ریتوکسیماب (نام تجاری: ریتوکسان، مبترا) به دسته ای از داروها به نام آنتی بادی های مونوکلونال تعلق دارد. از این دارو در درمان لنفوم غیر هوچکین (NHL) و لوسمی لنفوسیتی مزمن (CLL) استفاده می شود. برخی از برندهای ریتوکسیماب با مسدود کردن فعالیت بخشی از سیستم ایمنی بدن به درمان آرتریت روماتوئید، گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت، پلی آنژیت میکروسکوپی و پمفیگوس ولگاریس کمک می کنند. در ادامه اطلاعاتی در مورد موارد و نحوه مصرف ریتوکسیماب، عوارض جانبی و تد اخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: ریتوکسیماب
نام تجاری: مبترا
داروی مبترا (ریتوکسیماب) برای درمان برخی از سرطان ها مانند لنفوم غیر هوچکین و لوسمی لنفوسیتی مزمن استفاده می شود. داروی مبترا (MabThera) سرعت رشد سلول های سرطانی را کاهش داده یا متوقف می کند.
همچنین برخی از انواع داروی مبترا (MabThera) برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده شده و می تواند درد و تورم مفصل را کاهش دهد. از ریتوکسیماب برای درمان بعضی از بیماری های عروقی (مانند گرانولوماتوز همراه با پلی آنژیت، پلی آنژیت میکروسکوپی) نیز استفاده می شود و می تواند تورم رگ های خونی را کاهش دهد. به علاوه از ریتوکسیماب برای درمان بیماری پوستی پمفیگوس وولگاریس نیز استفاده می شود، این دارو می تواند به کاهش تعداد ضایعات پوستی کمک کند.
توضیحات ذیل درباره محصولات زیر است: rituximab ،rituximab-abbs و rituximab-pvvr.
محلول وریدی
10 میلی گرم در میلی لیتر؛
abbs:
10 میلی گرم در میلی لیتر
pvvr:
10 میلی گرم در میلی لیتر
پیش از هر بار مصرف دارو، راهنمای مصرف دارو را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
معمولاً قبل از هر درمان، پزشک برای کاهش عوارض جانبی مانند تب و لرز، داروهای دیگری (مانند استامینوفن، آنتی هیستامین، متیل پردنیزولون) را تجویز می کند. از دستورات پزشک با دقت پیروی کنید.
داروی مبترا (ریتوکسیماب) توسط یک پرستار و طبق دستور پزشک به آهستگی به داخل ورید تزریق می شود. دوز و برنامه درمان بر اساس شرایط بیماری، حجم بدن و نحوه پاسخ به درمان است.
حالت تهوع، استفراغ، سردرد، سرگیجه، درد مفاصل، عضله، ضعف یا گرگرفتگی ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، سریعاً با پزشک یا داروساز خود صحبت کنید.
افرادی که از داروی مبترا استفاده می کنند ممکن است دچار عوارض جانبی جدی شوند. با این حال به خاطر داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: تورم دست، مچ پا، پا، افزایش تشنگی، ادرار، بی حسی، گزگز دست و پاها، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
داروی مبترا (ریتوکسیماب) به علت تخریب سریع سلول های سرطانی گاهی عوارض جانبی (سندرم لیز تومور) ایجاد می کند. به همین دلیل به منظور کاهش خطر، پزشک ممکن است دارویی اضافه کند و توصیه کند مایعات زیادی نوشیده شود. در صورت بروز علائمی از جمله: کمردرد، درد پهلو، علائم مشکلات کلیوی (مانند درد حین دفع ادرار، ادرار صورتی یا خونی، تغییر در مقدار ادرار)، اسپاسم عضلانی و ضعف فوراً با پزشک تماس بگیرید.
داروی مبترا (MabThera) می تواند باعث کاهش سلول های خونی شود که می تواند منجر به کم خونی شده و توانایی بدن را برای مبارزه با عفونت کاهش داده، یا باعث کبودی، خونریزی آسان شود. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید: خونریزی آسان، کبودی سریع، مدفوع سیاه / قیری، استفراغی که شبیه قهوه است، علائم عفونت (مانند گلودرد مداوم، تب، لرز)، خستگی غیرمعمول، رنگ پریدگی پوست.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به داروی مبترا (ریتوکسیماب) نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی داروی مبترا (Rituximab) را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف داروی مبترا (ریتوکسیماب)، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف دارو مبترا، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق بیماری خود به خصوص بیماری ریوی، مشکلات قلبی (مانند ضربان قلب نامنظم، حمله قلبی قبلی)، خونریزی یا اختلالات خونی، عفونت های اخیر مطلع سازید.
این دارو ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
ریتوکسیماب احتمال ابتلا به عفونت را بیشتر می کند یا ممکن است عفونت های فعلی را تشدید کند. از تماس با افرادی که ممکن است دچار بیماری های واگیردار باشند (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا، کووید-19) خودداری کنید. اگر در معرض عفونت بوده اید یا تمایل دارید اطلاعات بیشتری کسب کنید با پزشک خود مشورت کنید.
بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، هنگام استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
افراد مسن ممکن است هنگام استفاده از این دارو در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات قلبی (مانند ضربان قلب نامنظم) یا مشکلات ریوی باشند.
در دوران بارداری، داروی مبترا (MabThera) باید فقط در موارد ضروری استفاده شود چرا که ممکن است به جنین آسیب برساند. هنگام استفاده از این دارو و به مدت یک سال پس از قطع درمان، از اشکال قابل اطمینان کنترل بارداری استفاده کنید. اگر باردار هستید، باید در مورد خطرات و مزایای آن با پزشک صحبت کنید.
این دارو به شیر مادر منتقل می شود. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو و حداقل تا 6 ماه پس از درمان توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی داروی ریتوکسیماب (Rituximab) را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولاتی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از: داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند و خطر عفونت را افزایش می دهند (مانند توفاسیتینیب، ناتالیزوماب، فینگولیمود).
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
آزمایش و یا معاینات پزشکی (مانند شمارش کامل خون، ویروس هپاتیت B، عملکرد کلیه و کبد) باید قبل از شروع استفاده از داروی مبترا (ریتوکسیماب) و هنگام استفاده از آن انجام شود. تمام معاینات پزشکی و آزمایشگاهی را نگه دارید.
برای کسب بهترین نتیجه، مصرف هر مقدار داروی برنامه ریزی شده طبق دستورالعمل اهمیت دارد. اگر یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید تا یک برنامه جدید دارویی تجویز کند.
ویال های بازنشده داروی مبترا را در یخچال (دمای بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. همچنین دارو را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت نگهداری کنید.
فرم رقیق شده (آماده تزریق) داروی مبترا را می توان تا 24 ساعت در یخچال نگهداری کرد.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.