درخواست مشاوره رایگان
وین بلاستین (نام تجاری: ولبان) یکی از داروهای شیمی درمانی سرطان است که اغلب همراه با سایر داروها در درمان بیماری هوچکین، برخی انواع لنفوم، سرطان بیضه، سرطان پستان، کوریوکارسینوم (نوعی سرطان رحم)، سارکوم کاپوزی استفاده می شود.
در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف وین بلاستین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: وین بلاستین
نام تجاری: ولبان
از داروی ولبان (وینبلاستین) در درمان سرطان استفاده می شود. این دارو باعث کاهش یا توقف رشد سلول های سرطانی می شود.
این دارو توسط پزشک متخصص، به صورت داخل وریدی تزریق می شود. وین بلاستین معمولاً هفته ای یکبار یا طبق تجویز پزشک مصرف می شود. برای جلوگیری از نشت دارو در بافت اطراف ورید، وین بلاستین باید در بیش از 1 دقیقه تزریق شود. در صورت ایجاد احساس درد، سوزش یا قرمزی در محل تزریق، فوراً به پزشک متخصص خود اطلاع دهید. این دارو نباید در مقدار زیادی محلول مخلوط شود و یا به مدت طولانی تزریق شود (مانند 30 تا 60 دقیقه) مگر اینکه توسط پزشک تجویز شده باشد. انجام این کار ممکن است احتمال نشت را افزایش دهد. در صورتی که دارو شروع به نشت در بافت کند، تزریق باید متوقف شود و محلول باقی مانده از طریق ورید دیگری تزریق شود.
دوز مصرفی بر اساس شرایط پزشکی، اندازه بدن و پاسخ به درمان تعیین می شود. پزشک انجام آزمایش خون (شمارش کامل سلول های خون) را انجام می دهد تا دوز مصرفی مناسب بیمار را تشخیص دهد. در صورتی که تعداد گلبول های سفید خون خیلی کم باشد، ممکن است نیاز به تجویز مجدد دوز بعدی باشد.
از تماس این دارو با چشم ها خودداری شود. در صورت تماس، چشم آسیب دیده را به خوبی بشویید و با پزشک خود تماس بگیرید.
درصورتی که پزشک تجویز دیگری نداشته باشد، لازم است هنگام مصرف این دارو مایعات زیادی مصرف شود. مصرف زیاد مایعات می تواند به کلیه ها کمک کند تا دارو را از بدن دفع کرده و از بروز برخی عوارض جانبی جلوگیری شود.
درد / قرمزی در محل تزریق، حالت تهوع، استفراغ، یبوست، خستگی و از دست دادن اشتها ممکن است از عوارض جانبی مصرف وین بلاستین باشد. حالت تهوع و استفراغ می تواند شدید باشد. در برخی موارد، پزشک ممکن است برای جلوگیری یا تسکین حالت تهوع و استفراغ دارو تجویز کند. خوردن وعده های غذایی کم حجم، نخوردن غذا قبل از درمان یا محدود کردن فعالیت جسمی ممکن است به کاهش برخی از این عوارض کمک کند. در صورت تداوم یا تشدید این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
برای جلوگیری از ایجاد یبوست، مصرف فیبر خوراکی، نوشیدن آب کافی و ورزش اهمیت زیادی دارد. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین نیز باشد. از پزشک داروخانه درباره ملین مناسب خود بپرسید.
ریزش موقت مو یکی دیگر از عوارض جانبی رایج برای مصرف این دارو است. با این حال، رشد طبیعی مو معمولاً پس از پایان مصرف این دارو به حالت طبیعی خود بازگردد.
بسیاری از افرادی که از داروی ولبان (وینبلاستین) استفاده می کنند ممکن است دچار عوارض جانبی جدی شوند. با این حال، به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. نظارت دقیق توسط پزشک می تواند احتمال ابتلا به این عوارض جانبی را کاهش دهد.
ممکن است پس از مصرف این دارو، زخم های دردناک روی لب، دهان و گلو ایجاد شود. برای کاهش خطر، مصرف غذاها و نوشیدنی های گرم را محدود کرده، دندان های خود را با دقت مسواک بزنید، از استفاده از دهان شویه دارای الکل خودداری کنید و دهان خود را به طور منظم با آب خنک بشویید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: خونریزی یا کبودی آسان، افزایش ضربان قلب یا تپش قلب، دل درد یا معده درد، درد در استخوان یا فک، سردرد شدید، مشکلات شنوایی، وجود توده های غیرمعمول یا تغییرات پوستی، سرگیجه یا احساس چرخش دور خود، اختلالات روحی روانی (به عنوان مثال، افسردگی)، رنگ پریدگی یا کبودی انگشتان دست و پا، درد یا سردی در انگشتان دست و پا، بی حسی یا گزگز، ادرار دشوار و دردناک، ادرار صورتی رنگ یا خونی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
همچنین در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی نادر اما بسیار جدی مانند تنگی نفس ناگهانی / خس خس سینه، مدفوع سیاه / قیر مانند، درد قفسه سینه / بازوی چپ، گیجی، تشنج، مشکل در تکلم، ضعف در یک طرف بدن، اختلالات بینایی، استفراغ شبیه تفاله قهوه، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
این دارو می تواند توانایی بدن در مبارزه با عفونت را کاهش دهد. در صورت بروز علائم عفونت مانند تب، لرز یا گلودرد مداوم، به سرعت به پزشک مراجعه شود.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله عارضه های پوستی، خارش و تورم (به خصوص در صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید و مشکل تنفسی، به سرعت به پزشک اطلاع دهید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی داروی ولبان (وینبلاستین) را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف داروی ولبان (وینبلاستین)، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
در صورت ابتلا به دیگر عارضه ها، به پزشک خود اطلاع دهید. پیش از مصرف این دارو، در صورت داشتن عوارضی از جمله مشکلات مغز استخوان (به عنوان مثال، تعداد کم گلبول های سفید یا پلاکت ها، سابقه انجام شیمی درمانی یا پرتودرمانی، تومور مغز استخوان)، عفونت باکتریایی درمان نشده با پزشک خود یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از مصرف این دارو، پزشک معالج یا پزشک داروخانه را از سابقه پزشکی خود، به خصوص ابتلا به عارضه های مرتبط با عروق خونی (مانند لخته شدن خون، سکته، بیماری رینود، واریس)، بیماری قلبی (مانند آنژین، حمله قلبی)، تغذیه نامناسب، بیماری کبدی، مشکلات ریوی، زخم معده یا روده (مانند زخم معده) و زخم های پوستی مطلع سازید.
برای جلوگیری از انتقال عفونت، دست های خود را به خوبی بشویید؛ همچنین بدون اطلاع پزشک، واکسیناسیون انجام ندهید و از تماس با افرادی که اخیراً واکسن فلج اطفال یا واکسن آنفولانزا استنشاقی دریافت کرده اند خودداری کنید.
برای کاهش خطر بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، هنگام استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کرده و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
این دارو ممکن است حساسیت شما را نسبت به آفتاب بیشتر کند. مدت زمان قرارگیری در معرض آفتاب را محدود کنید. از استفاده از سولار و چراغ های خورشیدی خودداری کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در صورت ایجاد آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
مصرف این دارو در افراد مسن، به خصوص در افرادی که از نظر تغذیه ای ضعیف هستند یا زخم های پوستی دارند باید با احتیاط انجام شود زیرا ممکن است حساسیت بیشتری نسبت به بروز عفونت داشته باشند.
استفاده از این دارو در دوران بارداری توصیه نمی شود. زیرا می تواند باعث آسیب به جنین شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید. در صورت بارداری یا احتمال بارداری، فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
هنوز مشخص نیست که این دارو از طریق شیر به نوزاد منتقل می شود یا خیر، به همین دلیل حتماً قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد داروی ولبان (وینبلاستین) را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی وین بلاستین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با داروی ولبان (وینبلاستین) تداخل داشته باشند عبارتند از: آسپیرین و سایر NSAID ها (مانند ایبوپروفن)، هیدانتوئین ها (مانند فنی توئین)، تولترودین، داروهایی که ممکن است به گوش آسیب برساند (به عنوان مثال سیس پلاتین، کاربوپلاتین، آمینو گلیکوزیدها مانند جنتامایسین).
برخی دیگر از داروها می توانند بر دفع وین بلاستین از بدن و در نتیجه بر عملکرد آن تأثیر بگذارند. از این داروها می توان به داروهای ضد قارچ آزول (مانند ایتراکونازول، ووریکونازول)، آنتی بیوتیک های ماکرولید (مانند اریترومایسین)، ریفامایسین ها (مانند ریفابوتین) و دیگر موارد اشاره کرد.
پیش از مصرف دارو، به برچسب اطلاعات درج شده روی داروهای تجویزی و بدون نسخه دقت کنید؛ زیرا بسیاری از آنها حاوی تسکین دهنده درد / کاهش دهنده تب (NSAID ها مانند ایبوپروفن، ناپروکسن یا آسپیرین) هستند که ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهند. در صورت تجویز پزشک برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی، آسپیرین با دوز کم باید ادامه یابد (معمولاً در دوزهای 81-325 میلی گرم در روز). برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود و یا پزشک داروخانه مشورت کنید.
ممکن است پزشک در طول درمان، توصیه کند تا مصرف مرکبات (و دیگر مواد غذایی یا فرآورده هایی که سطح اسید ادرار را افزایش می دهند) محدود شود. در این مورد نیز با پزشک خود مشورت کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علامت دیگر سوء مصرف دارو می تواند به صورت تشنج باشد.
از انجام منظم آزمایش های پزشکی دوره ای (مانند آزمایش شمارش کامل سلول های خون) غافل نشوید. انجام این آزمایش ها می توانند به ارزیابی صحیح از میزان بهبودی یا بروز عوارض جانبی کمک کنند.
دریافت هر دوز از داروی ولبان (وینبلاستین) طبق برنامه مهم است. با این حال در صورت فراموشی مصرف یک دوز، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید تا یک برنامه دوز جدید دریافت کنید.
برای اطلاع از نحوه نگهداری، دستورالعمل های محصول را مطالعه و با پزشک داروخانه مشورت کنید.
ویال های باز نشده داروی وینبلاستین را در یخچال (بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. همه داروها را از دسترس کودکان و حیوانات خانگی دور نگه دارید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
