سارکوم کاپوزی

سارکوم کاپوزی، یکی از انواع سرطان های بافت نرم است که بیشتر در افراد مبتلا به نقص سیستم ایمنی بروز می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز سارکوم کاپوسی و نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

سارکوم کاپوزی چیست؟

سارکوم کاپوزی یا کاپوسی نوعی سرطان در غشای سلول ها و عروق خونی می باشد. تومورها (ضایعات) سارکوم کاپوزی به طور معمول به صورت لکه های رنگی بدون درد در پاها یا صورت ظاهر می شوند. به علاوه، ضایعات ممکن است در ناحیه تناسلی، دهان یا گره های لنفاوی نیز ظاهر شوند. با تشدید بیماری، ضایعات در دستگاه گوارش و ریه ها هم ایجاد می شوند.

علل ابتلا به سارکوم کاپوزی

علت اصلی سارکوم کاپوزی ابتلا به عفونت با منشاء ویروسی به نام ویروس هرپس انسانی 8 (HHV-8) می باشد. عفونت HHV-8 معمولاً علائمی در افراد سالم ایجاد نمی کند زیرا سیستم ایمنی بدن آن را تحت کنترل نگه می دارد. با این حال، در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، HHV-8 توانایی تحریک سارکوم کاپوزی را دارد.

افراد آلوده به ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) - ویروسی که باعث ایدز می شود - بیشتر در معرض خطر ابتلا به سارکوم کاپوزی قرار دارند. آسیب ناشی از HIV به سیستم ایمنی بدن باعث تکثیر سلول های HHV-8 موجود در بدن می شود. این ضایعات در نتیجه فرآیندهای ناشناخته ای ایجاد می شوند.

همچنین افرادی که پیوند عضو انجام داده اند و از داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن برای جلوگیری از رد پیوند استفاده می کنند، در معرض خطر ابتلا به سارکوم کاپوزی می باشند. با این حال، ابتلا به این بیماری در این گروه، نسبت به افراد مبتلا به ایدز خفیف تر و کنترل آن آسان تر می باشد.

تشخیص سارکوم کاپوزی

برای تشخیص سارکوم کاپوزی در یک ضایعه پوستی مشکوک، باید بیوپسی (برداشتن یک تکه کوچک از بافت برای بررسی در آزمایشگاه) انجام شود.

آزمایش های تشخیص سارکوم کاپوزی داخل بدن عبارتند از:

• آزمایش خون مخفی در مدفوع. این آزمایش، خون مخفی در مدفوع را که می تواند نشانه ای از سارکوم کاپوزی در دستگاه گوارش باشد، تشخیص می دهد.
• رادیوگرافی قفسه سینه. رادیوگرافی از قفسه سینه می تواند ناهنجاری هایی که سارکوم کاپوزی در ریه ایجاد می کند را نشان دهد.
• برونکوسکوپی. در این آزمایش، یک لوله نازک (برونکوسکوپ) از بینی یا دهان به داخل ریه ها وارد می شود تا پوشش آنها را بررسی کند و از نواحی غیرعادی نمونه برداری کند.
• آندوسکوپی. در این آزمایش یک لوله نازک (آندوسکوپ) وارد دهان می شود تا مری، معده و قسمت اول روده کوچک را بررسی کند. اگر پزشک به وجود سارکوم کاپوزی در داخل هر یک از این اندام ها مشکوک شود، برای تأیید قطعی بیماری از بافت آسیب دیده نمونه برداری می کند.
• کولونوسکوپی. در این آزمایش، یک لوله نازک (کولونوسکوپ) از راه مقعد، وارد روده بزرگ شده تا دیواره های این اندام را بررسی کند. همچنین در طی کولونوسکوپی می توان از عارضه های ناشی از سارکوم کاپوزی در راست روده یا روده بزرگ نمونه برداری کرد.

تنها در صورت بروز بی دلیل مشكلات تنفسی یا نتیجه غیر طبیعی رادیوگرافی قفسه سینه، انجام برونكوسكوپی ضروری است. با مشاهده خون در مدفوع در طی آزمایش خون مخفی مدفوع، ممکن است انجام آندوسکوپی یا کولونوسکوپی لازم باشد.

درمان سارکوم کاپوزی

درمان سارکوم کاپوزی بسته به این عوامل متفاوت است:

• نوع بیماری. با توجه به سوابق پزشکی بیمار، سارکوم کاپوزی ناشی از ایدز جدی تر از سایر موارد در نظر گرفته می شود. با استفاده از داروهای ضد ویروسی که به خوبی در پیشگیری از سایر عفونت های مرتبط با ایدز مؤثر واقع شده اند، سارکوم کاپوزی در افراد مبتلا به ایدز شیوع و شدت کمتری پیدا کرده است.
• تعداد و محل ضایعات. ضایعات پوستی و ضایعات داخلی گسترده نیاز به درمان متفاوتی دارند.
• اثرات ضایعات. ضایعات در دهان و گلو غذا خوردن را دشوار کرده و ضایعات در ریه باعث تنگی نفس می شوند. ضایعات بزرگ، به ویژه در قسمت فوقانی پاها، می توانند منجر به تورم دردناک و اختلال در حرکت شوند.
• سلامت عمومی. نقص سیستم ایمنی بدن و ابتلا به نوع دیگری از سرطان، دیابت کنترل نشده یا هر بیماری جدی و مزمن، فرد را بیشتر در معرض سارکوم کاپوزی قرار می دهد و باعث می شود برخی از روش های درمانی مانند شیمی درمانی بسیار خطرناک باشند.

اولین قدم در درمان سارکوم کاپوزی ناشی از ایدز، شروع یا تغییر روش ترکیب داروهای ضد ویروسی می باشد که میزان ویروسی که باعث HIV / AIDS می شود را کاهش داده و تعداد سلول های ایمنی بدن را افزایش می دهد. گاهی اوقات، این تنها درمان مورد نیاز می باشد.

در صورت امکان، بهتر است افراد مبتلا به سارکوم کاپوزی ناشی از پیوند، مصرف داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی بدن را متوقف کنند. این کار به سیستم ایمنی بدن امکان می دهد تا این بیماری را در برخی موارد از بین ببرد. همچنین گاهی روی آوردن به نوع دیگر داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی می تواند منجر به بهبودی شود.

روش های درمانی ضایعات پوستی کوچک شامل موارد زیر می باشد:

• جراحی جزئی (برداشتن ضایعه)
• سوزاندن (الکترودایسکشن) یا منجمد کردن (کرایوتراپی)
• اشعه با دوز کم، که برای ضایعات موجود در دهان نیز مفید می باشد
• تزریق مستقیم داروی شیمی درمانی وین بلاستین به ضایعات
• مصرف رتینوئید

معمولاً ضایعاتی که به هر یک از این روش ها درمان می شوند طی دو سال دوباره عود می کنند. در اغلب موارد درمان می تواند تکرار شود.

پرتودرمانی روشی معمول برای درمان ضایعات پوستی متعدد می باشد. نوع پرتوی مورد استفاده و محل ضایعات تحت درمان در افراد مختلف متفاوت می باشد. در صورت وجود بیش از 25 ضایعه، شیمی درمانی استاندارد می تواند کمک کننده باشد. همچنین از شیمی درمانی برای درمان سارکوم کاپوزی در گره های لنفاوی و دستگاه گوارش نیز استفاده می شود.