هیدروکسی کلروکین (نام تجاری: پلاکونیل)، از داروهای ضدمالاریا و ضد روماتیسمی می باشد که در پیشگیری و درمان مالاریا و کنترل علائم روماتیسم مفصلی کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف هیدروکسی کلروکین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: هیدروکسی کلروکین سولفات
نام تجاری: پلاکونیل
از هیدروکسی کلروکین برای پیشگیری یا درمان مالاریا ناشی از گزش پشه استفاده می شود. مرکز کنترل بیماری ایالات متحده دستورالعمل ها و توصیه های به روز شده در زمینه پیشگیری و درمان مالاریا را در مناطق مختلف جهان ارائه می دهد. قبل از سفر به مناطقی که مالاریا در آنجا اتفاق می افتد، آخرین اطلاعات را با پزشک خود در میان بگذارید.
هیدروکسی کلروکین همچنین برای درمان برخی بیماری های خود ایمنی (لوپوس، آرتریت روماتوئید) استفاده می شود. این دارو متعلق به دسته ای از داروها که به عنوان داروهای ضد روماتیسمی تعدیل کننده بیماری شناخته می شوند، می باشد. این دارو می تواند مشکلات پوستی را در لوپوس کاهش داده و از تورم / درد در آرتروز جلوگیری کند.
هیدروکسی کلروکین برای عفونت ویروس کرونا (COVID-19) تجویز نمی شود مگر اینکه در مطالعات ثبت شده باشد. با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای آن صحبت کنید.
داروی هیدروکسی کلروکین را به صورت خوراکی همراه با غذا برای جلوگیری از ناراحتی معده طبق تجویز پزشک مصرف کنید. دوز و طول درمان بر اساس شرایط پزشکی و واکنش بدن به درمان تعیین می شود. دوز دارو در کودکان براساس وزن تعیین می شود.
برای جلوگیری از مالاریا، داروی هیدروکسی کلروکین را به صورت خوراکی طبق تجویز پزشک، معمولاً هفته ای یکبار و تکرار آن در همان روز از هفته ی آتی مصرف کنید. برای جلوگیری از فراموش کردن، زمان آن را در تقویم علامت گذاری کنید. مصرف این دارو معمولاً 1 تا 2 هفته قبل از ورود به منطقه خطرناک شروع می شود. در صورتی که در منطقه ای با احتمال مالاریا هستید، دارو را به صورت هفتگی و سپس 4 تا 8 هفته پس از ترک منطقه یا طبق تجویز پزشک مصرف کنید. برای درمان مالاریا دستورالعمل های پزشک خود را دنبال کنید.
برای درمان آرتریت لوپوس یا روماتوئید، داروی هیدروکسی کلروکین را به صورت خوراکی طبق تجویز پزشک، معمولاً یک یا دو بار در روز مصرف کنید. پزشک ممکن است به تدریج دوز را افزایش دهد. وقتی مدتی از دارو استفاده کردید و وضعیت بهتر شد، ممکن است پزشک دوز دارو را کاهش دهد تا زمانی که دوز مناسب با کمترین عوارض حاصل شود.
اگر داروی خاصی را برای اسهال (کائولن) یا داروهای ضد اسید (مانند منیزیم / هیدروکسید آلومینیوم) مصرف می کنید، هیدروکسی کلروکین را حداقل 4 ساعت قبل یا بعد از این محصولات مصرف کنید. این محصولات ممکن است به هیدروکسی کلروکین متصل شوند و از جذب کامل آن در بدن جلوگیری کنند.
به طور منظم از این دارو استفاده کنید تا بیشترین سود را از آن ببرید. اگر آن را طبق برنامه روزانه مصرف می کنید، هر روز در ساعت معین مصرف کنید. این دارو را دقیقاً طبق دستورالعمل مصرف کنید. مصرف آن را بدون صحبت با پزشک قطع نکنید، خصوصاً اگر آن را برای مالاریا مصرف می کنید. ادامه مصرف این ماده برای مدت زمان تجویز شده مهم است. توقف این دارو چه برای پیشگیری باشد چه درمان، ممکن است منجر به عفونت یا بازگشت عفونت شود.
در صورت تداوم یا تشدید وضعیت، به پزشک اطلاع دهید. اگر این ماده را برای لوپوس یا آرتروز مصرف می کنید، ممکن است چندین هفته یا ماه طول بکشد. هیدروکسی کلروکین ممکن است در همه موارد از مالاریا جلوگیری کند. اگر تب یا سایر علائم بیماری را مشاهده کردید (به خصوص در حالی که در منطقه خطرناک و 2 ماه پس از بازگشت از منطقه هستید) به پزشک مراجعه کنید. ممکن است به داروی متفاوتی نیاز داشته باشید. از قرار گرفتن در معرض پشه ها خودداری کنید.
حالت تهوع، استفراغ، از دست دادن اشتها، اسهال، سرگیجه یا سردرد ممکن است رخ دهد. در صورت تداوم یا تشدید هریک از عوارض، با پزشک خود یا پزشک داروخانه صحبت کنید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این محصول را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این محصول بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف هیدروکسی کلروکین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، از جمله ضربان قلب آهسته، علائم نارسایی قلبی (مانند تنگی نفس، تورم مچ پا / پا، خستگی غیرمعمول، افزایش وزن غیرمعمول / ناگهانی)، تغییرات ذهنی / خلقی (مانند اضطراب، افسردگی، افکار نادر خودکشی، توهم)، تغییرات شنوایی (مانند زنگ زدن در گوش، کاهش شنوایی)، کبودی / خونریزی آسان، علائم عفونت (مانند گلودرد مداوم، تب)، علائم بیماری کبدی (مانند درد شدید معده / شکم، زردی چشم / پوست، ادرار تیره)، ضعف عضلانی، حرکات ناخواسته / کنترل نشده (از جمله کشیدن زبان / صورت)، ریزش مو، تغییر رنگ مو / پوست بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
هیدروکسی کلروکین ممکن است باعث کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) شود. در صورت بروز علائم کاهش قند خون، مانند تعریق ناگهانی، لرزش، گرسنگی، تاری دید، سرگیجه و گزگز دست / پاها، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید. اگر مبتلا به دیابت هستید، حتما قند خون خود را مرتباً بررسی کنید. ممکن است پزشک نیاز به تنظیم داروی دیابت را تشخیص دهد.
در صورت بروز عوارض جانبی بسیار جدی، از جمله سرگیجه شدید، غش، ضربان قلب سریع / نامنظم، تشنج بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
هیدروکسی کلروکین ممکن است مشکلات جدی برای چشم / بینایی ایجاد کند. خطر ابتلا به این عوارض با استفاده طولانی مدت و افزایش دوز این دارو افزایش می یابد. اگر علائمی از مشکلات جدی چشم مانند حساسیت به نور، تغییرات بینایی (مانند چشمک زدن / هاله های نور، تاری دید، مشکل در خواندن، از دست دادن مناطق دید) دارید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به این دارو نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش یا تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن، کلروکین یا هر نوع حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف هیدروکسی کلروکین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص مشکل آنزیمی خاص (کمبود گلوکز-6-فسفات دهیدروژناز -G6PD)، مشکلات بینایی / چشمی، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، استفاده منظم / سوء استفاده از الکل، مشکلات پوستی (مانند پسوریازیس)، اختلال خاص خون (پورفیریا) و تشنج مطلع سازید.
اگر دیابت دارید، این محصول ممکن است بر قند خون تأثیر بگذارد. قند خون خود را طبق دستور پزشک به طور منظم بررسی کنید و نتایج را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر علائمی از قند خون پایین دارید سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید. ممکن است پزشک نیاز به تنظیم داروی دیابت، برنامه ورزشی یا رژیم غذایی را تشخیص دهد.
هیدروکسی کلروکین ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
این دارو ممکن است حساسیت را نسبت به آفتاب بیشتر کند. وقت خود را در زیر نور آفتاب محدود کنید. از غرفه های برنزه کننده و چراغ های آفتاب پرهیز کنید. در فضای باز از ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ بپوشید. در صورت آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی فوراً به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از عمل جراحی، تمام محصولات مورد استفاده خود (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) را به پزشک یا دندانپزشک خود اطلاع دهید.
هیدروکسی کلروکین ممکن است با ایجاد شرایطی، بر ریتم قلب تأثیر بگذارد (طولانی شدن QT). طولانی شدن QT به ندرت باعث ضربان سریع و نامنظم قلب و علائم دیگری (مانند سرگیجه شدید و غش کردن) می شود که سریعاً باید به پزشک مراجعه کنید.
در صورت وجود شرایط خاص پزشکی یا مصرف داروهای دیگر که باعث طولانی شدن QT می شوند، خطر این امر افزایش می یابد. قبل از استفاده از هیدروکسی کلروکین، تمام داروهای مصرفی یا شرایطی همچون برخی مشکلات قلبی (نارسایی قلبی، ضربان آهسته قلب، طولانی شدن QT در EKG)، سابقه خانوادگی برخی مشکلات قلبی (طولانی شدن QT در EKG یا مرگ ناگهانی قلب) را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
سطح پایین پتاسیم یا منیزیم در خون نیز خطر طولانی شدن QT را افزایش می دهد. این خطر ممکن است در صورت استفاده از داروهای خاص (مانند داروهای ادرار آور / "قرص های آب") یا داشتن شرایطی مانند تعریق شدید، اسهال یا استفراغ افزایش یابد. در مورد استفاده ایمن از این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی هیدروکسی کلروکین، به ویژه طولانی شدن QT حساسیت بیشتری نشان دهند.
هنگام بارداری، این دارو تنها در صورت نیاز مصرف شود. در مورد خطرات و مزایای این دارو با پزشک خود صحبت کنید.
هیدروکسی کلروکین به شیر مادر منتقل می شود. پیش از شیردهی با پزشک مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی هیدروکسی کلروکین را پوشش نمی دهد؛ بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با هیدروکسی کلروکین تداخل داشته باشند عبارتند از: پنی سیلین، رمدسیویر.
بسیاری از داروها مانند آمیودارون، آزیترومایسین، دیسوپیرامید، دروندارون، پیموزاید، کینیدین و غیره علاوه بر هیدروکسی کلروکین ممکن است بر ریتم قلب (طولانی شدن QT) تأثیر بگذارند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف ممکن است شامل موارد زیر باشد: ضربان قلب سریع / نامنظم، غش کردن، تنفس آهسته / کم عمق، تشنج.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
اگر به مدت طولانی از هیدروکسی کلروکین استفاده می کنید باید آزمایش های آزمایشگاه یا پزشکی (مانند معاینه چشم، آزمایش رفلکس، عملکرد کبد، EKG، شمارش کامل خون) را انجام دهید. تمام قرارهای پزشکی و آزمایشگاهی را حفظ کنید. برای جزئیات بیشتر با پزشک خود مشورت کنید.
هنگام مسافرت در منطقه ای که در معرض خطر مالاریا است، از لباس های محافظ، ضد حشرات و تورهای خواب استفاده کنید. در صورت امکان در خانه یا مکانی که دارای پوشش خوبی است، بمانید. اگر این دارو را برای پیشگیری یا درمان مالاریا مصرف می کنید، فقط از آن برای مسافرت یا شرایط فعلی استفاده کنید. پس از آن برای پیشگیری یا درمان عفونت دیگر استفاده نکنید، مگر اینکه پزشک تجویز کرده باشد.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
در دمای اتاق، دور از نور و رطوبت نگهداری شود. از نگهداری آن در حمام خودداری شود. تمام داروها باید از دسترس کودکان و حیوانات دور بمانند.
داروها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.
