چه عواملی باعث پا درد می‌شوند؟

پا درد، علامتی با دلایل احتمالی متعدد است. پا درد می تواند نشانه ای از بیماری در مفاصل، استخوان ها، ماهیچه ها، رباط ها، تاندون ها، اعصاب یا سایر بافت های نرم باشد. در ادامه برخی از بیماری ها و عارضه هایی که می توانند باعث پادرد شوند آورده شده است.

بیماری شریانی محیطی (PAD)

در این بیماری، معمولاً به دلیل باریک شدن شریان ها، خون کافی وارد پاها نمی شود. این مشکل معمولاً با ضعف، بی حسی، گرفتگی و یا گاهی احساس سرما و تغییر رنگ پاها حین راه رفتن، همراه است. برخی افراد می توانند این بیماری را با تغییر عاداتی مانند ترک سیگار مدیریت کنند؛ اگر این روش بی تأثیر باشد، ممکن است پزشک برای درمان یا تسکین پا درد، دارو تجویز کند؛ برخی افراد نیز نیاز به عمل جراحی پیدا می کنند.

ترومبوز ورید عمقی (DVT)

لخته خونی که معمولاً در یکی از رگ های ران یا ساق پا ایجاد می شود، همیشه علامت ندارد، اما ممکن است با درد و تورم در پا یا گرم و قرمز شدن پاها همراه باشد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر یک از این موارد، فوراً باید به پزشک مراجعه کرد، زیرا در صورت جدا شدن لخته و رسیدن به ریه ها عارضه ای جدی به نام آمبولی ریوی ایجاد می شود. پزشک برای جلوگیری از تشکیل لخته، بزرگ شدن یا جدا شدن آن، دارو تجویز می کند.

نوروپاتی محیطی

این مشکل هنگام آسیب وارد شدن به اعصاب انتقال دهنده پیام به مغز و برعکس اتفاق می افتد. شایع ترین علت نوروپاتی محیطی، دیابت می باشد، اما سایر بیماری ها، داروها، صدمات یا عفونت ها نیز می تواند باعث بروز این عارضه شوند. اگر این بیماری روی اعصاب پاها تأثیر بگذارد، باعث ایجاد احساس خارش، سوزش، بی حسی یا ضعف پاها می شود. پزشک با تشخیص علت آن دارو تجویز خواهد کرد.

عدم تعادل الکترولیت

الکترولیت ها، مواد معدنی مانند سدیم، پتاسیم و کلسیم هستند که به عملکرد صحیح عضلات کمک می کنند. هنگام ورزش مقداری از طریق عرق از دست می رود و اگر بیش از حد باشد، ممکن است پاها گرفتگی پیدا کنند یا احساس ضعف یا بی حسی کنند. این امر ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که برخی از درمان های پزشکی مانند شیمی درمانی نیز انجام می شوند. مصرف نوشیدنی های انرژی زای حاوی الکترولیت ها یا آب همراه با مواد غذایی حاوی مواد معدنی می تواند کمک کننده باشد. در صورت بروز گرفتگی زیاد به پزشک مراجعه کنید.

تنگی کانال نخاعی

این عارضه زمانی اتفاق می افتد که فضای داخل استخوان های ستون فقرات باریک شود. این اتفاق، به اعصاب ناحیه فشار می آورد و باعث درد، گزگز، بی حسی یا ضعف در پاها و همچنین مشکل در تعادل می شود. در صورت وجود هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. دارو می تواند درد را تسکین دهد و فیزیوتراپی نیز کمک می کند. اگر این موارد جواب نداد، ممکن است نیاز به جراحی باشد.

ناراحتی اعصاب سیاتیک

گاهی درد پا از عصب تحت فشار در ستون فقرات ناشی می شود و با یک گرفتگی دردناک تا درد همراه با سوزش شدید همراه است، به طوری که ایستادن یا حتی نشستن را دشوار می کند. این درد ممکن است به دلیل وجود بیرون زدگی دیسک کمر، اسپاسم یا گرفتگی عضلات باسن یا تنگی کانال نخاعی ایجاد شود. در این موارد ممکن است پزشک داروهای مسکن بدون نیاز به نسخه و یا فیزیوتراپی را تجویز کند؛ در صورت جدی بودن بیماری گاهی نیاز به انجام عمل جراحی می باشد.

آرتروز

آرتروز یک بیماری شایع می باشد که بر مفاصل تأثیر می گذارد و باعث درد، تورم و سفتی مفاصل می شود. در صورتی که این بیماری در باسن، زانو یا مچ پا بروز پیدا کند، پیاده روی یا انجام دیگر کارهای روزمره را دشوار می کند. اگرچه هیچ درمانی برای آرتروز وجود ندارد، اما ورزش و تناسب اندام می تواند به تسکین عارضه کمک کنند. قرار دادن پدهای گرم یا بسته های یخ روی مفاصل دردناک نیز باعث تسکین درد و تورم می شود؛ همچنین می توان از داروهای ضد درد برای تسکین این نوع پا درد استفاده کرد.

کشیدگی عضلات

این مورد در مورد زمانی است که عضله بیش از حد کشیده شده باشد. احتمال بروز این اتفاق برای افراد ورزشکار بسیار زیاد است. در این شرایط درد بسیار شدید است و بلافاصله پس از کشیدگی شروع می شود و ناحیۀ آسیب دیده بسیار حساس و دردناک می شود. بهترین روش تسکین آن، قرار دادن کمپرس های سرد روی موضع به مدت 20 دقیقه و تکرار آن در روز می باشد. اگر می توانید آن را بالا نگه داشته و به آن استراحت دهید. مسکن های بدون نیاز به نسخه نیز می توانند درد را تسکین دهند.

پیچ خوردگی پا

این آسیب زمانی اتفاق می افتد که لیگامنت یا رباط -بافتی که استخوان را به استخوان متصل می کند-، کشیده یا پاره شود. پیچ خوردگی مچ پا اتفاقی شایع است. در این عارضه، ناحیه ی آسیب دیده متورم می شود و فرد نمی تواند سنگینی وزن خود را روی آن بیندازد. بهترین روش برای درمان آن روش R.I.C.E، شامل استراحت، کمپرس یخ (حدود 20 دقیقه چند بار در روز)، فشرده سازی (آن را با باند بپیچید) و بالا بردن آن می باشد. اگر درد شدید شد، برای عکس برداری رادیوگرافی و بررسی شکستگی استخوان به پزشک مراجعه کنید.

گرفتگی عضلات

این اتفاق زمانی رخ می دهد که عضله ای، معمولاً در ساق پا، به طور ناگهانی سفت و منقبض شود. گرفتگی عضله درد شدیدی را به دنبال داشته و ممکن است باعث ایجاد توده عضلانی سفتی در زیر پوست شود. گرفتگی عضلات بیشتر با افزایش سن اتفاق می افتد، همچنین قرار داشتن در هوای گرم بیرون و ننوشیدن آب کافی می تواند احتمال گرفتگی را افزایش دهد. گرفتگی عضلات معمولاً به خودی خود برطرف می شود و به طور معمول نشانه هیچ مشكلی در سلامتی نمی باشد، اما اگر مرتباً تکرار شود نیاز به مشورت با پزشك دارد.

شین اسپلینت (درد جلوی ساق پا)

این عارضه زمانی اتفاق می افتد که عضلات و بافت های اطراف استخوان ساق پا ملتهب شود. شین اسپلینت در میان افرادی که زیاد می دوند رایج است. صافی کف پا، قوس کمر یا کفش های نامناسب نیز می توانند منجر به این عارضه شوند. بهترین روش استراحت دادن به پاها، قرار دادن کمپرس یخ به مدت 20 دقیقه برای چند بار در روز و در صورت لزوم، استفاده از داروهای تسکین دهنده درد می باشد. برای اطمینان از جدی نبودن مسئله به پزشک مراجعه کنید.

شکستگی های ریز در استخوان (شکستگی ناشی از فشار)

اگر درد استخوان پا به مرور زمان بهبود نیابد، احتمال ترک خوردگی جزئی آن وجود دارد. این اتفاق زمانی می افتد که از عضلات اطراف استخوان بیش از حد استفاده شود و فشار زیادی روی استخوان وارد شود. استراحت بهترین روش درمان شکستگی های ناشی از فشار (شکستگی استرسی) است، اما بهبود کامل آن ممکن است حدود 6 تا 8 هفته طول بکشد. قبل از اینکه دوباره ورزش را شروع کنید از بهبودی کامل استخوان اطمینان حاصل کنید تا آسیب دوباره تشدید نشود.

التهاب تاندون

تاندون ها بندهایی انعطاف پذیر هستند که عضلات را به استخوان ها متصل می کنند. در صورت ملتهب شدن تاندون، ممکن است درد زیادی احساس شود به ویژه هنگامی که مفصل حرکت داده می شود، به این حالت تاندونیت (التهاب تاندون) گفته می شود که می تواند مفصل ران، زانو یا مچ پا را تحت تأثیر قرار دهد. همانند پیچ خوردگی در این مورد نیز، بهترین روش برای درمان آن روش R.I.C.E است.

واریس عروق

اگر عروق برای رساندن خون به قلب، تحت فشار زیادی باشند، واریس ایجاد می شود که از روی پوست، ظاهری برآمده، پیچ خورده، آبی یا بنفش تیره خواهند داشت. واریس می تواند سبب احساس سنگینی، سوزش، ضربان یا گرفتگی در پاها شود. احتمال ابتلا به آن در صورت افزایش سن، اضافه وزن، بارداری، ایستادن یا نشستن برای مدت های طولانی، افزایش می یابد. کاهش وزن، ورزش یا پوشیدن جوراب های واریس ممکن است کمک کننده باشد. در غیر این صورت، با پزشک خود در رابطه با سایر گزینه های درمانی مشورت کنید.

مرالژیا پارستتیکا (سوزش دردناک ران)

مرالژیا پارستتیکا (meralgia paresthetica) مشکلی عصبی است که باعث سوزش، بی حسی یا گزگز دردناک در قسمت فوقانی ران می شود. بارداری، اضافه وزن، پوشیدن لباس های تنگ یا وجود بافت اسکار جراحی در ناحیه کشاله ران، احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد. می توانید علائم این عارضه را با داروهای بدون نسخه مانند استامینوفن یا ایبوپروفن کاهش داد. در صورت تداوم درد برای بیش از 2 ماه، پزشک داروی قوی تری را تجویز خواهد کرد.