درمان هوشمند، که گاهی از آن به عنوان "درمان شخصی" نیز یاد می شود، رویکردی نوآورانه در درمان بیماری ها است که در آن از هوش مصنوعی استفاده می شود. در درمان هوشمند تفاوت های ژنتیکی، محیطی، و سبک زندگی افراد برای تنظیم برنامه درمانی در نظر گرفته می شود. امروزه درمان هوشمند توانسته است انقلابی را در بهبود نتایج درمان سرطان ایجاد کند.
درمان هوشمند یا درمان شخصیسازی شده، استفاده از اطلاعات ژنتیکی و بیومارکرها است که می تواند به تصمیم گیری دقیق تر برای تنظیم برنامه درمانی سرطان کمک کند. این می تواند به پزشک کمک کند که تصمیم بگیرد که برای هرکسی باید کدام داروها و در چه میزانی را تجویز کند.
پیش از ادامه بحث اجازه بدهید به بیان مثالی بپردازیم: فرض کنید می خواهید برای یکی از عزیزان خود لباسی تهیه کنید، طبیعتاً اگر اندازه، رنگ پوست و سلیقه او را بدانید انتخاب شما آگاهانه تر خواهد بود. همین امر در مورد درمان هر بیماری نیز صدق می کند: از بین تعداد زیادی از داروها، کدام دارو برای هر شخص اثر بهتری داشته و کدام می تواند عوارض بیشتری ایجاد کند.
زمانی که فردی مبتلا به سرطان می شود، پزشک، برنامه درمانی و دارویی کاملاً متناسب با استانداردهای موجود را برای او تنظیم می کند. استانداردهای درمان سرطان بر اساس نتایج مطالعات بالینی تعیین می شوند. اما برای تعیین این استانداردها نکتهای نادیده گرفته می شود: خصوصیات ژنتیکی هر فرد.
شما در این دنیا تک هستید، نه تنها چهره و لبخند شما منحصر به فرد است بلکه، سلامتی شما، احتمال ابتلا به بیماری و نحوه پاسخ دهی بدن شما به درمان نیز منحصربه فرد است. تفاوت خصوصیات ژنتیکی افراد باعث میشود، دارویی روی یک بیمار اثری مؤثر داشته باشد و روی یک فرد دیگر با همان بیماری تاثیری نداشته باشد و یا حتی اثر منفی داشته باشد. چه قدر بهتر می شد اگر درمان و مراقبت ها کاملاً مطابق با خصوصیات شما بود؟
در درمان هوشمند که درمانی نوین محسوب می شود، خصوصیات ژنتیکی بیمار کاملاً ارزیابی شده و بازخورد رفتار سلولهای سرطانی به هر دارو به صورت گزارش جامعی ارائه می شود.
بررسی بیومارکرها راهی برای یافتن ژنها، پروتئینها و نشاگرهای زیستی و سرطانیای می باشد که منجر به تغییر سلولهای سالم به سرطانی می شوند؛ نتایج این آزمایشها، اطلاعاتی را درباره بیماری و الگوی خاص نشانگرهای آن ارائه میدهد. وجود برخی نشانگرهای زیستی برروی میزان مؤثر بودن بعضی از درمانهای سرطان اثر میگذارند.
تمام بیماران مبتلا به مراحل پیشرفته سرطان و یا انواع نادر آن میتوانند از این درمان بهرهمند شود. چرا که این روش تمام داروهایی را که میتوانند به بیمار کمک کنند مشخص میکند. باید توجه داشت که انجام برخی درمانهای دارویی مستلزم دارا بودن آمادگی و قدرت جسمی و روحی بیشتری هستند، به همین دلیل توصیه می شود که این بررسی پیش از شروع درمان انجام شود که فرد، قویتر و سرحالتر است.
نتیجه ارزیابی درمان هوشمند میتواند انکولوژیست را در انتخاب داروهای مناسب برای شیمیدرمانی، ایمنیدرمانی، درمان هدفمند و هورموندرمانی یاری دهد.
در یک بانک اطلاعاتی، اطلاعات حاصل از ارزیابی بیش از چهار میلیون نمونه ژنتیکی منحصر به فرد (این عدد همچنان در حال افزایش است)، 1300 دارو، 5000 مقاله و 8500 کارآزمایی بالینی در اختیار هوش مصنوعی قرار میگیرد. هوش مصنوعی با پردازش این اطلاعات، نتیجه ای ارائه میدهد که طی آن مشخص میکند چه دارو و کارآزمایی بالینی برای هر بیمار با خصوصیات منحصر به فرد وی متناسب است.
از آن جا که به طور معمول در بررسی علت بروز و تنظیم برنامه درمانی سرطان، عوامل محیطی و ژنتیکی نادیده گرفته می شود، بسیاری از تلاش ها برای درمان این بیماری غیرقابل پیش بینی و غیردقیق است.
درمان هوشمند بر اساس خصوصیات ژنتیکی هر فرد طراحی و تنظیم می شود، می تواند شروعی برای غلبه بر محدودیت های علم پزشکی رایج باشد.
از مزیت های این نوع درمان می توان به موارد زیر اشاره نمود: