درخواست مشاوره رایگان
زونا (هرپس زوستر)، بیماری حاصل از ویروس فعال شده عامل آبله مرغان است، این بیماری پوست و اعصاب را درگیر کرده و می تواند به طور موقت باعث بروز عارضه های پوستی و درد شود. در ادامه اطلاعاتی درباره علائم و علل بروز زونا، نحوه تشخیص و درمان آن ارائه می شود.
زونا یک عفونت ویروسی است که باعث ایجاد راش (عارضه های پوستی) دردناک می شود. اگرچه زونا می تواند در هر نقطه از بدن وجود داشته باشد، اما بیشتر اوقات به صورت یک نوار تاول زده در نیمی از بدن دیده می شود.
زونا ناشی از ویروس واریسلا زوستر -ویروس عامل آبله مرغان- می باشد. بعد از ابتلا به آبله مرغان، ویروس در بافت عصبی نزدیک نخاع و مغز غیرفعال باقی می ماند. سال ها بعد، ویروس ممکن است به صورت زونا دوباره فعال شود.
زونا یک بیماری کشنده نیست، اما می تواند بسیار اذیت کننده باشد.
واکسن می تواند خطر بروز بیماری را کاهش دهد و درمان زود هنگام آن می تواند منجر به کم شدن شدت بیماری و احتمال ایجاد عوارض آن شود.
شایع ترین عارضه زونا، نورالژی پس از هرپس (Postherpetic Noralgia) است که می تواند تا مدت ها حتی پس از از بین رفتن عارضه های پوستی باعث درد شود.
علائم و نشانه های زونا معمولاً در قسمت کوچکی از یک طرف بدن دیده می شوند. این علائم عبارتند از:
برخی از افراد نیز موارد زیر را تجربه می کنند:
درد معمولاً اولین علامت زونا است و گاهی می تواند شدید باشد. بسته به محل درد، گاهی اوقات با مشکلاتی در قلب، ریه یا کلیه ها اشتباه گرفته شود. برخی از افراد بدون هیچ گونه عارضه پوستی دچار درد زونا می شوند.
به طور معمول، عارضه های پوستی زونا به صورت یک نوار تاول ایجاد می شود. گاهی اوقات این عارضه های پوستی در اطراف یک چشم یا در یک طرف گردن یا صورت رخ می دهد.
در صورت شک به ابتلا به زونا، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید، به ویژه در شرایط زیر:
زونا ناشی از ویروس واریسلا زوستر است، همان ویروسی که باعث آبله مرغان می شود. هرکسی که از قبل آبله مرغان گرفته باشد، ممکن است دچار زونا شود. بعد از بهبودی از آبله مرغان، ویروس وارد سیستم عصبی شده و در آن جا غیر فعال می ماند.
گاهی ممکن است ویروس دوباره فعال شده و از طریق مسیرهای عصبی به پوست منتقل شده و باعث بیماری شود. توجه داشته باشید همه مبتلایان به آبله مرغان دچار زونا نخواهند شد.
علت فعال شدن ویروس مشخص نیست. اما احتمالا به دلیل کاهش ایمنی در برابر عفونت ها با افزایش سن باشد. زونا در افراد مسن و در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند بیشتر دیده می شود.
واریسلا زوستر به گروهی از ویروس ها به نام ویروس هرپس تعلق دارد. برخی از ویروس های دیگر خانواده هرپس باعث تبخال دهان و تبخال دستگاه تناسلی می شوند. به همین دلیل، بیماری زونا به عنوان هرپس زوستر نیز شناخته می شود؛ عامل ویروسی که باعث آبله مرغان و زونا می شود، همان ویروسی نیست که عامل تبخال یا تبخال دستگاه تناسلی می باشد چون نحوه انتقال این بیماری ها متفاوت است.
آیا ناقل هستید؟
فرد مبتلا به زونا می تواند ویروس واریسلا-زوستر را به هرکسی که در برابر آبله مرغان ایمن نباشد انتقال دهد. این انتقال معمولاً از طریق تماس مستقیم با زخم های باز پوست رخ می دهد. پس از انتقال، فرد دچار آبله مرغان می شود.
آبله مرغان می تواند برای برخی از افراد خطرناک باشد. تا زمانی که تاول های زونا برطرف نشوند، خود را فرد ناقلی در نظر بگیرید و از تماس فیزیکی با کسی که هنوز آبله مرغان نداشته، واکسن آبله مرغان دریافت نکرده، و کسی که سیستم ایمنی ضعیفی دارد، زنان باردار و نوزادان خودداری کنید.
هرکسی که تاکنون به آبله مرغان مبتلا شده باشد می تواند به زونا مبتلا شود. بیشتر بزرگسالان در ایالات متحده قبل از انجام واکسیناسیون معمول کودکان (که اکنون شامل واکسن آبله مرغان نیز می باشد) محافظت می کند، در کودکی دچار آبله مرغان شده اند.
عواملی که ممکن است خطر ابتلا به زونا را افزایش دهند عبارتند از:
عوارض ناشی از زونا می تواند شامل موارد زیر باشد:
واکسن زونا می تواند به پیشگیری از ابتلا به زونا کمک کند.
واکسن زونا برای افراد بالای 50 سال تایید شده و توصیه می شود صرف نظر از اینکه قبلا زونا داشته اند یا خیر، واکسیناسیون را انجام دهند. این واکسن همچنین برای افراد بالای 19 سال که به دلیل ابتلا به بیماری یا دارو سیستم ایمنی ضعیفی دارند، توصیه می شود.
شینگریکس، نوعی واکسن غیرفعال است که از اجزای ویروس ساخته شده است. این واکسن در دو نوبت با فاصله 2 تا 6 ماه تزریق می شود. شایع ترین عوارض جانبی واکسن زونا، قرمزی، درد و تورم در محل تزریق است. برخی افراد نیز دچار خستگی، سردرد و عوارض جانبی دیگر می شوند.
واکسن زونا تضمین نمی کند که به زونا مبتلا نشوید. اما می تواند دوره و شدت بیماری را کاهش دهد و همچنین احتمال ابتلا به عارضه درد عصبی پس از زونا را پایین می آورد.
با پزشک خود در مورد امکان واکسیناسیون در شرایط زیر صحبت کنید:
واکسن زونا فقط برای پیشگیری از زونا استفاده می شود و در درمان افرادی که به این بیماری مبتلا هستند کاربردی ندارد.
زونا معمولاً براساس سابقه درد در قسمتی از بدن همراه با مشاهده عارضه ها و تاول ها تشخیص داده می شود.
همچنین پزشک می تواند برای تأیید تشخیص، انجام کشت بافت یا کشت تاول را برای بررسی در آزمایشگاه توصیه کند.
هیچ درمانی برای زونا وجود ندارد، اما شروع فوری درمان با داروهای ضد ویروسی تجویز شده می تواند باعث تسریع در بهبودی و کاهش خطر ابتلا به عوارض شود.
این داروها عبارتند از:
زونا می تواند درد شدیدی ایجاد کند، بنابراین پزشک ممکن است در این موارد داروهای زیر را تجویز کند:
زونا به طور کلی بین دو تا شش هفته طول می کشد. بیشتر افراد فقط یک بار دچار زونا می شوند، اما امکان دارد دو یا چند بار به آن مبتلا شوند.
حمام آب سرد یا استفاده از کمپرس خنک و مرطوب روی تاول ها به تسکین خارش و درد کمک می کند.
معمولاً در ابتدا به پزشک عمومی مراجعه می شود. در ادامه اطلاعاتی جهت آمادگی برای ویزیت پزشک وجود دارد.
لیستی از موارد زیر تهیه کنید
تهیه لیستی از سوالات پیش نوشته شده باعث استفاده بهینه از زمان ملاقات با پزشک می شود؛ اگر وقت شما محدود است سوالات خود را اولویت بندی کنید.
برخی سوالاتی که باید از پزشک بپرسید
علاوه بر این سوالات، در پرسیدن هر سوال دیگری که برایتان پیش آمده است تردید نکنید.
سوالاتی که پزشک ممکن است بپرسد عبارتند از:
