صافی کف پا

صافی کف پا، وضعیتی رایج است که در آن قوس طبیعی کف پا از بین رفته و تمام سطح پا هنگام ایستادن با زمین تماس پیدا می کند. این عارضه که اغلب در دوران کودکی ایجاد می شود یا با افزایش سن و فرسودگی تاندون ها بروز می کند، معمولاً بدون درد است. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز صافی کف پا، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.

صافی کف پا چیست؟

صافی کف پا وضعیتی است که در آن قوس طولی داخلی پا صاف شده و در حالت ایستاده، تمام کف پا با زمین تماس پیدا می کند.

این عارضه معمولاً بدون درد است و اغلب به دلیل عدم شکل گیری قوس داخلی پا در دوران کودکی ایجاد می شود. در موارد دیگر، صافی کف پا می تواند ناشی از آسیب دیدگی یا فرسودگی ناشی از افزایش سن باشد.

صافی کف پا می تواند تعادل پاها را تغییر داده و به همین دلیل مشکلاتی در زانوها و مچ پا ایجاد کند. اگر این عارضه با درد همراه نباشد، نیازی به درمان ندارد.

علائم صافی کف پا

اغلب افراد مبتلا به صافی کف پا علامت خاصی ندارند، اما برخی ممکن است در ناحیه کف و پاشنه پا احساس درد کنند. این درد ممکن است با فعالیت بدتر شده و باعث تورم در قسمت داخلی قوزک پا نیز بشود.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد

در صورت تجربه درد در کف یا قوزک پا، مراجعه به پزشک توصیه می شود.

علل ابتلا به صافی کف پا

صافی کف پا در نوزادان و کودکان نوپا یک وضعیت طبیعی است، زیرا قوس داخلی پا هنوز به طور کامل رشد نکرده است. قوس کف پا در بیشتر افراد در دوران کودکی شکل می گیرد، اما در برخی افراد هرگز تشکیل نمی شود. این تفاوت در ساختار پاها کاملاً طبیعی است و عدم وجود قوس کف پا در این گروه از افراد لزوماً مشکل ساز نخواهد بود.

کف پای برخی کودکان صاف و انعطاف پذیر است؛ قوس ها هنگام نشستن یا ایستادن روی پنجه قابل مشاهده هستند، اما زمانی که کودک روی تمام کف پای خود می ایستد، ناپدید می شوند. صافی کف پا در این حالت اغلب مشکلی ایجاد نمی کند.

گاهی اوقات، این قوس ها به مرور زمان و با افزایش سن از بین می روند. سال ها راه رفتن و فرسودگی کف پا می تواند تاندون داخلی قوزک پا (که وظیفه حفظ قوس را بر عهده دارد) را ضعیف کند.

عوامل خطرساز (ریسک فاکتورها)

عوامل زیر می توانند احتمال ابتلا به صافی کف پا را افزایش دهند:

• چاقی
• آسیب به پا یا قوزک پا
• روماتیسم مفصلی
• افزایش سن
• دیابت

تشخیص صافی کف پا

برای ارزیابی عملکرد صحیح پاها، پزشک آن ها را از زوایای مختلف بررسی و معاینه می کند و از بیمار می خواهد تا روی پنجه های خود بایستد. علاوه بر این، معمولاً تغییر شکل کفش های بیمار نیز مورد بررسی قرار می گیرد.

تست های تصویر برداری

در صورتی که درد پاها شدید باشد، پزشک معمولاً انجام آزمایش های زیر را تجویز می کند:

• رادیوگرافی ساده: در این روش، با استفاده از اشعه ایکس تصاویری از استخوان ها و مفاصل پاها گرفته می شود. این روش به تشخیص التهاب مفاصل (آرتریت) کمک می کند.
• سی تی اسکن: در این تست، اشعه ایکس از زوایای مختلف به پا تابانده شده و تصاویری با جزئیات بیشتر تهیه می شود.
• سونوگرافی: معمولاً اگر پزشک به آسیب دیدگی تاندون مشکوک شود، سونوگرافی از بافت مورد نظر توصیه می گردد.
• ام آر آی: در این روش، با استفاده از امواج رادیویی و مغناطیسی قوی، تصاویر دقیقی از بافت های نرم و سخت تهیه می شود.

درمان صافی کف پا

در مواردی که صافی کف پا هیچ دردی ایجاد نمی کند، درمان آن ضروری نیست.

درمان های تسکینی

معمولاً اگر صافی کف پا باعث درد شود، پزشک راهکارهای زیر را توصیه می کند:

• کفی طبی کفش (ارتوز): این محافظ قوس پا می تواند درد ناشی از صافی کف پا را تسکین دهد. گاهی پزشک توصیه می کند تا از کفی های طبی که بر اساس قالب گیری از پا تهیه شده اند، استفاده شود. این محافظ ها وضعیت کف پا را درمان نمی کنند، بلکه علائم و ناراحتی های ناشی از آن را کاهش می دهند.
• حرکات کششی: زردپی (تاندون) آشیل در برخی افراد مبتلا به صافی کف پا کوتاه است. انجام حرکات کششی روی این تاندون ها می تواند کمک کننده باشد.
• کفش های طبی: این کفش ها ممکن است به مراتب راحت تر از صندل و کفش های غیرطبی باشند.
• فیزیوتراپی: صافی کف پا ممکن است باعث تشدید آسیب در دوندگان شود. یک فیزیوتراپیست با بررسی فیلم هایی از نحوه دویدن بیمار می تواند نکاتی را برای بهبود شکل پا و تکنیک راه رفتن به وی آموزش دهد.
• جراحی: انجام جراحی صرفاً برای درمان صافی کف پا توصیه نمی شود، اگرچه ممکن است جراحی به منظور درمان عارضه دیگری همراه با صافی کف پا، مانند پارگی تاندون، انجام شود.

سبک زندگی و درمان های خانگی

در مواردی که صافی کف پا باعث درد خفیفی می شود، می توان اقدامات زیر را انجام داد:

• استراحت: از فعالیت هایی که باعث تشدید درد می شوند اجتناب کرده و به جای فعالیت های پرشی و دویدن، ورزش هایی مانند پیاده روی، دوچرخه سواری و شنا را انتخاب کنید.
• استفاده از کفی طبی: این کفی می تواند به تسکین درد کف پای صاف کمک کند.
• داروها: مسکن ها می توانند درد را کاهش دهند.
• کاهش وزن: کم کردن وزن می تواند فشار را از روی پاها بردارد.

آمادگی برای ملاقات با پزشک

اگر صافی کف پا باعث درد شدیدی شود، بیمار به پزشک متخصص پا یا طب ورزشی ارجاع داده می شود.

آن چه می توانید انجام دهید

کفشی که به طور روزمره استفاده می کنید را در ملاقات با پزشک بپوشید تا پزشک بتواند الگوی ساییدگی کف پای شما را تشخیص دهد. پیش از ملاقات، سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید را یادداشت کنید. این سوالات می تواند شامل موارد زیر باشد:

• چه زمانی متوجه مشکلی در پاهایتان شدید؟
• چه مشکلات جسمی دیگری دارید؟
• آیا پدر، مادر، خواهر یا برادرتان نیز دچار این مشکل هستند؟
• آیا تاکنون پا و قوزک پای شما دچار آسیب شده است؟
• چه داروها و مکمل هایی را به طور منظم مصرف می کنید؟

از پزشک چه انتظاری می رود

پزشک ممکن است سوالات زیر را از شما بپرسد:

• دقیقاً کدام قسمت پا درد می کند؟
• درد خود را چگونه توصیف می کنید؟ (مداوم، ناگهانی، سوزش و غیره)
• آیا حرکت خاصی باعث افزایش یا کاهش درد می شود؟
• آیا نوع خاصی از کفش بر روی درد تأثیر می گذارد؟
• آیا می توانید روی پنجه یک پا بایستید؟
• آیا تاکنون از کفی طبی استفاده کرده اید؟
• این درد چگونه بر زندگی روزمره شما تأثیر گذاشته است؟