مننژیوما، شایع ترین تومور اولیه در سیستم عصبی مرکزی (مغز و نخاع) می باشد. این بیماری در اکثر موارد خوش خیم بوده و گاه در صورت بروز عارضه ای تشخیص داده خواهد شد. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز مننژیوما، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
مننژیوم نوعی تومور می باشد که از مننژ (غشای اطراف مغز و نخاع می باشد) منشأ می گیرد و به علت آن که ممکن است مغز، اعصاب و عروق آن را تحت فشار قرار دهد، می توان آن را در دسته ی تومورهای مغزی قرار داد. این بیماری شایع ترین و رایج ترین نوع تومورهای سر می باشد.
سرعت رشد اغلب مننژیوم ها بسیار آهسته و بدون علائم می باشد. اما بعضی مواقع، اثراتی که این بیماری بر بافت مغز و بافت های اطراف آن می گذارد، می تواند بسیار جدی باشد.
مننژیوم می تواند در هر سنی به وجود بیاید اما اغلب در سنین بالاتر و بیشتر در بانوان، بروز می کند.
سرعت رشد مننژیوم بسیار آهسته می باشد و احتمال دارد که علائمی از خود نشان ندهد و به فوریت های پزشکی نیاز نداشته باشد و در صورت تشخیص، در طول زمان کنترل خواهد شد.
علائم و نشانه های مننژیوم می تواند به آرامی و بسیار خفیف آغاز شود. بسته به موقعیت قرار گیری تومور، چه در مغز و چه به ندرت در ستون فقرات، علائم زیر بروز خواهند کرد:
بعضی مواقع علائم مننژیوم به آهستگی بروز پیدا می کند، اما اگر شرایط زیر برای فرد به وجود بیاید، به مراقبت ها و فوریت های پزشکی نیاز می باشد:
اگر علائمی مانند سردرد شدیدتر شود، باید به پزشک مراجعه نمود.
در بسیاری از موارد، مننژیوم علائم و نشانه ای ایجاد نمی کند و فقط به صورت اتفاقی به کمک تصاویری که به دلیلی غیر از مننژیوم و سایر تومورها گرفته می شود مانند (آسیب به سر، سکته ی مغزی و یا سر درد)، تشخیص داده می شود.
عواملی که باعث این مشکل می شوند هنوز مشخص نیستند اما پزشکان بر این باورند که برخی از سلول های مننژ تغییر کرده و از کنترل خارج شده و در نهایت تبدیل به مننژیوم می شوند.
هنوز نمی توان با قطعیت از ارثی بودن این بیماری و یا مواردی همچون قرارگیری در معرض اشعه و یا مواد دیگر را به عنوان علت بیماری مطرح نمود. همچنین هیچگونه شواهدی که ارتباط استفاده از تلفن همراه با این بیماری را نشان دهد، وجود ندارد.
عوامل خطرساز این بیماری عبارتند از:
درمان این بیماری به طور معمول جراحی و پرتودرمانی می باشد که می توانند عوارض طولانی مدت زیر را به همراه داشته باشد:
پزشک می تواند برخی از عوارض را درمان کند و برای بهبود سایر عوارض، فرد را به متخصص ارجاع دهد.
تشخیص مننژیوم می تواند کار بسیار دشواری باشد زیرا این تومور به آهستگی رشد کرده و به مرور زمان اگر علائمی نشان دهد خفیف می باشد. علاوه بر آن، ممکن است علائم آن با علائم سایر عارضه ها مانند نشانه های پیری اشتباه گرفته شود.
اگر پزشک به مننژیوم مشکوک شود، فرد را به متخصص مغز و اعصاب ارجاع می دهد.
برای تشخیص مننژیوم، متخصص مغز و اعصاب، فرد را از نظر عصبی به طور کامل معاینه کرده و پس از آن برای بیمار انجام آزمایش های تصویربرداری را به کمک ماده حاجب تجویز می کنند، این آزمایش ها عبارتند از:
درمانی که برای مننژیوم مورد استفاده قرار می گیرد، به عوامل متعددی بستگی دارد، این عوامل عبارتند از:
درمان فوری برای تمامی افراد مبتلا به مننژیوم ضرورتی ندارد. معمولاً مننژیوم کوچکی که به آهستگی رشد کرده و علائم و نشانه هایی ایجاد نمی کند، نیازی به درمان ندارد.
اگر پزشک تشخیص دهد که مننژیوم در حال رشد می باشد و نیاز به درمان دارد، گزینه های درمانی مختلفی وجود دارد.
اگر مننژیوم در فرد علائم و نشانه هایی ایجاد کند یا علائمی را نشان دهد که حاکی از رشد آن را باشد، پزشک عمل جراحی را توصیه می کند.
جراحان در حین جراحی باید تمامی تومور ها را در بیاورند. اما از آنجا که ممکن است مننژیوم در نزدیکی بسیاری از ساختارهای ظریف مغز یا نخاع ایجاد شود، برداشتن کل تومور درچنین صورتی غیر ممکن می شود. در این موارد، جراحان تا حد امکان مننژیوم را بر می دارند.
درمان پس از جراحی، در صورت لزوم، به عوامل مختلفی بستگی دارد.
جراحی ممکن است خطراتی از جمله عفونت و خونریزی را به همراه داشته باشد. این خطرات به موقعیت قرار گیری مننژیوم بستگی دارد. به عنوان مثال، جراحی برای برداشتن مننژیوم در اطراف عصب بینایی، می تواند منجر به کاهش بینایی فرد شود. در مورد خطرات جراحی با جراح خود صحبت کنید.
اگر مننژیوم با جراحی کاملاً برطرف نشود، پزشک می تواند پرتودرمانی را در ادامه یا به جای جراحی توصیه کند. هدف از پرتودرمانی از بین بردن سلولهای باقی مانده مننژیوم و کاهش احتمال عود مجدد آن می باشد.
در پرتودرمانی از یک دستگاه بزرگ برای تابش پرتو های پر قدرت به سلولهای تومور استفاده می شود.
پیشرفت های اخیر در پرتودرمانی علاوه بر کاهش میزان تابش پرتو به بافت سالم، باعث افزایش تابش اشعه به مننژیوم می شود.
انواع پرتودرمانی برای این بیماری عبارتند از:
از شیمی درمانی به ندرت برای درمان مننژیوم استفاده می شود، اما ممکن است در مواردی که عمل جراحی و پرتودرمانی مؤثر نمی باشند از شیمی درمانی استفاده کرد.
درمان های جایگزین توانایی درمان این بیماری را ندارند اما برخی از آنها می توانند عوارض جانبی ناشی از این بیماری را کنترل کرد و به فرد کمک کنند تا با استرس ناشی از آن مقابله کند.
درمان های جایگزینی که می تواند مؤثر باشند عبارتند از:
در مورد مننژیوم اطلاعات کسب کنید. از کادر درمان بپرسید که در کجا می توانید اطلاعات بیشتری در مورد مننژیوم و روش های درمانی آن کسب کنید.
سوالات خود را بنویسید تا آنها را در قرار بعدی خود با پزشک خود سوال کنید. هرچه اطلاعات بیشتری درباره وضعیت خود داشته باشید، آمادگی بیشتری برای تصمیم گیری در مورد انتخاب روش درمانی خود خواهید داشت.
از خود مراقبت کنید. سعی کنید در طول درمان این بیماری از خود مراقبت کنید. رژیم غذایی غنی از میوه و سبزیجات داشته باشید و اگر پزشک اجازه می دهد روزانه ورزش کنید. به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید تا احساس آرامش داشته باشید. استرس را در زندگی خود کاهش دهید. این اقدامات مننژیوم را درمان نمی کند، اما می تواند کمک کند تا پس از جراحی احساس بهتری داشته باشید، یا به شما کمک کند تا در طول پرتودرمانی با این مشکل کنار بیایید.
احتمالاً در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه می شود. اگر پزشک ابتلا به تومور مغزی را محتمل بداند، فرد را به متخصص یا جراح مغز و اعصاب ارجاع می دهد.
در اینجا برخی از اطلاعات برای کمک به شما در آماده شدن برای قرار ملاقات خود آورده شده است.
برای مننژیوم، برخی از سوالات که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.