درخواست مشاوره رایگان
سرطان دهانه رحم (سرویکس)، که به آن سرطان گردن رحم نیز گفته می شود، نوعی سرطان در خانم ها است که طی آن سلول های پایین ترین قسمت رحم شروع به تقسیم و رشد غیرعادی کرده و توده سرطانی را به وجود می آورند. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز سرطان دهانۀ رحم، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
سرطان دهانه رحم، نوعی سرطان است که سلول های دهانه رحم (قسمت پایینی رحم که به واژن متصل می شود) را درگیر می کند.
سویه های متنوعی از ویروس پاپیلومای انسانی (اچ پی وی-HPV) نقش مهمی در ایجاد این سرطان ایفا می کند.
معمولاً زمانی که افراد در معرض اچ پی وی قرار می گیرند، سیستم ایمنی بدن از ایجاد آسیب توسط ویروس، جلوگیری می کند. با این وجود در درصد اندکی از افراد، ویروس جان سالم به در برده و برای سال ها زنده می ماند و منجر به سرطانی شدن سلول های دهانه رحم می شود.
با انجام آزمایش های غربالگری و واکسیناسیون می توان خطر ابتلا به عفونت اچ پی وی را کاهش داد.
سرطان دهانه رحم در مراحل ابتدایی خود، معمولاً هیچ گونه علامت و نشانه ای ندارد.
علائم و نشانه ها در مراحل پیشرفته سرطان دهانه رحم عبارتند از:
در صورت داشتن هرنوع علائم و نشانه نگران کننده ای، به پزشک خود مراجعه نمایید.
هنگامی که در دی ان ای (DNA) سلول های سالم، تغییراتی ایجاد شود (جهش)، سرطان دهانه رحم آغاز می شود. دی ان ای سلول، حاوی دستورالعمل هایی است که عملکرد سلول ها را مشخص میکند. جهش سلولی باعث می شود که سلول ها به سرعت تکثیر شوند.
سلول های سالم با روند یکسانی رشد می کنند و تکثیر می شوند و در نهایت در زمان مشخصی می میرند. جهش موجب رشد و تکثیر غیرقابل کنترل سلول ها و عدم مرگ آنان می شود. تجمع غیرعادی سلول ها، منجر به شکل گیری یک تومور خواهد شد. سلول های سرطانی در نزدیکی بافت ها تقسیم و سپس از تومور جدا و در هر نقطه از بدن، پخش می شوند (متاستاز).
عفونت اچ پی وی، نقش مهمی را در ابتلا به این بیماری، ایفا می کند. اچ پی وی، بسیار رایج است ولی اغلب مبتلایان این ویروس هرگز به سرطان دچار نمی شوند. این ویروس معمولاً خود به خود از بین می رود. با این حال، در برخی موارد، این ویروس می تواند باعث تغییراتی در سلول ها و به دنبال آن منجر به سرطان شود.
سرطان دهانه رحم بر اساس نوع سلولی که سرطان در آن شروع می شود به انواع مختلفی تقسیم می شود. انواع اصلی سرطان های دهانه رحم عبارتند از:
گاهی اوقات هر دو نوع سلول های سنگفرشی و غده ای، سرطانی می شوند. سرطان دهانه رحم، به ندرت در سلول های دیگری به غیر از این دو نوع سلول رخ می دهد.
عوامل خطرساز سرطان دهانه رحم عبارتند از:
برای کاهش خطر ابتلا به سرطان دهانه رحم می توان این اقدامات را انجام داد:
آزمایش های غربالگری، سرطان دهانه رحم و یا بیماری های پیش سرطانی که منجر به این نوع سرطان می شوند را تشخیص خواهند داد. بیشتر پزشکان توصیه می کنند که این نوع آزمایش های غربالگری از سن 21 سالگی، آغاز شوند.
انواع آزمایش های غربالگری عبارتند از:
درباره انواع آزمایش های غربالگری با پزشک صحبت کنید.
درصورتی که پزشک به وجود سرطان دهانه رحم مشکوک باشد با ابزار بزرگنمایی مخصوصی، سلول های غیرعادی دهانه رحم را بررسی خواهد کرد (کولپوسکوپی).در طول کولپوسکوپی، پزشک از سلول های دهانه رحم نمونه برداری می کند و آنها را به آزمایشگاه ارسال می کند. برای نمونه برداری از بافت، پزشک معمولاً از روش های زیر استفاده خواهد کرد:
در صورت دشوار بودن نمونه برداری پانچ یا کورتاژ درون رحمی، پزشک یکی از آزمایش های زیر را انجام خواهد داد:
اگر پزشک تشخیص دهد که فردی مبتلا به سرطان دهانه رحم است، برای تعیین میزان (مرحله) سرطان، انجام آزمایش های متعددی را توصیه خواهد کرد. تعیین مرحله سرطان یک عامل کلیدی در تصمیم گیری پزشک در مورد درمان بیماران است.
آزمایش های مرحله ای عبارتند از:
مراحل سرطان واژن از 1 تا 4 متغیر است. کمترین عدد به این معنی است که سرطان فقط در دهانه رحم است. با افزایش اعداد، سرطان پیشرفته تر می شود. سرطان دهانه رحم در مرحله 4 رشد کرده، اندام های مجاور را درگیر نموده یا به سایر نواحی بدن گسترش یافته است.
درمان سرطان دهانه رحم به عوامل مختلفی مانند مرحله سرطان، ابتلا به سایر بیماری ها و شرایط فرد بیمار بستگی دارد. پزشک از جراحی، پرتودرمانی، شیمی درمانی یا ترکیبی از این سه مورد برای درمان سرطان استفاده خواهد کرد.
سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه معمولاً با جراحی درمان می شود. تشخیص اینکه کدام یک از عمل های جراحی برای بیمار بهتر است به میران گسترش سرطان، مرحله آن و اینکه آیا فرد بیمار در آینده قصد بارداری دارد یا خیر بستگی دارد.
انواع گزینه های درمانی عبارتند از:
هیسترکتومی کمتر تهاجمی -که به صورت ایجاد چندین برش کوچک در شکم به جای یک برش بزرگ است- نیز یک گزینه برای سرطان دهانه رحم در مراحل اولیه می باشد. افرادی که تحت جراحی کم تهاجمی قرار می گیرند تمایل دارند سریع تر بهبود یابند و زمان کمتری را در بیمارستان سپری کنند. اما برخی تحقیقات اعلام کرده اند که ممکن است هیسترکتومی کم تهاجمی از هیسترکتومی مرسوم، تأثیر کمتری داشته باشد. اگر قصد انجام جراحی کم تهاجمی را دارید، در مورد مزایا و خطرات این روش با جراح خود صحبت کنید.
در پرتودرمانی از پرتوهای پرانرژی مانند اشعه ایکس یا پروتون برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود. پرتودرمانی اغلب اوقات همراه با شیمی درمانی به عنوان درمان اصلی سرطان های دهانه رحم محدود و پیشرفته به کار می رود. در صورت افزایش احتمال عود سرطان، ممکن است رادیوتراپی پس از جراحی توصیه شود.
پرتودرمانی را می توان به روش های زیر انجام داد:
چنانچه فردی هنوز یائسه نشده باشد، پرتودرمانی ممکن است باعث یائسگی او شود. در صورتی که پس از پرتودرمانی قصد باردار شدن دارید، از پزشک خود در مورد راه های حفظ تخمک خود قبل از شروع درمان سوال کنید.
شیمی درمانی نوعی درمان دارویی است که در آن از مواد شیمیایی برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می شود.
برای درمان سرطان دهانه رحم که به خارج از آن گسترش پیدا کرده است، معمولاً دوزهای ضعیف شیمی درمانی با پرتودرمانی ترکیب می شوند، چرا که شیمی درمانی می تواند اثرات پرتودرمانی را افزایش دهد. استفاده از دوزهای قوی تر شیمی درمانی برای کمک به کنترل علائم سرطان بسیار پیشرفته توصیه می شود. ممکن است قبل از جراحی برای کاهش اندازه تومور، از شیمی درمانی استفاده شود.
درمان های دارویی هدفمند روی نقاط ضعف خاص موجود در سلول های سرطانی متمرکز هستند و با مسدود کردن این نقاط ضعف، سلول های سرطانی را از بین خواهند برد. در سرطان های پیشرفته دهانه رحم، دارو درمانی هدفمند معمولاً با شیمی درمانی ترکیب می شود. این نوع درمان ممکن است گزینه ای برای سرطان پیشرفته دهانه رحم باشد.
ایمنی درمانی، نوعی درمان دارویی است که به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا با سرطان مقابله کند. سیستم ایمنی بدن با حمله به میکروب ها و سایر سلول هایی که نباید در بدن باشند، با بیماری ها مبارزه می کند. سلول های سرطانی با پنهان شدن از سیستم ایمنی بدن زنده می مانند. ایمونوتراپی به سلول های سیستم ایمنی کمک می کند تا سلول های سرطانی را پیدا کرده و از بین ببرند. در سرطان دهانه رحم ، ایمنی درمانی زمانی در نظر گرفته می شود که سرطان پیشرفته شده است و سایر روش ها، کارایی خود را از دست داده باشند.
مراقبت های تسکینی یک مراقبت پزشکی ویژه است که بر روی تسکین درد و سایر علائم جدی بیماری ها، متمرکز است. متخصصان مراقبت تسکینی با فرد بیمار، خانواده اش و سایر پزشکان او همکاری می کنند تا پشتیبانی های بیشتری را که مکمل مراقبتهای مداوم است، ارائه دهند.
در صورت استفاده از مراقبت های تسکینی همراه با سایر روش های درمانی، افراد مبتلا به سرطان احساس بهتر و عمر طولانی تری خواهند داشت.
مراقبت های تسکینی توسط تیمی از پزشکان، پرستاران و سایر افراد متخصص آموزش دیده ارائه می شود. هدف تیم های مراقبت تسکینی، بهبود کیفیت زندگی افراد مبتلا به سرطان و خانواده های آنها است. این نوع مراقبت در کنار سایر درمان ها ارائه می شود.
با گذشت زمان، خواهید فهمید که چه چیزی به شما کمک می کند تا با عدم اطمینان و پریشانی کنار بیایید. تا آن زمان، ممکن است موارد زیر به شما کمک کنند:
در صورت داشتن علائم و نشانه های نگران کننده، از پزشک خود وقت بگیرید. در صورتی که پزشک به ابتلای بیمار به سرطان دهانه رحم مشکوک شود، وی را به متخصص انکولوژی زنان (پزشکی که در زمینه درمان سرطان هایی که بر سیستم تولید مثل زنان تأثیر می گذارد تخصص دارد)، ارجاع می دهد.
در ادامه اطلاعاتی برای کمک به آمادگی برای ملاقات با پزشک و انتظاراتی که از پزشک دارید، آورده شده است.
از هرگونه محدودیت قبل از قرار ملاقات آگاه باشید. مانند نخوردن غذای جامد در روز قبل از قرار ملاقات.
وقت شما با پزشک محدود است، بنابراین تهیه لیستی از سوالات می تواند به شما کمک کند تا از وقت خود نهایت استفاده را ببرید. سوالات خود را از مهمترین تا کم اهمیت ترین لیست کنید. در مورد سرطان دهانه رحم، برخی از سوالات اساسی که باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
علاوه بر سوالاتی که برای پرسیدن از پزشک خود آماده کرده اید، در پرسیدن سوالات دیگری که برایتان پیش می آید، تردید نکنید.
پزشک احتمالاً تعدادی سوال از شما خواهد پرسید. آماده بودن برای پاسخ دادن به آنها، موجب می شود تا بتوانید وقت بیشتری را برای سوالاتی که از او دارید، نگه دارید. پزشک احتمالاً سوالات زیر را خواهد پرسید:
