داروی تیوتپا (نام تجاری: تپادینا)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان سرطان های پستان، تخمدان و مثانه و لنف کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف داروی تیوتپا، عوارض جانبی و تداخلات دارویی تیوتپا ارائه می شود.
نام عمومی: تیوتپا
نام تجاری: تپادینا، تیوپلکس
تیوتپا، برای درمان سرطان مصرف می شود. این دارو، رشد سلول های سرطانی را کاهش می دهد یا متوقف می سازد. تیوتپا اغلب برای درمان سرطان مثانه، در مثانه تزریق می شود. همچنین همراه با داروهای دیگر برای جلوگیری از رد پیوند سلول های بنیادی، مصرف می شود.
پودر برای تزریق (100 میلی گرم؛ 15 میلی گرم؛ 30 میلی گرم)
تیوتپا توسط پزشک و بصورت داخل وریدی به بیماران تزریق می شود. گاهی اوقات، این دارو مستقیماً به تومور تزریق می شود. در صورت احساس درد، سوزش یا قرمزی در محل تزریق، فوراً پزشک یا پرستار را مطلع سازید.
برای درمان سرطان مثانه، تیوتپا معمولاً از طریق لوله (کاتتر) به مثانه وارد می شود. پزشک معمولاً به بیماران توصیه می کند به مدت 8 تا 12 ساعت قبل از تجویز این دارو، مصرف مایعات را محدود کنند. محلول تیوتپا، مدت 2 ساعت در جای خود باقی مانده و سپس از طریق لوله مثانه، تخلیه می شود. پزشک به بیماران توصیه می کند که هر 15 دقیقه یکبار در حالی که محلول در مثانه شان هست، موقعیت خود را تغییر دهند تا از رسیدن محلول به تمامی نواحی مثانه شان، اطمینان حاصل کنند.
در صورتی که تیوتپا را برای جلوگیری از رد پیوند سلول های بنیادی مصرف می کنید، باید 2 دوز از این دارو را با فاصله 12 ساعت دریافت کنید. در طول درمان، مشکلات پوستی ایجاد خواهد شد. برای کاهش خطر ابتلا به مشکلات پوستی، دوش گرفتن یا استحمام با آب و تغییر باند یا پانسمان حداقل دو بار در روز تا 48 ساعت پس از قطع درمان، توصیه می شود. همچنین در طول درمان، ملافه های تخت بیمار می بایست بصورت روزانه تعویض شوند.
دوز دارو و تعداد دفعات مصرف آن، براساس شرایط پزشکی فرد بیمار و میزان پاسخ دهی او به درمان تعیین خواهد شد. پزشک، آزمایش خون ( شمارش کامل سلول های خونی) را برای پیدا کردن دوز مناسب فرد بیمار، توصیه خواهد کرد. در صورت کاهش بیش از حد تعداد گلبول های سفید خون یا پلاکت ها، نیاز به تجویز مجدد دوز بعدی می باشد.
نحوه استفاده ایمن مواد شیمیایی و پزشکی و دور انداختن آنها را یاد بگیرید و با پزشک داروخانه در مورد آن مشورت کنید. پیش از دست زدن به این دارو دستکش بپوشید و دستان خود را با دقت بشویید. از مصرف این دارو در نواحی چشم یا پوست خودداری نمایید. در صورت برخورد این دارو با چشمانتان، چشم (های) آسیب دیده را به خوبی با آب بشویید و سپس با پزشک خود تماس بگیرید. همچنین درصورت برخورد این دارو با پوست، ناحیه مورد نظر را به خوبی با آب و صابون بشویید.
درد / قرمزی در محل تزریق، سرگیجه، سردرد، تاری دید، تب، حالت تهوع، استفراغ، معده / شکم درد، یا از دست دادن اشتها ممکن است رخ دهد. تغییر در رژیم غذایی مانند خوردن چندین وعده غذایی کوچک یا محدود کردن فعالیت ها، به کاهش برخی از این اثرات کمک خواهد کرد. در برخی موارد برای جلوگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ، پزشک ممکن است داروهای دیگری نیز تجویز کند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، فوراً پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
ریزش موقتی مو نیز یکی دیگر از عوارض جانبی رایج تیوتپا است. رشد طبیعی مو پس از پایان درمان بازخواهد گشت.
مصرف کنندگان تیوتپا ممکن است دچار عوارض جانبی جدی شوند. با این وجود پزشک معالجتان این دارو را برایتان تجویز کرده است چرا که بر این باور است که منافع این دارو از عوارض آن بیشتر است. نظارت دقیق توسط پزشک، خطرات ناشی از این داروها را کاهش خواهد داد.
ایجاد زخم های دردناک روی لب، دهان و گلو نیز از دیگر عوارض جانبی مصرف تیوتپا است. برای کاهش خطرات ناشی از این دارو، مصرف غذاها و نوشیدنی های گرم را محدود کنید، دندان های خود را با دقت مسواک بزنید، از استفاده از دهان شویه حاوی الکل خودداری نمایید و دهان خود را بصورت مرتب با آب خنک بشویید.
تیوتپا گاهی اوقات باعث خونریزی بسیار جدی می شود. در صورت وقوع علائم خونریزی جدی از جمله موارد زیر، فوراً پزشکتان را مطلع سازید: مدفوع خونی / سیاه / قیری، سرفه حاوی خون، خونریزی بینی که بند نمی آید یا به سختی می توان آن را متوقف کرد، سرگیجه / غش، ضربان قلب سریع / نامنظم، پوست رنگ پریده / خاکستری / مایل به آبی، استفراغ خونی یا شبیه به تفاله قهوه.
در صورت وقوع هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله موارد زیر، فوراً پزشکتان را مطلع سازید: درد شدید معده / شکم، درد کمر/ پهلو، دفع ادرار دردناک / دشوار و ادرار صورتی / تیره.
اگر تیوتپا را برای جلوگیری از رد پیوند مصرف می کنید، در صورت مشاهده علائم جانبی جدی زیر، فوراً پزشکتان را مطلع سازید: نشانه هایی از وجود مشکلات پوستی (مانند تغییرات در رنگ پوست، لایه برداری / تاول پوستی )، نشانه هایی از مشکلات کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مزمن، از دست دادن اشتها، درد معده / شکم، زردی چشم / پوست )، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند گیجی، توهم، تغییرات رفتاری).
تیوتپا بر تولید اسپرم نیز اثر خواهد گذاشت که ممکن است قدرت باروری مردان را کاهش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
واکنش بسیار جدی آلرژیک نسبت به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این وجود، در صورت مشاهده علائم واکنش های جدی آلرژیک از جمله موارد زیر، به دنبال امدادهای فوری پزشکی باشید: راش، خارش / تورم (مخصوصاً صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و دشواری در تنفس.
البته موارد مذکور، تمامی عوارض جانبی احتمالی تیوتپا را در برنمی گیرد. در صورت مشاهده علائمی به غیر از موارد بالا، با پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه تماس بگیرید.
پیش از مصرف تیوتپا، در صورت داشتن حساسیت به آن و یا هرگونه حساسیت دیگری، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید. این محصول ممکن است حاوی اجزا غیرفعالی باشد که منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از شروع مصرف این دارو، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود مخصوصاً موارد زیر مطلع سازید: مشکلات مغز استخوان (مانند کاهش تعداد گلبول های سفید خون / پلاکت ها در اثر شیمی درمانی / پرتودرمانی سابق)، بیماری های کلیوی و کبدی.
تیوتپا امکان ابتلا به عفونت های مختلف را افزایش می دهد و یا عفونت های فعلی را تشدید می بخشد. از تماس با افراد مبتلا به عفونت های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری نمایید. اگر در معرض عفونت قرار گرفته اید یا برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشکتان مشورت کنید.
بدون رضایت پزشکتان از انجام هرگونه ایمن سازی / واکسیناسیون خودداری نمایید. همچنین از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده را دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری نمایید.
برای کاهش خطر بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، هنگام استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری نمایید.
پیش از انجام هرگونه عمل جراحی، نام تمامی داروهای مصرفی تان را (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به اطلاع پزشک یا دندانپزشک خود برسانید.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، پزشکتان را مطلع سازید. هنگام مصرف تیوتپا نباید باردار شوید زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند. زنان می بایست هنگام مصرف این دارو و 6 ماه پس از قطع درمان، از روش های قابل اطمینان کنترل بارداری استفاده کنند. زنان همچنین باید قبل از شروع درمان تست بارداری انجام دهند. مردان نیز باید هنگام مصرف این دارو و 1 سال پس از قطع درمان، از روش های قابل اطمینان کنترل بارداری استفاده کنند. در صورت بارداری شما یا همسرتان، فوراً با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای این دارو صحبت کنید.
مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل وحود خطرات احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام مصرف این این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشکتان مشورت کنید.
تداخلات دارویی، نحوه عملکرد داروها را تغییر می دهند و یا خطرات ناشی از عوارض جانبی جدی را افزایش خواهند داد. این یادداشت حاوی همه تداخلات دارویی احتمالی تیوتپا نیست. لیستی از تمامی داروهای مصرفی تان (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) تهیه کنید و آن را در اختیار پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه قرار دهید. بدون تأیید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید و همچنین دوز آنها را نیز تغییر ندهید.
محصولاتی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از: آسپیرین و سایر داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی (مانند ایبوپروفن)، داروهایی که به سیستم ایمنی بدن آسیب می رسانند (مانند داروهای شیمی درمانی، کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون)، واکسن های ویروس زنده (مانند واکسن فلج اطفال، واکسن آنفلوانزا استنشاقی از طریق بینی)، اسید نالیدیکسیک.
تمامی برچسب های داروهای با نسخه و بدون نسخه تان را به دقت بررسی کنید زیرا بسیاری از آنها حاوی تسکین دهنده درد / تب برها (داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپیرین ) هستند که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند. در صورت تجویز آسپیرین برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی، مصرف آن می بایست با دوز کم باید ادامه یابد (معمولاً در دوزهای 81-325 میلی گرم در روز). برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد این دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن یا دشواری در تنفس با مرکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
تست های آزمایشگاهی / پزشکی (مانند شمارش کامل سلول های خونی، آزمایش های کلیه و کبد) می بایست در طول درمان و چندین هفته پس از مصرف آخرین دوز انجام شود. انجام این آزمایش ها به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک خواهد کرد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید.
دریافت هر دوز از این دارو بصورت برنامه ریزی شده و طبق دستورالعمل بسیار حائز اهمیت است و باعث اثرگزاری بیشتر این دارو می شود. تمامی قرارهای پزشکی / آزمایشگاهی تان را به خاطر داشته باشید. در صورت فراموشی مصرف یک دوز از این دارو، برای تعیین یک برنامه دوز جدید با پزشکتان تماس بگیرید.
ویال های بازنشده دارو تیوتپا را در یخچال (دمای 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. همچنین دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید.
به خاطر داشته باشید که تمامی دارو ها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی باشند و از نگهداری دارو ها در حمام و دستشویی خودداری کنید.