مننژیوم

Meningioma

مننژیوما، شایع ترین تومور اولیه در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) می باشد. این بیماری در اکثر موارد خوش خیم بوده و گاه در صورت بروز عارضه ای تشخیص داده خواهد شد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز مننژیوما، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

نگاه کلی

مننژیوم نوعی تومور می باشد که از مننژ (غشای اطراف مغز و نخاع می باشد) منشأ می گیرد و به علت آن که ممکن است مغز، اعصاب و عروق آن را تحت فشار قرار دهد، می توان آن را در دسته ی تومورهای مغزی قرار داد. این بیماری شایع ترین و رایج ترین نوع تومورهای سر می باشد.

سرعت رشد اغلب مننژیوم ها بسیار آهسته و بدون علائم می باشد. اما بعضی مواقع، اثراتی که این بیماری بر بافت مغز و بافت های اطراف آن می گذارد، می تواند بسیار جدی باشد.

مننژیوم می تواند در هر سنی به وجود بیاید اما اغلب در سنین بالاتر و بیشتر در بانوان، بروز می کند.

سرعت رشد مننژیوم بسیار آهسته می باشد و احتمال دارد که علائمی از خود نشان ندهد و به فوریت های پزشکی نیاز نداشته باشد و در صورت تشخیص، در طول زمان کنترل خواهد شد.

بیماری مننژیوم

علائم

علائم و نشانه های مننژیوم می تواند به آرامی و بسیار خفیف آغاز شود. بسته به موقعیت قرار گیری تومور، چه در مغز و چه به ندرت در ستون فقرات، علائم زیر بروز خواهند کرد:

  • اختلال در بینایی، مانند دوبینی یا تاری شدید
  • سردرد، به خصوص آن دسته که در صبح تشدید می شود.
  • کاهش شنوایی و زنگ زدن در گوش
  • از دست دادن حافظه
  • از دست دادن حس بویایی
  • تشنج
  • ضعیف شدن بازوها یا پاها
  • اختلال در تکلم

علائم بیماری مننژیوم

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

بعضی مواقع علائم مننژیوم به آهستگی بروز پیدا می کند، اما اگر شرایط زیر برای فرد به وجود بیاید، به مراقبت ها و فوریت های پزشکی نیاز می باشد:

  • تشنج ناگهانی
  • اختلال ناگهانی در بینایی یا حافظه

اگر علائمی مانند سردرد شدیدتر شود، باید به پزشک مراجعه نمود.

در بسیاری از موارد، مننژیوم علائم و نشانه ای ایجاد نمی کند و فقط به صورت اتفاقی به کمک تصاویری که به دلیلی غیر از مننژیوم و سایر تومورها گرفته می شود مانند (آسیب به سر، سکته ی مغزی و یا سر درد)، تشخیص داده می شود.

علل بیماری

عواملی که باعث این مشکل می شوند هنوز مشخص نیستند اما پزشکان بر این باورند که برخی از سلول های مننژ تغییر کرده و از کنترل خارج شده و در نهایت تبدیل به مننژیوم می شوند.

هنوز نمی توان با قطعیت از ارثی بودن این بیماری و یا مواردی همچون قرارگیری در معرض اشعه و یا مواد دیگر را به عنوان علت بیماری مطرح نمود. همچنین هیچگونه شواهدی که ارتباط استفاده از تلفن همراه با این بیماری را نشان دهد، وجود ندارد.

عوامل خطر ساز (ریسک فاکتورها)

عوامل خطرساز این بیماری عبارتند از:

  • پرتودرمانی. پرتودرمانی به ناحیه ی سر می تواند خطر ابتلا به مننژیوم را افزایش دهد.
  • هورمون های زنانه. مننژیوم اغلب در بانوان دیده می شود، به همین دلیل پزشکان بر این باورند که هورمون های زنانه می تواند تاثیر گذار باشد. مطالعاتی نیز وجود دارد که ارتباط بین سرطان پستان و مننژیوم را نشان می دهد.
  • اختلال ارثی عصبی. اختلالی بسیار نادر نوروفیبروماتوز نوع 2، خطر ابتلا به مننژیوم و سایر تومورهای مغزی را افزایش می دهد.
  • چاقی شدید. شاخص بسیاری بالای توده بدنی، یک عامل خطر ساز سرطان می باشد. افرادی که چاق هستند بیشتر دچار این مشکل می شوند. البته رابطۀ چاقی و مننژیوم هنوز قطعی نیست.

چاقی شدید از عوامل خطرساز بیماری مننژیوم

عوارض بیماری مننژیوم

درمان این بیماری به طور معمول جراحی و پرتودرمانی می باشد که می توانند عوارض طولانی مدت زیر را به همراه داشته باشد:

  • اختلال در تمرکز
  • از دست دادن حافظه
  • تغییر شخصیت
  • تشنج
  • ضعف
  • اختلالات حسی
  • اختلال در تکلم

عوارض بیماری مننژیوم

پزشک می تواند برخی از عوارض را درمان کند و برای بهبود سایر عوارض، فرد را به متخصص ارجاع دهد.

تشخیص

تشخیص مننژیوم می تواند کار بسیار دشواری باشد زیرا این تومور به آهستگی رشد کرده و به مرور زمان اگر علائمی نشان دهد خفیف می باشد. علاوه بر آن، ممکن است علائم آن با علائم سایر عارضه ها مانند نشانه های پیری اشتباه گرفته شود.

اگر پزشک به مننژیوم مشکوک شود، فرد را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهد.

برای تشخیص مننژیوم، متخصص مغز و اعصاب، فرد را از نظر عصبی به طور کامل معاینه کرده و پس از آن برای بیمار انجام آزمایش های تصویربرداری را به کمک ماده حاجب تجویز می کنند، این آزمایش ها عبارتند از:

  • سی تی اسکن. در سی تی اسکن به کمک اشعه ایکس، تصاویر مقطعی از کل مغز گرفته می شود. گاهی اوقات برای بهبود تصویر از رنگ هایی بر پایه ید استفاده می شود.
  • ام آر آی. به کمک این روش، از یک میدان مغناطیسی و امواج رادیویی برای گرفتن تصاویر مقطعی از ساختارهای درون مغز فرد استفاده می شود. اسکن ام آر آی، تصاویر دقیق تری از مغز و مننژیوم نشان می دهد. در برخی موارد، ممکن است برای تشخیص سایر انواع تومورها و تشخیص مننژیوم، نمونه برداری از بافت نیز انجام بگیرد.

تصویر برداری از روش های تشخیص بیماری مننژیوم

درمان

درمانی که برای مننژیوم مورد استفاده قرار می گیرد، به عوامل متعددی بستگی دارد، این عوامل عبارتند از:

  • اندازه و موقعیت قرار گیری مننژیوم
  • رشد یا بدخیمی تومور
  • سن و سلامت عمومی
  • هدف شخصی بیمار

مراقبت فعال بدون درمان

درمان فوری برای تمامی افراد مبتلا به مننژیوم ضرورتی ندارد. معمولاً مننژیوم کوچکی که به آهستگی رشد کرده و علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کند، نیازی به درمان ندارد.

اگر پزشک تشخیص دهد که مننژیوم در حال رشد می باشد و نیاز به درمان دارد، گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد.

عمل جراحی

اگر مننژیوم در فرد علائم و نشانه هایی ایجاد کند یا علائمی را نشان دهد که حاکی از رشد آن را باشد، پزشک عمل جراحی را توصیه می کند.

جراحان در حین جراحی باید تمامی تومور ها را در بیاورند. اما از آنجا که ممکن است مننژیوم در نزدیکی بسیاری از ساختارهای ظریف مغز یا نخاع ایجاد شود، برداشتن کل تومور درچنین صورتی غیر ممکن می شود. در این موارد، جراحان تا حد امکان مننژیوم را بر می دارند.

درمان پس از جراحی، در صورت لزوم، به عوامل مختلفی بستگی دارد.

  • اگر هیچ تومور باقی نماند، معمولاً به درمان دیگری نیاز نمی باشد. با این وجود اسکن های دوره ای از مغز فرد صورت می گیرد.
  • اگر تومور خوش خیم باشد و فقط بخش کوچکی از آن باقی مانده باشد، پزشک فقط انجام اسکن های دوره ای از مغز فرد را توصیه کند. در بعضی موارد، تومورهای باقیمانده کوچک ممکن است با نوعی پرتودرمانی به نام رادیو استاتیک سرجری تحت درمان قرار گیرند.
  • اگر تومور غیرمعمول یا بدخیم وجود داشته باشد، به احتمال زیاد به تکمیل درمان با پرتودرمانی نیاز خواهد بود.

جراحی از روش های درمان بیماری مننژیوم

جراحی ممکن است خطراتی از جمله عفونت و خونریزی را به همراه داشته باشد. این خطرات به موقعیت قرار گیری مننژیوم بستگی دارد. به عنوان مثال، جراحی برای برداشتن مننژیوم در اطراف عصب بینایی، می تواند منجر به کاهش بینایی فرد شود. در مورد خطرات جراحی با جراح خود صحبت کنید.

پرتو درمانی

اگر مننژیوم با جراحی کاملاً برطرف نشود، پزشک می تواند پرتودرمانی را در ادامه یا به جای جراحی توصیه کند. هدف از پرتودرمانی از بین بردن سلولهای باقی مانده مننژیوم و کاهش احتمال عود مجدد آن می باشد.

در پرتودرمانی از یک دستگاه بزرگ برای تابش پرتو های پر قدرت به سلولهای تومور استفاده می شود.

پیشرفت های اخیر در پرتودرمانی علاوه بر کاهش میزان تابش پرتو به بافت سالم، باعث افزایش تابش اشعه به مننژیوم می شود.

انواع پرتودرمانی برای این بیماری عبارتند از:

  • رادیوسرجری استریوتاکتیک یا SRS. نوعی پرتودرمانی می باشد که چندین پرتوی پر قدرت را به یک نقطه دقیق می تاباند. برخلاف نام آن، این درمان با استفاده از چاقوی جراحی یا انجام برش نمی باشد. رادیوسرجری به طور معمول برای چند ساعت و به صورت سرپایی انجام می شود و در انواع مننژیوم که قابل برداشتن با جراحی نمی باشند یا عود کرده است، می تواند گزینه ی مناسبی باشد.
  • رادیوتراپی استرئوتاکتیک یا SRT. در طول این زمان به مدت یک بار در روز و در ماه، اشعه با دوز کم به ناحیه مورد نظر تابانده می شود. این روش برای تومورهایی استفاده می شود که بیش از حد برای رادیوسرجری بزرگ باشند، یا مننژیوم در ناحیه ای باشد که شدت بالای رادیوسرجری را نتواند تحمل کند (مانند تومورهای نزدیک عصب بینایی)
  • IMRT. در این روش از نرم افزاری برای اصلاح شدت برخورد تابش به محل مننژیوم استفاده می شود. این روش می تواند برای مننژیومی که در نزدیکی ساختارهای حساس مغز قرار گرفته و یا شکل ناهمگنی دارد، استفاده شود.
  • تابش پرتوی پروتون. در این روش تومور توسط پروتون ها هدف قرار گرفته و آسیب به بافت اطراف مغز کاهش می یابد.

خطر آسیب به عصب بینایی طی درمان بیماری مننژیوم

داروها

از شیمی درمانی به ندرت برای درمان مننژیوم استفاده می شود، اما ممکن است در مواردی که عمل جراحی و پرتودرمانی مؤثر نمی باشند از شیمی درمانی استفاده کرد.

درمان های جایگزین

درمان های جایگزین توانایی درمان این بیماری را ندارند اما برخی از آنها می توانند عوارض جانبی ناشی از این بیماری را کنترل کرد و به فرد کمک کنند تا با استرس ناشی از آن مقابله کند.

درمان های جایگزینی که می تواند مؤثر باشند عبارتند از:

  • طب سوزنی
  • هیپنوتیزم
  • ماساژ
  • مدیتیشن
  • موسیقی درمانی
  • تمرینات آرامش بخش

طب سوزنی از درمان های جایگزین بیماری مننژیوم

راهکارهایی برای کنار آمدن با بیماری

در مورد مننژیوم اطلاعات کسب کنید. از کادر درمان بپرسید که در کجا می توانید اطلاعات بیشتری در مورد مننژیوم و روش های درمانی آن کسب کنید.

سوالات خود را بنویسید تا آنها را در قرار بعدی خود با پزشک خود سوال کنید. هرچه اطلاعات بیشتری درباره وضعیت خود داشته باشید، آمادگی بیشتری برای تصمیم گیری در مورد انتخاب روش درمانی خود خواهید داشت.

از خود مراقبت کنید. سعی کنید در طول درمان این بیماری از خود مراقبت کنید. رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات داشته باشید و اگر پزشک اجازه می دهد روزانه ورزش کنید. به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید تا احساس آرامش داشته باشید. استرس را در زندگی خود کاهش دهید. این اقدامات مننژیوم را درمان نمی کند، اما می تواند کمک کند تا پس از جراحی احساس بهتری داشته باشید، یا به شما کمک کند تا در طول پرتودرمانی با این مشکل کنار بیایید.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

احتمالاً در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه می شود. اگر پزشک ابتلا به تومور مغزی را محتمل بداند، فرد را به متخصص یا جراح مغز و اعصاب ارجاع می دهد.

در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما در آماده شدن برای قرار ملاقات خود آورده شده است.

آنچه می توانید انجام دهید

  • اگر محدودیتی وجود دارد باید از آن آگاهی پیدا کنید: در زمان تعیین وقت، حتما بپرسید که محدودیتی وجود دارد که باید انجام دهید، مانند محدود کردن رژیم غذایی.
  • علائم خود را بنویسید. حتی علائمی که به نظر ارتباطی با بیماری ندارند.
  • اطلاعات شخصی کلیدی، از جمله استرس های شدید یا تغییرات اخیر در زندگی را بنویسید.
  • لیستی از تمام داروها و همچنین ویتامین ها یا مکمل هایی را که مصرف می کنید بنویسید.
  • یکی از اعضای خانواده یا یکی از دوستان را همراه خود داشته باشید. گاهی اوقات ممکن است به خاطر سپردن اطلاعاتی که پزشک به شما می دهد سخت باشد. به همراه داشتن یک همراه می تواند به شما در یادآوری مطالب گفته شده کمک کند.
  • سوالاتی را که می خواهید از پزشک خود بپرسید، بنویسید. تهیه لیستی از سوالات به شما کمک می کند تا از وقت خود با پزشک نهایت استفاده را ببرید.

برای مننژیوم، برخی از سوالات که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:

  • آیا مننژیوم بدخیم می باشد؟
  • مننژیوم چقدر بزرگ است؟
  • آیا مننژیوم در حال رشد می باشد؟ آیا سریع رشد می کند؟
  • چه روش های درمانی را توصیه می کنید؟
  • آیا به درمان احتیاج دارم یا بهتر است از درمان صرف نظرکنم؟
  • عوارض هر درمان چیست؟
  • آیا عوارض طولانی مدتی وجود دارد که باید در مورد آنها اطلاعات کسب کنم؟
  • آیا باید نظر پزشک دیگری را بپرسم؟ آیا می توانید پزشک یا بیمارستان دیگری را که در زمینه ی درمان این بیماری تجربه دارند را معرفی کنید؟
  • آیا بروشوری وجود دارد که بتوانم با خود ببرم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می کنید؟
  • آیا لازم است درباره درمان تصمیم بگیرم؟ چه مدت زمانی باید صبر کنم؟

در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.

ثبت دیدگاه دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.
ارسال
دیدگاه ها
مشاوره