آزاتیوپرین (نام تجاری: آزارام) یک داروی مهارکننده سیستم ایمنی است که در جلوگیری از رد پیوند عضو و کنترل بیماری های خودایمنی مانند آرتریت روماتوئید و کولیت اولسراتیو کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف آزاتیوپرین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: آزاتیوپرین
نام تجاری: ایموران، آزارام، آیزاتیپ
از آزاتیوپرین برای جلوگیری از رد عضو پیوندی در افرادی که پیوند کلیه انجام داده اند، استفاده می شود. این دارو معمولاً همراه با سایر داروهای مرتبط مصرف می شود تا کلیه جدید بتواند عملکرد طبیعی داشته باشد. آزاتیوپرین همچنین برای درمان آرتریت روماتوئید استفاده می شود، در این بیماری، سیستم ایمنی بدن به مفاصل سالم حمله می کند. همچنین از این دارو در درمان بیماری التهابی روده (کولیت اولسراتیو) نیز استفاده می شود. آزاتیوپرین متعلق به دسته ای از داروها است که به عنوان سرکوب کننده سیستم ایمنی شناخته می شوند. این دارو بوسیله تضعیف سیستم ایمنی برای کمک به پذیرش عضو پیوندی جدید همانند بقیه ارگان های بدن و همینطور جهت جلوگیری از آسیب بیشتر به مفاصل استفاده می شود.
با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای آزاتیوپرین به خصوص جهت مصرف در کودکان و بزرگسالان با پزشک صحبت کنید.
داروی آزاتیوپرین را طبق تجویز پزشک و معمولاً یک یا دو بار در روز به صورت خوراکی مصرف کنید. مصرف این دارو همراه با غذا ناراحتی معده را کاهش می دهد.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. میزان داروی مصرفی خود را زیاد نکنید و بیشتر از زمان تجویز شده آن را مصرف نکنید؛ زیرا خطر ایجاد عوارض جانبی افزایش می یابد.
بیشترین اثربخشی دارو در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود؛ بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
برای درمان آرتروز، ممکن است 2 ماه طول بکشد تا علائم بهبود یابد. اگر وضعیت شما بعد از 3 ماه درمان بهتر نشد، به پزشک خود اطلاع دهید.
از آنجا که آزاتیوپرین از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، برای زنانی که باردار هستند یا احتمال بارداری در آنها وجود دارد نباید دارو را لمس کنند و حتی از استنشاق گرد ناشی از این دارو باید خودداری کنند.
حالت تهوع یا استفراغ و ریزش مو به طور موقت، می تواند از عوارض آزاتیوپرین باشد و مصرف این دارو بعد از غذا می تواند به کاهش این اثرات کمک کند. در صورت تداوم یا تشدید هر یک از عوارض، حتماً آن را با پزشک معالج یا پزشک داروخانه مطرح کنید.
افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است دچار عوارض جانبی جدی شوند. با این حال به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع آزاتیوپرین بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف این دارو، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله: اسهال، درد جدید یا تشدید درد مفصل / عضله، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید.
در صورت بروز عوارض خطرناک جانبی مانند علائم بیماری کبد (مانند حالت تهوع / استفراغ مداوم، درد معده / شکم، ادرار تیره، زردی چشم و پوست) با پزشک خود صحبت کنید.
آزاتیوپرین می تواند خطر ابتلا به عفونت مغزی نادر اما خطرناک مثل لکوآنسفالوپاتی چند کانونی مترقی-PML را افزایش دهد. در صورت بروز عوارض جانبی از جمله کلافگی، از دست دادن هماهنگی / تعادل، ضعف، تغییر ناگهانی در تفکر (مانند گیجی، مشکل در تمرکز، از دست دادن حافظه)، اختلال در صحبت کردن / راه رفتن، تشنج و تغییرات بینایی به پزشک مراجعه کنید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله: راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی آزاتیوپرین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف آزاتیوپرین، در صورت حساسیت به آن یا هر نوع حساسیت دیگری مثل حساسیت به مرکاپتوپورین، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف آزاتیوپرین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص: بیماری کلیوی، بیماری کبدی، سرطان و برخی اختلالات آنزیمی (کمبود TPMT، کمبود NUDT15) مطلع سازید.
این دارو ممکن است خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد. کمتر در معرض نور خورشید قرار بگیرید و از استفاده از محصولات و دستگاه های برنزه کننده و پرهیز کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس مناسب بپوشید. پزشک شما را از استفاده نوردرمانی حین مصرف دارو منع می کند، برای جزئیات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
آزاتیوپرین می تواند بدن را در معرض ابتلا به عفونت قرار دهد یا باعث وخامت عفونت های بدن شود. از تماس با افراد ناقل به بیماری هایی مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا خودداری کنید. اگر در معرض عفونت هستید با پزشک خود مشورت کنید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
بدون موافقت پزشک خود واکسیناسیون انجام ندهید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی با اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های فیزیکی خودداری کنید.
از آنجا که آزاتیوپرین از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و می تواند به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا احتمال باردار بودن درآنها وجود دارد نباید این دارو را مصرف کنند.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. هنگام استفاده از آزاتیوپرین از بارداری جلوگیری کنید. آزاتیوپرین ممکن است به جنین آسیب برساند. حین استفاده از این دارو، از روش های کنترل بارداری استفاده کنید. اگر باردار هستید، با پزشک درباره مصرف این دارو مشورت کنید.
آزاتیوپرین به شیر مادر منتقل می شود و می تواند اثرات نامطلوبی بر کودک شیرخوار داشته باشد. قبل از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی آزاتیوپرین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
محصولی که با آزاتیوپرین تداخل دارد عبارت است از: فبوکسوستات، داروهای خاص سرطانی (مانند سیکلوفسفامید، ملفالان) یا سایر داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی / افزایش دهنده خطر ایجاد عفونت مانند ریتوکسیماب، توفاسیتینیب.
آزاتیوپرین بسیار شبیه مرکاپتوپورین است. هنگام استفاده از آزاتیوپرین از مصرف داروهای حاوی مرکاپتوپورین خودداری کنید.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند مشکلات تنفسی با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
حین مصرف دارو باید آزمایش های تشخیصی یا پزشکی (مانند شمارش کامل خون، عملکرد کبد / کلیه) انجام شود. تمام معاینات پزشکی و آزمایشگاهی را نگهداری کنید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
اگر پیوند اعضا انجام داده اید، در کلاس های آموزشی کنترل عضو پیوندی یا گروه پشتیبانی شرکت کنید. به علائم رد عضو پیوندی مانند احساس بیماری، تب، درد در اطراف اندام پیوند شده و کاهش میزان ادرار در پیوند کلیه توجه کنید. در صورت بروز این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت در ظرف اصلی دارو نگهداری شود. از نگهداری دارو در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
