بلئومایسین (نام تجاری: بلنوکسان)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان سرطان های مختلفی از جمله سرطان بیضه، لنف و پوست کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف بلئومایسین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: بلئومایسین
نام تجاری: بلنوکسان، بلو15k
داروی بلئومایسین در درمان برخی سرطان ها استفاده می شود. این دارو با کاهش یا توقف رشد سلولهای سرطانی کار می کند. این دارو همچنین ممکن است برای کنترل تجمع مایعات در اطراف ریه ها (پلورال افیوژن) ناشی از تومورهای گسترش یافته به ریه ها استفاده شود. به همین منظور، بلئومایسین از طریق لوله قفسه سینه وارد فضای اطراف ریه ها می شود.
پودر برای تزریق (15 واحد؛ 30 واحد)
داروی بلئومایسین با تزریق داخل ورید، عضله یا زیر پوست معمولاً یک یا دو بار در هفته یا طبق دستور پزشک توسط یک متخصص، انجام می شود. هنگام تزریق این دارو به داخل ورید، به مدت 10 دقیقه به آرامی تزریق می شود. در صورت بروز درد در قفسه سینه، بلافاصله به متخصص اطلاع دهید زیرا ممکن است نیاز باشد تزریق دارو قطع شود.
دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی، شرایط فیزیکی بدن و پاسخ به درمان تجویز می شود.
اگر داروی بلئومایسین را از طریق لوله قفسه سینه به فضای اطراف ریه ها دریافت می کنید، محلول معمولاً به مدت 4 ساعت در محل خود باقی مانده و سپس از طریق لوله قفسه سینه تخلیه می شود.
پزشک شما ممکن است شما را طی 4 ساعت تحت نظر داشته باشد تا مطمئن شود این محلول تمام قسمت های ریه های شما را درمان می کند.
درد / قرمزی در محل تزریق، تب، لرز، استفراغ، کاهش اشتها، کاهش وزن، تیره شدن پوست یا تغییر ناخن ها و انگشتان پا می تواند از عوارض این دارو باشند. تغییر در رژیم غذایی مانند خوردن چندین وعده غذایی کوچک یا محدود کردن فعالیت ممکن است به کاهش برخی از این اثرات کمک کند. در برخی موارد، ممکن است برای جلوگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ، درمان دارویی لازم باشد. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
ممکن است ریزش موی موقت رخ دهد، معمولاً رشد طبیعی مو پس از پایان درمان باز خواهد گشت.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند. نظارت دقیق توسط پزشک ممکن است خطر عوارض را کاهش دهد.
ممکن است زخم های دردناک روی لب، دهان و گلو ایجاد شود. برای کاهش خطر، مصرف غذاها و نوشیدنی های گرم را محدود کنید، دندان های خود را با دقت مسواک بزنید، از استفاده از دهان شویه حاوی الکل خودداری کنید و دهان خود را مرتبا با آب سرد بشویید.
داروی بلئومایسین معمولاً در هفته دوم یا سوم درمان می تواند باعث واکنش های پوستی (به عنوان مثال قرمزی، خارش، تاول، عارضه های پوستی، تورم) شود.
این واکنش ها همیشه جدی نیستند. با این حال، ممکن است نتوانید علائم واکنش شدید را تشخیص دهید. بنابراین، در صورت بروز هرگونه واکنش پوستی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله سرگیجه / غش، ضربان قلب بالا، بی حسی، گزگز، احساس سرما در دستان یا پاها، کبودی، خونریزی، پوست رنگ پریده یا مایل به آبی، سرفه خونی، استفراغی که به نظر خون آلود یا مشابه تفاله قهوه باشد، علائم عفونت (به عنوان مثال، گلودرد مداوم)، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، ادرار صورتی)، تغییرات ذهنی / خلقی (به عنوان مثال، گیجی، پرخاشگری)، حالت تهوع مداوم، درد معده / شکم، ادرار تیره، زردی چشم / پوست را بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرکدام از این عوارض خطرناک جانبی، بلافاصله به پزشك مراجعه کنید: ضعف در یک طرف بدن، تغییرات بینایی، مشکل در تکلم، درد قفسه سینه.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف داروی بلئومایسین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف داروی بلئومایسین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص سابقه شخصی یا خانوادگی ابتلا به مشکلات سیستم ایمنی بدن (به عنوان مثال، شیمی درمانی، مشکلات مغز استخوان)، بیماری کلیه، بیماری کبد، مشکلات ریوی مطلع سازید.
داروی بلئومایسین ممکن است ریه های شما را نسبت به درمان اکسیژن حساس کند. بنابراین، دکتر یا دندانپزشک خود که از جراحی یا هر درمانی وابسطه به اکسیژن برای شما استفاده میکند را از مصرف این دارو مطلع کنید .
با افزایش سن عملکرد کلیه کاهش می یابد. این دارو توسط کلیه ها دفع می شود. بنابراین، افراد مسن ممکن است هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری برای عوارض جانبی (به عنوان مثال، مشکلات ریوی) باشند.
زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را مصرف کنند. ممکن است به جنین آسیب برساند و اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی بلئومایسین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با داروی بلئومایسین تداخل داشته باشند عبارتند از: برنتوکسیماب، دیگوکسین، داروهایی که ممکن است به کلیه ها آسیب برسانند (به عنوان مثال، آمینوگلیکوزیدها مانند جنتامایسین، سیس پلاتین)، فنی توئین.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
آزمایشات تشخیصی و یا آزمایشات پزشکی (به عنوان مثال، اشعه ایکس قفسه سینه، شمارش کامل خون، آزمایش کلیه، آزمایش کبد) باید به صورت دوره ای انجام شود تا پیشرفت بیماری شما کنترل شود یا عوارض جانبی بررسی شود. برای جزئیات بیشتر با دکتر خود مشورت کنید.
دریافت هر دوز از این دارو طبق برنامه مهم است. اگر یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله از پزشک یا داروساز خود بخواهید یک برنامه دوز جدید در اختیارتان قرار دهد.
ویال های بازنشده داروی بلئومایسین را در یخچال (دمای بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. همچنین دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید.