مایکوفنولات موفتیل (نام تجاری: سل سپت)، نوعی داروی سرکوب کننده سیستم ایمنی است که در پیشگیری از رد عضو پیوندی توسط بدن کاربرد دارد. این دارو برای افراد بالای 3 ماه تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف مایکوفنولات، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: مایکوفنولات موفتیل
نام تجاری: سل سپت
مایکوفنولات موفتیل در ترکیب با سایر داروها برای جلوگیری از حمله و رد اندام پیوند شده توسط بدن (مانند کلیه، کبد، قلب) استفاده می شود. این دارو متعلق به گروهی از داروها به نام سرکوب کننده های سیستم ایمنی است. همچنین مایکوفنولات موفتیل باعث تضعیف سیستم دفاعی بدن (سیستم ایمنی بدن) شده و کمک می کند تا بدن عضوی جدید را بپذیرد.
قبل از شروع مصرف مایكوفنولات و در هربار مصرف، برگه راهنمای مصرف دارو را بخوانید. اگر سوالی داشتید، از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
این دارو را طبق تجویز پزشک و معمولاً دو بار در روز با معده خالی یا 1 ساعت قبل و یا 2 ساعت بعد از غذا به صورت خوراکی مصرف کنید.
این دارو را به شکل کامل ببلعید و از خرد کردن و جویدن آن خودداری کنید. اگر از کپسول آن استفاده می کنید، از باز کردن کپسول قبل از مصرف خودداری کنید.
در صورت باز شدن کپسول یا وجود گرد و غبار ناشی از قرص ها، از استنشاق پودر یا گرد و غبار و تماس مستقیم با پوست یا چشم خودداری کنید. در صورت تماس، آن ناحیه را به خوبی با آب و صابون و یا چشم خود را با آب ساده بشویید. برای جزئیات بیشتر با داروساز خود مشورت کنید.
از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را لمس کرده یا گرد و غبار ناشی از قرص ها یا پودر کپسول ها را تنفس کنند.
مایکوفنولات موفتیل با تزریق داخل وریدی (IV) توسط یک متخصص درمانی تجویز می شود. همچنین طبق دستور پزشک و معمولاً دو بار در روز و حداقل طی دو ساعت به آرامی تزریق می شود. مایکوفنولات نباید به صورت بولوس یا تزریق سریع داخل وریدی تجویز شود. در صورت توانایی مصرف این دارو به شکل خوراکی، ممکن است شکل خوراکی آن تجویز شود.
شکل تزریقی این دارو نباید بیش از 2 هفته استفاده شود، مگر این که پزشک، برنامه درمانی دیگری برای شما مد نظر داشته باشد.
از تماس مایع آماده شده با پوست یا چشم خودداری کنید. در صورت تماس، ناحیه پوست آسیب دیده را به خوبی با آب و صابون و چشم خود را با آب ساده بشویید.
دوز مصرفی بر اساس عارضه و پاسخ به درمان متفاوت است. در کودکان نیز بستگی به اندازه دارد.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید. مصرف مایکوفنولات را حتی اگر احساس می کنید بیماری شما بهبود یافته، ادامه دهید و مصرف این دارو را بدون تجویز پزشک قطع نکنید.
برخی از دارو ها ممکن است در صورت مصرف همزمان با مایکوفنولات برای بدن مشکل ایجاد کنند. این دارو را همزمان با داروهای ضد اسید حاوی آلومینیوم و / یا منیزیم، کلستیرامین، کلستیپول یا چسب های فسفات فاقد کلسیم (مانند محصولات آلومینیوم، لانتانیم، سولامر) مصرف نکنید. جزئیات بیشتر را از داروساز خود بخواهید.
نوع و برند مایکوفنولات مصرفی خود را بدون تجویز پزشک تغییر ندهید.
یبوست، حالت تهوع، سردرد، اسهال، استفراغ، ناراحتی معده، نفخ، لرزش، سرگیجه، خواب آلودگی یا اختلال در خواب ممکن است از عوارض جانبی این دارو باشد. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: خستگی غیرمعمول، ضربان قلب سریع / نامنظم، خونریزی سریع / کبودی، تورم پا یا مچ پا بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: درد معده / شکم که برطرف نمی شود، مدفوع سیاه، استفراغی شبیه به تفاله قهوه، درد قفسه سینه، تنگی نفس و تنفس سریع، بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
این دارو ممکن است خطر ابتلا به عفونت مغزی نادر اما بسیار جدی (لکوآنسفالوپاتی چند کانونی مترقی-PML) را افزایش دهد. در صورت بروز هر یک از این عوارض جانبی، سریعاً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید: کلافگی، از دست دادن هماهنگی / تعادل، ضعف، تغییر ناگهانی در تفکر (مانند گیجی، مشکل در تمرکز، از دست دادن حافظه)، اختلال در صحبت کردن / راه رفتن، تشنج و تغییرات بینایی.
واکنش آلرژیک بسیار جدی به مایکوفنولات موفتیل نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش، خارش / تورم (به خصوص صورت / زبان / گلو)، سرگیجه شدید، مشکل تنفس، فوراً به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی این مایکوفنولات موفتیل در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف مایكوفنولات موفتیل، در صورت حساسیت به آن یا به مایکوفنولات سدیم یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود
پیش از استفاده از مایکوفنولات موفتیل، در صورت حساسیت به آن یا به مایکوفنولات سدیم یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. زیرا این محصول ممکن است حاوی اجزای غیرفعالی (مانند Polysorbate 80) باشد، که می تواند باعث واکنش های آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. برای اطلاعات بیشتر با داروساز خود صحبت کنید.
قبل از مصرف مایکوفنولات موفتیل، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: سرطان، بیماری کبد (مانند هپاتیت B، هپاتیت C)، بیماری های کلیوی، عفونت های فعلی / گذشته (مانند تبخال، زونا)، مشکلات معده / روده (مانند زخم)، اختلالات ژنتیکی نادر (مانند سندرم های Lesch-Nyhan یا Kelley-Seegmiller) مطلع سازید.
مایکوفنولات موفتیل ممکن است باعث گیجی و خواب آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا (شاهدانه) نیز باعث تشدید آن می شوند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به دندان پزشک خود اطلاع دهید.
مایکوفنولات ممکن است باعث ایجاد عفونت یا تشدید عفونت های گذشته شود. از تماس با افرادی که ممکن است دارای عفونت های واگیردار باشند (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا) خودداری کنید. اگر در معرض عفونت قرار دارید یا جهت کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
بدون اطلاع پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش خطر بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، با اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
قبل از انجام جراحی، کلیه داروهای مورد استفاده خود (از جمله داروهای دارای نسخه، بی نسخه و داروهای گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
هنگام استفاده از مایکوفنولات و به مدت 6 هفته پس از قطع این دارو، از اهدا کردن خون خودداری کنید. هنگام استفاده از مایکوفنولات و 90 روز پس از قطع این دارو نیز، اسپرم اهدا نکنید.
از آنجا که مایکوفنولات موفتیل از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین برساند، زنانی که باردار هستند یا ممکن است باردار شوند نباید این دارو را لمس کرده یا گرد و غبار ناشی از قرص ها یا پودر کپسول ها را تنفس کنند.
مایکوفنولات موفتیل برای استفاده در دوران بارداری توصیه نمی شود زیرا ممکن است به جنین آسیب برساند. پیشگیری از بارداری هنگام مصرف این دارو و به مدت 6 هفته پس از قطع آن بسیار مهم است. اگر باردار یا مشکوک به بارداری هستید فوراً به پزشک خود اطلاع دهید. زنان در سنین باروری باید در مورد فواید و خطرات این دارو (مانند سقط جنین) با پزشک خود صحبت کنند. زنان در سنین باروری باید قبل از شروع مصرف این دارو، پس از 8 تا 10 روز تحت درمان و در طی معاینات معمول، آزمایش بارداری را نیز انجام دهند.
زنان در سنین باروری باید در مورد استفاده از روش های مطمئن کنترل بارداری در طول درمان و به مدت 6 هفته پس از قطع درمان، اطلاعات کسب کنند. مردانی که همسران آنها در سنین باروری هستند نیز هنگام استفاده از این دارو و به مدت 3 ماه پس از قطع درمان باید از روش های مطمئن کنترل بارداری استفاده کنند.
مشخص نیست که این دارو به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. به دلیل خطر احتمالی برای نوزاد، شیردهی در هنگام استفاده از این دارو توصیه نمی شود. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی ایلوپروست را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید. برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند / خطر عفونت را افزایش می دهند (مانند ناتالیزوماب، مبترا).
این دارو ممکن است اثر روش های کنترل بارداری هورمونی مانند قرص، پچ یا حلقه را کاهش دهد. این امر می تواند منجر به بارداری شود. اگر از روش های کنترل بارداری هورمونی استفاده می کنید، هنگام استفاده از این دارو باید از فرم غیر هورمونی جلوگیری از بارداری نیز استفاده کنید. انتخاب های خود را با پزشک یا داروساز خود در میان بگذارید. همچنین اگر دچار لکه بینی یا خونریزی جدید هستید، به پزشک خود بگویید، زیرا اینها ممکن است نشان دهنده عدم عملکرد صحیح کنترل بارداری شما باشد.
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند / خطر عفونت را افزایش می دهند (مانند ناتالیزوماب، ریتوکسیماب).
برخی از محصولاتی که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از: کلستیرامین، کلستیپول، سایر داروهایی که سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کنند / خطر عفونت را افزایش می دهند (مانند ناتالیزوماب، ریتوکسیماب).
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
بهتر است آزمایشات / معاینات پزشکی (مانند شمارش خون، سطح دارو، عملکرد کلیه، آزمایش بارداری) انجام شود. تمام نتایج معاینات پزشکی و آزمایشگاهی را نگه دارید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
در کلاس آموزش پیوند یا گروه پشتیبانی شرکت کنید تا علائم و نشانه های رد عضو را بشناسید و در صورت بروز سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
اگر دوز مصرفی را فراموش کردید، به محض به یاد آوردن آن را مصرف کنید. اگر زمان دوز بعدی نزدیک است، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید
در طی زمان مصرف این دارو باید آزمایش ها و یا معاینات پزشکی (مانند شمارش خون، سطح دارو، عملکرد کلیه، آزمایش بارداری) انجام شود. تمام نتایج معاینات پزشکی و آزمایشگاهی خود را نگه دارید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
در کلاس آموزش پیوند یا گروه پشتیبانی شرکت کنید تا علائم و نشانه های رد عضو را بشناسید و در صورت بروز سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید.
برای نتیجه گیری بهتر، مصرف هر دوز طبق برنامه ریزی انجام شده مهم است. اگر یک دوز را فراموش کردید، بلافاصله با پزشک یا داروساز خود تماس بگیرید تا یک برنامه جدید برایتان تنظیم کند.
داروی مایکوفنولات موفتیل در اشکال مختلفی تولید می شود که هرکدام روش نگهداری خاص خود را دارد.
فرم پودر تزریقی:
ویال های بازنشده داروی مایکوفنولات موفتیل را در دمای اتاق (20 الی 25 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید.
فرم قرص و کپسول:
قرص ها و کپسول های خوراکی داروی مایکوفنولات موفتیل را در دمای اتاق (20 الی 25 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو ها را در بسته بندی محصول و به دور از نور و رطوبت قرار دهید.
فرم پودر خوراکی:
محلول خوراکی داروی مایکوفنولات موفتیل را می توان در یخچال (دمای 2 الی 8 درجه سانتی گراد) و یا در دمای اتاق (20 الی 25 درجه سانتی گراد) نگهداری کرد.
به خاطر داشته باشید که این دارو نباید یخ بزند. همچنین دارو را به دور از نور و رطوبت قرار دهید.
اگر بیشتر از 60 روز است که محلول خوراکی را نگهداری می کنید، از مصرف آن خودداری کرده و با یک روش مناسب آن را دور بریزید.