تریئندا (بنداموستین)

بنداموستین (نام تجاری: تریئندا)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان برخی انواع سرطان خون مانند لوسمی لنفوسیتی مزمن کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف بنداموستین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.

نام عمومی: بنداموستین

نام تجاری: بلراپزو، بندکا، تریندا

موارد مصرف

از تریئندا (بنداموستین) در درمان برخی انواع سرطان (مانند لنفوم ،لوسمی لنفوسیتی مزمن-CLL) استفاده می شود. بنداموستین، به دسته ای از داروهای شیمی درمانی سرطان که به عنوان عوامل آلکیله کننده شناخته می شوند، تعلق دارد‌. این دارو، سرعت رشد سلول های سرطانی را کاهش داده و یا آن ها را از بین می برد.

اَشکال دارویی

• پودر داخل وریدی برای تزریق (100 میلی گرم، 25 میلی گرم)؛
• محلول داخل وریدی (25 میلی گرم / میلی لیتر)

زمان و نحوه مصرف

این دارو طبق تجویز پزشک و توسط متخصص بهداشت، به آرامی در ورید تزریق می شود.

دوز مصرفی دارو بر اساس شرایط پزشکی فرد بیمار، اندازه بدن و میزان پاسخ دهی او به درمان تعیین خواهد شد. قبل از هر دوره درمان، بیمار باید آزمایش خون دهد تا دوز مناسب و فاصله بین تزریق ها مشخص شود.

این دارو ممکن است باعت واکنش های پس از تزریق (مانند تب و لرز) شود. پیش از مصرف این دارو و به منظور جلوگیری از بروز این عوارض جانبی، ممکن است پزشک، داروهای کاهنده تب، آنتی هیستامین ها و کورتیکواستروئیدهایی مانند دگزامتازون را تجویز کند. این داروهای اضافی را نیز دقیقاً طبق دستور پزشک مصرف کنید.

در صورت نشت داروی تریئندا از ورید به نواحی اطراف آن، ممکن است آسیب جدی به پوست و بافت وارد شود. در صورت احساس درد، سوزش، قرمزی یا تورم در محل تزریق، فوراً پزشک را مطلع سازید. درمان به موقع این عارضه، به کاهش ناراحتی و آسیب احتمالی به پوست کمک خواهد کرد.

عوارض جانبی

حالت تهوع، استفراغ، اسهال، خستگی، سردرد، سرگیجه، ضعف یا زخم های دهان ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید هریک از این عوارض، فوراً پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.

این دارو ممکن است باعث عوارض جانبی جدی شود. با این وجود به خاطر داشته باشید پزشک معالجتان این دارو را برایتان تجویز کرده است چرا که براین باور است که منافع این دارو از عوارض آن بیشتر است. نظارت دقیق توسط پزشک، خطرات احتمالی ناشی از عوارض را کاهش خواهد داد.

در صورت بروز هریک از عوارض جانبی جدی زیر، فوراً پزشک خود را مطلع سازید: خستگی غیرعادی، رنگ پریدگی، کبودی / خونریزی آسان، تورم مچ پا / ساق پا / دست، تغییرات غیر معمول پوستی، علائم بیماری کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مزمن، از دست دادن اشتها، درد معده / شکم، زردی چشم / پوست، ادرار تیره).

داروی تریئندا (بنداموستین) ممکن است توانایی بدن را در برابر مبارزه با عفونت ها کاهش دهد. این ممکن است احتمال ابتلا به یک عفونت جدی را افزایش دهد یا عفونت های پیشین را تشدید کند. در صورت مشاهده علائم عفونت (مانند گلودرد مداوم، تب، لرز، سرفه) فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.

گاهی داروی تریئندا به علت تخریب سریع سلول های سرطانی، عوارض جانبی ایجاد می کند (سندرم لیز تومور). به منظور کاهش خطر، پزشک ممکن است دارویی اضافه کند و توصیه کند مایعات زیادی بنوشید. در صورت بروز علائمی از جمله درد کمر / پهلو، علائم مشکلات کلیوی (مانند دفع دردناک ادرار، ادرار صورتی / خونی، تغییر در مقدار ادرار)، اسپاسم و ضعف عضلانی فوراً به پزشک مراجعه کنید.

این دارو ممکن است احتمال ابتلا به عفونت مغزی (لکوآنسفالوپاتی چند کانونی پیشرفته-PML) که نادر اما بسیار خطرناک است را افزایش دهد. در صورت بروز هر کدام از این عوارض، سریعاً به دنبال امداد های فوری پزشکی باشید: ناهماهنگی اندام ها، از دست دادن کنترل / هماهنگی، ضعف، تغییر ناگهانی در افکار (مانند سردرگمی، مشکل تمرکز، از دست دادن حافظه)، مشکلات در راه رفتن و گفتار، تشنج و تغییرات بصری و بینایی.

درمان با این دارو در موارد بسیاری نادری ممکن است احتمال ابتلا به سایر سرطان ها (از جمله سرطان پوست) را افزایش دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.

تریئندا معمولاً واکنش هایی با علائمی مانند راش، خارش، تب و لرز ایجاد می کند که معمولاً جدی نیستند. با این وجود، ممکن است نتوانید آن را از واکنش های خطرناکی که به ندرت رخ می دهند افتراق دهید. در صورت بروز هرگونه راش فوراً به پزشک مراجعه نمایید.

واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون راش (عارضه های پوستی)، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.

موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این دارو را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.

موارد احتیاطی و منع مصرف

پیش از مصرف تریئندا (بنداموستین)، در صورت داشتن حساسیت به آن و یا هر حساسیت دیگری، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را مطلع سازید. این محصول حاوی اجزا غیرفعالی (مانند مانیتول) می باشد که می تواند منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.

پیش از مصرف این دارو، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود مخصوصاً موارد زیر مطلع سازید: اختلالات خونی / مغز استخوان، مشکلات کلیوی، مشکلات کبدی، عفونت های اخیر / فعلی.

تریئندا (بنداموستین)، میتواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد و یا عفونت های فعلی را تشدید بخشد. از تماس با افراد مبتلا به بیماری های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا و کووید-19) خودداری کنید. در صورتی که در معرض عفونت قرار گرفته اید یا تمایل به کسب اطلاعات بیشتری دارید، با پزشکتان مشورت کنید.

بدون تائید پزشک، از انجام هرگونه واکسیناسیون / ایمن سازی، خودداری نمایید. همچنین از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده را دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) اجتناب کنید.

برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، هنگام استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری نمایید.

این دارو، می تواند باعث گیجی یا خستگی شود. الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) می تواند آن را تشدید کند. تا زمانی که نتوانسته اید فعالیت هایی مانند رانندگی، کار با ماشین آلات و هرنوع فعالیت دیگری که نیاز به هوشیاری دارد را با اطمینان خاطر انجام دهید، از انجام آن خودداری کنید. مصرف نوشیدنی های الکل دار را محدود کنید. در صورت استفاده از ماری جوانا (شاهدانه) با پزشک خود صحبت کنید.

این دارو بر باروری مردان تاثیرگزار است. برای کسب اطلاعات بیشتر، با پزشکتان مشورت کنید.

اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، پزشک خود را مطلع سازید. در طول مصرف بنداموستین، نباید باردار شوید زیرا ممکن است به جنین آسیب برسد.  پیش از شروع مصرف این دارو، پزشک باید انجام تست بارداری تجویز کند. زنان و مردان هنگام مصرف این دارو و مدتی پس از دریافت آخرین دوز، باید از روش های قابل اطمینان کنترل بارداری استفاده کنند. اگر شما یا همسرتان باردار هستید، در مورد خطرات و فواید این دارو با پزشک خود صحبت کنید.

مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. با این وجود، هنگام مصرف این دارو و به مدت 1 هفته پس از قطع درمان، شیردهی توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی، ممکن است نحوه عملکرد داروها را تغییر و یا خطرات ناشی از عوارض جانبی را افزایش دهد. این یادداشت حاوی همه تداخلات دارویی احتمالی نیست. لیستی از تمامی داروهای مصرفی تان (داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) بنویسید و آن را در اختیار پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه قرار دهید. بدون تأیید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید و همچنین دوز آنها را نیز تغییر ندهید‌.

برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: ایدلالیزیب، داروهایی که باعث ضعف سیستم ایمنی می شوند و احتمال ابتلا به بیماری عفونی را افزایش می دهند (مثل ناتالیزوماب و مبترا).

سوء مصرف

در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. سایر علائم مصرف بیش از حد بنداموستین عبارتند از: ضربان سریع / نامنظم قلب و غش کردن.

توجه

از انجام منظم تست های آزمایشگاهی / پزشکی دوره ای (به عنوان مثال شمارش کامل سلول های خونی، آزمایش های عملکرد کبد و کلیه) غافل نشوید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشکتان مشورت کنید. زمان تست های آزمایشگاهی و پزشکی را به خاطر بسپارید. 

دوز فراموش شده

مهم است که هر دوز از این دارو را طبق برنامه دریافت کنید. اگر یک دوز را فراموش کردید، برای تعیین یک برنامه جدید با پزشک خود تماس بگیرید.

نگهداری

ویال های بازنشده داروی بنداموستین را در یخچال (دمای بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. همچنین دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید.

فرم رقیق شده (آماده تزریق) این دارو را می توان تا 24 ساعت در یخچال (دمای بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کرد. همچنین می توان فرم رقیق شده این دارو را تا 2 ساعت در دمای اتاق (20 الی 25 درجه سانتی گراد) و به دور از تابش نور نگهداری کرد.