درخواست مشاوره رایگان
داروی مرکاپتوپورین (نام تجاری: پوری نتول)، یکی از داروهای مورد استفاده در شیمی درمانی سرطان است که در درمان برخی انواع سرطان خون و بیماری های روده بزرگ کاربرد دارد. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف مرکاپتوپورین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: مرکاپتوپورین
نام تجاری: پوری نتول
از مرکاپتوپورین در درمان نوع خاصی از سرطان (لوسمی حاد لنفوسیتی) استفاده می شود. این دارو یکی از انواع داروهای شیمی درمانی است و سرعت رشد سلول های سرطانی را کاهش می دهد و یا متوقف می کند.
پیش از هر بار مصرف مرکاپتوپورین، راهنمای مصرف آن را مطالعه نمایید. می توانید سوالات خود را از پزشک معالج خود یا پزشک داروخانه بپرسید.
مرکاپتوپورین را طبق توصیه پزشک، به صورت خوراکی همراه با غذا و یا بدون آن و معمولاً یک بار در روز مصرف کنید. در حین مصرف این دارو مقدار زیادی مایعات بنوشید مگر اینکه پزشک توصیه دیگری کرده باشد، این کار به کاهش خطر برخی از عوارض جانبی (مانند مشکلات کلیوی) کمک می کند.
اگر از نوع شربت مرکاپتوپورین استفاده می کنید، بطری را حداقل برای 30 ثانیه پیش از مصرف هر دوز به خوبی تکان دهید. مقدار دارو را با استفاده از پیمانه های اندازه گیری مخصوص و به دقت اندازه بگیرید و از قاشق های آشپزخانه استفاده نکنید زیرا ممکن است در اندازه گیری دوز مناسب، اشتباهی رخ دهد. مرکاپتوپورین نباید با چشم ها یا پوست تماس پیدا کند. در صورت تماس با پوست یا چشم، پوست را با آب و صابون و چشم را با آب فراوان بشویید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک مشورت کنید.
دوز مصرفی مرکاپتوپورین بر اساس شرایط پزشکی، وزن و میزان پاسخ دهی بدن به درمان تعیین خواهد شد. میزان دوز مصرفی را به طور سرخود افزایش ندهید و مصرف آن را تا زمانی که پرشک دستور داده است ادامه دهید؛ مصرف بیش از اندازه و طولانی مدت دارو نه تنها تاثیری در سرعت بهبودی نخواهد داشت، بلکه خطر بروز عوارض جانبی را نیز افزایش می دهد.
بیشترین اثربخشی مرکاپتوپورین در نتیجه مصرف منظم آن حاصل می شود. بنابراین برای جلوگیری از فراموش کردن مصرف دارو، آن را هر روز در یک زمان خاص مصرف کنید.
از آنجایی که مرکاپتوپورین از طریق پوست و ریه ها قابل جذب است و می تواند به جنین آسیب برساند، اگر قصد بارداری دارید یا می خواهید باردار شوید نباید این دارو را لمس کرده یا گرد قرص ها را تنفس کنید.
حالت تهوع، استفراغ، اسهال و از دست دادن اشتها، از عوارض جانبی مرکاپتوپورین هستند. ریزش مو به طور موقت نیز ممکن است رخ دهد. در صورت تشدید یا تداوم هر یک از این علائم، فوراً پزشک معالج یا پزشک داروخانه را مطلع سازید.
افرادی که از این دارو استفاده می کنند ممکن است به عوارض جانبی جدی دچار شوند. با این وجود، به خاطر داشته باشید پزشک معالجتان این دارو را برای شما تجویز کرده است چرا که بر این باور است که منافع این دارو از عوارض آن بیشتر است. نظارت دقیق توسط پزشک، شدت و احتمال بروز این عوارض را کاهش خواهد داد.
در صورت وقوع هرگونه عارضه جانبی جدی مانند درد / تورم مفاصل، مدفوع سیاه، استفراغ شبیه تفاله قهوه، علائم مشکلات کلیوی (مانند تغییر در مقدار ادرار، درد در ناحیه کمر و پلو)، علائم بیماری کبدی (مانند حالت تهوع / استفراغ مزمن، معده / شکم درد، زردی چشم / پوست، ادرار تیره) به مراکز پزشکی مراجعه نمایید.
مرکاپتوپورین عملکرد مغز استخوان را کاهش داده و می تواند منجر به پایین آمدن تعداد سلول های خونی مانند گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها شود. این اتفاق باعث کم خونی، کاهش توانایی بدن در مقابله با عفونت یا کبودی / خونریزی آسان می شود. در صورت مشاهده علائم زیر، فوراً پزشک را مطلع سازید: خستگی غیرمعمول، رنگ پریدگی پوست، علائم عفونت (مانند گلودرد مزمن، تب، لرز)، کبودی / خونریزی آسان.
مرکاپتوپورین به ندرت خطر ابتلا به انواع خاصی از سرطان (مانند لنفوم، پوست، دهانه رحم) را افزایش خواهد داد. میزان این خطر در کودکان / بزرگسالان مبتلا به برخی از بیماری های روده (مانند بیماری کرون، کولیت اولسراتیو) بیشتر است. در صورت بروز هر گونه عارضه ای از جمله تورم شکم، تورم گره های لنفاوی، تعریق شبانه، کاهش وزن بدون دلیل، تغییرات پوستی غیرمعمول (مانند ضایعه پوستی یا برجستگی جدید، یا تغییر در اندازه یا رنگ خال)، خونریزی / ترشح غیر معمول از واژن، با پزشک خود تماس بگیرید.
واکنش آلرژیک بسیار جدی نسبت به مرکاپتوپورین نادر است. با این حال، در صورت مشاهده علائم واکنش آلرژیک جدی، از جمله راش پوستی (عارضه های پوستی)، خارش / تورم (به خصوص در صورت و زبان و گلو)، سرگیجه شدید و مشکلات تنفسی، فوراً به پزشک مراجعه کنید.
موارد مذکور، تمام عوارض جانبی مرکاپتوپورین را در برنمی گیرد، بنابراین در صورت مشاهده هر گونه عارضه جانبی دیگری، آن را به پزشک خود یا پزشک داروخانه اطلاع دهید.
پیش از مصرف مرکاپتوپورین در صورت حساسیت به آن یا آزاتیوپرین و یا هرگونه حساسیت دیگری، پزشک خود یا پزشک داروخانه را مطلع سازید. این محصول ممکن است حاوی اجزا غیرفعالی باشد که منجر به ایجاد واکنش های آلرژیک یا سایر مشکلات شود. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک داروخانه صحبت کنید.
پیش از استفاده از این دارو، پزشک معالجتان یا پزشک داروخانه را از سوابق پزشکی خود، سابقه ابتلا به بیماری کلیوی، بیماری کبدی، سرطان و اختلالات آنزیمی، مطلع سازید.
مرکاپتوپورین میتواند احتمال ابتلا به عفونت را افزایش دهد و یا عفونت های فعلی را تشدید بخشد. از تماس با افراد مبتلا به بیماری های واگیردار (مانند آبله مرغان، سرخک، آنفولانزا، کووید-19) خودداری کنید. در صورتی که در معرض عفونت قرار گرفته اید و یا تمایل به کسب اطلاعات بیشتر دارید، با پزشک خود مشورت کنید.
بدون تائید پزشک از انجام هرگونه واکسیناسیون / ایمن سازی خودداری کنید. از تماس با افرادی که اخیراً واکسن های حاوی ویروس زنده دریافت کرده اند (مانند واکسن آنفولانزا که از طریق بینی استنشاق می شود) خودداری کنید.
برای کاهش احتمال بریدگی، کوفتگی یا آسیب دیدگی، هنگام استفاده از اشیای تیز مانند تیغ و ناخن گیر احتیاط کنید و از انجام فعالیت هایی مانند ورزش های پربرخورد خودداری کنید.
این دارو می تواند حساسیت بدن را نسبت به آفتاب بیشتر کند، به همین منظور بهتر است که زمان کمتری را در زیر آفتاب سپری کنید. از سولاریوم و چراغ های آفتابی استفاده نکنید. در فضای باز از کرم ضد آفتاب استفاده کنید و لباس محافظ و گشاد بپوشید. در صورت مشاهده علائم آفتاب سوختگی یا تاول های پوستی یا قرمزی، فوراً پزشکتان را مطلع سازید.
پیش از انجام هرگونه جراحی، نام همه داروهای مصرفی را (از جمله داروهای با نسخه، داروهای بدون نسخه و محصولات گیاهی) به پزشک یا دندانپزشک خود بگویید.
از آنجا که این دارو از طریق پوست و ریه ها نیز قابل جذب است و ممکن است به جنین آسیب برساند، زنانی که باردار هستند یا می خواهند باردار شوند، نباید این دارو را لمس یا گرد و غبار ناشی از قرص ها را تنفس کنند.
اگر باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. هنگام استفاده از مرکاپتوپورین نباید باردار شوید زیرا ممکن است به جنین و به خصوص در 3 ماه اول بارداری، آسیب وارد کند. پیش از شروع مصرف این دارو، باید تست بارداری داده شود. زنان در سنین باروری، هنگام مصرف این دارو و به مدت 6 ماه پس از مصرف آخرین دوز، می بایست از روش های مناسب پیشگیری از بارداری استفاده کنند. همچنین مردانی که همسرانی در سنین باروری دارند نیز باید هنگام استفاده از این دارو و به مدت 3 ماه پس از مصرف آخرین دوز، از روش های مناسب پیشگیری از بارداری استفاده کنند. اگر فکر می کنید باردار هستید، فوراً در مورد خطرات و فواید مرکاپتوپوریت برای خود و جنین با پزشک صحبت کنید.
مشخص نیست که مرکاپتوپورین به شیر مادر منتقل می شود یا خیر. اما به دلیل وجود خطر احتمالی برای نوزاد شیر خوار، شیر دهی در هنگام استفاده از این دارو و به مدت 1 هفته پس از اتمام درمان توصیه نمی شود. پیش از شیردهی با پزشک خود مشورت کنید.
تداخلات دارویی می تواند نحوه ی عملکرد دارو را تغییر داده و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. این یادداشت تمامی تداخلات دارویی مرکاپتوپورین را پوشش نمی دهد بنابراین بهتر است نام تمام داروهایی که مصرف می کنید (از جمله داروهای با نسخه و بی نسخه و محصولات گیاهی) را با پزشک خود و پزشک داروخانه در میان بگذارید و بدون تایید پزشک، مصرف هیچ دارویی را شروع یا تمام نکنید، همچنین به هیچ وجه میزان دارو را تغییر ندهید.
برخی از محصولات که با مرکاپتوپورین تداخل دارویی ایجاد می کنند عبارتند از: فبوکسوستات، سایر داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی بدن (مثل ریتوکسیماب (مبترا)، توفاسیتینیب).
این دارو همچنین ممکن است که در نتیجه برخی تست های آزمایشگاهی (مانند سطح اسید اوریک) اختلال ایجاد کرده و باعث کاذب شدن نتایج آزمایش شود. اطمینان حاصل کنید که پرسنل آزمایشگاه و کلیه پزشکان از استفاده شما از این دارو مطلع هستند.
مرکاپتوپورین شباهت زیادی به آزاتیوپرین دارد. هنگام استفاده از مرکاپتوپورین از داروهای حاوی آزاتیوپرین استفاده نکنید.
در صورت مصرف بیش از حد داروی مرکاپتوپورین و بروز علائم جدی مانند غش کردن و یا تنگی نفس با مراکز فوریت های پزشکی تماس بگیرید.
هرگز مرکاپتوپورین را بصورت سرخود به دیگران تجویز نکنید.
هنگام استفاده از این دارو می بایست آزمایش های تشخیصی و پزشکی (مانند شمارش کامل خون، عملکرد کبد / کلیه) انجام شود. همه آزمایش ها را سر موقع انجام دهید. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک خود تماس بگیرید.
اگر یک دوز را فراموش کردید به محض به خاطر آوردن، آن را مصرف کنید. اما اگر نزدیک زمان مصرف دوز بعدی بود، از مصرف دوز فراموش شده صرف نظر کنید. همچنین دوز بعدی را به موقع مصرف کرده و برای جبران فراموشی، دوز دارو را 2 برابر نکنید.
دارو را در دمای اتاق و دور از نور و رطوبت نگه دارید و از آن ها در حمام و دستشویی نگهداری نکنید. نوع شربت دارو را 8 هفته پس از باز کردن بطری دور بیندازید. همواره همه داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی قرار دهید.
هیچ گاه داروها را در توالت یا چاه های فاضلاب نیندازید مگر اینکه در دستورالعمل مصرف آن ذکر شده باشد. در صورت منقضی شدن محصول و یا عدم نیاز به آن، با یک روش مناسب آن را دور بیندازید.
