست بودن. سرطان بیضه در میان مردان سفید پوست شایع‌تر از مردان سیاه پوست است.

پیشگیری از بروز بیماری

هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به سرطان بیضه وجود ندارد.

غربالگری سرطان بیضه

برخی پزشکان توصیه می‌کنند که خود معاینه بیضه ها به صورت مرتب انجام شود، در طی معاینه هرگونه برآمدگی یا تغییری مشخص خواهد شد.

با این حال همه پزشکان با این موضوع موافق نیستند. هیچ مطالعه ای وجود ندارد که ثابت کند خود معاینه بیضه ها می تواند خطر ناشی ابتلا به سرطان را کاهش دهد. حتی در مواردی که این بیماری دیر تشخیص داده می شود هم احتمال بهبود و علاج آن وجود دارد.

با این حال، این کار ضرری ندارد، اگر متوجه تغییری در بیضه های خود شدید که بیش از دو هفته ادامه داشت به پزشک مراجعه کنید. در مورد روش‌های خود معاینه بیضه با پزشک خود مشورت کنید.

تشخیص

تشخیص توده و یا هر علامت دیگری از سرطان بیضه ممکن است به طور اتفاقی و یا حین معاینه پزشک اتفاق افتد. 

برای قطعی بودن احتمال سرطانی بودن این توده باید آزمایش‌های زیر انجام شود:

  • سونوگرافی. در سونوگرافی بیضه با استفاده از امواج صوتی می‌توان تصویر دقیقی از کیسه بیضه و بیضه‌ها ترسیم کرد. در جریان این سونوگرافی فرد باید به پشت دراز کشیده و پاها را از هم باز کند. بعد از آن ژل مخصوص سونوگرافی روی کیسه بیضه زده شده و کار سونوگرافی انجام می‌شود.
    سونوگرافی در تشخیص بهتر توده بیضه به پزشک کمک می‌کند و به کمک آن می‌توان تشخیص داد که برآمدگی جامد است یا اینکه از مایع پرشده و آیا این برآمدگی بیشتر شبیه توده های سرطانی است یا غیر سرطانی. توده درون بیضه بیشتر احتمال دارد که سرطانی باشد.
  • آزمایش خون. با آزمایش خون می توان پروتئین هایی که توسط سلول های سرطان بیضه تولید شده است را تشخیص داد، این تست، آزمایش تومورمارکر نام دارد. از تومورمارکرهای سرطان بیضه می توان به بتا اچ سی جی، آلفا فیتوپروتئین و لاکتات دهیدروژناز اشاره نمود. اگر سطح این شاخص‌ها در خون بالا باشد، مشخصاً به معنی ابتلای فرد به سرطان نمی باشد. بلکه می‌تواند به پزشک در تشخیص کمک کند.
  • جراحی برای خارج کردن بیضه (ارکیکتومی رادیکال اینگوینال). در صورت احتمال به سرطانی بودن توده درون بیضه، ممکن است این روش پیشنهاد داده ‌شود. بعد از آن بیضه برداشته شده از نظر سرطانی بودن توده و یا درجه سرطان مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت.

سونوگرافی و سرطان بیضه

تعیین نوع سرطان

بیضه برداشته شده برای تشخیص نوع سرطان مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. بعد از تشخیص نوع سرطان بیضه است که درمان بیماری آغاز خواهد شد. شایع ترین انواع سرطان بیضه عبارتند از:

  • سمینوما. تومورهای سمینوما در تمام گروه های سنی رخ می دهد، اما معمولاً در سنین بالا بیشتر احتمال بروز دارد. به طور کلی سمینوما آهسته تر از انواع غیرسمینوما رشد کرده و گسترش می یابند.
  • غیرسمینوما. تومورهای غیر سمینوما در سنین پایین تر ایجاد شده و به سرعت رشد و گسترش می یابند. از انواع تومورهای غیر سمینوما می توان به کوریوکارسینوما، کارسینومای جنینی، تراتوم و تومور کیسه زرده اشاره نمود.

انواع دیگری از سرطان بیضه نیز وجود دارد که بسیار نادر هستند.

مرحله بندی سرطان

به محض اینکه پزشک تشخیص خود را نهایی کند، مرحله بعدی تشخیص این که که آیا سرطان به بیرون از بیضه هم رسیده است یا خیر می باشد. این کار مرحله بندی سرطان نام دارد و به تیم درمانی در تعیین پیش آگهی بیماری و احتمال علاج بیماری کمک می کند.

در مرحله بندی سرطان آزمایش های زیر انجام خواهد شد:

  • سی‌تی اسکن. در سی تی اسکن چندین تصویر رادیولوژی از شکم، سینه و لگن گرفته خواهد شد و پزشک از آن‌ها برای بررسی علائم انتشار سرطان استفاده خواهد کرد.
  • آزمایش خون. معمولاً پس از جراحی نیز آزمایش خون گرفته می شود. نتیجه این آزمایش می تواند به پزشک در تعیین نیاز به درمان تکمیلی برای از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده کمک کند. پس از اتمام درمان هم ممکن است آزمایش خون به منظور مراقبت های پس از درمان انجام شود. 

مراحل سرطان بیضه از 0 تا 3 مشخص می‌شود. به طور کلی، در مرحله 0 و 1، سرطان، تنها بیضه و اطراف آن را درگیر کرده است و به گره های لنفاوی و سایر نقاط بدن منتشر نشده است. در مرحله 2، سرطان، گره های لنفاوی اطراف را درگیر کرده است. در مرحله 3، سرطان به سایر نقاط بدن گسترش یافته است. با این حال، سرطان در مرحله 3 لزوماً به معنای انتشار آن به سایر نقاط بدن نیست و ممکن است که به این معنا باشد که درگیری گره های لنفاوی وجود دارد و نتیجه آزمایش تومورمارکر ها بالاست.

درمان

انتخاب روش درمانی برای سرطان بیضه به موارد متعددی بستگی دارد. این موارد شامل نوع و درجه سرطان، وضعیت کلی سلامتی و انتخاب بیمار بستگی دارد.

  • جراحی برای برداشتن بیضه. این روش، رادیکال اینگویینال ارکیکتومی نام دارد و خط اول درمان برای بیشتر موارد سرطان بیضه است. برای خارج کردن بیضه، جراح شکافی را در کشاله ران ایجاد می‌کند و کل بیضه را از این طریق خارج می‌کند‌. در صورت صلاح دید یک پروتز ژل مانند به جای بیضه خارج شده قرار داده می‌شود. در مواردی که سرطان بیضه در مراحل اولیه خود باشد، جراحی خارج کردن بیضه تنها درمان مورد نیاز خواهد بود.
  • درمان برای خارج کردن گره‌های لنفی اطراف.  اگر احتمال درگیری گره های لنفاوی اطراف بیضه وجود داشته باشد، ممکن است جراحی برای برداشتن آن ها انجام شود. برای انجام این جراحی شکافی در شکم ایجاد می‌شود و گره های لنفاوی برای بررسی وجود سلول های سرطانی به آزمایشگاه فرستاده می شوند. معمولاً جراحی گره های لنفاوی برای موارد غیرسمینوما انجام می شود. 

جراحی سرطان بیضه، خطر خونریزی و عفونت را به همراه دارد. جراح مراقب است که آسیبی به اعصاب واقع در اطراف گره‌های لنفی وارد نکند. اما با این همه در مواردی هم آسیب دیدن اعصاب غیر قابل اجتناب است‌. در صورت آسیب دیدن اعصاب ممکن است انزال دچار مشکل شود ولی به قدرت نعوظ آسیبی نمی رساند. می توان از پزشک برای حفظ اسپرم پیش از جراحی مشورت گرفت.

شیمی درمانی

در شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. داروهای شیمی درمانی در سرتاسر بدن سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند.

گاهی شیمی درمانی تنها روش درمانی است اما در بیشتر موارد بعد از عمل جراحی پیشنهاد می‌شود. شیمی درمانی می تواند به از بین بردن سلول های سرطانی باقی مانده کمک کند. در موارد پیشرفته بیماری ممکن است شیمی درمانی پیش از جراحی توصیه شود. 

عوارض جانبی شیمی درمانی به نوع داروی استفاده شده بستگی دارد. عوارض جانبی معمول شامل خستگی، تهوع، کاهش قدرت شنوایی، ریزش مو و بالا رفتن خطر بروز عفونت است. داروها و درمان‌هایی برای کاهش عوارض جانبی شیمی درمانی وجود دارد.

شیمی درمانی گاهی در گروهی از مردان منجر به از دست دادن قدرت تولید اسپرم می شود، با این حال در بسیاری موارد پس از اتمام درمان، بدن قدرت تولید اسپرم خود را باز می یابد. اما در گروهی از افراد این عارضه دائمی است. در مورد روش‌های ذخیره اسپرم پیش از انجام شیمی درمانی با پزشک مشورت کنید.

رادیوتراپی (پرتو درمانی) 

در رادیوتراپی، از پرتوهای پرانرژی بالا مانند اشعه ایکس یا پروتون برای از بین بردن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. در جریان پرتو درمانی فرد روی یک تخت دراز کشیده و یک دستگاه بزرگ اطراف او حرکت می‌کند و پرتوهای پر انرژی را به ناحیه مورد نظر می تاباند.

پرتو درمانی یک روش درمانی است که گاهی در افراد مبتلا به تومور سمینوما استفاده می‌شود. حتی ممکن است بعد از برداشتن بیضه هم پرتو درمانی توصیه شود.

معمولاً برای موارد غیرسمینوما پرتودرمانی توصیه نمی شود.

عوارض جانبی این روش درمانی شامل تهوع و خستگی و همچنین قرمزی و التهاب پوستی در ناحیه شکم و کشاله ران است. همچنین پرتو درمانی ممکن است به صورت موقت تعداد اسپرم‌ها را کم کرده و باعث کاهش شانس باروری در گروهی از مردان شود. بیش از انجام پرتو درمانی در مورد چگونگی استفاده از بانک اسپرم برای ذخیره اسپرم صحبت کنید.

ایمونوتراپی (ایمنی درمانی)

ایمونوتراپی درمانی دارویی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا سلول های سرطانی را از بین ببرد. سیستم ایمنی بدن با حمله به میکروب ها و سایر سلول هایی که نباید در بدن باشند، با بیماری ها مبارزه می کند. گاهی سلول های سرطانی با پنهان شدن از سیستم ایمنی بدن به بقای خود ادامه می دهند. ایمونوتراپی به سلول های سیستم ایمنی کمک می کند تا سلول های سرطانی را پیدا کرده و آن ها را از بین ببرند.

گاهی اوقات از ایمونوتراپی برای سرطان پیشرفته بیضه استفاده می شود. اگر سرطان به درمان های دیگر پاسخ نداده باشد، این روش می تواند یکی از گزینه های مورد نظر باشد.

حمایت و پشتیبانی از فرد بیمار

هر مردی با عارضه‌ی سرطان بیضه و احساسات ناشی از آن به شیوه‌ی خود کنار می آید. ممکن است فرد بعد از تشخیص بیماری احساس ترس و عدم اطمینان را تجربه کند. از آن‌جایی که احساس استرس و اضطراب ممکن است هرگز به صورت کامل برطرف نشود، فرد باید برنامه‌ای برای کنترل احساسات خود داشته باشد. 

به همین منظور بهتر است اقدامات زیر انجام شود:

  • کسب اطلاعات کافی در مورد سرطان بیضه برای گرفتن تصمیم بهتر در رابطه با روند درمان. سوالات خود را یادداشت کرده و در اولین قرار ملاقات با پزشک مطرح کنید. از پزشک خود بخواهید که منابع اطلاعاتی قابل اطمینان را به شما معرفی کنند. 
  • از خود مراقبت کنید. برای آماده شدن هرچه بیش‌تر برای درمان، انتخاب‌های سالمی داشته باشید. تغذیه سالم داشته باشید و هر روز مقدار زیادی میوه و سبزی را در برنامه غذایی خود قرار دهید. به مقدار کافی استراحت کنید تا در هنگام صبح احساس بهتری داشته باشید. استرس خود را کاهش دهید و روی بهتر شدن تمرکز کنید. بیش‌تر روزهای هفته را ورزش کنید. در صورت سیگار کشیدن آن را ترک کنید. در رابطه با داروهای کمک کننده به ترک سیگار و دیگر راهکارها در این زمینه حتماً با پزشک خود مشورت کنید. 
  • با دیگر بهبودیافتگان سرطان ارتباط برقرار کنید و از تجربیات آن‌ها استفاده کنید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

در صورت احساس وجود توده در بیضه‌ها به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که پزشک تشخیص دهد که به سرطان بیضه مبتلا هستید، شما را به یک اورولوژیست (متخصص مجاری ادراری) ارجاع خواهد داد.

آنچه قبل از ملاقات با پزشک باید انجام دهید

  • از آنجایی که وقت ملاقات محدود است و در این فرصت کم باید به مطالب زیادی پرداخت، بهتر است که از پیش برای آن آماده باشید. 
  • زمانی که برای گرفتن وقت ملاقات تماس می گیرید، در مورد کارهایی که باید قبل از آن انجام دهید، حتماً با پزشک مشورت کنید.
  • علائمی که تجربه می‌کنید را یادداشت کنید، حتی اگر آن علائم بی ارتباط با مشکل شما به نظر برسد.
  • هرگونه اطلاعات شخصی کلیدی و مهم از جمله بیماری‌های قبلی، وقایع مهم استرس ‌زا و یا تغییرات اخیر زندگی را یادداشت کنید.
  • تمام داروها، ویتامین‌ها و مکمل‌های مصرفی را یادداشت کنید.

از یکی از اعضای خانواده و یا دوستان خود بخواهید که در هنگام ملاقات با پزشک شما را همراهی کنند. این کار به شما کمک می‌کند تا مطالب رد و بدل شده را به راحتی به یاد آورید.

از پزشک چه انتظاری می رود

پزشک سوالات زیر را با شما مطرح خواهد کرد:

  • چه زمانی اولین بار متوجه علائم خود شدید؟
  • آیا علائم شما ادامه دار است یا این که گهگاه رخ می‌دهد؟
  • علائم تا چه حد شدید هستند؟
  • چه عامل یا عواملی باعث بهبود و یا شدت گرفتن علائم می‌شود؟

آن چه می توانید انجام دهید

زمان ملاقات با پزشک محدود است، پس بهتر است که پیش از دیدار با پزشک لیستی از سوالات آماده شود. سوالات را از مهم به کم اهمیت‌تر دسته بندی کنید.

برخی از مهم‌ترین سوالات عبارتند از:

  • آیا به سرطان بیضه مبتلا هستم؟
  • به چه نوعی از سرطان بیضه مبتلا هستم؟
  • امکان دارد که نتایج آزمایش‌های من را تفسیر کنید؟ آیا میتوانم نسخه‌ای از آن‌ها را در اختیار داشته باشم؟
  • سرطان بیضه در چه مرحله‌ای است؟
  • آیا باید آزمایش‌های تکمیلی انجام شود؟
  • از چه روش‌های درمانی باید استفاده کرد؟
  • شانس اثر بخشی درمان‌ها چه قدر است؟
  • عوارض جانبی و خطرات هرکدام از روش‌هایی درمانی کدام است؟
  • کدام روش درمانی را پیشنهاد می‌کنید؟
  • آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟ این کار چه قدر هزینه دارد؟ آیا هزینه‌ها تحت پوشش بیمه هستند؟ 
  • من نگران بچه دار شدن در آینده هستم، پیش از درمان برای احتمال ناباروری چه برنامه ریزی‌هایی باید داشت؟
  • از کدام منابع و یا وب‌سایت‌ها می‌توان اطلاعات بیش‌تری در مورد این بیماری به دست آورد؟

علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.

ثبت دیدگاه دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
ارسال
دیدگاه ها
مشاوره