مورفین (نام تجاری: کادیان)، یکی از معروف ترین داروهای مسکن حاوی مخدر است که در مواردی که درد شدید است و سایر داروهای تسکین دهنده مؤثر نیستند، تجویز می شود. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف مورفین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: مورفین
نام تجاری: کادیان، ام اس کانتین، اپی رکت
مورفین برای تسکین دردهای شدید استفاده می شود. مورفین متعلق به دسته ای از داروها است که به عنوان مسکن های مخدر شناخته می شوند. این دارو در مغز عمل می کند و احساس درد و واکنش بدن را نسبت به درد تغییر می دهد.
نحوه تزریق مورفین از راه ورید، عضله یا زیر پوستی بسته به نوع محصول می باشد. تمام دستورالعمل های سازنده دارو را برای تهیه و استفاده بخوانید و یاد بگیرید و از این محصول دقیقاً طبق دستور پزشک استفاده کنید. اگر در مورد استفاده صحیح از این دارو سوالی دارید، با پزشک یا داروساز خود مشورت کنید.
مورفین بدون مواد نگهدارنده نیز ممکن است توسط پزشک به صورت اپیدورال (اطراف نخاع) یا به صورت داخل نخاعی تجویز شود. بار اول این مدل تزریق باید در بیمارستان انجام شود تا بیمار تحت نظر باشد. اگر پزشک شما را به ادامه استفاده از این دارو در خانه راهنمایی کند، باید به صورت تزریق مداوم و با استفاده از پمپ تزریق که در زیر پوست شما قرار داده می شود، انجام شود.
دوز مصرفی دارو طبق شرایط پزشکی فرد و میزان پاسخ بدن به دارو تعیین می شود. در کودکان، دوز مصرفی براساس وزن تعیین می شود. بیشتر از مقدار تجویز شده از دارو استفاده نکنید و در صورت اتمام دوره ی درمان با توجه به دستور العمل مصرف دارو را قطع کنید و بیشتر از مدت زمان تجویز شده دارو را مصرف نکنید.
داروهای مسکن در صورت استفاده پس از اولین علائم درد، بهترین نتیجه را می دهند. اگر صبر کنید تا درد بدتر شود، ممکن است دارو به خوبی عمل نکند.
قبل از مصرف مورفین با دقت دارو را مشاهده کنید که تغییر رنگ نداده باشد و در دارو ذرات جامد مشاهده نشود. در صورت مشاهده موارد فوق دارو را مصرف نکنید. قبل از تزریق هر دوز، محل تزریق را با الکل ضد عفونی کنید و هر بار محل تزریق را تغییر دهید تا آسیب دیدگی در زیر پوست کاهش یابد.
بیاموزید که چگونه لوازم پزشکی را بی خطر نگهداری کنید و دور بیندازید. برای جزئیات بیشتر با داروساز خود مشورت کنید
در صورت بروز حالت تهوع، با پزشک یا داروساز خود در مورد راه های کاهش آن مشورت کنید (مانند دراز کشیدن به مدت 1 تا 2 ساعت با کمترین حرکت سر).
قطع ناگهانی مصرف مورفین ممکن است باعث بروز علائم ترک دارو شود، به خصوص اگر مدت طولانی یا در دوزهای بالا از آن استفاده کرده باشید. برای جلوگیری از علائم ترک، پزشک ممکن است دوز شما را به آرامی کاهش دهد. در صورت بروز علائم ترک مانند : بی قراری، تغییرات ذهنی و خلقی (اضطراب، مشکل خواب، افکار خودکشی)، پر اشک شدن چشم، آبریزش بینی، حالت تهوع، اسهال، افزایش تعریق، دردهای عضلانی یا ناگهانی سریعاً به پزشک یا داروساز خود بگویید.
هنگامی که از مورفین برای مدت طولانی استفاده می شود، ممکن است به خوبی اثر نکند. پزشک شما ممکن است تصمیم بگیرد دوز دارو را افزایش دهد یا دارو را تغییر دهد. اگر این دارو اثر خود را از دست داد با پزشک خود مشورت کنید.
با وجود مفید بودن، گاهی مورفین می تواند باعث ایجاد اعتیاد شود. اگر به اختلال مصرف مواد (مانند اعتیاد به مواد مخدر یا الکل) مبتلا باشید ممکن است خطراعتیاد به دارو بیشتر باشد. این دارو را دقیقا همانطور که تجویز شده مصرف کنید تا خطر اعتیاد به آن کاهش یابد. جزئیات بیشتر را از پزشک یا داروساز خود بپرسید.
اگر درد تسکین نیافته یا تشدید شد، به پزشک خود اطلاع دهید.
حالت تهوع، استفراغ، یبوست، سبکی سر، گیجی، خواب آلودگی، افزایش تعریق یا خشکی دهان می تواند از عوارض مورفین باشد. در صورت تزریق این دارو به عضله یا زیر پوست، ممکن است درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق ایجاد شود. در صورت تداوم یا بدتر شدن هر یک از این عوارض، سریعاً به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
برای جلوگیری از یبوست، غذا های فیبردار بخورید، آب کافی بنوشید و ورزش کنید. همچنین ممکن است نیاز به مصرف ملین داشته باشید. از داروساز خود بپرسید کدام نوع ملین برای شما مناسب است.
برای کاهش خطر سرگیجه و سبکی سر، هنگام برخاستن از حالت نشسته یا خوابیده، به آرامی بلند شوید.
به یاد داشته باشید که پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده چرا که بر این باور است که منافع این دارو بیشتر از عوارض آن است. بیشتر افراد با مصرف مورفین، دچار عوارض جانبی جدی نمی شوند.
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی جدی، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید، از جمله: قطع شدن تنفس در هنگام خواب (آپنه خواب)، تغییرات ذهنی و خلقی (مانند تحریک، توهم، گیجی)، مشکل در ادرار کردن، تغییرات بینایی، ضربان قلب پایین یا ضربان قلب بالا، درد معده و شکم، علائم عدم عملکرد خوب غدد فوق کلیوی (مانند از دست دادن اشتها، خستگی غیرمعمول، کاهش وزن).
در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی بسیار جدی، از جمله: کند شدن تنفس یا کم عمق شدن تنفس، بیهوشی، خواب آلودگی شدید یا مشکل در بیدار شدن از خواب و تشنج، سریعاً از به پزشک مراجعه کنید.
واکنش جدی آلرژیک به این محصول به ندرت رخ می دهد. با این حال، در صورت مشاهده علائمی همچون جوش، خارش، تورم (به خصوص در صورت، زبان و گلو)، سرگیجه شدید، دشواری در تنفس، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی مورفین را در برنمی گیرد؛ بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف دارو، در صورت حساسیت به آن یا سایر داروهای ضد درد مخدر (مانند کدئین)، پزشک خود یا پزشک داروخانه را در جریان قرار دهید. این محصول ممکن است دارای اجزای غیر فعالی (مانند سولفیت موجود در برخی مارک ها) باشد که موجب واکنش های آلرژیک و یا مشکلات دیگر شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
همچنین قبل از مصرف مورفین، پزشک یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود به خصوص : اختلالات مغزی (مانند ضربه به سر، تومور، تشنج)، مشکلات تنفسی (مانند آسم، آپنه خواب، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD))، بیماری کیسه صفرا، بیماری کلیوی، بیماری کبدی، اختلالات روحی و خلقی (مانند گیجی، افسردگی، افکار خودکشی)، سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال مصرف مواد (مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به مواد مخدر یا الکل)، مشکلات معده یا روده (مانند انسداد، یبوست، اسهال ناشی از عفونت، ایلئوس فلج کنند)، بیماری لوزالمعده (پانکراتیت)، دشواری ادرار (مانند بزرگ شدن پروستات).
مصرف مورفین ممکن است باعث سرگیجه شود. استفاده از الکل یا ماریجوانا (شاهدانه) می تواند سرگیجه را تشدید کند. تا زمانی که از بی خطر بودن کارهایی مانند رانندگی، استفاده از ماشین آلات و هرکاری که نیاز به هوشیاری دارد، اطمینان حاصل نکرده اید از انجام آنها خودداری کنید. مصرف الکل را محدود کرده و در صورت مصرف ماریجوانا آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
تمام داروهای مصرفی خود را (از جمله داروهای با نسخه، بی نسخه و محصولات گیاهی) پیش از جراحی به پزشک و یا دندان پزشک خود اطلاع دهید.
افراد مسن ممکن است نسبت به عوارض جانبی مورفین به ویژه گیجی، خواب آلودگی و تنفس آرام / کم عمق حساسیت بیشتری نشان دهند.
در دوران بارداری، این دارو باید فقط در مواردی که به وضوح مورد نیاز است استفاده شود. در مورد خطرات و فواید دارو در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
مورفین به شیر مادر منتقل می شود و تأثیر آن بر نوزاد شیرخوار مشخص نیست. قبل از شیردهی با پزشک خود در مورد خطرات و فواید آن مشورت کنید.
تداخل های دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی مورفین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولاتی که ممکن است با مورفین تداخل داشته باشند عبارتند از: داروهای مسکن خاص (آگونیست / آنتاگونیست حاوی مخدر مانند پنتازوسین، نالبوفین، بوتورفانول)، نالترکسون.
در صورت استفاده از این دارو با سایر محصولات که ممکن است باعث خواب آلودگی یا مشکلات تنفسی شود، خطر عوارض جانبی جدی (مانند تنفس آرام یا کم عمق، خواب آلودگی شدید و سرگیجه) ممکن است افزایش یابد. در صورت استفاده از سایر محصولات مانند سایر داروهای مسکن درد یا سرفه (مانند کدئین، هیدروکدون)، الکل، ماری جوانا (شاهدانه)، داروهای خواب آور یا ضد اضطراب (مانند آلپرازولام، لورازپام، زولپیدم)، شل کنند های عضلانی (مانند کاریزوپرودول، سیکلوبنزپرین) یا آنتی هیستامین ها (مانند ستیریزین، دیفن هیدرامین)، پزشک یا داروساز خود را مطلع کنید.
برچسب روی تمام داروهای خود را بررسی کنید (مانند آنتی آلرژی ها یا محصولات سرفه و سرماخوردگی) زیرا ممکن است حاوی موادی باشند که باعث خواب آلودگی شوند. از داروساز خود نحوه استفاده مطمئن داروها را سوال کنید.
مورفین ممکن است در برخی آزمایش ها (مانند سطح آمیلاز / لیپاز) تداخل ایجاد کند، که احتمالاً باعث نادرست شدن نتیجه آزمایش می شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.
در صورت مصرف بیش از حد دارو و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا دشواری در تنفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید. علائم سوء مصرف دارو می تواند به صورت سرگیجه شدید و غش کردن باشد.
این دارو را به صورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
این دارو فقط برای شرایط فعلی شما تجویز شده است. بعداً برای بیماری های دیگر از این دارو استفاده نکنید ممکن است داروی متفاوتی لازم باشد.، مگر اینکه توسط پزشک تجویز شود.
از پزشک خود در مورد مصرف نالوکسان برای درمان سوء مصرف داروهای مخدر سوال کنید. در مورد علائم مصرف بیش از حد مواد مخدر و چگونگی درمان آن به خانواده خود آموزش های لازم را بدهید.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید، اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را دو برابر نکنید.
دارو را در دمای محیط و به دور از نور و رطوبت نگه دارید و برای جلوگیری از رطوبت، ماده خشک کننده را در بسته دارو نگاه داشته و از نگهداری دارو در دستشویی یا حمام خودداری کنید. همچنین داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
دارو ها را به درون توالت و فاضلاب نریزید، مگر آن که دستورالعملی برای انجام آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن دارو و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بریزید.