تیسوتوماب ودوتین (نام تجاری: تیوداک) ازداروهای مورد استفاده در ایمنی درمانی سرطان است که در درمان سرطان دهانه رحم مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو با متوقف کردن رشد سلول های سرطانی و کمک به نابودی آن ها عمل می کند. در ادامه اطلاعاتی درباره موارد و نحوه مصرف تیسوتوماب ودوتین، عوارض جانبی و تداخلات دارویی آن ارائه می شود.
نام عمومی: تیسوتوماب ودوتین
نام تجاری: تیوداک
از عوارض جانبی شایع این دارو می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بی حسی یا سوزن سوزن شدن در دست ها یا پاها
- التهاب ملتحمه (چشم صورتی-کنژنکتیویت)
- حالت تهوع
- خستگی
- خونریزی بینی
- ریزش مو
در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- درد چشم یا مشکلات بینایی
- تورم یا خارش پلک ها
- جوش های پوستی دردناک
- تب
- مشکل در تنفس
- غش کردن
- درد قفسه سینه
تیسوتوماب ودوتین توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی در بیمارستان یا کلینیک تجویز و تزریق می شود.
موارد و نحوه مصرف تیسوتوماب ودوتین (تیوداک)
تیسوتوماب ودوتین برای چه مواردی استفاده می شود؟
تیسوتوماب ودوتین (با نام تجاری تیوداک) عمدتاً برای درمان سرطان دهانه رحم، ناحیه ای که رحم را به واژن متصل می کند، تجویز می شود.
همچنین، پزشک ممکن است در شرایط خاص دیگری نیز استفاده از تیسوتوماب ودوتین را صلاح بداند.
تیسوتوماب ودوتین چگونه عمل می کند؟
تیسوتوماب ودوتین با هدف قرار دادن پروتئینی به نام فاکتور بافتی (TF) که بر روی سطح سلول های سرطانی خاصی یافت می شود، اثر خود را اعمال می کند. این دارو از دو بخش تشکیل شده است: یک بخش آن آنتی بادی بوده و بخش دیگر آن دارو است. هنگامی که بخش آنتی بادی به TF روی سلول سرطانی متصل می شود، تیسوتوماب ودوتین وارد سلول شده و بخش دارویی را آزاد می کند. این فرآیند ساختار سلول را مختل کرده و منجر به توقف رشد و مرگ سلول سرطانی می شود. علاوه بر این، تیسوتوماب ودوتین ممکن است سلول های سیستم ایمنی خاصی را برای کمک به نابودی سلول های سرطانی جذب کند.
شکل دارویی و نحوه ارائه تیسوتوماب ودوتین
- نام تجاری: تیوداک
تیسوتوماب ودوتین به صورت تزریقی و توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی تجویز و تزریق می شود.
عوارض جانبی تیسوتوماب ودوتین
رایج ترین عوارض جانبی تیسوتوماب ودوتین کدامند؟
در زیر، رایج ترین عوارض جانبی تیسوتوماب ودوتین ذکر شده اند. در صورت بروز هر یک از این عوارض که برای شما آزاردهنده است، به پزشک خود اطلاع دهید:
- کاهش سطح هموگلوبین (پروتئین حامل اکسیژن در خون)
- مشکلات عصبی
- التهاب ملتحمه (چشم صورتی-کنژنکتیویت)
- تهوع
- خستگی
- تغییرات در نتایج آزمایش های کبدی
- خونریزی بینی
- ریزش مو
- خونریزی
ممکن است عوارض جانبی دیگری نیز وجود داشته باشند که در اینجا ذکر نشده اند. در صورت بروز هر گونه عارضه جانبی مشکوک، با پزشک خود تماس بگیرید.
عوارض جانبی جدی تیسوتوماب ودوتین کدامند؟
اگرچه کمتر شایع هستند، اما در زیر جدی ترین عوارض جانبی تیسوتوماب ودوتین به همراه اقدامات لازم در صورت بروز آن ها شرح داده شده اند:
واکنش های آلرژیک شدید
تیسوتوماب ودوتین می تواند باعث واکنش های آلرژیک شود که ممکن است جدی باشند. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً به پزشک مراجعه کنید:
- مشکلات تنفسی یا خس خس سینه
- تپش قلب سریع
- تب یا احساس ناخوشی عمومی
- تورم غدد لنفاوی
- تورم صورت، لب ها، دهان، زبان یا گلو
- مشکل در بلع یا احساس تنگی در گلو
- خارش، بثورات پوستی یا برجستگی های قرمز کم رنگ روی پوست (کهیر)
- تهوع یا استفراغ
- سرگیجه، احساس سبکی سر یا غش کردن
- گرفتگی معده
- درد مفاصل
مشکلات جدی چشمی
تیسوتوماب ودوتین ممکن است باعث مشکلات چشمی مانند التهاب ملتحمه (چشم صورتی)، التهاب قرنیه (کراتیت) یا زخم باز روی قرنیه شود. این مشکلات می توانند منجر به از دست دادن بینایی شوند. در طول مصرف تیسوتوماب ودوتین، تمام قرارهای معاینه چشم خود را حفظ کنید. در صورت بروز هر یک از علائم زیر، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- قرمزی، خارش یا درد چشم
- تورم یا خارش پلک ها
- احساس وجود جسم خارجی در چشم
- خشکی، آبریزش یا ترشح از چشم
- تغییرات بینایی، مانند تاری دید یا حساسیت به نور
مشکلات جدی ریوی
تیسوتوماب ودوتین می تواند باعث التهاب ریه ها شود، که به آن بیماری بینابینی ریه یا پنومونیت نیز می گویند. این مشکلات ریوی می توانند جدی یا حتی تهدید کننده زندگی باشند. در صورت بروز مشکل در تنفس، فوراً به اورژانس مراجعه کنید. در صورت بروز علائم جدید مانند سرفه یا درد قفسه سینه، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید.
مشکلات عصبی
اعصاب، رشته هایی هستند که احساسات را از بدن به مغز منتقل می کنند. آسیب به این اعصاب، که به آن نوروپاتی محیطی می گویند، ممکن است در افرادی که از تیسوتوماب ودوتین استفاده می کنند رخ دهد. در صورت بروز علائم زیر در بازوها، دست ها، پاها یا ساق پا، به پزشک خود اطلاع دهید:
- درد
- احساس گزگز، سوزن سوزن شدن یا سوزش
- بی حسی
- ضعف
خونریزی شدید
تیسوتوماب ودوتین می تواند خطر خونریزی شدید را افزایش دهد که می تواند منجر به مرگ شود. برخی از افراد مبتلا به خونریزی جدی ممکن است به تزریق خون یا جراحی نیاز داشته باشند. در صورت بروز هر یک از علائم خونریزی شدید در هنگام استفاده از تیسوتوماب ودوتین، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید:
- ادرار صورتی، قرمز یا قهوه ای
- استفراغ خونی شبیه به تفاله قهوه
- مدفوع قرمز یا سیاه (شبیه به قیر)
- سرفه خونی یا لخته خون
- غش کردن
واکنش های شدید پوستی
تیسوتوماب ودوتین می تواند باعث واکنش های شدید پوستی، از جمله سندرم استیونز-جانسون (SJS) شود که در صورت عدم درمان می تواند منجر به مرگ شود. در صورت بروز بثورات پوستی، فوراً با پزشک خود تماس بگیرید. در صورت بروز هر یک از علائم SJS، فوراً به اورژانس مراجعه کنید:
- پوست قرمز یا بنفش دردناک که سوخته به نظر می رسد و کنده می شود
- بثورات قرمز صاف یا تاول روی پوست، دهان، بینی و اندام تناسلی
- چشمان قرمز، دردناک و آبکی
- علائم شبیه آنفولانزا، از جمله تب، لرز و دردهای عضلانی
- زخم های دردناک در دهان، گلو، بینی یا ناحیه تناسلی
موارد احتیاطی و منع مصرف تیسوتوماب ودوتین (تیوداک)
چه کسانی نباید از تیسوتوماب ودوتین استفاده کنند؟
حساسیت به ترکیبات
در صورت مصرف این دارو و بروز علائم واکنش آلرژیک، مصرف این دارو را قطع کرده و فورا به پزشک خود اطلاع دهید.
قبل از استفاده از تیسوتوماب ودوتین چه نکاتی را باید بدانم؟
تیسوتوماب ودوتین معمولاً توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی در بیمارستان یا کلینیک تجویز می شود.
تیسوتوماب ودوتین ممکن است باردار شدن شما یا باردار کردن همسرتان را دشوار کند. در صورت داشتن هرگونه نگرانی، با پزشک خود صحبت کنید.
تمام قرارهای ملاقات خود با پزشک، از جمله قرارهای آزمایش خون را حفظ کنید.
تمام قرارهای معاینه چشم خود را در طول مصرف تیسوتوماب ودوتین حفظ کرده و از مراقبت های چشمی توصیه شده پیروی کنید. پزشک شما قطره های چشمی را برای کمک به پیشگیری و مدیریت عوارض جانبی تیسوتوماب ودوتین تجویز می کند. تمام قطره های چشمی خود را در هر جلسه تزریق تیسوتوماب ودوتین همراه داشته باشید. از لنزهای تماسی استفاده نکنید مگر اینکه پزشک اجازه دهد.
قبل از استفاده از تیسوتوماب ودوتین، چه مواردی را باید به پزشک خود اطلاع دهم؟
در مورد تمام شرایط سلامتی خود و هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. این به آن ها کمک می کند تا تشخیص دهند که آیا تیسوتوماب ودوتین برای شما مناسب است یا خیر.
به طور خاص، مطمئن شوید که در مورد موارد زیر صحبت می کنید:
داروها و مکمل های دیگر
تیسوتوماب ودوتین ممکن است با داروها و مکمل های دیگر تداخل داشته باشد. قبل از استفاده از تیسوتوماب ودوتین، در مورد هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطلاعات بیشتر به بخش تداخلات دارویی مراجعه کنید.
شرایط سلامتی فعلی و گذشته
اگر هر یک از موارد زیر را دارید، به پزشک خود اطلاع دهید:
- مشکلات کبدی
- مشکلات ریوی
- مشکلات چشمی یا بینایی
- مشکلات عصبی، مانند گزگز یا بی حسی در دست ها یا پاها
- مشکلات خونریزی
بارداری
تیسوتوماب ودوتین ممکن است به جنین آسیب برساند. اگر امکان بارداری دارید، پزشک قبل از شروع درمان با تیسوتوماب ودوتین، آزمایش بارداری تجویز می کند. اگر شما یا همسرتان باردار هستید یا قصد بارداری دارید، به پزشک خود اطلاع دهید. برای خانم هایی که توانایی بارداری دارند، توصیه می شود در طول درمان با تیسوتوماب ودوتین و به مدت دو ماه پس از آخرین دوز، از روش های قابل اطمینان پیشگیری از بارداری استفاده کنند. همچنین برای مردانی که امکان باردار کردن همسر خود را دارند، توصیه می شود در طول درمان با تیسوتوماب ودوتین و به مدت چهار ماه پس از آخرین دوز، از روش های قابل اطمینان پیشگیری از بارداری (مانند کاندوم) استفاده کنند.
شیردهی
در طول مصرف تیسوتوماب ودوتین و به مدت سه هفته پس از آخرین دوز، از شیر دادن خودداری کنید. مشخص نیست که آیا تیسوتوماب ودوتین وارد شیر مادر می شود یا خیر. اگر در حال شیردهی هستید یا قصد شیردهی دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.
تداخلات دارویی تیسوتوماب ودوتین (تیوداک)
آیا تیسوتوماب ودوتین با غذاها یا نوشیدنی ها تداخل دارد؟
ممکن است پزشک شما توصیه کند در طول مصرف تیسوتوماب ودوتین، مصرف گریپ فروت را محدود یا از آن اجتناب کنید. گریپ فروت و آب گریپ فروت می توانند سطح تیسوتوماب ودوتین را در خون شما افزایش داده و خطر عوارض جانبی را بالا ببرند.
مشخص نیست که آیا مصرف الکل بر تیسوتوماب ودوتین تأثیر می گذارد یا خیر، اما مصرف زیاد الکل می تواند پاسخ ایمنی بدن شما را کند کرده و مبارزه بدن با سرطان را دشوارتر کند. الکل همچنین می تواند خطر خونریزی را افزایش دهد. بهتر است میزان مصرف الکل خود را محدود کنید.
آیا تیسوتوماب ودوتین با داروهای دیگر تداخل دارد (تداخلات دارویی)؟
همیشه در مورد هر گونه داروی تجویزی یا بدون نسخه (OTC)، ویتامین ها / مواد معدنی، محصولات گیاهی و سایر مکمل هایی که استفاده می کنید، به پزشک خود اطلاع دهید.
به طور خاص، قبل از استفاده از تیسوتوماب ودوتین، حتماً در مورد مصرف هر یک از داروهای زیر با پزشک خود صحبت کنید:
- کتوکونازول، دارویی که برای عفونت های قارچی استفاده می شود.
- ریفامپین، دارویی که معمولاً برای درمان عفونتی به نام سل استفاده می شود.
برخی از داروهای دیگر ممکن است سطح سطح داروی تیسوتوماب ودوتین را در خون تغییر دهند. در مورد تمام داروهایی که مصرف می کنید یا اخیراً مصرف کرده اید، به پزشک خود اطلاع دهید.
این فهرست ممکن است کامل نباشد و شامل تمام داروهایی نباشد که می توانند با تیسوتوماب ودوتین تداخل داشته باشند. همیشه با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف بیش از حد و فراموشی مصرف دوز تیسوتوماب ودوتین (تیوداک)
اگر به طور تصادفی بیش از حد تیسوتوماب ودوتین مصرف کردم چه باید بکنم؟
اگر شما یا شخص دیگری بیش از حد تیسوتوماب ودوتین مصرف کرده اید، فوراً کمک پزشکی دریافت کنید یا با شماره 115 (اورژانس) تماس بگیرید.
اگر یک دوز تیسوتوماب ودوتین را فراموش کردم چه باید بکنم؟
تیسوتوماب ودوتین توسط متخصصان مراقبت های بهداشتی در بیمارستان یا کلینیک تجویز می شود. اگر نوبت تزریق تیسوتوماب ودوتین خود را فراموش کردید، در اسرع وقت برای تعیین نوبت جدید تماس بگیرید.
نگهداری تیسوتوماب ودوتین
ویال های بازنشده داروی تیسوتوماب ودوتین (تیوداک) را در یخچال (دمای بین 2 الی 8 درجه سانتی گراد) نگهداری کنید. این دارو نباید یخ بزند. از تکان دادن ویال دارو خودداری کنید. دارو را در جای خشک، خنک و به دور از نور نگهداری کنید. از نگهداری داروها در حمام و دستشویی خودداری کنید و همواره به خاطر داشته باشید که تمامی داروها باید دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری شوند.
پرسش های متداول
تیسوتوماب ودوتین (تیوداک) چیست؟
تیسوتوماب ودوتین (تیوداک) یک داروی تجویزی برای درمان سرطان دهانه رحم در بزرگسالان است که پس از شیمیدرمانی عود کرده یا گسترش یافته و شیمیدرمانی دیگر مؤثر نبوده یا کارآیی خود را از دست داده است.
تیوداک چگونه عمل میکند؟
تیوداک یک ترکیب پادتن-دارو (ADC) است. این دارو از یک پادتن ساخته شده که به پروتئینی به نام فاکتور بافتی (TF) روی سلولهای سرطانی متصل میشود و بخش (MMAE) که پس از ورود به سلول باعث مرگ آن میشود.
تیسوتوماب ودوتین چگونه تجویز میشود؟
تیسوتوماب ودوتین توسط متخصص مراقبتهای بهداشتی از طریق تزریق وریدی (IV) به مدت حدود ۳۰ دقیقه و معمولاً هر ۳ هفته یکبار تجویز میشود.
شایعترین عوارض جانبی تیسوتوماب ودوتین چیست؟
کاهش گلبولهای قرمز خون، حالت تهوع، خوندماغ، بیحسی یا مورمور شدن دستها یا پاها، خستگی، ریزش مو، مشکلات چشمی، تغییر در آزمایشهای کبدی و خونریزی.
عوارض جانبی جدی داروی تیوداک چه هستند؟
مشکلات چشمی شدید، آسیب عصبی (نوروپاتی محیطی)، خونریزی جدی، التهاب ریه (پنومونیت) و واکنشهای شدید پوستی
چه اقداماتی برای حفظ سلامت چشم در زمان مصرف تیوداک لازم هستند؟
بیمار باید پیش از شروع درمان، بهطور منظم در ۹ تزریق اول و در صورت نیاز توسط متخصص چشم معاینه شود. همچنین باید از سه نوع قطره چشمی (استروئیدی، تنگکننده عروق و مرطوبکننده) استفاده کند و معمولاً نباید در طول درمان از لنز تماسی استفاده نماید.
آیا تیسوتوماب ودوتین بر باروری اثر میگذارد؟
بله. تیسوتوماب ودوتین ممکن است باعث بروز مشکلات باروری در زنان و مردان شود و توانایی بچهدار شدن را تحت تأثیر قرار دهد.
آیا مصرف تیسوتوماب ودوتین در دوران بارداری ایمن است؟
خیر. تیسوتوماب ودوتین میتواند به جنین آسیب برساند. زنان باید در طول درمان و تا ۲ ماه پس از آخرین دوز از روش جلوگیری مؤثر استفاده کنند. مردانی که شریک جنسی آنها میتواند باردار شود، باید در طول درمان و تا ۴ ماه پس از آخرین دوز از روش جلوگیری استفاده کنند.
آیا میتوان هنگام مصرف تیسوتوماب ودوتین شیردهی کرد؟
خیر. در طول درمان و تا ۳ هفته پس از آخرین دوز نباید شیردهی انجام شود.
پیش از شروع درمان با تیوداک چه اطلاعاتی را باید به پزشک بدهم؟
اگر سابقه مشکلات بینایی یا چشمی، مشکلات عصبی، اختلالات خونریزی یا بیماریهای کبدی دارید و اگر باردار هستید یا قصد بارداری یا شیردهی دارید به پزشک اطلاع دهید.
دوز معمول تیسوتوماب ودوتین چقدر است؟
دوز توصیهشده ۲ میلیگرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (حداکثر ۲۰۰ میلیگرم) است.
اگر هنگام مصرف تیوداک دچار خونریزی شوم چه باید بکنم؟
در صورت مشاهده خون در مدفوع، خونریزی غیرمعمول واژینال، خون در ادرار، سرفه یا استفراغ خونی یا هرگونه خونریزی غیرعادی یا شدید، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
آیا تیسوتوماب ودوتین با داروهای دیگر تداخل دارد؟
بله. بخش دارویی تیسوتوماب ودوتین (MMAE) توسط آنزیم CYP3A4 در کبد تجزیه میشود. مصرف همزمان با داروهایی که این آنزیم را مهار میکنند (مانند کلاریترومایسین، اریترومایسین یا ایزونیازید) میتواند عوارض جانبی را افزایش دهد.
سازنده تیوداک کدام شرکت است؟
تیوداک توسط شرکت Seagen Inc. تولید میشود.
تیوداک چه زمانی تأییدیه FDA دریافت کرد؟
تیوداک در ابتدا در سپتامبر ۲۰۲۱ تأییدیه سریع دریافت کرد و پس از نتایج مثبت کارآزمایی بالینی، در ۲۹ آوریل ۲۰۲۴ بهطور کامل تأیید شد.
دیدگاه خود را به اشتراک بگذارید.